Chính phủ Indonesia tăng hạn ngạch xuất khẩu dầu cọ

Ngày 1/7, Bộ Thương mại Indonesia cho biết chính phủ nước này đã đề xuất tăng hạn ngạch xuất khẩu dầu cọ.

Bên cạnh đề xuất tăng hạn ngạch xuất khẩu dầu cọ, Bộ Thương mại Indonesia cũng đang xem xét tăng mức bắt buộc của dầu diesel sinh học trong hỗn hợp nhiên liệu để nâng giá cho nông dân vào thời điểm tồn kho dầu cọ trong nước cao. Tồn kho dầu cọ tăng cao và các nhà máy hạn chế mua chùm quả tươi (FFB) từ nông dân sau khi Jakarta ngừng xuất khẩu dầu cọ thô và một số chất dẫn xuất khác trong ba tuần tính đến ngày 23/5 nhằm kiềm chế giá dầu ăn trong nước tăng cao.

Chính phủ Indonesia tăng hạn ngạch xuất khẩu dầu cọ để giải quyết dư thừa tồn kho

Indonesia thay thế lệnh cấm này bằng nghĩa vụ thị trường nội địa (DMO), yêu cầu các công ty cung cấp một phần sản phẩm của họ cho thị trường nội địa thông qua chương trình dầu ăn số lượng lớn của chính phủ, đồng thời liên kết lượng DMO với giấy phép và hạn ngạch xuất khẩu của các công ty. Tổng khối lượng DMO trong tháng 6 là khoảng 270.000 tấn.

Bộ trưởng Thương mại Luhut Pandjaitan cho biết, Chính phủ Indonesia hiện sẽ cho phép các công ty bán dầu cọ trong nước xuất khẩu gấp 7 lần lượng dầu cọ bán ra trong nước so với hiện tại là 5 lần. Bộ Thương mại được yêu cầu tăng hệ số nhân xuất khẩu lên 7 lần bắt đầu từ ngày 1/7, với mục tiêu chính là tăng đáng kể giá FFB của nông dân. Chính phủ đã phân bổ 3,4 triệu tấn hạn ngạch xuất khẩu dầu cọ trong một "giai đoạn chuyển tiếp" sau lệnh cấm xuất khẩu và chương trình tăng tốc xuất khẩu.

Tuy nhiên, các lô hàng đã bị chậm lại và Tập đoàn Công nghiệp dầu cọ Indonesia GAPKI cho biết xuất khẩu đã bị cản trở do các vấn đề tìm kiếm tàu chở hàng. Để giải quyết tình trạng dư thừa tồn kho trong nước, Chính phủ Indonesia cũng sẽ thực hiện kế hoạch nâng mức hỗn hợp diesel sinh học bắt buộc lên 35% hoặc 40%, tùy thuộc vào nguồn cung và giá dầu cọ thô, từ mức 30% hiện nay.

Lệnh cấm xuất khẩu của Indonesia đối với dầu cọ thô (CPO) và các chất dẫn xuất là hình ảnh thu nhỏ của làn gió chính trị đang thay đổi trong thương mại lương thực quốc gia và toàn cầu trong bối cảnh cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu sắp xảy ra. Mặc dù Jakarta đã dỡ bỏ lệnh cấm dầu cọ vào ngày 23/5 vừa qua, nhưng đây có thể không phải là lần cuối cùng Indonesia cấm xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm. Giá lương thực đang tăng trên toàn cầu.

Ngay trước lệnh cấm của Indonesia, lạm phát lương thực toàn cầu đang hoành hành; chỉ số giá lương thực của Tổ chức Nông lương (FAO) đạt mức cao nhất mọi thời đại vào tháng 3. Lạm phát này bắt đầu vào năm 2021 khi kinh tế toàn cầu phục hồi sau đại dịch, nhưng sản xuất và phân phối lương thực toàn cầu vẫn bị hạn chế bởi tình trạng thiếu lao động, chuỗi cung ứng gián đoạn và thời tiết khắc nghiệt.

Việc Trung Quốc tích trữ ngũ cốc từ năm 2021 được cho là nguyên nhân góp phần làm tăng giá lương thực toàn cầu. Vào giữa năm 2022, Trung Quốc, quốc gia có ít hơn 20% dân số thế giới, dự kiến ​​sẽ nắm giữ hơn một nửa số cửa hàng ngô, gạo và lúa mì trên thế giới. Dự trữ lương thực của Trung Quốc đang ở mức cao trong lịch sử và điều này có nguy cơ khuyến khích các quốc gia khác làm như vậy.

Đối mặt với sự không chắc chắn, các quốc gia đang trở nên sợ rủi ro hơn. Các quốc gia xuất khẩu lương thực đang giữ lại và nhiều quốc gia khác, từ Balkan đến Bắc Phi, từ Iran đến Ấn Độ và Malaysia, đã cấm xuất khẩu lương thực và tích trữ lương thực. Lệnh cấm xuất khẩu, hiện do ít nhất 26 quốc gia áp đặt, chiếm khoảng 15% lượng calo được giao dịch trên toàn thế giới. Lệnh cấm xuất khẩu lúa mì của Ấn Độ đã đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao hơn nữa; giá đã ở mức cao kỷ lục do xung đột Nga - Ukraine, cuộc chiến đã bóp nghẹt một phần ba các kênh xuất khẩu lúa mì ra thế giới.

Indonesia là nước xuất khẩu CPO và các sản phẩm dẫn xuất lớn nhất thế giới. Lệnh cấm xuất khẩu đã và sẽ gây ra hậu quả toàn cầu nếu nó kéo dài. Vào năm 2020, xuất khẩu CPO của Indonesia đạt 4,74 tỷ USD, hay 52% xuất khẩu toàn cầu. Thị phần xuất khẩu của các dẫn xuất dầu cọ thậm chí còn cao hơn của CPO, ở mức 57%, trong khi các dẫn xuất từ ​​dầu cọ chiếm 93% tổng xuất khẩu sản phẩm cọ của Indonesia vào năm 2021.

Các nhà phân tích tính toán rằng, lệnh cấm xuất khẩu của Indonesia đối với CPO có thể đã làm tăng giá CPO toàn cầu lên khoảng 5,72% với độ trễ khoảng 9 tháng, một phần là do các quốc gia nắm giữ lượng hàng tồn kho trong vài tháng. Lệnh cấm xuất khẩu kéo dài của Indonesia sẽ tạo ra áp lực lớn lên giá dầu cọ trên toàn cầu. Ngay cả khi lệnh cấm xuất khẩu có thể làm giảm giá ở Indonesia, nó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng toàn cầu, bao gồm cả Trung Quốc và Ấn Độ, hai quốc gia đông dân nhất và các nhà nhập khẩu dầu cọ lớn nhất của Indonesia và Malaysia.

Lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ của Indonesia nhấn mạnh sự ưu tiên của Tổng thống Joko Widodo đối với chính trị trong nước hơn các vấn đề quốc tế, vì lệnh cấm như vậy có thể gây ra các đòn trả đũa từ các đối tác thương mại.

Tuy nhiên, những hành động như thế này có thể phản tác dụng và cuối cùng gây tổn hại cho nền kinh tế nội địa của Indonesia và các nông hộ sản xuất dầu cọ nhỏ. Đồng rupiah của Indonesia có thể đã giảm giá trong bối cảnh doanh thu từ xuất khẩu thấp hơn, khiến những thứ khác không đổi, vì xuất khẩu dầu cọ chiếm khoảng 22% tổng kim ngạch xuất khẩu của Indonesia vào năm 2020.

Sự sụt giá tiền tệ như vậy có thể cản trở nỗ lực giảm lạm phát của chính phủ Indonesia như chi phí nhập khẩu sẽ tăng. Với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất, áp lực giảm đối với đồng Rupiah có thể tăng thêm khi dòng vốn chảy ra ngoài tăng lên.

Trong những tháng gần đây, Chính phủ của ông Widodo đã thể hiện việc hoạch định chính sách kinh tế không rõ ràng và không ổn định, các bên liên quan chính đã không được tham vấn đầy đủ về các chính sách khó khăn của chính phủ trong việc quản lý việc tăng giá dầu ăn. Lĩnh vực này đã phải hứng chịu những quyết định nóng vội của Jakarta nhằm tăng thị trường nội địa và nghĩa vụ về giá, cũng như áp đặt lệnh cấm xuất khẩu ngắn hạn. Không có chính sách nào trong số này hoạt động tốt.

Giá dầu ăn vẫn chưa giảm, vì vấn đề dường như nằm ở kênh phân phối hơn là thiếu hụt nguồn cung. Nếu có bất cứ điều gì, các chính sách đã làm cho các nhà phân phối có nhiều khả năng tích trữ hơn và các nhà sản xuất miễn cưỡng hơn trong việc sản xuất. Hơn nữa, thực tế là các quyết định áp đặt và dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu được công bố sau các cuộc biểu tình của sinh viên (ngày 21/4, trước tháng Ramadhan) và các hộ nông dân (ngày 17/5) lần lượt cho thấy rằng đây là những động thái dân túy được thực hiện để xoa dịu công chúng, thay vì hơn là chính sách hợp lý dựa trên dữ liệu thị trường thực tế và các đánh giá chi phí - lợi ích.

Sự thiếu hụt nguồn cung được cho là dầu cọ làm dầu ăn cũng nên được nhìn nhận trong bối cảnh chính sách dầu diesel sinh học dựa trên CPO đầy tham vọng của chính phủ, có thể tạo ra căng thẳng giữa nhu cầu năng lượng và an ninh lương thực của Indonesia. Chính sách diesel sinh học dựa trên CPO, quy định rằng nhiên liệu hóa thạch phải được trộn với dầu cọ, tạo thành 30% hỗn hợp, nhằm đảm bảo nguồn năng lượng của Indonesia, giảm lượng khí thải carbon và giảm thâm hụt thương mại.

Tuy nhiên, một nghiên cứu ước tính rằng kế hoạch này, nếu được thực hiện đến năm 2030, có thể thực sự bóp nghẹt doanh thu xuất khẩu của CPO. Mức giảm này thậm chí còn lớn hơn khoản tiết kiệm nhập khẩu từ việc cắt giảm phụ thuộc vào dầu diesel. Hơn nữa, nhu cầu dầu cọ bổ sung sẽ yêu cầu mở rộng 48% đến 76% diện tích đất trồng cây cọ hiện tại để đáp ứng tổng nhu cầu.

Vì vậy, những quốc gia như Indonesia có thể làm gì để quản lý giá dầu ăn ngày càng tăng? Các nhà phân tích cho rằng phương án tốt nhất là để giá trong nước theo xu hướng toàn cầu và phản ánh đúng các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế, đồng thời trợ cấp cho các hộ nghèo bằng cách chuyển tiền mặt. Indonesia có thể tiếp tục áp dụng thuế xuất khẩu tạm thời đối với dầu cọ tinh chế, tẩy trắng và khử mùi (RBD), một nguyên liệu đầu vào trực tiếp cho dầu ăn, nhưng không áp dụng đối với CPO hoặc các chất dẫn xuất khác.

Ngược lại với lệnh cấm xuất khẩu, thuế xuất khẩu tạo ra doanh thu, một số có thể tài trợ cho việc chuyển tiền mặt đến các hộ nghèo. Indonesia, giống như nhiều quốc gia khác, có thể sẽ tăng cường các nỗ lực chủ quyền lương thực của mình trong bối cảnh toàn cầu có nhiều bất ổn. Thay vì mở rộng đất nông nghiệp, Indonesia có thể tập trung vào việc tăng năng suất và cải thiện giai đoạn sau thu hoạch trong chuỗi cung ứng của mình, nơi hiện đang tụt hậu so với các nước tương đương. Điều này sẽ làm tăng khối lượng sản xuất và doanh thu, đồng thời tạo ra giá trị gia tăng cho nông dân đồng thời mang lại lợi ích cho người tiêu dùng Indonesia. Về lâu dài, điều này sẽ khiến sản phẩm của Indonesia cạnh tranh hơn trên toàn cầu khi giá cuối cùng giảm.

Việt Dũng

Tin mới cập nhật

Chuyên gia nhận định về kịch bản kinh tế của Việt Nam sau bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ

Chuyên gia nhận định về kịch bản kinh tế của Việt Nam sau bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ

Dù ứng cử viên nào trở thành Tổng thống Hoa Kỳ thứ 47, Việt Nam cũng cần có những kịch bản kinh tế mang tính thích nghi cao với những bất định của tình hình.
Tận dụng các FTA ngành cà phê: Chìa khóa ‘vàng’ để doanh nghiệp Việt mở cửa xuất khẩu

Tận dụng các FTA ngành cà phê: Chìa khóa ‘vàng’ để doanh nghiệp Việt mở cửa xuất khẩu

Việc tham gia vào Hệ sinh thái tận dụng các FTA sẽ là chìa khóa “vàng” để doanh nghiệp trong ngành cà phê tại Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, vươn ra thế giới.
Giải pháp nào để sản phẩm thương hiệu Việt định vị tại

Giải pháp nào để sản phẩm thương hiệu Việt định vị tại 'sân chơi' ngoại?

Để sản phẩm Thương hiệu Quốc gia vươn xa, cần tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp tạo chuỗi sản xuất kinh doanh với những sản phẩm mang giá trị thuần Việt.
Doanh nghiệp Đức tiếp tục mở rộng đầu tư và cam kết phát triển bền vững tại Việt Nam

Doanh nghiệp Đức tiếp tục mở rộng đầu tư và cam kết phát triển bền vững tại Việt Nam

Hiệp hội các Doanh nghiệp Đức vừa công bố những bước tiến đạt được trong quý II năm 2024, nhấn mạnh sự mở rộng hoạt động của các thành viên tại Việt Nam.
Tăng khả năng cạnh tranh cho hàng nông sản: Chuyển mạnh xuất khẩu từ thô sang tinh

Tăng khả năng cạnh tranh cho hàng nông sản: Chuyển mạnh xuất khẩu từ thô sang tinh

Để hướng tới xuất khẩu bền vững, theo Bộ Công Thương, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm, chuyển xuất khẩu thô sang gia tăng tỷ lệ xuất khẩu tinh.
Xuất nhập khẩu với Mỹ và EU trong bối cảnh mới: Doanh nghiệp Việt lưu ý gì?

Xuất nhập khẩu với Mỹ và EU trong bối cảnh mới: Doanh nghiệp Việt lưu ý gì?

Mỹ và EU là thị trường có nhiều tiềm năng nhưng cũng rất khó tính, doanh nghiệp xuất nhập khẩu sang hai thị trường này cần tìm hiểu kỹ để giảm thiểu rủi ro.
Tận dụng thời cơ từ các FTA, thúc đẩy xuất khẩu những tháng cuối năm

Tận dụng thời cơ từ các FTA, thúc đẩy xuất khẩu những tháng cuối năm

Theo Bộ Công Thương, nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, Bộ đang thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy việc thực hiện các FTA và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Cơ hội xuất khẩu trực tuyến

Cơ hội xuất khẩu trực tuyến ''sải cánh'' từ lợi thế các FTA thế hệ mới

Bắt kịp xu hướng xuất khẩu trực tuyến, các doanh nghiệp có cơ hội bình đẳng vươn ra thị trường thế giới, thay vì những hạn chế trong xuất khẩu truyền thống.
Tận dụng tốt cơ hội mở ra từ các FTA, tạo thêm động lực tăng trưởng cho nền kinh tế

Tận dụng tốt cơ hội mở ra từ các FTA, tạo thêm động lực tăng trưởng cho nền kinh tế

Cho đến nay, Việt Nam đã ký 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) vừa với tư cách thành viên ASEAN vừa với tư cách một bên độc lập, độ phủ hầu hết các châu lục.
Bộ Công Thương khảo sát nhu cầu đào tạo để thực thi, tận dụng các FTA của Việt Nam

Bộ Công Thương khảo sát nhu cầu đào tạo để thực thi, tận dụng các FTA của Việt Nam

Bộ Công Thương vừa ban hành văn bản Khảo sát nhu cầu đào tạo để thực thi và tận dụng các Hiệp định thương mại tự do của Việt Nam (FTA).

Tin khác

Việt Nam giữ vững vị trí đối tác thương mại lớn thứ 3 của Hàn Quốc

Việt Nam giữ vững vị trí đối tác thương mại lớn thứ 3 của Hàn Quốc

Hiệp hội Thương mại quốc tế của Hàn Quốc (KITA) cho biết, năm 2023, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí đối tác thương mại lớn thứ 3 của Hàn Quốc.
Hai năm thực thi Hiệp định RCEP: Tỷ lệ tận dụng ưu đãi chưa như kỳ vọng

Hai năm thực thi Hiệp định RCEP: Tỷ lệ tận dụng ưu đãi chưa như kỳ vọng

Đây là nhận định của các chuyên gia sau 2 năm Việt Nam thực hiện Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).
Hiệp định EVFTA: Gắn kết phát triển thương mại, thị trường với lao động, việc làm

Hiệp định EVFTA: Gắn kết phát triển thương mại, thị trường với lao động, việc làm

So với các hiệp định thương mại tự do khác, Hiệp định EVFTA đã thể hiện rõ quan điểm, cam kết gắn phát triển thương mại, thị trường với lao động, việc làm.
Bỉ vẫn là thị trường xuất khẩu giày dép lớn nhất của Việt Nam ở EU

Bỉ vẫn là thị trường xuất khẩu giày dép lớn nhất của Việt Nam ở EU

Nhờ Hiệp định EVFTA, xuất khẩu giày dép sang EU đang có tín hiệu phục hồi, trong đó Bỉ vẫn là thị trường xuất khẩu giày dép lớn nhất của Việt Nam ở EU
Thực hiện cam kết Hiệp định EVFTA: Thích ứng với quy định sản xuất không gây mất rừng của EU

Thực hiện cam kết Hiệp định EVFTA: Thích ứng với quy định sản xuất không gây mất rừng của EU

Hội thảo Sản xuất hàng hoá không gây mất rừng theo quy định của Liên minh châu Âu (EUDR) vừa được tổ chức tại Nghệ An nhằm thực hiện cam kết của EVFTA.
Hiệp định EVFTA: Động lực để Việt Nam hoàn thiện hệ thống pháp luật về lao động

Hiệp định EVFTA: Động lực để Việt Nam hoàn thiện hệ thống pháp luật về lao động

Tham gia Hiệp định EVFTA giúp cho hệ thống luật về lao động của Việt Nam không ngừng hoàn thiện và tiệm cận các quy định với tiêu chuẩn thế giới.
Thực thi Hiệp định EVFTA: Ngành Da giày đảm bảo các cam kết về lao động

Thực thi Hiệp định EVFTA: Ngành Da giày đảm bảo các cam kết về lao động

Việc thúc đẩy thực thi các cam kết về lao động trong EVFTA là điều tất yếu đối với doanh nghiệp xuất khẩu và ngành Da giày.
Thực thi Hiệp định EVFTA: Chủ động giảm thiểu tác động từ phòng vệ thương mại

Thực thi Hiệp định EVFTA: Chủ động giảm thiểu tác động từ phòng vệ thương mại

Để tận dụng hiệu quả Hiệp định EVFTA, những vấn đề về phòng vệ thương mại của thị trường EU doanh nghiệp cần quan tâm để giảm thiểu các tác động tiêu cực.
Thích ứng các tiêu chuẩn, tránh suy giảm lợi thế từ Hiệp định EVFTA

Thích ứng các tiêu chuẩn, tránh suy giảm lợi thế từ Hiệp định EVFTA

Thị trường EU đang đặt ra nhiều tiêu chuẩn cao đối với hàng hoá nhập khẩu, nên nếu doanh nghiệp Việt Nam không thích ứng thì các lợi thế sẽ suy giảm.
Hiệp định EVFTA có những quy định như thế nào về lao động?

Hiệp định EVFTA có những quy định như thế nào về lao động?

Hiệp định EVFTA đặt ra các tiêu chuẩn, quy định về lao động vì thế để thực thi FTA này hiệu quả, Việt Nam đang hoàn thiện hệ thống pháp luật về lao động.
Xem thêm

Đọc nhiều

Thị trường vàng ảnh hưởng thế nào sau cuộc bầu cử Hoa Kỳ?

Thị trường vàng ảnh hưởng thế nào sau cuộc bầu cử Hoa Kỳ?

Thị trường vàng sẽ tiếp tục giằng co do tâm lý bấp bênh của nhà đầu tư: Chốt lời hoặc tâm lý sợ bỏ lỡ trước khi bầu cử ở Hoa Kỳ có kết quả.
Nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao kỷ lục

Nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao kỷ lục

Lần đầu tiên trong lịch sử, tổng giá trị nhu cầu vàng toàn cầu vượt 100 tỷ USD, tăng 35% so cùng kỳ năm ngoái do các khoản đầu tư vào vàng tăng mạnh.
Trường Đại học Kinh tế quốc dân: Cập nhật nhiều nội dung đào tạo gắn với thực tiễn

Trường Đại học Kinh tế quốc dân: Cập nhật nhiều nội dung đào tạo gắn với thực tiễn

Thời gian qua, Trường Đại học Kinh tế quốc dân có nhiều nỗ lực trong việc cập nhật hình thức, nội dung đào tạo theo hướng gắn thực tiễn và doanh nghiệp.
10 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 900 triệu USD để nhập khẩu đậu tương

10 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 900 triệu USD để nhập khẩu đậu tương

10 tháng năm 2024, Việt Nam nhập khẩu đậu tương lên tới 1,85 triệu tấn, ước đạt 953 triệu USD, tăng 15,1% về khối lượng, nhưng giảm 6,4% về giá trị so cùng kỳ.
Nhận định chứng khoán 30/10: Liệu VN-Index có tiếp tục nhịp phục hồi?

Nhận định chứng khoán 30/10: Liệu VN-Index có tiếp tục nhịp phục hồi?

Chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán có thể sẽ tiếp tục phục hồi trong phiên hôm nay 30/10.
Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Bộ Tài chính vừa đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Hội thảo quốc tế "An toàn giao thông xe máy: Những thách thức và bài học kinh nghiệm" diễn ra sáng 4/11, tại Hà Nội.
Cấm xe máy ở các quận nội đô: Cần tính đến an sinh cho người dân

Cấm xe máy ở các quận nội đô: Cần tính đến an sinh cho người dân

Hà Nội thí điểm mô hình vùng phát thải thấp và hạn chế phương tiện gây ô nhiễm tại khu vực nội đô từ đầu 2025, tiến tới dừng hoạt động xe máy vào 2030.
Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Quy định tạm hoãn xuất cảnh trong quản lý thuế bộc lộ một số hạn chế, đặt ra nhiều vấn đề cần được xem xét, giải quyết.
Quảng Bình: Khó thu hút dự án quy mô vì thiếu ‘mặt bằng sạch’

Quảng Bình: Khó thu hút dự án quy mô vì thiếu ‘mặt bằng sạch’

Theo Ban Quản lý Khu Kinh tế Quảng Bình, do thiếu nguồn lực tạo “mặt bằng sạch” nên khó thu hút được các dự án đầu tư có quy mô lớn, công nghệ cao và hiện đại.
Phiên bản di động