Quang Bình - Hà Giang: Hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người phát triển kinh tế

Khai thác thế mạnh địa phương từ các dự án chăn nuôi

Huyện Quang Bình (Hà Giang) có 92% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Trong đó, người Pà Thẻn và Phù Lá là những DTTS rất ít người đang sinh sống trên địa bàn huyện.

Thực hiện Quyết định 2086/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các DTTS rất ít người giai đoạn 2016 - 2025, Quang Bình đã triển khai hỗ trợ các dự án phát triển chăn nuôi cho người Pà Thẻn và Phù Lá. Đến nay, nhờ khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh của địa phương, nhiều hộ đồng bào đã mạnh dạn mở rộng quy mô chăn nuôi theo hướng hàng hóa, tạo nguồn thu nhập ổn định cho gia đình, góp phần giảm nghèo nhanh và bền vững.

Nhiều hộ đồng bào đã mở rộng quy mô chăn nuôi theo hướng hàng hóa. Ảnh: T.H

3 năm qua, huyện Quang Bình đã thực hiện hỗ trợ các mô hình tổ hợp tác như: Chăn nuôi lợn ở thôn Đồng Tiến; chăn nuôi lợn, trâu kết hợp tại thôn Thượng Sơn, thị trấn Yên Bình; thôn Phù Lá, xã Tân Nam; chăn nuôi trâu, dê tại thôn Lùng Lý, xã Xuân Minh; hợp tác xã nuôi bò thôn Nặm Khẳm, xã Tân Bắc... Huy động được hàng trăm hộ đồng bào tham gia, tổng kinh phí hỗ trợ cho mỗi mô hình 500 triệu đồng.

Tiên Phong là thôn Đồng Tiến có 33 hộ dân tộc Pà Thẻn được hỗ trợ chăn nuôi lợn, số lượng mỗi hộ 8 con với cam kết duy trì chăn nuôi trong 3 năm. Phần lớn các hộ đồng bào chọn nuôi lợn đen, nấu cám cho lợn ăn nên chất lượng thịt thơm, ngon, tự chủ động được đầu ra của sản phẩm.

Theo đánh giá của Phòng Dân tộc huyện Quảng Bình, việc hỗ trợ chăn nuôi lợn phù hợp với nhu cầu thực tiễn của bà con, phát huy được tiềm năng, lợi thế của vùng. Để dự án đạt hiệu quả cao, Phòng Dân tộc đã phối hợp với các ngành chuyên môn, các xã làm tốt công tác tuyên truyền, họp dân, bình bầu các nội dung hỗ trợ theo quy định của dự án, chủ động lựa chọn con giống phù hợp với từng địa phương và theo định hướng sản xuất hàng hóa. Từ đó, giúp các hộ cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống và dần thay đổi tư duy trong chăn nuôi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, do các yếu tố đặc thù về địa bàn cư trú, phong tục tập quán, trình độ dân trí nên ở một số nơi quá trình triển khai, thực hiện dự án còn gặp khó khăn, nhất là việc làm chuồng trại, đảm bảo vệ sinh môi trường chăn nuôi.

Bảo tồn và phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống

Bên cạnh việc phát triển kinh tế, đồng bào DTTS rất ít người còn được hỗ trợ bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Trong đó, Hợp tác xã (HTX) dệt thổ cẩm Pà Thẻn, xã Tân Bắc được thụ hưởng chính sách phát triển du lịch theo Nghị quyết số 35 của HĐND tỉnh, được hỗ trợ theo Quyết định 2086 của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó, HTX đã phối hợp với các nghệ nhân tổ chức dạy nghề dệt cho phụ nữ DTTS, truyền lại nghề cho thế hệ trẻ. Đến nay, các sản phẩm dệt thổ cẩm của HTX ngày càng đa dạng, phong phú như: Trang phục dân tộc, chăn thêu, mặt gối, túi thêu...

Quảng bá các sản phẩm thổ cẩm Pà Thẻn qua mạng xã hội. Ảnh: Quỳnh Hoa

Hiện nay, HTX dệt thổ cẩm Pà Thẻn đang nỗ lực áp dụng chuyển đổi số, livetream bán hàng, giới thiệu các sản phẩm lên mạng xã hội. Từ đó, đưa sản phẩm thổ cẩm đến gần hơn với khách hàng và tăng gấp 2 lần lợi nhuận so với bán hàng truyền thống.

Đặc biệt, các sản phẩm của HTX không chỉ đảm bảo tính ứng dụng, thẩm mỹ, chứa đựng những câu chuyện nhân văn, ý nghĩa, mà còn được đánh mã vạch, có tem truy xuất, giúp người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ. Qua đó, tạo niềm tin, chắp cánh cho thương hiệu sản phẩm dệt của người Pà Thẻn vươn xa.

Được Trung tâm khuyến công tỉnh Hà Giang hỗ trợ vốn, năm 2008, HTX dệt thổ cẩm truyền thống My Bắc, xã Tân Trịnh được thành lập với mong muốn dạy nghề cho thế hệ trẻ; tiến tới cải thiện sinh kế cho chị em phụ nữ DTTS. Hiện nay, HTX vừa dạy nghề cho chị em trong thôn, vừa trực tiếp sản xuất sản phẩm bán ra thị trường. Năm 2020, sản phẩm thổ cẩm My Bắc đạt chứng nhận OCOP 3 sao đã tạo động lực để HTX khẳng định thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Chị Tải Thị Mai - Giám đốc HTX Dệt thổ cẩm truyền thống My Bắc cho biết, khách nước ngoài đến thăm quan My Bắc rất thích thổ cẩm bởi đây là mặt hàng 100% làm bằng nguyên liệu tự nhiên. Vải dệt được kéo từ sợi tơ, màu của sợi được làm từ các loại củ thiên nhiên như: Củ nghệ cho màu vàng, lá cơm đỏ cho màu đỏ, lá cây cơm xanh để tạo màu xanh... Các sản phẩm thổ cẩm của HTX đều mang màu sắc của núi rừng gắn với thiên nhiên, cây cỏ, gắn với văn hóa tộc người Pà Thẻn. Bởi thế, từ khi thành lập đến nay, HTX đã bán được hàng ngàn sản phẩm cho du khách các nước Bỉ, Áo, Đức, Mỹ, Anh, Pháp...

HTX hiện đang dệt 6 mặt hàng thổ cẩm truyền thống của người Pà Thẻn và đang phát triển sản phẩm tranh treo tường. Đây là dòng sản phẩm mới, đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và sáng tạo nhưng có dư địa thị trường và lợi thế cạnh tranh.

Việc thành lập các HTX vừa đảm bảo công việc ổn định cho chị em DTTS ít người vừa truyền nghề, dạy nghề dệt thổ cẩm cho con em trong thôn, xã. Điều này giúp cho nghề truyền thống - nét độc đáo của đồng bào dân tộc Pà Thẻn được bảo tồn, trao truyền từ đời này sang đời khác.