Hai năm thực thi Hiệp định RCEP: Tỷ lệ tận dụng ưu đãi chưa như kỳ vọng
Hiệp định RCEP kết nối chuỗi sản xuất khu vực, thúc đẩy xuất khẩu Hướng dẫn về cấp C/O mẫu RCEP |
Hiệp định RCEP đã chính thức có hiệu lực với Việt Nam từ ngày 1/1/2022. Quãng thời gian 2 năm thực thi hiệp định này tuy còn ngắn song bước đầu có thể nhận thấy những nội dung đáng lưu ý cho thời gian tiếp theo, báo cáo mới đây về kinh tế Việt Nam năm 2023 của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhìn nhận.
![]() |
Ảnh minh họa |
Báo cáo của CIEM cho biết, tỷ trọng xuất nhập khẩu của Việt Nam với các quốc gia trong Hiệp định RCEP nhìn chung giữ xu hướng giảm. Tỷ trọng kim ngạch xuất nhập khẩu sang các nước RCEP trên tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng từ 45,7% năm 2012 lên 44,2% năm 2018, sau đó giảm còn 39,5% năm 2022.
Cùng đó tỷ lệ tận dụng ưu đãi trong RCEP của Việt Nam còn tương đối thấp (0,67%) và cũng là thấp nhất trong số các FTA mà hiện Việt Nam đã tham gia. Tuy vậy, góc nhìn về tận dụng ưu đãi trong FTA ở khu vực RCEP cần được mở rộng, bởi RCEP được thiết lập trên cơ sở đã có một loạt FTA ở khu vực Đông Á. Chính vì vậy, việc hiện thực hóa RCEP đã tạo thêm động lực cho các hoạt động tận dụng FTA ở khu vực này (trong đó có các FTA của ASEAN) trong bối cảnh khó khăn do dịch COVID-19.
Về những khó khăn thách thức, nhóm nghiên cứu của CIEM lưu ý, một thách thức lớn đối với doanh nghiệp ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng là RCEP có thể tạo ra nguy cơ chuyển hướng thương mại, cụ thể là tăng cạnh tranh với Trung Quốc.
“Là thành viên của RCEP, Trung Quốc được hưởng ưu đãi thuế và do đó làm mất lợi thế cạnh tranh trước đây của doanh nghiệp Việt Nam. So với các quốc gia thành viên, các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu về quy mô vốn, trình độ công nghệ, kỹ năng quản lý và lao động. Vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam gặp nhiều bất lợi khi cạnh tranh trên các thị trường, đặc biệt là khó có thể cạnh tranh với Trung Quốc”, báo cáo viết.
Cùng đó RCEP có thể làm gia tăng nhập siêu của Việt Nam. Áp lực cạnh tranh gia tăng với các ngành sản xuất trong nước khi hàng hóa từ các nước khác có thể đưa vào Việt Nam với mức thuế suất thấp hơn. Thực tế, số liệu nhập siêu giai đoạn trước 2020 với các nước RCEP ít nhiều đã phản ánh lo ngại này.
Đặc biệt, thách thức lớn nhất là việc các cơ quan, doanh nghiệp không có tư duy phù hợp đối với tiếp cận và khai thác cơ hội từ RCEP. Một bộ phận cơ quan, doanh nghiệp còn nhìn nhận RCEP là “tiêu chuẩn thấp”, ít lợi ích hơn so với các Hiệp định khác như EVFTA, CPTPP...
Ở một chừng mực khác, cách khai thác RCEP vẫn chưa đặt trong chiến lược tổng thể để tận dụng các FTA, trong đó có các FTA của ASEAN – vốn đặt nền móng cho việc hình thành RCEP. Ngược lại, nếu không tính tới các xu hướng điều chỉnh quy định và chính sách ở các thị trường RCEP sau năm 2022, thì doanh nghiệp có thể bị động, thậm chí suy giảm khả năng cạnh tranh khi khai thác các thị trường này.
Tin mới cập nhật

Việt Nam xuất siêu gấp đôi sang thị trường CPTPP

Hợp tác kinh tế Việt Nam - Lào chuyển biến tích cực

Kim ngạch thương mại Việt Nam-Campuchia ước đạt 10 tỷ USD

Doanh nghiệp Việt Nam cần chuyển đổi xanh để hàng hóa có cơ hội vào thị trường New Zealand

Thương mại Việt Nam - Nhật Bản: Tận dụng tối đa lợi thế từ các FTA song phương, đa phương

Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Tận dụng hệ sinh thái hiệp định thương mại tự do tăng xuất khẩu dệt may

Hệ sinh thái tận dụng FTA là sự sáng tạo, ‘làn gió mới’ trong tận dụng ưu đãi từ các FTA

Chiến dịch ANNEX trao đổi thông tin hải quan tăng cường kiểm soát phòng, chống ma túy

Chuyên gia nhận định về kịch bản kinh tế của Việt Nam sau bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ
Tin khác

Tận dụng các FTA ngành cà phê: Chìa khóa ‘vàng’ để doanh nghiệp Việt mở cửa xuất khẩu

Giải pháp nào để sản phẩm thương hiệu Việt định vị tại 'sân chơi' ngoại?

Doanh nghiệp Đức tiếp tục mở rộng đầu tư và cam kết phát triển bền vững tại Việt Nam

Tăng khả năng cạnh tranh cho hàng nông sản: Chuyển mạnh xuất khẩu từ thô sang tinh

Xuất nhập khẩu với Mỹ và EU trong bối cảnh mới: Doanh nghiệp Việt lưu ý gì?

Tận dụng thời cơ từ các FTA, thúc đẩy xuất khẩu những tháng cuối năm

Cơ hội xuất khẩu trực tuyến ''sải cánh'' từ lợi thế các FTA thế hệ mới

Tận dụng tốt cơ hội mở ra từ các FTA, tạo thêm động lực tăng trưởng cho nền kinh tế

Bộ Công Thương khảo sát nhu cầu đào tạo để thực thi, tận dụng các FTA của Việt Nam

Việt Nam giữ vững vị trí đối tác thương mại lớn thứ 3 của Hàn Quốc
Đọc nhiều

Tiếp tục xác minh việc ghép giàn pháo tại cửa hàng Z121

Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025

Quảng Bình: Phấn đấu tháng 9/2025 xoá 100% nhà tạm, dột nát

Thị trường hoa tươi 'nóng' trước ngày lễ tình nhân Valentine

Để chính sách năng lượng thúc phát triển giao thông xanh

Nhận định chứng khoán 13/2: Thị trường trở lại đà tăng

Phủ Tây Hồ tấp nập người đến lễ ngày Rằm tháng Giêng

Nhận định chứng khoán 14/2: Tránh mua đuổi

Nhận định chứng khoán 11/2: Thị trường tiếp tục rung lắc
