Doanh nghiệp Việt không thể chậm chân trong ''sân chơi'' thương mại toàn cầu

2-3 năm tới, nếu không tham gia vào 'cuộc chơi' thương mại điện tử xuyên biên giới, doanh nghiệp sẽ lạc hậu và chậm chân trong sân chơi toàn cầu.
Thương mại điện tử Việt Nam xứng danh “mũi nhọn” kinh tế số: Nghĩ gần, nghĩ xaThương mại điện tử dealtoday và những cú bắt tay mở rộng thị trường dịch vụ

Số lượng sản phẩm xuất khẩu và bán trên sàn thương mại điện tử tăng 300%

Theo báo cáo e – Conomy SEA 2023 của Google, Temasek và Bain & Compamy, năm 2023, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt khoảng 20,5 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2022. Trong đó, thương mại điện tử xuyên biên giới tiếp tục là động lực tăng trưởng chính với tổng giá trị hàng hoá giao dịch ước đạt 14 tỷ USD, tăng 16,7 %.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cũng cho thấy, quý I/2024, giá trị xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam qua thương mại điện tử xuyên biên giới ước đạt 1,5 tỷ USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng chủ yếu là điện tử, dệt may, giày dép, nông sản, thủ công mỹ nghệ.

Với tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của thương mại điện tử, theo các chuyên gia, trong vòng 2-3 năm tới, nếu không tham gia vào “cuộc chơi” thương mại điện tử xuyên biên giới, doanh nghiệp sẽ lạc hậu và chậm chân trong một sân chơi có sự phát triển rất mạnh trong thời hiện tại.

Thực tế, trong bối cảnh xuất khẩu là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế, việc tận dụng công nghệ số và thương mại điện tử xuyên biên giới để khai thác tiềm năng xuất khẩu toàn cầu đang được Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp ngày một đánh giá cao và điều hướng tập trung. Nhiều doanh nghiệp đã nhập cuộc với doanh thu tăng trưởng nhanh trên các sàn thương mại điện tử.

Doanh nghiệp không thể chậm chân trong ''sân chơi'' thương mại toàn cầu
Ông Trịnh Khắc Toàn, Giám đốc khu vực miền Bắc của Amazon Global Selling tại diễn đàn, ngày 27/6. Ảnh: Quân Nguyễn

Chia sẻ tại Diễn đàn thương mại điện tử xuyên biên giới mới đây, ông Trịnh Khắc Toàn, Giám đốc khu vực miền Bắc của Amazon Global Selling cho biết, trong 12 tháng tính đến ngày 31/8/2023, hơn 17 triệu sản phẩm từ Việt Nam được bán ra trên Amazon.

Giá trị xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam bán hàng trên sàn thương mại điện tử này cũng tăng 50%, theo ông Toàn.

Theo báo cáo của AccessPartnership, giá trị xuất khẩu thương mại điện tử B2C (doanh nghiệp tới người tiêu dùng) của Việt Nam dự kiến đạt 296.300 tỷ đồng vào năm 2027.

Ngoài ra, dữ liệu của Amazon cho thấy, các doanh nghiệp Việt Nam đã mở rộng phạm vi kinh doanh quốc tế với số lượng sản phẩm xuất khẩu và bán ra trên sàn thương mại điện tử này tăng 300% trong 5 năm. Đây là con số "đáng kinh ngạc" cho thấy tiềm năng của thương mại điện tử xuyên biên giới, theo đại diện Amazon

Theo thống kê từ 2019-2023, số lượng doanh nghiệp Việt Nam đạt doanh số 1 triệu USD mỗi năm trên Amazon tăng gấp 10 lần. Cùng đó, số lượng đối tác bán hàng Việt tham gia chương trình Đăng ký Thương hiệu (Brand Registry) của Amazon gấp 35 lần trong 5 năm qua.

Amazon Global Selling dự báo từ năm 2021-2026, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử xuyên biên giới hàng năm tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á khoảng 20%. Riêng giai đoạn 2022-2025, tốc độ tăng trưởng loại hình này gấp 2,3 lần so với thương mại điện tử thông thường.

"Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến 2030 của Việt Nam đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa từ 6-7% mỗi năm" - Giám đốc khu vực miền Bắc của Amazon Global Selling nói.

Theo Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương), Việt Nam hiện tại đã có 32% các doanh nghiệp nhỏ và vừa thiết lập quan hệ kinh doanh với đối tác nước ngoài thông qua hình thức trực tuyến, giúp họ đa dạng kênh và cơ hội tiếp cận trực tiếp với người mua toàn cầu mà không giới hạn không gian, thời gian và thậm chí còn giúp giảm chi phí xây dựng chuỗi cung ứng, cũng như thiết lập văn phòng đại diện tại các thị trường mục tiêu.

Doanh nghiệp cần chủ động phát triển thương hiệu trên nền tảng số

Cơ hội xuất khẩu trực tuyến xuyên biên giới là rất lớn, song, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, trong lĩnh vực mới này, doanh nghiệp Việt vẫn đối diện nhiều thách thức. Ông Phong chỉ ra, theo khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, trong số hơn 1.500 doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động về xuất nhập khẩu mới có 49% doanh nghiệp có website về thương mại điện tử, 11% doanh nghiệp tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử, 2% doanh nghiệp thực hiện giao kết hợp đồng qua sàn giao dịch thương mại điện tử hoạt động.

Như vậy để thấy, hiện hầu hết các hoạt động thương mại điện tử của Việt Nam mới chỉ tập trung tại thị trường nội địa, hoặc xúc tiến quảng bá thương hiệu hàng hóa Việt Nam ra thế giới; Việt Nam còn hạn chế trong sự phát triển độc lập và đảm bảo an ninh, an toàn, thông suốt của các hệ thống hạ tầng số và thương mại điện tử; Nhiều chính sách và quy định pháp luật quản lý nhà nước về xuất khẩu trực tuyến còn thiếu, yếu và chưa hài hoà với quốc tế...

Ngoài vấn đề về cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác, các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng còn thiếu kiến thức về quy trình hải quan và vận chuyển quốc tế, năng lực về thẩm định đối tác, pháp chế, rà soát hợp đồng, kỹ năng đàm phán và quản lý thương mại điện tử...

Đồng thời, doanh nghiệp còn gặp khó khăn về vấn đề logistics làm tăng chi phí hoặc không bảo đảm về thời gian giao hàng, tiến độ giao hàng. Vấn đề về rào cản ngôn ngữ, múi giờ, thị hiếu khách hàng cũng là một trở ngại khi doanh nghiệp trong nước có những khách hàng đến từ tất cả các quốc gia trên thế giới. Bản thân các doanh nghiệp cũng còn hạn chế về nhận thức và nhân lực, nguồn lực dành cho hoạt động này.

Doanh nghiệp không thể chậm chân trong ''sân chơi'' thương mại toàn cầu
2-3 năm tới, nếu không tham gia vào ''cuộc chơi'' thương mại điện tử xuyên biên giới, doanh nghiệp sẽ lạc hậu và chậm chân trong sân chơi toàn cầu. Ảnh minh hoạ

Để nâng cao được năng lực cạnh tranh, xây dựng được thương hiệu toàn cầu, ông Toàn cho biết, doanh nghiệp đang phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế Số (Bộ Công Thương) đào tạo khoảng 10.000 nhân lực cho các doanh nghiệp về thương mại điện tử xuyên biên giới trong vòng 5 năm nhằm nâng cao kỹ năng bán hàng, đồng thời Amazon cung cấp các giải pháp để doanh nghiệp có thể đăng ký và bảo hộ được thương hiệu cũng như có những công cụ giúp doanh nghiệp phát triển thương hiệu ngay trên nền tảng này.

“Kinh nghiệm từ những thương hiệu lớn cho thấy cần bán những sản phẩm mà khách hàng cần, đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng hàng hóa để đạt được tiêu chuẩn của thị trường cũng như tập trung xây dựng thương hiệu ngay từ đầu để tiến tới một nền tảng kinh doanh lâu dài" - ông Phạm Khắc Toàn khuyến nghị thêm.

Nhấn mạnh về gỡ điểm nghẽn logistics, theo bà Cao Cẩm Linh, đại diện Hiệp hội phát triển nhân lực logistics Việt Nam, trong giai đoạn hiện nay, muốn thương mại hoặc thương mại điện tử phát triển thì phải có logistics thực hiện. Bởi nếu có nhu cầu mà không có đơn vị vận chuyển thì nhu cầu đó chỉ nằm trên giấy tờ và đứt gãy ở chỗ đó.

Vì vậy, phía Hiệp hội đã tiến hành tập huấn cho các sở Công Thương về tất cả các quy trình thương mại trên nền tảng điện tử cũng như cách vận hành, vận chuyển... để từ đó các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương có giải pháp phù hợp nhất.

Tập trung phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới là một trong những trụ cột quan trọng được Chính phủ quan tâm trên hành trình thúc đẩy tiềm năng xuất khẩu của Việt Nam. Theo đó, ông Bùi Trung Kiên - Phó Chủ tịch, Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) nhấn mạnh, việc tạo môi trường xây dựng các mối quan hệ hợp tác kinh doanh, nắm bắt quy trình vận hành trên nền tảng số, và hiện đại hóa hoạt động thương mại góp phần không nhỏ đến cơ hội mở rộng thị trường của các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô.

Để thúc đẩy phát triển thương mại điện tử nói chung, xuất khẩu trực tuyến nói riêng, ông Hoàng Ninh, Trưởng phòng Chính phủ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương) cho biết, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục tiến hành nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua các khóa đào tạo cả trực tiếp và trực tuyến hoàn toàn miễn phí, do vậy các doanh nghiệp có nhu cầu có thể đăng ký với Cục để tham gia các chương trình đào tạo về thương mại điện tử xuyên biên giới, qua đó giúp doanh nghiệp có cơ hội đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của mình tại thị trường trong nước và quốc tế thông qua các sàn thương mại điện tử.

Theo Nghị quyết của Chính phủ đến năm 2025, nền kinh tế số Việt Nam sẽ đóng góp khoảng 20% GDP quốc gia. Trong đó, thương mại điện tử được đánh giá là một trong những trụ cột quan trọng (doanh thu khoảng 35 tỷ USD), góp phần thúc đẩy nền kinh tế số Việt Nam.

Đỗ Nga
Bình luận

Đọc nhiều

Triển vọng ngành điện: Sản lượng duy trì đà tăng, cơ cấu dịch chuyển

Triển vọng ngành điện: Sản lượng duy trì đà tăng, cơ cấu dịch chuyển

Năm 2025, sản lượng điện tiếp tục tăng trưởng mạnh, trong khi cơ cấu nguồn cung dần dịch chuyển từ nhiệt điện truyền thống sang LNG và năng lượng tái tạo.
Đại hội thi đua yêu nước ngành Công Thương: Dấu mốc phát triển mới

Đại hội thi đua yêu nước ngành Công Thương: Dấu mốc phát triển mới

Sáng ngày 30/9, Đại hội thi đua yêu nước ngành Công Thương lần thứ IV giai đoạn 2025-2030 đã diễn ra đánh dấu bước phát triển mới của ngành.
Từ làng nghề đến thị trường thế giới: Truyền thông mở đường cho OCOP

Từ làng nghề đến thị trường thế giới: Truyền thông mở đường cho OCOP

Tại Hội nghị kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP, vai trò của truyền thông được nhấn mạnh như chìa khóa nâng tầm thương hiệu làng nghề.
Dệt may là mặt hàng dẫn đầu xuất khẩu sang Nga

Dệt may là mặt hàng dẫn đầu xuất khẩu sang Nga

8 tháng đầu năm 2025 Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Nga đạt hơn 1,5 tỷ USD, tăng 0,09% so với cùng kỳ năm 2024.
Tiêu thụ điện khởi sắc, lợi nhuận ngành điện cải thiện

Tiêu thụ điện khởi sắc, lợi nhuận ngành điện cải thiện

Trong quý 3/2025, tiêu thụ điện phục hồi với mức tăng 7,7%, giúp biên lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp nhiệt điện và điện khí cải thiện rõ rệt.
Xuất khẩu cá rô phi tăng mạnh, vượt xa 5 năm trở lại đây

Xuất khẩu cá rô phi tăng mạnh, vượt xa 5 năm trở lại đây

8 tháng năm 2025, xuất khẩu cá rô phi (trong đó bao gồm cả cá diêu hồng) đạt hơn 63 triệu USD, tăng 174% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngân hàng Nhà nước ấn định hạn mức nhập khẩu vàng

Ngân hàng Nhà nước ấn định hạn mức nhập khẩu vàng

Trước 15/12 hàng năm, Ngân hàng Nhà nước sẽ cấp hạn mức nhập khẩu vàng cho từng doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có hồ sơ đề nghị.
Sơn La: Những kết quả ấn tượng sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 35

Sơn La: Những kết quả ấn tượng sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 35

Kết quả 10 năm thực hiện Chỉ thị 35 ở Sơn La cho thấy quyết tâm của hệ thống chính trị: Hàng nghìn vụ việc khiếu nại, tố cáo được giải quyết, giữ vững ổn định từ cơ sở.
Infographic | Thương mại  Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 160 tỷ USD

Infographic | Thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 160 tỷ USD

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 8, thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt 159,94 tỷ USD và nhập siêu của Việt Nam lên tới 75,92 tỷ USD.
Hợp tác kinh tế biên giới Việt Nam - Trung Quốc: Mô hình nào hợp lý?

Hợp tác kinh tế biên giới Việt Nam - Trung Quốc: Mô hình nào hợp lý?

Việt Nam và Trung Quốc đang phối hợp xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới, đây là mô hình chưa có tiền lệ nên nhận được nhiều ý kiến tham vấn.