Không để lặp lại nợ đọng trong xây dựng nông thôn mới

(VEN) - Nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2016-2020 đã bắt đầu đi tiếp, nhưng câu chuyện giải quyết bài toán nợ đọng giai đoạn 2011-2015 và không để câu chuyện này lặp lại trong giai đoạn mới là vấn đề được đặt ra. Ông Nguyễn Minh Tiến - Cục trưởng, Chánh văn phòng điều phối NTM Trung ương đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Kinh tế Việt Nam xung quanh vấn đề này.
khong de lap lai no dong trong xay dung nong thon moi
Không để nông thôn mới chỉ là cái bảng hiệu

Gần đây, những cuộc giám sát của Quốc hội nói nhiều về câu chuyện nợ xây dựng cơ bản. Theo ông, đâu là nguyên nhân cơ bản và bài học được nhìn nhận nghiêm túc đối với một chương trình được coi là lớn nhất của nông thôn trong giai đoạn vừa qua là gì?

Nợ đọng trong xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 liên quan đến cả nguyên nhân khách quan và và chủ quan. Về nguyên nhân khách quan, do tình hình kinh tế khó khăn nên việc hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, đặc biệt từ ngân sách trung ương, cho chương trình còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, chúng ta cứ hy vọng huy động từ các nguồn lực khác như từ doanh nghiệp (DN) và các tổ chức kinh tế nhưng trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, việc huy động các nguồn lực của các thành phần kinh tế khác thấp hơn nhiều so với dự kiến ban đầu.

Mặt khác, trong chương trình NTM, với quan điểm cả nước chung sức xây dựng NTM, không chỉ có ngân sách của trung ương, tỉnh và huyện, mà hầu hết các địa phương đều có yêu cầu ngân sách của xã phải có đối ứng. Trên thực tế, ở cấp xã không có nguồn thu, do vậy nguồn ngân sách đối ứng phụ thuộc vào bán đất, trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, việc thu tiền từ đấu giá quyền sử dụng đất ở hầu hết các địa phương thấp hơn nhiều so với dự kiến.

Về nguyên nhân chủ quan, đầu tiên, vào thời điểm 2014-2015, khi chuẩn bị kết thúc giai đoạn 1, các địa phương tìm mọi cách đạt được mục tiêu đề ra, trong khi không có nguồn lực, các địa phương đã tính đến chuyện nợ. Bên cạnh đó, trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, chúng ta phân cấp tối đa cho cấp huyện, cấp xã và chủ đầu tư quyết định các dự án. Tuy nhiên, năng lực của nhiều địa phương, nhất là cấp xã còn hạn chế nên không kiểm soát được quy trình cũng như tính toán nhu cầu nguồn vốn cho từng dự án cụ thể, dẫn đến khi đầu tư đã bị tăng giá lên. Mặt khác, một số địa phương chạy theo tiêu chí, áp dụng tiêu chí một cách máy móc dẫn đến nhiều công trình vượt quá khả năng cân đối quy hoạch nguồn lực.

Ngoài ra, đối với nhiều địa phương, cũng xuất hiện tình trạng giao cho DN nhận công trình trong khi chưa xác định được nguồn vốn, đây là biểu hiện cần phải chấn chỉnh vì nó là dấu hiệu không lành mạnh trong đầu tư xây dựng NTM.

khong de lap lai no dong trong xay dung nong thon moi
Ông Nguyễn Minh Tiến - Cục trưởng, Chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương

Thưa ông, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã bước sang giai đoạn mới, làm thế nào để không chỉ đạt được mục tiêu 50% xã về đích NTM, mà quan trọng hơn là đạt được tính bền vững của chương trình?

Để đảm bảo tính bền vững và nâng cao chất lượng, quan trọng nhất là chúng ta phải giải quyết vấn đề liên quan đến sai phạm trong nợ đọng xây dựng NTM. Vừa qua, chúng tôi cũng đã làm việc với Ban giám sát của Quốc hội và đề xuất phương án về vấn đề các địa phương phải có những cam kết, có lộ trình để xử lý dứt điểm nợ đọng 2011-2015. Đặc biệt là vấn đề bố trí nguồn lực địa phương, nhất là các địa phương tự túc về ngân sách phải có trách nhiệm sớm giải quyết xong số nợ này.

Thứ hai, phải chấn chỉnh tuyệt đối không để xảy ra tình trạng các DN ứng trước để làm chương trình. Đồng thời, chúng tôi cũng đưa yêu cầu không có nợ đọng xây dựng cơ bản sai quy định, cũng như những sai phạm liên quan đến quản lý xây dựng trong việc công nhận, xem xét đánh giá các xã đạt chuẩn NTM.

Bên cạnh giải pháp trước mắt như vậy, đối với chương trình giai đoạn 2016-2020 sẽ tập hợp một loạt giải pháp quan trọng, góp phần cho chương trình bền vững hơn, hạn chế, khắc phục vấn đề nợ đọng. Ông có thể nói cụ thể hơn về các giải pháp này?

Ngày 17/10 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1980/QĐ-TTg về bộ tiêu chí cấp xã giai đoạn 2016-2020. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho ủy ban nhân dân tỉnh quy định cụ thể các tiêu chí liên quan đến xây dựng cơ bản cũng như các tiêu chí về hạ tầng. Việc điều chỉnh linh hoạt bộ tiêu chí làm giảm yêu cầu đầu tư, tránh việc lạm dụng tiêu chí, chạy theo công trình.

Giải pháp thứ hai, trong việc xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020, chúng ta phải xác định mục tiêu phù hợp với khả năng. Ví dụ, trước đây chúng ta đặt ra mục tiêu 20% về đích NTM, các địa phương đã máy móc áp dụng. Do vậy, giai đoạn 2016-2020, căn cứ vào mục tiêu Quốc hội giao 50% xã về đích NTM, Ban chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý giao mục tiêu cụ thể phù hợp với từng vùng. Việc giao mục tiêu sẽ căn cứ hoàn toàn vào khả năng huy động nguồn lực và thực tế xây dựng NTM, tránh được việc gây áp lực về đích.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2016-2020, ngân sách nhà nước cam kết cho chương trình tăng lên rất nhiều. Trước đây, giai đoạn 1 chỉ có 16.500 tỷ đồng thì giai đoạn 2 cam kết 63.155 tỷ đồng, gấp 3,8 lần. Tại cuộc họp toàn quốc vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng cam kết ngoài nguồn vốn Quốc hội đã bố trí, Chính phủ sẽ tìm các nguồn lực khác, kể cả đi vay của các tổ chức tài chính quốc tế để bổ sung cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Điều này không chỉ tạo ra “lực hút” cũng như “vốn mồi” để thu hút được nguồn lực khác đầu tư vào xây dựng NTM, mà còn giúp lành mạnh hóa hơn tình hình tài chính cũng như nguồn lực cho xây dựng NTM….

Ngoài ra, chúng tôi sẽ thực hiện nghiêm túc quy trình thẩm định dự án, kiểm tra giám sát, kể cả của cơ quan thực hiện chương trình, bộ, ngành, kịp thời chấn chỉnh nếu địa phương nào có biểu hiện nợ đọng sẽ xử lý kịp thời ngay, không làm nợ đọng tăng lên hoặc kéo dài.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến đầu năm 2016, số nợ đọng xây dựng NTM là hơn 15.000 tỷ đồng, trong đó 3 khu vực nợ cao nhất là đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, miền núi phía Bắc. Một số địa phương có nợ đọng lớn như Bắc Ninh trên 1.600 tỷ đồng, Thanh Hóa hơn 1.500 tỷ đồng, Thái Bình khoảng 1.200 tỷ đồng, Vĩnh Phúc hơn 900 tỷ đồng.
Nguyễn Hạnh

Tin mới cập nhật

Hà Nội chuẩn bị tổ chức hội nghị đối thoại với nông dân

Hà Nội chuẩn bị tổ chức hội nghị đối thoại với nông dân

Hội nghị đối thoại với nông dân sẽ diễn ra tháng 12/2024, nhằm lắng nghe tâm tư, ý kiến, nguyện vọng của nông dân đóng góp vào sự phát triển chung của Thủ đô.
Khu vườn ‘chữa lành’ của chàng thạc sĩ ‘chim cánh cụt’

Khu vườn ‘chữa lành’ của chàng thạc sĩ ‘chim cánh cụt’

Mất đi đôi tay, chàng thạc sĩ trẻ Tô Hữu Sỹ biến nỗi đau thành động lực, cất công dựng xây khu vườn hạnh phúc để ‘chữa lành” biến cố của cuộc đời.
Cần Thơ: Hướng đến nền nông nghiệp an toàn, bền vững

Cần Thơ: Hướng đến nền nông nghiệp an toàn, bền vững

TP. Cần Thơ đang tích cực chuyển đổi mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, gắn liền với ứng dụng công nghệ cao và bảo vệ môi trường.
Lâm Đồng: Cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo lợi thế của từng địa phương

Lâm Đồng: Cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo lợi thế của từng địa phương

Tỉnh Lâm Đồng cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia các sàn thương mại điện tử, ứng dụng mua bán online.
Hết năm 2024, cả nước có 79-79,5% số xã đạt chuẩn nông thôn mới

Hết năm 2024, cả nước có 79-79,5% số xã đạt chuẩn nông thôn mới

Dự kiến đến hết năm 2024, cả nước có khoảng 79-79,5% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có khoảng 38% số xã đạt nông thôn mới nâng cao.
4 hiệp hội cùng kiến nghị ‘kiểm soát chặt sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu’

4 hiệp hội cùng kiến nghị ‘kiểm soát chặt sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu’

Theo 4 hiệp hội, việc nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi đang là vấn đề hệ trọng, gây ra rất nhiều rủi ro với các sản phẩm chăn nuôi trong nước.
Cận cảnh nông dân làm bưởi Diễn "mang bầu", chờ ngày thu về tiền tỷ

Cận cảnh nông dân làm bưởi Diễn "mang bầu", chờ ngày thu về tiền tỷ

Khi mùa hoa bưởi Diễn bắt đầu nở rộ cũng là thời điểm quan trọng nhất để người trồng bưởi bắt tay vào việc thụ phấn cho hoa kết trái.
Công ty CP Phân bón Bình Điền được vinh danh tại Lễ trao giải Giải thưởng Hành động vì cộng đồng

Công ty CP Phân bón Bình Điền được vinh danh tại Lễ trao giải Giải thưởng Hành động vì cộng đồng

Công ty CP Phân bón Bình Điền đã được vinh danh tại hạng mục “Dự án bền vững” của Human Act Prize năm 2023 được tổ chức tại Nhà hát Hồ Gươm TP. Hà Nội.
Phát triển giá trị cây nho và sản phẩm từ nho tỉnh Ninh Thuận

Phát triển giá trị cây nho và sản phẩm từ nho tỉnh Ninh Thuận

Tỉnh Ninh Thuận tổ chức Hội thảo Phát triển giá trị cây nho và sản phẩm từ nho tỉnh Ninh Thuận trong khuôn khổ Lễ hội Nho - Vang Ninh Thuận năm 2023.
Hàng ngàn khách tham quan triển lãm nông nghiệp, chăn nuôi tại TP. Hồ Chí Minh

Hàng ngàn khách tham quan triển lãm nông nghiệp, chăn nuôi tại TP. Hồ Chí Minh

Triển lãm chuyên ngành nông nghiệp và chăn nuôi (Agri Vietnam 2023 và Livestock Vietnam 2023) đã thu hút hàng ngàn lượt khách tham quan trong ngày 14-6.

Tin khác

Bảo đảm nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp

Bảo đảm nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp

Để bảo đảm nguồn nước cho sản xuất, các địa phương cần chủ động áp dụng tưới nước tiết kiệm, sử dụng vật liệu che phủ đất hoặc thảm thực vật nhằm giảm thoát hơi
NPK Cà Mau tiếp tục chinh phục nhà nông trồng lúa Tây Nam bộ

NPK Cà Mau tiếp tục chinh phục nhà nông trồng lúa Tây Nam bộ

Với công nghệ polyphosphate (siêu lân hữu hiệu) tân tiến, NPK Cà Mau tiếp tục chinh phục nhà nông trồng lúa Tây Nam bộ bởi hiệu quả nâng cao rõ rệt.
Sử dụng phân bón khoa học để khôi phục ‘vương quốc quýt hồng’ Lai Vung

Sử dụng phân bón khoa học để khôi phục ‘vương quốc quýt hồng’ Lai Vung

Doanh nghiệp phân bón sẽ đồng hành cùng nông dân thực hiện mô hình sử dụng phân bón khoa học góp phần khôi phục và bảo tồn ‘vương quốc quýt hồng’ Lai Vung.
Ngành nông nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi số thực chất, hiệu quả

Ngành nông nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi số thực chất, hiệu quả

Bộ NN&PTNT thúc đẩy, khuyến khích người dân và DN tham gia vào chuyển đổi số; ứng dụng công nghệ số trong quy trình sản xuất, cung cấp dịch vụ nông nghiệp.
Cần làm mới mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã với một tâm thế mạnh mẽ

Cần làm mới mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã với một tâm thế mạnh mẽ

Kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố, phát triển cùng kinh tế nhà nước để trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.
Người nông dân trồng cà phê được bảo vệ với bảo hiểm chỉ số thời tiết

Người nông dân trồng cà phê được bảo vệ với bảo hiểm chỉ số thời tiết

Sau lúa, người nông dân trồng cà phê cũng được bảo vệ với bảo hiểm chỉ số thời tiết. Sản phẩm này bảo vệ họ trước tình trạng thời tiết bất thường.
Phát triển cây rau trái vụ nâng cao thu nhập cho đồng bào Mông vùng cao

Phát triển cây rau trái vụ nâng cao thu nhập cho đồng bào Mông vùng cao

Hoàng Thu Phố - Bắc Hà đã và đang tập trung trồng, mở rộng diện tích rau trái vụ nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, giảm nghèo bền vững cho đồng bào Mông vùng cao.
Hiệp hội nông dân hữu cơ ở Đức đẩy mạnh kết nối với người tiêu dùng Việt Nam

Hiệp hội nông dân hữu cơ ở Đức đẩy mạnh kết nối với người tiêu dùng Việt Nam

Hiệp hội nông dân hữu cơ ở Đức vừa tổ chức hội thảo giới thiệu tới người tiêu dùng Việt về tương lai của ngành nông nghiệp hữu cơ từ EU.
Mozambique tới Việt Nam học hỏi kinh nghiệm phát triển hợp tác xã

Mozambique tới Việt Nam học hỏi kinh nghiệm phát triển hợp tác xã

Ấn tượng về sự phát triển của các hợp tác xã ở Việt Nam, Đoàn công tác của Mozambique đã có chuyến tham quan học tập kinh nghiệm tại Việt Nam.
Phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm OCOP

Phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm OCOP

Việc phát triển, nâng cao giá trị sản phẩm từ Chương trình Mỗi xã 1 sản phẩm (OCOP) đã và đang được nhiều địa phương chú trọng thực hiện.
Xem thêm

Đọc nhiều

Nhu cầu thị trường tăng: Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc

Nhu cầu thị trường tăng: Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc

Theo dự báo, xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam sẽ có nhiều thuận lợi vào đầu năm 2025, nhờ nhu cầu tăng từ thị trường Trung Quốc.
Kỳ vọng vụ thu hoạch mới, giá hồ tiêu thay đổi ra sao?

Kỳ vọng vụ thu hoạch mới, giá hồ tiêu thay đổi ra sao?

Các yếu tố như sự cạnh tranh từ cà phê, biến động tỷ giá, và kỳ vọng về vụ thu hoạch mới đã tác động mạnh đến giá hồ tiêu tuần qua.
Chàng trai xây nhà tiểu cảnh từ rác thải tái chế

Chàng trai xây nhà tiểu cảnh từ rác thải tái chế

Những ngôi nhà tiểu cảnh về làng quê ở Tây Nam Bộ cho đến Bắc Bộ được làm từ rác thải tái chế qua đôi bàn tay khéo léo của chàng trai Hoàng Thanh Tùng.
Quảng Nam: Đẩy lùi hủ tục, đưa ánh sáng về bản làng

Quảng Nam: Đẩy lùi hủ tục, đưa ánh sáng về bản làng

Với sự nỗ lực từng bước đẩy lùi hủ tục, đưa ánh sáng về bản làng của chính quyền địa phương, cuộc sống của đồng bào huyện Phước Sơn đã ngày càng tốt đẹp hơn.
Xuất khẩu hồ tiêu có xu hướng chững lại

Xuất khẩu hồ tiêu có xu hướng chững lại

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), xuất khẩu hồ tiêu trong nước đang có dấu hiệu chậm lại so với cùng kỳ năm trước.
Nhận định chứng khoán 18/11: Thị trường có quay về mốc 1.200 điểm?

Nhận định chứng khoán 18/11: Thị trường có quay về mốc 1.200 điểm?

Theo chuyên gia chứng khoán nhận định, sau những phiên lao dốc mạnh, nhà đầu tư được khuyến nghị tránh bán đuổi giá thấp.
Xuất khẩu hồ tiêu thu về 1,17 tỷ USD

Xuất khẩu hồ tiêu thu về 1,17 tỷ USD

Lũy kế từ đầu năm đến 15/11, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng 234.824 tấn hồ tiêu, kim ngạch thu về 1,17 tỷ USD.
Infographic | Brazil là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh

Infographic | Brazil là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh

Theo thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan, hết tháng 10/2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Brazil đạt 6,58 tỷ USD.
Cà phê Robusta đang tiến đến mốc 5.000 USD/tấn

Cà phê Robusta đang tiến đến mốc 5.000 USD/tấn

Thị trường cà phê thế giới đang chứng kiến những diễn biến hết sức tích cực, đặc biệt là đối với loại cà phê Robusta.
Quy định EUDR là cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu cà phê Việt

Quy định EUDR là cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu cà phê Việt

Việc tuân thủ Quy định EUDR giúp cà phê Việt Nam thêm cơ hội được người tiêu dùng quốc tế tin tưởng hơn về chất lượng và tính bền vững.
Phiên bản di động