Tích cực ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phòng chống đại dịch Covid-19

Ngay từ những ngày đầu bùng phát dịch Covid-19, các phần mềm sử dụng trí tuệ nhân tạo có chức năng phát hiện sớm, cảnh báo, khoanh vùng, dập dịch cũng như phát hiện người vượt biên trái phép đã được phát triển, hoàn thiện và đưa vào ứng dụng rộng rãi. Có lẽ, hiệu quả và gần gũi nhất là phần mềm Bluezone (ứng dụng phát hiện tiếp xúc gần người nhiễm Covid-19) đã và đang phát huy hiệu quả trong cuộc chiến Covid-19.

Đẩy mạnh áp dụng các thành tựu công nghệ về dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo... vào quản lý và khám chữa bệnh

Hay, trong triển khai thủ tục khai báo y tế trực tuyến; hệ thống công nghệ thông tin quản lý người nhập cảnh, người thuộc diện phải cách ly từ khi vào trong khu cách ly tập trung, đến khi bàn giao, quá trình di chuyển và được chính quyền cơ sở tiếp nhận khi về đến nơi ở để tiếp tục theo dõi, giám sát y tế luôn được cập nhật dữ liệu theo thời gian thực.

Bên cạnh đó, việc sử dụng tổng đài tự động ứng dụng AI để gọi điện hỏi thăm sức khoẻ cho người dân trong các khu vực có khả năng lây nhiễm cao, từ đó phát hiện những trường hợp nghi ngờ và thông báo cho cơ quan y tế; xây dựng bản đồ chung sống với Covid-19, thông qua việc thu thập số liệu và ứng dụng AI để phân tích, dự báo và đưa ra các kịch bản diễn biến dịch cho từng khu vực, địa phương.

Điểm nhấn gần đây nhất về sự hiện diện của công nghệ số, công nghệ AI trong phòng chống dịch Covd-19 chính là lễ công bố kết nối nền tảng hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh từ xa (Telehealth) tới 100% tuyến huyện và ra mắt Trung tâm công nghệ phòng, chống dịch Covid-19 Quốc gia.

Qua kết quả triển khai thực tế tại các điểm cầu, các y bác sĩ đánh giá đây là một trong những giải pháp hiệu quả trong việc hỗ trợ chẩn đoán, điều trị kịp thời, hạn chế quá tải ở các bệnh viện tuyến trên và giảm bớt tiếp xúc giữa bệnh nhân với bác sĩ. Cùng với đó, giúp các y, bác sĩ tại các vùng sâu, vùng xa yên tâm, tự tin hơn trong điều trị bệnh nhân nặng.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổ trưởng Tổ thông tin đáp ứng nhanh của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 - ông Bùi Thế Duy - cho biết, ngay khi dịch mới xuất hiện, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Ðức Ðam đã chỉ đạo nghiên cứu các giải pháp công nghệ và giao các Bộ: Thông tin và Truyền thông, Y tế, Khoa học và Công nghệ và các chuyên gia triển khai từng giải pháp một cách kiên trì.

Tổ thông tin đáp ứng nhanh của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 gồm các thành viên, tình nguyện viên, chuyên gia công nghệ thông tin, tự nguyện tham gia từ những ngày đầu phòng, chống dịch Covid-19. Các nhà khoa học thuộc tổ công tác này đã nghiên cứu các giải pháp công nghệ và đưa ra những sản phẩm ứng dụng AI được đánh giá là hỗ trợ đắc lực cho đội ngũ phòng, chống dịch.

Có thể kể đến, việc ứng dụng công nghệ xử lý dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào mô hình hóa hiện trạng dịch bệnh để đánh giá rủi ro, phát hiện các cụm dịch tiềm năng; phân tích chi tiết các thông tin ca bệnh, chùm bệnh, đưa ra các biểu đồ phân tích hỗ trợ việc đưa ra các quyết định liên quan đến giãn cách xã hội, khoanh vùng, dập dịch; xây dựng một số mô hình nhằm ước tính số ca nhiễm từ một hay nhiều ổ dịch, ước tính thời điểm xuất hiện F0; tính toán nguy cơ Covid-19 ở các mức độ và phạm vi khác nhau.

AI còn hỗ trợ trong việc truy vết người tiếp xúc đã phát huy hiệu quả khi có ổ dịch hoặc ca lây nhiễm mới trong cộng đồng, giúp đội ngũ y tế điều tra lịch trình, lấy thông tin dịch tễ. “Đáng chú ý, khi số lượng ca lây nhiễm trong cộng đồng lớn, việc nhập liệu từ các bản khai giấy mất nhiều thời gian, dễ nhầm lẫn, công nghệ chuyển hình ảnh thành văn bản với sự hỗ trợ của AI đã giúp số hóa toàn bộ tờ khai, phiếu điều tra dịch tễ và đưa lên hệ thống. Khi dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn, AI đã hiện hữu ngay trong các khu cách ly, bệnh viện với robot tự động giúp khử khuẩn, giao hàng, đưa thuốc cho người bệnh…” - Thứ trưởng Bùi Thế Duy dẫn chứng.

Ông Nguyễn Tử Quảng - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn công nghệ Bkav - cho rằng, có thể ứng dụng các camera tích hợp trí tuệ nhân tạo để giám sát giúp phát hiện những người vượt biên trái phép, từ đó hỗ trợ lực lượng quân đội, chiến sĩ biên phòng đỡ vất vả khi phải tuần tra 24/7. Các camera này cũng giúp giám sát, nhận diện trong các khu cách ly để phát hiện các trường hợp vi phạm các quy định cách ly…

Đặc biệt, hiện Bkav phối hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương phát triển mô hình xét nghiệm mới, cho phép AI đọc các tần số hấp thụ, phát hiện bất thường trong mẫu nước muối súc miệng của người cần tầm soát Covid-19. Kết quả thử nghiệm ban đầu rất tốt, xác định được việc lây nhiễm virus trong 10 giây, tỷ lệ phát hiện khoảng 90%. Trong khi các phương pháp xét nghiệm hiện nay phải mất 1 tiếng hoặc nhiều tiếng. Ðể thực hiện điều này, đội ngũ kỹ thuật phải huấn luyện cho AI biết được đâu là mẫu bệnh phẩm của người bệnh Covid-19, đâu là mẫu của người không nhiễm Covid-19.

Các chuyên gia về công nghệ cũng cho hay, AI đang tham gia tích cực trong cuộc chiến chống Covid-19. Ðó là giúp doanh nghiệp chuyển đổi mô hình hoạt động, đáp ứng tình hình mới trong bối cảnh giãn cách xã hội, hạn chế tiếp xúc; xây dựng mô hình dự báo, tốc độ lây lan của dịch bệnh, đối tượng có nguy cơ cao... giúp người làm chuyên môn có thể đưa ra quyết định hiệu quả hơn và hỗ trợ các nhà khoa học chắt lọc thông tin để nghiên cứu về dịch bệnh. Trí tuệ nhân tạo đang đi vào cuộc sống và hiện hữu ở khắp mọi nơi, với tỷ lệ ứng dụng tăng trưởng rất nhanh trong những năm gần đây.