"Ngành công nghiệp phụ trợ Việt Nam phát triển chậm là việc dễ hiểu"

Tại hội thảo "Chính sách công nghiệp quốc gia của Việt Nam đến năm 2025," tổ chức mới đây, nhiều ​tham luận đã chỉ ra các bất cập đối với ngành này trong vấn đề năng lực cạnh tranh, năng suất lao động và tỷ lệ nội địa hóa...
Ảnh chỉ mang tính minh họa. (Nguồn: TTXVN)

Để có cách nhìn toàn diện hơn, Tiến sỹ Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đã có một số trao đổi với phóng viên về cơ chế chính sách hiện nay, qua đó đóng góp những ý kiến nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp của Việt Nam trong thời gian tới.

- Thưa ông, những lo ngại về ngành công nghiệp nhất là công nghiệp phụ trợ đã được chuyên gia đề cập tới, vậy ông đánh giá thế nào về chính sách phát triển công nghiệp trong thời gian vừa qua?

Tiến sỹ Lê Xuân Sang: Cũng phải nói rằng, trong vài thập niên qua, chính sách phát triển ngành công nghiệp của Việt Nam đã đạt được một số thành tựu đáng ghi nhận. Có thể thấy, cùng với sự hỗ trợ của ngành công nghiệp đã góp phần hình thành thêm một số ngành mới.

Thêm vào đó, một số doanh nghiệp của Việt Nam đã tận dụng được cơ hộ để nâng cao năng lực sản xuất và năng lực cạnh tranh để có thể vươn ra tầm khu vực.

Nhưng cũng phải nhìn nhận một thực tế, trên vài phương diện rất quan trọng, đến nay chúng ta vẫn chưa đạt được như kế hoạch đặt ra. Đơn cử trong ngành công nghiệp hỗ trợ, chỉ một số ít doanh nghiệp có thể đạt được kế hoạch về nâng cao tỷ lệ nội địa hóa như mục tiêu ban đầu đối với ngành này và có thể trở thành trụ cột cho ngành công nghiệp phát triển.

- Vậy nguyên nhân của những yếu kém trên là gì thưa ông?

Tiến sỹ Lê Xuân Sang: Có thể thấy, dù Việt Nam là nước đi sau nhưng trình độ trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ còn thấp, chưa ứng dụng được nhiều thành tựu khoa học công nghệ vào sản xuất trong khi năng lực của doanh nghiệp lại yếu kém, chưa bắt kịp với xu hướng đi lên của thế giới chính vì thế chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ khó đạt được như kế hoạch đề ra.

Hơn nữa do trình độ phát triển thấp nên không bảo đảm được lợi thế kinh tế về vĩ mô cho công nghiệp hỗ trợ và không đảm bảo được trình độ nhân lực chất lượng cao để có thể nâng cao năng lực cạnh tranh cho toàn ngành.

Quan trọng hơn, chúng ta cũng phải thấy một yếu tố quan trọng không kém chính là việc đầu tư vốn cho lĩnh vực này vẫn còn chưa nhiều. Thực tế, chính sách hỗ trợ của Việt Nam vào lĩnh vực công nghiệp phụ trợ thời gian qua đã có nhưng chậm được ban hành. Đặc biệt là việc tiếp cận nguồn vốn cho công nghiệp phụ trợ gần đây mới được thể chế hóa, do vậy cùng với năng lực yếu kém của doanh nghiệp thì công nghiệp phụ trợ phát triển chậm là việc dễ hiểu.

Một điểm nữa là việc hoạch định chính sách đối với lĩnh vực công nghiệp phụ trợ chưa thực sự hiệu quả. Tất cả các yếu tố trên là nguyên nhân cơ bản khiến công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam chưa đạt được như kỳ vọng, hậu quả là giá trị tạo ra trong nước của nhiều ngành rất thấp, kéo theo nhập khẩu nhiều, chính vì vậy người được hưởng lợi nhiều hơn trong ngành lại là những nước mà Việt Nam nhập khẩu hàng hóa.

Chính vì vậy, chúng ta cần nghiên cứu và đặc biệt với việc đề cao vai trò Chính phủ kiến tạo, việc thiết kế chính sách phải chuyên nghiệp hơn, thông minh hơn và nâng cao một cách cơ bản thì Việt Nam với tính cách là người đến muộn, mới thu được lợi nhiều hơn từ việc hội nhập, nhất là các FTA thế hệ cao.

Tiến sỹ Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

- Vậy theo ông thời gian tới, định hướng về những chính sách trong lĩnh vực này cần tập trung như thế nào?

Tiến sỹ Lê Xuân Sang: Theo tôi, điều quan tâm hiện nay là phải nâng cao hơn nữa hiệu quả cũng như sự phát triển của lĩnh vực công nghiệp phụ trợ. Tiếp đến là tập trung phát triển nguồn nhân lực và tận dụng hội nhập để có được lợi thế kinh tế công nghiệp vĩ mô.

Tuy vậy, việc thu hút chính sách đầu tư nước ngoài ở Trung ương đến địa phương cũng phải tính và hiểu rất rõ các mạng lưới chân rết của các công ty xuyên quốc gia, để từ đó có chính sách thu hút phù hợp.

Ví dụ bên Trung Quốc họ sản xuất sản phẩm công nghiệp phụ trợ tốt rồi, nếu ở miền Bắc của Việt Nam cũng tính để đầu tư và thu hút dạng như vậy thì không thành công, mà cần tính tới mạng lưới toàn khu vực.

Cụ thể hơn là phải xem chúng ta có thể len vào chuỗi giá trị và chuỗi sản xuất khu vực như thế nào? Điều này đòi hỏi phải nghiên cứu rất chuyên sâu, cũng như đòi hỏi kiến tạo của chính sách phải lớn hơn nữa.

- Ông có thể nói rõ hơn các cơ hội của doanh nghiệp khi tham gia các hiệp định thương mại tự do?

Tiến sỹ Lê Xuân Sang: Theo tôi, doanh nghiệp Việt cần nỗ lực là một khâu hoặc mắt xích của của chuỗi liên kết (giá trị và sản xuất). Đây là cách để doanh nghiệp bắt kịp các xu hướng quản lý, sản xuất, quản lý, công nghệ.

Bên cạnh đó, từng doanh nghiệp cần xác định rõ lợi thế so sánh, lợi thế cạnh tranh của mình đang và sẽ đầu tư, điểm mạnh, điểm yếu, cũng như tìm hiểu kỹ các đối thủ tiềm năng và nhận thức đúng các cơ hội, rủi ro như lịch trình cắt giảm thuế quan, xu thế công nghệ và quản trị doanh nghiệp.

- Vậy khi tham gia các hiệp định thương mại tự do, nhất là hiệp định RCEP liệu chúng ta có tận dụng được gì để phát triển ngành công nghiệp cũng như tạo động lực lớn hơn cho nền kinh tế không thưa ông?

Tiến sỹ Lê Xuân Sang: Trước khi đi vào đánh giá tác động RCEP với kinh tế Việt Nam, cần phải thấy rằng, việc hoàn tất hiệp định này tương đối khó và đến nay chưa thực sự rõ ràng.

Còn với Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) nếu được thực hiện theo đúng tinh thần cốt lõi như ban đầu sẽ rất tốt cho kinh tế của Việt Nam. Đơn cử hàng dệt may, chỉ có TTP là có quy định từ “sợi trở đi”, đây là những quy định giúp Việt Nam phát triển công nghiệp hỗ trợ, chuyển đổi nhanh hơn sang mô hình tăng trưởng có giá trị gia tăng lớn hơn và có tính tự chủ kinh tế cao hơn....

Còn đối với hiệp định RCEP để đón nhận được những cơ hội của hiệp định này cũng cần chuẩn bị rất kỹ. Bởi vì chúng ta biết, từ năm 2010 đến nay dưới tác động của hiệp định Trung Quốc-ASEAN với hàng rào thuế quan hạ xuống rất mạnh thì hầu hết các nước ASEAN phải chịu thậm hụt với Trung Quốc, đây cũng là yếu tố mà nhiều đối tác trong RCEP rất lo ngại.

- Xin cảm ơn ông./.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) giữa ASEAN và 6 đối tác đã có FTA với ASEAN là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và New Zealand bắt đầu đàm phán từ ngày 9/5/2013...

Điểm khác biệt lớn nhất của TPP và RCEP là việc áp đặt tiêu chuẩn hoạt động thương mại. Không như TPP, được coi là một hiệp định thế hệ mới yêu cầu sự đồng nhất chặt chẽ giữa các nước thành viên và có "chất lương cao", RCEP đặt ra các tiêu chuẩn thấp hơn và chấp thuận việc các nước thành viên đặt các rào cản không đồng nhất...

RCEP chú trọng hơn vào việc phát triển đồng nhất nền kinh tế của khu vực ASEAN, kết hợp giữa tầm nhìn khu vực ASEAN + 3 của Trung Quốc và ASEAN + 6 của Nhật Bản để kết nối giữa những quốc gia đã sẵn có thoả thuận sẵn với nhau.

Tin mới cập nhật

Vietnam AutoExpo 2025: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp

Vietnam AutoExpo 2025: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp

Diễn ra từ 12-14/6/2025, Vietnam AutoExpo 2025 là nền tảng giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cung ứng, tìm kiếm đối tác và gia nhập chuỗi giá trị toàn cầu.
Sản xuất thép vào guồng, thị trường nội địa khởi sắc nhờ đầu tư công

Sản xuất thép vào guồng, thị trường nội địa khởi sắc nhờ đầu tư công

Sản xuất và tiêu thụ thép nội địa ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, sản xuất thép “vào guồng” nhờ đà phục hồi kinh tế và giải ngân đầu tư công mạnh mẽ.
Vì sao sản phẩm công nghiệp chủ lực tăng mạnh?

Vì sao sản phẩm công nghiệp chủ lực tăng mạnh?

Sản xuất công nghiệp quý I/2025 có mức tăng cao nhất kể từ năm 2020 đến nay, nhất là đối với các mặt hàng chủ lực.
Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng tiêu thụ, giảm tồn kho

Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng tiêu thụ, giảm tồn kho

Công nghiệp chế biến, chế tạo quý I/2025 đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên cần có biện pháp kích thích tiêu dùng để giải phóng hàng tồn kho.
Đà Nẵng: Sắp khớp nối giao thông Cụm công nghiệp Cẩm Lệ

Đà Nẵng: Sắp khớp nối giao thông Cụm công nghiệp Cẩm Lệ

Thành phố Đà Nẵng dự kiến sẽ khởi công dự án khớp nối hạ tầng giao thông và thoát nước Cụm công nghiệp Cẩm Lệ trong tháng 4/2025.
Đẩy nhanh tiến độ hai trung tâm phát triển công nghiệp

Đẩy nhanh tiến độ hai trung tâm phát triển công nghiệp

Cần đẩy nhanh tiến độ 2 trung tâm phát triển công nghiệp phía Bắc và Nam trong thời gian sớm nhất, tạo điều kiện phát triển công nghiệp địa phương.
Đường dây 500kV Lào Cai-Vĩnh Yên: Quyết tâm đưa công trình về đích đúng tiến độ

Đường dây 500kV Lào Cai-Vĩnh Yên: Quyết tâm đưa công trình về đích đúng tiến độ

Sáng 16/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự lễ khởi công và phát động phong trào thi đua xây dựng công trình đường dây 500kV Lào Cai – Vĩnh Yên.
Yên Bái: Sản xuất công nghiệp duy trì đà tăng trưởng cao

Yên Bái: Sản xuất công nghiệp duy trì đà tăng trưởng cao

Hai tháng đầu năm 2025, sản xuất công nghiệp tỉnh Yên Bái duy trì đà tăng trưởng cao, chỉ số sản xuất toàn ngành này tăng 20,62% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sắp diễn ra Triển lãm quốc tế về Công nghệ và Thiết bị điện

Sắp diễn ra Triển lãm quốc tế về Công nghệ và Thiết bị điện

Triển lãm quốc tế lần thứ 18 về Công nghệ & Thiết bị điện – Vietnam ETE 2025 và Sản phẩm Tiết kiệm năng lượng
Đồng Nai: Tháng 1, thu hút đầu tư hơn 600 triệu USD

Đồng Nai: Tháng 1, thu hút đầu tư hơn 600 triệu USD

Trong tháng đầu của năm 2025, Đồng Nai thu hút được hơn 600 triệu USD vốn FDI, trong đó, 7 dự án đầu tư trực tiếp và điều chỉnh tăng vốn cho 16 dự án.

Tin khác

Yên Bái: Chấp thuận chủ trương đầu tư 3 dự án lớn

Yên Bái: Chấp thuận chủ trương đầu tư 3 dự án lớn

Trong tháng 1/2025, tỉnh Yên Bái đã cấp quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư cho 3 dự án với tổng số vốn đăng ký đầu tư gần 260 tỷ đồng.
Sản xuất công nghiệp của Nam Định tăng tốc ngay đầu năm

Sản xuất công nghiệp của Nam Định tăng tốc ngay đầu năm

Ngay sau kỳ nghỉ Tết nhiều doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định đã tiến hành tuyển lao động, bắt tay ngay vào sản xuất với nhịp độ cao.
Infographic|Mục tiêu nội địa hóa ngành công nghiệp ô tô những năm tới

Infographic|Mục tiêu nội địa hóa ngành công nghiệp ô tô những năm tới

Bộ Công Thương đặt kỳ vọng đến năm 2030, quy mô thị trường ô tô đạt hơn 1 triệu chiếc/năm, tăng cường nội địa hóa, ưu tiên phát triển xe điện.
Đà Nẵng: Sôi nổi sản xuất ngày đầu năm mới Ất Tỵ

Đà Nẵng: Sôi nổi sản xuất ngày đầu năm mới Ất Tỵ

Phần nhiều doanh nghiệp sản xuất công nghiệp tại TP. Đà Nẵng đã sản xuất trở lại từ ngày hôm nay, mùng 6 Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Cơ hội tạo đột phá tăng trưởng công nghiệp trong năm 2025

Cơ hội tạo đột phá tăng trưởng công nghiệp trong năm 2025

Năm 2025, nếu tận dụng tốt cơ hội từ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và dịch chuyển chuỗi cung ứng, Việt Nam có thể tạo đột phá trong tăng trưởng công nghiệp.
Longform: Vị

Longform: Vị 'thuyền trưởng' giữ 'trái tim' ngành cơ khí Việt Nam

Báo Công Thương đã có cuộc trò chuyện với Tiến sĩ Phan Đăng Phong - vị ‘thuyền trưởng” nắm giữ ‘trái tim” của ngành cơ khí Việt Nam.
Thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam

Thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam

Phát triển công nghiệp bán dẫn là xu hướng chung của thế giới trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tiếp tục là xu thế tất yếu trong tương lai.
Tăng tỷ trọng công nghiệp để kinh tế Đà Nẵng bền vững

Tăng tỷ trọng công nghiệp để kinh tế Đà Nẵng bền vững

Theo Cục trưởng Cục Thống kê Đà Nẵng, du lịch là trụ đỡ chính của kinh tế, nhưng cần tăng tỷ trọng công nghiệp kinh tế Đà Nẵng mới mang tính bền vững.
Sản xuất công nghiệp tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng

Sản xuất công nghiệp tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng

Ông Nguyễn Ngọc Thành- Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp cho biết, năm 2024 sản xuất công nghiệp đạt những thành tích đột phá, tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng.
Trao chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn cấp khu vực

Trao chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn cấp khu vực

Trao chứng nhận cho 3 đơn vị tại Đà Nẵng có sản phẩm, bộ sản phẩm đạt sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực miền Trung – Tây Nguyên năm 2024.

Đọc nhiều

Vì sao nhiều doanh nghiệp F&B thay đổi mô hình kinh doanh?

Vì sao nhiều doanh nghiệp F&B thay đổi mô hình kinh doanh?

Xu hướng chọn trà sữa, cà phê giá bình dân đang lan rộng trong giới trẻ và dân văn phòng, kéo theo làn sóng điều chỉnh mô hình kinh doanh của doanh nghiệp F&B.
Top món ăn sáng ngon thế giới gọi tên bún bò Huế

Top món ăn sáng ngon thế giới gọi tên bún bò Huế

Taste Atlas vinh danh bún bò Huế trong danh sách 100 món ăn sáng ngon nhất thế giới, khẳng định vị thế ẩm thực Việt trên bản đồ ẩm thực toàn cầu.
Động lực hút vốn ngoại trở lại thị trường chứng khoán Việt

Động lực hút vốn ngoại trở lại thị trường chứng khoán Việt

Dù dòng vốn ngoại tiếp tục rút ròng, nhưng kỳ vọng nâng hạng thị trường chứng khoán và cải tiến hạ tầng giao dịch có thể tạo cú hích thu hút nhà đầu tư trở lại.
Nhận định chứng khoán 9/5: Hạn chế việc mua đuổi

Nhận định chứng khoán 9/5: Hạn chế việc mua đuổi

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên hạn chế việc mua đuổi và cần thực hiện hóa một phần lợi nhuận.
Nhận định chứng khoán 5/5: Thị trường khởi sắc

Nhận định chứng khoán 5/5: Thị trường khởi sắc

Các chuyên gia chứng khoán kỳ vọng, hệ thống công nghệ thông tin mới (Hệ thống KRX) chính thức vận hành sẽ đem lại nhiều khởi sắc cho thị trường chứng khoán.
Nhận định chứng khoán 8/5: Cân nhắc giải ngân

Nhận định chứng khoán 8/5: Cân nhắc giải ngân

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên cân nhắc bán ngắn hạn một số cổ phiếu có dấu hiệu tiêu cực về giá và xu thế ngắn hạn.
Nhận định chứng khoán 7/5: Ưu tiên nắm giữ danh mục

Nhận định chứng khoán 7/5: Ưu tiên nắm giữ danh mục

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên nắm giữ danh mục hiện tại và kiên nhẫn chờ đợi sự bùng nổ để gia tăng thêm tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu.
Nhận định chứng khoán 6/5: Thị trường có xu hướng hồi phục

Nhận định chứng khoán 6/5: Thị trường có xu hướng hồi phục

Các chuyên gia chứng khoán cho rằng, VN-Index vẫn tiếp tục thể hiện xu hướng hồi phục với kỳ vọng sẽ hướng tới ngưỡng kháng cự 1.270-1.300 điểm.
'Cơn khát' cát: Thực trạng báo động tại tỉnh Hà Tĩnh

'Cơn khát' cát: Thực trạng báo động tại tỉnh Hà Tĩnh

Giá cát 'nhảy múa' khiến thị trường vật liệu xây dựng tại tỉnh Hà Tĩnh gặp khó, nhiều người dân, doanh nghiệp dù có tiền cũng khó mua được cát.
Mở rộng không gian xuất khẩu cho mặt hàng công nghiệp: Bài 2: Tận dụng tốt cơ hội từ các FTA

Mở rộng không gian xuất khẩu cho mặt hàng công nghiệp: Bài 2: Tận dụng tốt cơ hội từ các FTA

Trong khi mở rộng thị trường đang gặp nhiều khó khăn, thì tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do được các chuyên gia khuyến nghị là “kênh” hiệu quả.
Phiên bản di động