Kiểm tra chuyên ngành vẫn là thách thức với doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Ngày 2/3 tại Hải Dương, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Tổng cục Hải quan, UBND 4 tỉnh - thành Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên và Quảng Ninh, với sự hỗ trợ của Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ tổ chức Hội nghị đối thoại “Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu tại 4 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương và Hưng Yên".

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá năm 2022 của các doanh nghiệp trên địa bàn 4 địa phương (Hải Phòng, Hải Dương, Hưng yên, Quảng Ninh) đạt 46 tỷ USD, chiếm khoảng 12,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước

Hội nghị đã thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp đến từ 4 địa phương là Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên và Quảng Ninh. Đây là các địa phương có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế và cũng là khu vực tập trung đông các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất và doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Theo ước tính sơ bộ, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá năm 2022 của các doanh nghiệp trên địa bàn 4 địa phương trên đạt 46 tỷ USD, chiếm khoảng 12,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm, thảo luận của nhiều đại biểu tại buổi đối thoại đó là vấn đề kiểm tra chuyên ngành. Theo khảo sát của VCCI, có tới 59% doanh nghiệp gặp ít nhất một khó khăn nào đó trong việc tuân thủ thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Trình tự kiểm tra chuyên ngành phức tạp, danh mục hàng phải kiểm tra chuyên ngành quá nhiều, việc thực hiện kiểm tra chuyên ngành còn phiền hà, tuy kiểm tra chuyên ngành thực hiện ở cửa khẩu nhưng vẫn có những trường hợp doanh nghiệp phải về tận bộ ngành mới được giải quyết.

Nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó trong vấn đề kiểm tra chuyên ngành

Liên quan đến kiểm tra chuyên ngành, bà Lương Thu Hương - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Hải Dương cho biết: Phản ánh của các doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu cho thấy, việc kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập khẩu hàng hóa vẫn chưa nhanh gọn, cập nhật thông tin chưa đồng bộ. Đã khai quan, thông quan điện tử nhưng đến điểm chốt cuối cùng lại phải mang tờ khai đóng dấu để nộp. Đã nộp thuế qua online, nhưng phải chụp bản nộp cho cơ quan hải quan.

Đặc biệt, nhiều ý kiến cho rằng, thời gian kiểm tra thông quan vẫn còn chậm ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa, đặc biệt là nông sản. Các thủ tục hành chính còn nhiều điểm chưa có sự thống nhất đồng bộ giữa các bộ ngành, cơ quan.

Cũng nói về khó khăn của doanh nghiệp khi kiểm tra chuyên ngành, ông Lê Mạnh Cương - Phó Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hải Phòng cho rằng, vẫn còn nhiều các mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành và cũng có nhiều mặt hàng thuộc quản lý từ 2 bộ ngành trở nên.

Xuất nhập khẩu hiện nay chỉ có thủ tục kiểm tra chuyên ngành trong lĩnh vực vệ sinh an toàn thực phẩm theo Nghị định 15/2018/CP ngày 2/2/2018 được áp dụng hình thức quản lý rủi ro, kiểm tra giảm, kiểm tra thông thường, và kiểm tra chặt. Việc công nhận, thừa nhận chất lượng hàng hóa của nước ngoài còn rất hạn chế.

Về cơ bản, kiểm tra chuyên ngành hiện nay chưa áp dụng việc công nhận lẫn nhau, thừa nhận chất lượng hàng hóa của nước ngoài, áp dụng truy xuất nguồn gốc trong kiểm tra chuyên ngành. Điều này gây nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp trong ngành.

Bên cạnh khó khăn trong kiểm tra chuyên ngành, nhiều ý kiến của doanh nghiệp tại cuộc đối thoại cũng chỉ ra những vướng mắc trong việc thông quan hàng hoá được mua qua các sàn thương mại điện tử. Do việc khai báo hải quan hiện nay chủ yếu dưới hình thức tờ khai PMD, quà biếu, quà tặng qua đường chuyển phát nhanh. Đặc biệt các mặt hàng thuộc diện phải kiểm tra chuyên ngành. Đặc tính của hàng thương mại điện tử là số lượng nhỏ, giá trị thấp, cá nhân gửi.

Do đó, cộng đồng doanh nghiệp rất kỳ vọng Nghị định về quản lý hàng thương mại điện tử sớm được ban hành để tạo thuận cho cả cơ quan quản lý nhà nước cũng như cộng đồng doanh nghiệp thực hiện.

Theo ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI, trong hoạt động xuất nhập khẩu, việc tìm hiểu chính sách, pháp luật và tuân thủ thủ tục hành chính giữ một vị trí quan trọng đối với các doanh nghiệp. Chính sách càng thuận lợi, thủ tục hành chính càng tinh gọn sẽ góp phần giảm thời gian và chi phí cho các doanh nghiệp, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nói riêng và của quốc gia nói chung trên thương trường quốc tế.