Trường phổ thông dân tộc bán trú - mô hình hiệu quả ở các huyện vùng cao

Nhờ mô hình trường học bán trú, chất lượng học tập của học sinh trên địa bàn tỉnh Điện Biên ngày càng tốt hơn, tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần bảo đảm và học sinh bỏ học vì hoàn cảnh khó khăn hay lập gia đình sớm giảm rõ rệt, nhất là tại các huyện vùng sâu, biên giới như: Điện Biên Đông, Mường Nhé, Nậm Pồ, Tủa Chùa…

Các thầy, cô giáo Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nà Hỳ (Nậm Pồ, Điện Biên) chuẩn bị cơ sở vật chất cho năm học mới

Huyện Điện Biên Đông là 1 trong 6 huyện đặc biệt khó khăn của tỉnh Điện Biên. Hiện nay, huyện có 29 trường Phổ thông Dân tộc bán trú với nhiều điểm trường ở các xã vùng cao đặc biệt khó khăn. Những năm trước đây, khi chưa có mô hình trường học bán trú, tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng, đi học không chuyên cần rất phổ biến, nhất là vào mùa mưa. Từ khi triển khai mô hình trường học bán trú, đặc biệt khi thực hiện Nghị định 116 của Chính phủ về chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn, tỷ lệ học sinh chuyên cần đến lớp của các trường tăng cao, tỷ lệ học sinh nữ học hết lớp 9 và học lên Trung học Phổ thông cũng tăng lên rất nhiều.

Đơn cử như tại điểm trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học Pú Nhi, năm học 2022 – 2023 trường có gần 500 học sinh, trong đó gần như 100% là học sinh bán trú. Những năm qua, từ nguồn kinh phí đầu tư của các chương trình dự án, nguồn xã hội hóa, nhà trường đã xây mới, sửa chữa nhà bếp, khu vực nhà ăn. Bếp ăn của nhà trường cơ bản được xây dựng kiên cố, sạch sẽ, thoáng mát. Để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nhà trường đã chia thành các khu chế biến thực phẩm tươi sống, khu nấu ăn và khu để thức ăn đã nấu chín.

Với kinh phí của nhà nước hỗ trợ hơn 500.000 đồng/học sinh/tháng, chỉ đủ mua lương thực, thực phẩm nên nhà trường đã tận dụng diện tích đất trống, cải tạo thành vườn rau. Chất lượng bữa ăn bán trú của các em học sinh vùng khó khăn tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học Pú Nhi ngày càng được cải thiện, góp phần duy trì sĩ số học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục ở địa phương. Bên cạnh việc tổ chức ăn bán trú, trường còn thành lập ban quản lý, phân công giáo viên trực tiếp quản lý học sinh ở bán trú 24/24 giờ.

Trường Phổ thông Dân tộc bán trú TH Phìn Hồ được đầu tư khang trang, sạch đẹp

Cũng đứng chân trên địa bàn huyện Điện Biên Đông, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Pú Hồng đang tập trung các nguồn lực xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2023- 2025. Cơ sở vật chất của nhà trường năm học 2022- 2023 gồm: 15 phòng lớp học, 22 phòng nội trú, công trình vệ sinh, nước sạch đều được xây dựng kiên cố, trường lớp khang trang, sạch đẹp, cơ bản đảm bảo chất lượng phục vụ cho các hoạt động học tập và các hoạt động giáo dục. Tuy nhiên, công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia còn gặp một số khó khăn, nhất là về cơ sở vật chất. Các dự án đầu tư do thiếu kinh phí đã kéo dài nhiều năm, nhiều hạng mục đã xuống cấp ảnh hưởng đến chất lượng dậy học của nhà trường.

Trong công tác dạy học, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Pú Hồng cũng gặp nhiều khó khăn do Pú Hồng là một xã vùng cao, chủ yếu là đồng bào Mông sinh sống. Một số gia đình chưa thực sự quan tâm, tạo điều kiện và động viên con em đến trường. Đặc biệt, tệ nạn ma túy, tệ nạn xã hội đã diễn ra phổ biến ở hầu hết các bản trong xã đã ảnh hưởng lớn đến việc huy động học sinh ra lớp.

Huyện biên giới Nậm Pồ là địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, đời sống còn nhiều khó khăn nên ngành giáo dục rất quan tâm đến việc chăm lo, đảm bảo chính sách đối với học sinh. Nhất là các chính sách đối với học sinh bán trú; miễn, giảm học phí và dụng cụ học tập… Hiện nay, toàn huyện Nậm Pồ có 23 trường học các cấp là trường Phổ thông dân tộc bán trú, nội trú với hơn 13.200 học sinh dân tộc thiểu số.

Ngay đầu năm học, các trường đã tập trung chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học... Trong đó, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học - THCS Nậm Nhừ được đầu tư xây mới khang trang, hiện đại. Các lớp học rộng rãi, thoáng mát, đảm bảo diện tích, thuận lợi cho công tác dạy và học của nhà trường. Năm học 2022-2023, trường đón gần 500 học sinh với tổng số 19 lớp. Hiện trường đang tiếp tục hoàn thiện cơ sở vật chất và phấn đấu được công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia vào tháng 3/2023.

Trường Phổ thông dân tộc nội trú THPT Nậm Pồ có 100% học sinh đều là con em đồng bào các dân tộc thiểu số trong huyện; hầu hết đều có hoàn cảnh khó khăn, con nhà nghèo, đông anh chị em. Trong đó, nhiều em được về trường theo học là nhờ chính sách dành cho học sinh bán trú cấp 1, cấp 2 mà tỉnh Điện Biên đã triển khai nhiều năm qua. Hằng năm, trường đều dành một khoản kinh phí để xây dựng, sửa chữa cơ sở vật chất, nâng cấp trường lớp nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho học sinh bán trú.

Tiếp tục nhân rộng mô hình trường học bán trú, năm học 2022-2023 ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Điện Biên đã huy động hơn 76 tỷ đồng xây dựng mới 59 phòng học, 26 phòng ở nội trú, 30 công trình phụ trợ phục vụ việc dạy học và học của học sinh bán trú nói riêng, học sinh trong toàn tỉnh nói chung.