Liên kết vùng: Hiệu quả cho quy hoạch nông nghiệp

Tại nhiều diễn đàn về chính sách nông nghiệp, các đại biểu vẫn phân vân liệu ngành nông nghiệp đang thiếu hay thừa quy hoạch sản xuất khi hiệu quả của những quy hoạch này không được thể hiện rõ ràng.

Liên kết vùng: Hiệu quả cho quy hoạch nông nghiệp

Ảnh: Internet

Vừa thiếu vừa thừa

Nói về quy hoạch cho nông nghiệp tại các địa phương, PGS.TS Vũ Trọng Khải, nguyên Hiệu trưởng Trường Cán bộ quản lý nông nghiệp và Phát triển nông thôn II (TPHCM) lo lắng: “Chúng ta say sưa với việc hoạch định chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế tỉnh, với tiêu chí GDP tỉnh, cơ cấu kinh tế tỉnh. Tỉnh nào cũng cần những con số đẹp về GDP và cơ cấu kinh tế theo hướng gia tăng tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp bằng mọi giá”.

Sau một thời gian phát triển theo tư duy này, người ta mới ngộ ra rằng, phải phát triển kinh tế theo vùng. Do đó, các địa phương đang phải “ngồi lại” với nhau để bàn phương án liên kết vùng. Đó là quy trình ngược, theo kiểu “thả gà ra vườn rồi phải đi bắt lại từng con để nhốt vào chuồng”.

Trong khi đó, quá trình phát triển công nghiệp và đô thị trong những năm qua đã kéo người nông dân rời bỏ đồng ruộng vào làm việc ở các khu công nghiệp. Quá trình này cũng phần nào hạn chế nguồn cung đất nông nghiệp cho thị trường đất đai. Tích tụ đất đai mới có thể tạo ra các trang trại sản xuất nông sản hàng hóa quy mô lớn, áp dụng công nghệ cao, thực hiện thực hành nông nghiệp tốt (GAP), làm ra nông sản bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm với giá cả đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước...

Nhìn vào thực tế trên, có thể thấy sự “thiếu” của quy hoạch cho nông nghiệp, nhưng ở nhiều khía cạnh, các quy hoạch này lại đang “thừa” và kém hiệu quả.

Lấy ví dụ điển hình trong lĩnh vực chăn nuôi, TS. Trần Duy Khanh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam đặt vấn đề: “Việt Nam hiện nay không thấy có quy hoạch đất cho trồng cây nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi, đặc biệt là thức ăn gia súc. Trong khi đó, nước ta phải nhập khẩu thức ăn chăn nuôi giá trị hơn 4 tỉ USD mỗi năm.”

TS. Lê Đức Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho rằng: Không thể nói Việt Nam không có quy hoạch. Trong ngành chăn nuôi, có các quy hoạch về đối tượng sản xuất cây gì, con gì và cả các giải pháp về đồng cỏ, diện tích canh tác...

“Không phải không có quy hoạch mà có quá nhiều quy hoạch thì đúng hơn. Vấn đề ở chỗ quy hoạch thế nào và ai thực thi nó? Thực tế có tình trạng quy hoạch và thực tế không dễ khớp”, ông Thịnh chia sẻ.

Điển hình như cây hồ tiêu được quy hoạch 50.000 ha nhưng khi giá tăng lên hơn 200 triệu đồng/tấn, diện tích cây trồng này đã vượt lên thành 250.000 ha. Chuyện quy hoạch diện tích cây nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi, ví dụ ngô, đậu tương, không phải không có mà là quy hoạch nhưng mãi không thấy trồng ra được cây.

“Cái vướng là có chính sách nhưng không có giải pháp thực thi. Thành ra, có rất nhiều chính sách, nhưng không kiểm tra, giám sát thực thi chính sách”, ông Thịnh nhìn nhận.

Thị trường “dẫn lối” cho sản xuất

Thực tế thị trường luôn “dẫn lối” cho sản xuất và quy hoạch phải phục vụ được định hướng sản xuất đó.

Tiếp tục câu chuyện về quy hoạch, GS. Võ Tòng Xuân cho hay, quy hoạch đất đai sản xuất nông nghiệp thì thực ra tỉnh, huyện, xã đều làm từ lâu. Nhưng vấn đề chính là khi quy hoạch trồng cây gì thì ai sẽ mua sản phẩm đó. Chủ trương về bảo đảm an ninh lương thực là tư duy phổ biến nên lâu nay, “cứ động đến đất lúa là ai cũng sợ”.

Theo GS. Võ Tòng Xuân, khi có thị trường tiêu thụ thì bảo nông dân làm không khó. Ví dụ câu chuyện tại tỉnh Tây Ninh, khi đang trồng mía, lãi chỉ được khoảng vài triệu đồng mỗi ha, thậm chí còn lỗ. Nhưng thấy khoai mì (sắn) có giá tăng cao, người dân bỏ mía chuyển sang trồng khoai mì, lãi mấy chục triệu đồng mỗi ha.

“Họ làm thế cũng đúng thôi, tránh sao được. Cho nên nói dồn điền đổi thửa để giảm manh mún đất đai là đúng, nhưng cần phải ghép lại trên cơ sở hợp tác sản xuất để có sản phẩm tốt và đáp ứng đúng nhu cầu thị trường. Không nên ghép đất đai lại để sản xuất ra sản phẩm không hợp thị trường hoặc thị trường không cần”, GS. Xuân bình luận.

PGS.TS Vũ Trọng Khải cho rằng: “Khi xác định chiến lược sản phẩm quốc gia theo vùng kinh tế-sinh thái là trước hết xác định thị trường, khách hàng mục tiêu - tiêu thụ nội địa hay xuất khẩu, ở những mức độ khác nhau của mỗi loại nông sản, chứ không phải chạy theo kim ngạch xuất khẩu”.

Một trong những tín hiệu lạc quan là hiện nay, nhiều địa phương đã dứt bỏ được tư duy cục bộ để có thể ngồi lại với nhau, cùng bàn thảo chiến lược phát triển kinh tế theo vùng. Chiến lược đó sẽ giúp phân bổ hiệu quả nguồn lực, phát huy thế mạnh để cho ra sản phẩm theo đúng tín hiệu của thị trường.

Thông qua những phương án chiến lược cho các sản phẩm thế mạnh, thì việc quy hoạch xây dựng kết cấu hạ tầng cũng được thiết lập theo vùng kinh tế sinh thái chứ không của riêng tỉnh, thành phố nào. Các tỉnh cùng hướng về quy hoạch chung của vùng để quyết liệt chỉ đạo sản xuất theo mùa vụ chung, khi đó quy hoạch sản xuất nông nghiệp mới thực sự phát huy được đầy đủ thế mạnh./.

Theo Báo điện tử Chính phủ

Bình luận

Đọc nhiều

Khai thác phân khúc gạo chất lượng cao, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Khai thác phân khúc gạo chất lượng cao, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 160/CĐ-TTg về việc tăng cường thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo.
Dòng vốn trở lại chứng khoán tháng 9, cơ hội mở ra cho cổ phiếu nào?

Dòng vốn trở lại chứng khoán tháng 9, cơ hội mở ra cho cổ phiếu nào?

Sau giai đoạn tăng mạnh và phân hóa trong tháng 8, thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào chu kỳ biến động mới với kỳ vọng nâng hạng và dòng tiền nội lên ngôi.
Những động lực nào sẽ dẫn dắt tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025?

Những động lực nào sẽ dẫn dắt tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025?

Năm 2025, kinh tế Việt Nam được WB dự báo tăng trưởng 6,6%, với xuất khẩu, du lịch và đầu tư công trở thành những động lực then chốt giữ nhịp GDP.
Bộ Công Thương cùng gần 4.000 điểm cầu tham gia tập huấn ứng dụng AI

Bộ Công Thương cùng gần 4.000 điểm cầu tham gia tập huấn ứng dụng AI

Đảng uỷ Bộ Công Thương đã tiếp nối đường truyền, tổ chức Hội nghị tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo từ ngày 9 đến 12/9 tại trụ sở Bộ Công Thương 54 Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Infographic | Hà Nội: Sản xuất công nghiệp tăng 6,5% trong 8 tháng

Infographic | Hà Nội: Sản xuất công nghiệp tăng 6,5% trong 8 tháng

8 tháng năm 2025, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) TP. Hà Nội tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước.
EXPO 2025 Osaka: Việt Nam tự hào lịch sử hào hùng, kinh tế năng động

EXPO 2025 Osaka: Việt Nam tự hào lịch sử hào hùng, kinh tế năng động

Tham gia Triển lãm Thế giới EXPO 2025 Osaka, Nhật Bản, Việt Nam mong muốn chia sẻ các câu chuyện đầy tự hào về lịch sử hào hùng, kinh tế năng động, văn hoá phong phú.
Trí tuệ nhân tạo biến đổi thương mại điện tử xuyên biên giới thế nào?

Trí tuệ nhân tạo biến đổi thương mại điện tử xuyên biên giới thế nào?

AI đang định hình kỷ nguyên thương mại xuyên biên giới mới từ cá nhân hóa trải nghiệm, tối ưu chuỗi cung ứng đến bản địa hóa nội dung.
Infographic | Số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại tăng 24,5%

Infographic | Số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại tăng 24,5%

8 tháng năm 2025, cả nước có 128.200 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới (tăng 15,7%) và 81.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (tăng 41,4%).
Tháng 8/2025, hơn 20 nghìn doanh nghiệp thành lập mới

Tháng 8/2025, hơn 20 nghìn doanh nghiệp thành lập mới

Tháng 8/2025, cả nước có 20,5 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký là 326,1 nghìn tỷ đồng.
Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc, nhập khẩu chững lại trong tháng 8

Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc, nhập khẩu chững lại trong tháng 8

Tháng 8/2025, hồ tiêu xuất khẩu khởi sắc, đạt hơn 21.000 tấn, còn nhập khẩu chững lại, phản ánh sự cân chỉnh cung cầu trên thị trường.