Phát triển công nghiệp: Hóa giải thách thức, ứng phó cú sốc bên ngoài

Việc công nghiệp chế biến, chế tạo suy giảm trong quý 1/2023 kéo theo sự suy giảm của tăng trưởng kinh tế là dấu hiệu cho thấy cần có những giải pháp kịp thời.
Phát triển công nghiệp ở Việt Nam: Chính sách cần tạo thuận lợi và ổn định Bộ Công Thương: Cần tháo gỡ 3 ‘nút thắt’ để phát triển công nghiệp
Phat trien cong nghiep: Hoa giai thach thuc, ung pho cu soc ben ngoai hinh anh 1
Chỉ số sản xuất công nghiệp quý 1/2023 giảm 2,2% so với cùng kỳ năm trước. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, giá trị tăng thêm của toàn ngành công nghiệp trong quý 1/2023 giảm 0,82% so với cùng kỳ năm trước, là mức giảm sâu nhất của cùng kỳ các năm trong suốt 12 năm trở lại đây (giai đoạn 2011-2023).

Đáng lưu ý, công nghiệp chế biến, chế tạo (chiếm hơn 85% kim ngạch xuất khẩu) đã không còn đóng vai trò động lực dẫn dắt tăng trưởng của nền kinh tế trong quý đầu năm - khi tế giá trị tăng thêm của ngành giảm 0,37%, làm giảm 0,1 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chung của toàn nền kinh tế. Cùng đó, sản xuất của một số ngành công nghiệp xuất khẩu chủ lực suy giảm mạnh, chỉ số tồn kho toàn ngành tăng cao.

Vì vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm 2023, cần phải nhìn rõ những khó khăn, thách thức từ đó có giải pháp đúng và trúng giúp lĩnh vực này duy trì vai trò trụ đỡ của nền kinh tế.

Vẫn phụ thuộc lớn vào FDI

Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, trong quý đầu năm, dù 48 địa phương có chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng, nhưng có tới 15 địa phương giảm so với cùng kỳ năm trước.

Trong số đó, 4 trung tâm phát triển mạnh công nghiệp thời gian qua (là Bắc Ninh, Quảng Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu, Vĩnh Phúc) tăng trưởng âm trong quý 1/2023.

Theo các chuyên gia, việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng như linh kiện điện tử, sản phẩm điện tử, máy vi tính, dệt may, da giày… thời gian qua đã nhanh chóng tạo ra việc làm và tăng trưởng cho nhiều địa phương, nhưng khi khu vực FDI gặp “trục trặc” - hoặc do các doanh nghiệp FDI chuyển phương án đầu tư; hoặc do tác động từ thị trường nước ngoài dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp tại các địa phương này bị cắt giảm đơn hàng xuất khẩu - ngay lập tức tác động ngược trở lại.

Ông Lê Thủy Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp, dịch vụ (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, cần phải có quy định ràng buộc các doanh nghiệp FDI vào Việt Nam phải thực hiện chuyển giao công nghệ cũng như tăng tỷ lệ nội địa hóa, nếu chỉ là lắp ráp đơn thuần và khi không có lợi nhuận nữa thì lại chuyển đi thì sẽ không đạt được mục tiêu về công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Tái cơ cấu các ngành công nghiệp, coi trọng các mặt hàng công nghiệp chế biến từ các ngành hàng nông - lâm thuỷ sản mà Việt Nam có thể mạnh để tập trung đầu tư đổi mới công nghệ và tìm kiếm thị trường cho giá trị gia tăng cao là khuyến nghị của ông Trần Bảo Minh, Phó Chủ tịch Nutifood

“Làm thương hiệu không chỉ sản xuất rồi dán tên vào sản phẩm và mang đi xuất khẩu. Phải xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp, mang lại giá trị lớn cho tất cả mọi đối tượng tham gia vào chuỗi giá trị, vào hệ sinh thái đó, tương tự như cách mà Ireland đã làm với sữa hay nhân sâm của Hàn Quốc thì mới tạo ra những thương hiệu mạnh,” ông Trần Bảo Minh nói.

- Sản xuất công nghiệp một số lĩnh vực trong quý 1/2023:

Phat trien cong nghiep: Hoa giai thach thuc, ung pho cu soc ben ngoai hinh anh 2

Từ thực tế Việt Nam đã và đang phải nhập khẩu hàng tỷ USD mỗi năm cho các thiết bị máy móc, cơ khí trong các ngành giao thông vận tải, điện lực, nông nghiệp, y tế… trong khi các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam hoàn toàn có thể sản xuất trong nước, theo ông Nguyễn Chỉ Sáng, Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam, trong cơ cấu những mặt hàng xuất khẩu lớn thì chiếm 75% là của doanh nghiệp FDI.

Thực tế này cho thấy năng lực của doanh nghiệp nội còn kém, trong đó chủ yếu là những sản phẩm cơ khí hoàn chỉnh, sản phẩm cơ khí lớn - như điện gió, đường sắt cao tốc, đường sắt giao thông thành phố, thiết bị y tế, thiết bị của nhà máy bô xít…

“Chúng ta vẫn chưa có một quy hoạch, chiến lược hay một lộ trình để có thể làm chủ những thiết bị ấy. Ví dụ, trước đây những cây cầu dây văng chúng ta nghĩ là không thể thiết kế, không thể chế tạo, nhưng đến bây giờ công nghệ cao như thế, Việt Nam vẫn làm được hết. Vì vậy, khi phát triển những chương trình về điện lực hay về giao thông… cần có một chiến lược về nội địa hóa thiết bị và trong chừng mực nào đó có thể phải luật hóa…,” ông Nguyễn Chỉ Sáng kiến nghị

Tăng chế biến sâu, tạo giá trị lớn

Rõ ràng, việc suy giảm công nghiệp trong quý đầu năm đã tác động mạnh tới phát triển chung của ngành cũng như toàn bộ nền kinh tế nếu không có sự cải thiện trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) nhìn nhận, trong các phân ngành công nghiệp, công nghiệp chế biến chế tạo đóng vai trò chủ đạo, tạo ra giá trị gia tăng lớn nhất cho khu vực công nghiệp, cũng như đóng góp trong GDP hàng năm lớn nhất, qua đó tác động lan tỏa tổng thể đến chất lượng tăng trưởng kinh tế.

Hơn nữa, phần lớn các lĩnh vực quan trọng của kinh tế đất nước trực tiếp hoặc gián tiếp đều phụ thuộc vào khu vực sản xuất. Công nghiệp chế biến chế tạo cũng là nguồn cung việc làm dài hạn và thu nhập ổn định.

Đại diện cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực công nghiệp cũng khẳng định, với vai trò là động lực dẫn dắt tăng trưởng của toàn bộ ngành công nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung trong nhiều năm vừa qua, việc công nghiệp chế biến, chế tạo suy giảm trong quý 1/2023 kéo theo sự suy giảm của tăng trưởng kinh tế là dấu hiệu cho thấy cần khẩn trương có những chính sách, giải pháp kịp thời, hiệu quả để tìm kiếm thị trường cho sản phẩm công nghiệp, qua đó giải phóng năng lực sản xuất trong nước, cải thiện tình hình tăng trưởng.

Vấn đề đặt ra là đâu sẽ là phân ngành, nhóm ngành công nghiệp được coi trọng để đầu tư phát triển trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, tác động nhanh và khó lường như hiện nay?

Chuyên gia kinh tế, tiến sỹ Võ Trí Thành nêu quan điểm, trong một thế giới đầy bất trắc, nhiều cú sốc có thể xảy ra, cường độ có thể cao hơn, tần suất có thể lớn hơn, rất khó lường, cùng đó là tài chính, tiền tệ, thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh… với doanh nghiệp-trong tất cả kế hoạch đều phải có các kịch bản và việc đánh giá rủi ro và quản trị rủi ro, để có thể khắc phục.

“Nếu không xảy ra các kịch bản xấu hay là những cú sốc không tốt thì thuận. Nhưng trường hợp ngược lại và xảy ra thì có thể hạn chế được rất nhiều những tác động tiêu cực có thể có đối với địa phương, đối với ngành kinh tế…,” chuyên gia Võ Trí Thành khuyến nghị thêm.

Phat trien cong nghiep: Hoa giai thach thuc, ung pho cu soc ben ngoai hinh anh 3

Công ty An Phát sản xuất các đơn hàng phục vụ xuất khẩu. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Từ thực tế của 15 tỉnh được thống kê có tăng trưởng công nghiệp ở mức 2 con số trong những tháng đầu năm 2023, như: Cao Bằng tăng 26,8%; Tuyên Quang tăng 22,6%; Hải Phòng tăng 14,8%; Quảng Ninh tăng 13,6%; Hải Dương tăng 12,5%; Nam Định tăng 12,3%; Đắk Lắk, Bạc Liêu và Phú Yên cùng tăng 11,6%; Bắc Giang và Kiên Giang tăng 10,9%) hoặc do ngành sản xuất và phân phối điện tăng cao (Hậu Giang tăng 286,1%; Thái Bình tăng 55,7%; Quảng Trị tăng 37%; Cà Mau tăng 33,7%) cho thấy đây đều là những tỉnh đã và đang phát huy khá tốt tiềm năng từ nội lực của chính các địa phương này.

Vì vậy, các chuyên gia cũng khuyến nghị cần phát huy các lợi thế của nông nghiệp để phát triển các ngành công nghiệp chế biến hàng hoá xuất khẩu, đồng thời, coi trọng công nghiệp cơ khí nền tảng để cung cấp thiết bị xây dựng-trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải, điện lực, hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn… nhằm giảm phụ thuộc cũng như chủ động trước các cú sốc từ bên ngoài./.

www.vietnamplus.vn

Tin mới cập nhật

Cơ hội vàng cho doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ

Cơ hội vàng cho doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ

Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đang đứng trước những cơ hội vàng để tham gia và mở rộng vị thế trên thị trường toàn cầu.
Hà Nội chú trọng phát triển bền vững cho làng nghề truyền thống

Hà Nội chú trọng phát triển bền vững cho làng nghề truyền thống

Sản xuất và tiêu dùng mang tính phát triển bền vững là tiêu chí được TP. Hà Nội tập trung định hướng chuỗi sản xuất sản phẩm làng nghề truyền thống và OCOP.
Kết nối tiêu thụ cho sản phẩm công nghiệp nông thôn

Kết nối tiêu thụ cho sản phẩm công nghiệp nông thôn

Nhiều doanh nghiệp kỳ vọng Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024 sẽ giúp quảng bá sản phẩm tới đông đảo khách tiêu dùng Thủ đô.
Phát triển xe ô tô điện: Cần động lực và chính sách cụ thể

Phát triển xe ô tô điện: Cần động lực và chính sách cụ thể

Chuyển đổi điện hóa của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam cần chú trọng lộ trình phát triển các dòng xe ô tô điện hóa phù hợp với lộ trình chuyển đổi năng lượng.
Quảng Nam: Liên kết sản xuất giữa công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp cơ khí

Quảng Nam: Liên kết sản xuất giữa công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp cơ khí

Tỉnh Quảng Nam đẩy nhanh xây dựng đề án thí điểm cơ chế khuyến khích hợp tác liên kết sản xuất theo cụm liên kết ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp cơ khí.
Công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử hướng đến chuyển đổi xanh

Công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử hướng đến chuyển đổi xanh

Ngành điện tử của Việt Nam đang nỗ lực chuyển đổi sản xuất công nghiệp hỗ trợ, hướng đến phát triển bền vững nhưng thân thiện với môi trường.
Bình Dương: Tăng sức hút đầu tư, ưu tiên phát triển công nghiệp hỗ trợ

Bình Dương: Tăng sức hút đầu tư, ưu tiên phát triển công nghiệp hỗ trợ

Thủ phủ công nghiệp tỉnh Bình Dương đang nỗ lực thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp hỗ trợ với những chính sách thông thoáng.
Hội tụ nhiều tập đoàn công nghệ lớn: Cơ hội nào cho công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử?

Hội tụ nhiều tập đoàn công nghệ lớn: Cơ hội nào cho công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử?

Nhiều tập đoàn công nghệ dịch chuyển vào Việt Nam, kéo theo một loạt doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, đây là cơ hội cho doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng.
Giải pháp nào giúp doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng?

Giải pháp nào giúp doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng?

Bên cạnh nỗ lực cải tiến sản xuất để tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế đòi hỏi doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ phải hợp tác với nhau.
Phát triển ngành ô tô: Mục tiêu tăng trưởng gắn với phát triển công nghiệp hỗ trợ

Phát triển ngành ô tô: Mục tiêu tăng trưởng gắn với phát triển công nghiệp hỗ trợ

Tại dự thảo Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, Bộ Công Thương đặt mục tiêu có thể sản xuất các linh kiện quan trọng như hộp số, động cơ.

Tin khác

Tạo lực đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành nhựa

Tạo lực đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành nhựa

Ngành nhựa được xem là một trong những ngành công nghiệp có mức độ tăng trưởng cao. Tuy nhiên, ngành này đang gặp phải không ít khó khăn về nguồn nguyên liệu.
Công nghiệp hỗ trợ ô tô:

Công nghiệp hỗ trợ ô tô: 'Tăng lực' để trở thành nhà cung cấp linh kiện, phụ tùng

Lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô đang phát triển mạnh. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần chuyển đổi toàn diện nếu không muốn rơi vào “bẫy năng suất thấp”.
Cần chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa cho công nghiệp hỗ trợ ngành da giày

Cần chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa cho công nghiệp hỗ trợ ngành da giày

Để ngành da giày chủ động nguyên phụ liệu cho sản xuất, doanh nghiệp trong ngành mong muốn có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa.
Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cần được hỗ trợ về vốn

Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cần được hỗ trợ về vốn

CNHT Việt được xác định chưa xứng với tiềm năng thu hút đầu tư nước ngoài. Trong đó, vấn đề chính sách phát triển cho lĩnh vực này được coi là “điểm nghẽn”.
Tìm giải pháp để doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Tìm giải pháp để doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, theo các chuyên gia doanh nghiệp CNHT nên tận dụng chính sách ưu đãi về hoàn thuế và chính sách thúc đẩy sản xuất.
Vimexpo 2024 Cơ hội giao thương, mở rộng kết nối về công nghiệp hỗ trợ và chế biến chế tạo

Vimexpo 2024 Cơ hội giao thương, mở rộng kết nối về công nghiệp hỗ trợ và chế biến chế tạo

VIMEXPO 2024 là sự kiện chuyên ngành do Cục Công nghiệp, Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp và Công ty Quảng cáo & Hội chợ Triển lãm C.I.S Vietnam tổ chức
Khai mạc Hội chợ triển lãm Công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội năm 2024

Khai mạc Hội chợ triển lãm Công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội năm 2024

Sáng 18/9, Sở Công Thương Hà Nội tổ chức Khai mạc Hội chợ triển lãm Công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội năm 2024.
Phát triển ngành công nghiệp ô tô bền vững: Cần tính toán đến kế sách lâu dài

Phát triển ngành công nghiệp ô tô bền vững: Cần tính toán đến kế sách lâu dài

Chuyên gia cho rằng, để ngành công nghiệp ô tô phát triển bền vững cần tính đến các yếu tố đồng bộ hạ tầng giao thông, chính sách "dung dưỡng nguồn thu".
Cần làm rõ vai trò của địa phương trong phát triển công nghiệp hỗ trợ

Cần làm rõ vai trò của địa phương trong phát triển công nghiệp hỗ trợ

Mô hình hợp tác phát triển công nghiệp hỗ trợ giữa Trung ương, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp đầu tàu đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực.
Công nghiệp hỗ trợ gỡ “nút thắt” về chính sách

Công nghiệp hỗ trợ gỡ “nút thắt” về chính sách

Việc các tập đoàn hàng đầu thế giới đầu tư vào Việt Nam là tín hiệu mừng. Tuy nhiên, để DN công nghiệp hỗ trợ vào được chuỗi cung ứng toàn cầu không đơn giản.
Xem thêm

Đọc nhiều

Nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao kỷ lục

Nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao kỷ lục

Lần đầu tiên trong lịch sử, tổng giá trị nhu cầu vàng toàn cầu vượt 100 tỷ USD, tăng 35% so cùng kỳ năm ngoái do các khoản đầu tư vào vàng tăng mạnh.
Thị trường vàng ảnh hưởng thế nào sau cuộc bầu cử Hoa Kỳ?

Thị trường vàng ảnh hưởng thế nào sau cuộc bầu cử Hoa Kỳ?

Thị trường vàng sẽ tiếp tục giằng co do tâm lý bấp bênh của nhà đầu tư: Chốt lời hoặc tâm lý sợ bỏ lỡ trước khi bầu cử ở Hoa Kỳ có kết quả.
Trường Đại học Kinh tế quốc dân: Cập nhật nhiều nội dung đào tạo gắn với thực tiễn

Trường Đại học Kinh tế quốc dân: Cập nhật nhiều nội dung đào tạo gắn với thực tiễn

Thời gian qua, Trường Đại học Kinh tế quốc dân có nhiều nỗ lực trong việc cập nhật hình thức, nội dung đào tạo theo hướng gắn thực tiễn và doanh nghiệp.
10 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 900 triệu USD để nhập khẩu đậu tương

10 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 900 triệu USD để nhập khẩu đậu tương

10 tháng năm 2024, Việt Nam nhập khẩu đậu tương lên tới 1,85 triệu tấn, ước đạt 953 triệu USD, tăng 15,1% về khối lượng, nhưng giảm 6,4% về giá trị so cùng kỳ.
Nhận định chứng khoán 30/10: Liệu VN-Index có tiếp tục nhịp phục hồi?

Nhận định chứng khoán 30/10: Liệu VN-Index có tiếp tục nhịp phục hồi?

Chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán có thể sẽ tiếp tục phục hồi trong phiên hôm nay 30/10.
Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Bộ Tài chính vừa đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Hội thảo quốc tế "An toàn giao thông xe máy: Những thách thức và bài học kinh nghiệm" diễn ra sáng 4/11, tại Hà Nội.
Cấm xe máy ở các quận nội đô: Cần tính đến an sinh cho người dân

Cấm xe máy ở các quận nội đô: Cần tính đến an sinh cho người dân

Hà Nội thí điểm mô hình vùng phát thải thấp và hạn chế phương tiện gây ô nhiễm tại khu vực nội đô từ đầu 2025, tiến tới dừng hoạt động xe máy vào 2030.
Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Quy định tạm hoãn xuất cảnh trong quản lý thuế bộc lộ một số hạn chế, đặt ra nhiều vấn đề cần được xem xét, giải quyết.
Quảng Bình: Khó thu hút dự án quy mô vì thiếu ‘mặt bằng sạch’

Quảng Bình: Khó thu hút dự án quy mô vì thiếu ‘mặt bằng sạch’

Theo Ban Quản lý Khu Kinh tế Quảng Bình, do thiếu nguồn lực tạo “mặt bằng sạch” nên khó thu hút được các dự án đầu tư có quy mô lớn, công nghệ cao và hiện đại.
Phiên bản di động