Xuất khẩu chững lại: Nhận diện thách thức, tạo đà tăng trưởng bền vững

Bộ Công Thương và các địa phương liên tục triển khai qua đó thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa và nâng cao giá trị xuất khẩu.
Doanh nghiệp tìm cách lấy lại đà tăng trưởng xuất khẩu Một số ngành chủ lực tụt dốc, xuất khẩu nông nghiệp quý 2 có khởi sắc?

Để hỗ trợ các doanh nghiệp, nhiều giải pháp khơi thông thị trường đã được Bộ Công Thương và các địa phương liên tục triển khai qua đó thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa và nâng cao giá trị xuất khẩu.

Kinh tế thế giới hồi phục chậm sau đại dịch COVID-19, trong khi lạm phát tăng cao ở nhiều quốc gia khiến sức mua suy giảm đã tác động mạnh đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam.

Mặc dù vẫn ghi nhận đà tăng trưởng dương trong quý đầu năm, song mức tăng thấp hơn dự kiến sẽ gây áp lực không nhỏ tới việc thực hiện các mục tiêu đề ra trong năm 2023.

Nhiều ngành hàng chủ lực đi xuống

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, kim ngạch xuất khẩu tháng 3/2023 chỉ đạt khoảng 29,57 tỷ USD, tăng 13,5% so với tháng trước nhưng giảm tới 14,8% so với cùng kỳ năm trước do những khó khăn trong sản xuất và sụt giảm đơn hàng xuất khẩu… Tính chung quý 1/2023, xuất khẩu giảm tới 11,9% so với cùng kỳ (cùng kỳ tăng 14,4%).

Về ngành hàng, xuất khẩu nhóm nông, lâm, thuỷ sản quý đầu năm ước đạt 6,86 tỷ USD, giảm 7,5% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 8,7% tổng kim ngạch xuất khẩu, trong đó một số mặt hàng giảm mạnh như: thủy sản giảm 29%; cao su giảm 22,9%; sắn và các sản phẩm từ sắn giảm 5,5%...

Chia sẻ về lĩnh vực này, theo bà Tô Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, xuất khẩu thuỷ sản tháng 3 giảm mạnh ở tất cả các thị trường, trong đó thị trường khối Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) giảm 23,5%, Hoa kỳ giảm 55%, Liên minh châu Âu (EU) giảm 30%, thị trường Trung Quốc giảm ít nhất với 11%.

Nguyên nhân được xác định do 3 yếu tố là lạm phát và khủng hoảng ngân hàng tại Hoa Kỳ đã thắt chặt tín dụng khiến nhà nhập khẩu không đủ kinh phí để nhập khẩu lô hàng lớn. Đối tác cơ cấu lại kho hàng khiến giá nhập khẩu giảm mạnh, thiếu đơn hàng. Cùng với đó là sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường, sự trỗi dậy mạnh mẽ của một số đối thủ đã chiếm thị phần của thuỷ sản Việt Nam.

Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Hiệp, Chánh Văn phòng Hiệp hội cà phê-ca cao Việt Nam thông tin, xuất khẩu mặt hàng này trong quý đầu năm giảm 9,9% về lượng và 1,7% về giá trị.

“Doanh nghiệp trong nước mua hàng rất khó khăn do người nông dân và doanh nghiệp FDI trữ hàng chờ giá cao mới bán ra. Giá thu mua trong nước cao trong khi giá xuất khẩu không ổn định, thậm chí giảm mạnh,” ông Nguyễn Xuân Hiệp chia sẻ.

Đáng chú ý, trong quý 1/2023, xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến chế tạo giảm mạnh đã ảnh hưởng tới xuất khẩu chung của toàn ngành (ước đạt 67,5 tỷ USD, giảm 13,1% so với cùng kỳ năm ngoái).

Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hầu hết các mặt hàng trong nhóm đều giảm so với quý 1/2022. Đơn cử, điện thoại và linh kiện có giá trị xuất khẩu lớn nhất, đạt 13 tỷ USD, chiếm 16,4% tổng kim ngạch xuất khẩu, giảm 15% so với cùng kỳ năm trước; Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 11,8 tỷ USD, giảm 10,9%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 9,7 tỷ USD, giảm 3,7%; hàng dệt may đạt 7,2 tỷ USD, giảm 17,4%; giày dép các loại đạt 4,3 tỷ USD, giảm 18,6%...

“Do chịu ảnh hưởng từ sự suy giảm kinh tế toàn cầu, tổng cầu giảm sút, nhu cầu của các thị trường xuất khẩu lớn giảm mạnh đã tác động đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam,” đại diện Bộ Công Thương thông tin.

Tranh thủ cơ hội "biến nguy thành cơ"

Theo nhận định của các chuyên gia, 2023 sẽ là năm khó khăn đối với kinh tế Việt Nam trước tác động từ cả bên trong và bên ngoài. Trong khi đó, kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, do đó khả năng chịu tác động từ suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu là rất lớn. Rõ rệt nhất là giá nhiên liệu đầu vào, năng lượng toàn cầu vẫn ở mức cao đã tác động đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp trong nước.

Mặt khác, lạm phát ở nhiều quốc gia vẫn còn ở mức cao, chính sách tiền tệ vẫn chưa nới lỏng; kinh tế thế giới hồi phục chậm và sự sụp đổ của một số ngân hàng trên thế giới có những tác động nhất định đến xu hướng thắt chặt chi tiêu mua sắm các sản phẩm thông thường và xa xỉ tại một số thị trường tiêu thụ dệt may, da giày, đồ gỗ, linh kiện điện tử lớn như Mỹ, EU khiến nhu cầu nhập khẩu giảm.

- Xuất, nhập khẩu hàng hóa quý 1 năm 2023:

Xuat khau chung lai: Nhan dien thach thuc, tao da tang truong ben vung hinh anh 2

Ở góc độ doạnh nghiệp, ông Cao Hữu Hiếu, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) dự báo ngành sợi vẫn chưa thể hồi phục đến hết quý 2/2023. Đối với ngành may, tình trạng thiếu đơn hàng, đơn hàng nhỏ lẻ, số lượng ít, đơn giá thấp, vẫn sẽ kéo dài đến hết quý 3. Dự kiến các đơn hàng may mặc sẽ giảm khoảng 25%-30% so với cùng kỳ năm 2022.

Nhìn nhận ở tầm vĩ mô, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng cho rằng, những khó khăn hiện nay vẫn chưa chạm đáy mà có thể tiếp tục kéo dài.

Đặc biệt, với các hiệp định thương mại (FTA) đã ký kết, muốn tận dụng được, theo chuyên gia này, các doanh nghiệp phải đảm bảo việc truy suất nguồn gốc, thậm chí với các doanh nghiệp đang có thị trường nhưng thời gian tới sẽ gặp thách thức trong việc chuyển đổi xanh.

"Đây cũng là nội dung mà các thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ, EU… yêu cầu rất cao, dự kiến thời gian tới EU có thể đánh thuế thêm về CO2, thậm chí họ có thể áp dụng biện pháp rất mạnh, không chỉ là áp thuế mà còn không nhập khẩu nếu không truy suất được khí thải về CO2. Do vậy, doanh nghiệp cần có một hệ thống đánh giá, xác nhận và truy suất về lượng phát thải," ông Hiếu nói.

Còn theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc văn phòng Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ), lĩnh vực nông nghiệp so với các ngành hàng khác vẫn có điểm sáng.

Đặc biệt, việc ký kết để xuất khẩu một số sản phẩm như: Sầu riêng sang Trung Quốc và nhiều loại hoa quả xuất sang châu Âu đã tạo ra nhiều tín hiệu tích cực cho lĩnh vực này, song theo bà Thuỷ cần phải đáp ứng các quy chuẩn và tiêu chuẩn của thị trường, cũng như đảm bảo quy hoạch từ đó nâng giá trị, đón các cơ hội bứt phá về xuất khẩu.

“Cần có định hướng ngay từ đầu để xuất khẩu bền vững, tránh tình trạng chỉ xuất được vài lô hàng sau đó không đảm bảo yêu cầu thì dù có thể ký kết được nhưng lại gặp các lệnh trừng phạt từ nước nhập khẩu,” bà Thủy lưu ý.

Thực tế hiện nay, nhiều hiệp định FTA đã phát huy hiệu quả rất rõ rệt trong việc thúc đẩy thương mại của Việt Nam với các đối tác. Tuy vậy, để tận dụng hết các cơ hội, ông Nguyễn Cảnh Cường, Tham tán thương mại Việt Nam tại Anh khuyến cáo doanh nghiệp cần chú ý nghiên cứu chiến lược marketing một cách phù hợp để nhận được quan tâm của nhà nhập khẩu, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để phân tích thị trường nhanh và hiệu quả.

Đặc biệt, việc kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Israel (VIFTA) vào ngày 2/4 vừa qua sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho doanh nghiệp hai nước, tạo đà cho việc nâng cao hoạt động xuất nhập khẩu giữa hai quốc gia thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết Israel hiện là thị trường xuất khẩu đứng thứ 3, là đối tác thương mại lớn thứ 5 của Việt Nam tại khu vực Tây Á và được đánh giá là thị trường lớn, tiềm năng tại khu vực này với kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Israel năm vừa qua đạt 785,7 triệu USD.

“Với cơ cấu kinh tế có tính bổ trợ lẫn nhau và kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều đang tăng trưởng mạnh mẽ, Việt Nam và Israel sẽ đạt được nhiều lợi ích hơn nữa khi các ưu đãi và lợi thế từ VIFTA được tận dụng hiệu quả,” Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Xuat khau chung lai: Nhan dien thach thuc, tao da tang truong ben vung hinh anh 3
Tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại để hỗ trợ sản xuất và xuất khẩu. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Còn tại thị trường trong nước, các giải pháp khơi thông thị trường tiếp tục được đẩy mạnh, trong đó lãnh đạo Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị chức năng tổ chức thực hiện hiệu quả các biện pháp kích cầu, đẩy mạnh tiêu thụ hàng hoá trong nước thông qua Chương trình người Việt Nam dùng hàng Việt Nam.

Cùng với đó, chú trọng những chương trình kết nối tiêu thụ sản phẩm công nghiệp chế biến, sản phẩm nông sản, thúc đẩy phân phối hàng hóa qua nền tảng số, thương mại điện tử để mở rộng tiêu dùng nội địa. Hỗ trợ các doanh nghiệp trong hoạt động xúc tiến thương mại, xây dựng, thương hiệu cho hàng hóa trong nước...

Các giải pháp đồng bộ trên nhằm mở thêm các cơ hội, tạo đà cho sự tăng trưởng ở cả hai trụ cột chính là xuất khẩu và thị trường nội địa./.

Theo TTXVN

Tin mới cập nhật

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Hội thảo quốc tế "An toàn giao thông xe máy: Những thách thức và bài học kinh nghiệm" diễn ra sáng 4/11, tại Hà Nội.
Sóc Trăng: Nhiều chỉ số ngành Công Thương tiếp đà tăng trưởng

Sóc Trăng: Nhiều chỉ số ngành Công Thương tiếp đà tăng trưởng

Hoạt động công nghiệp và thương mại tại tỉnh Sóc Trăng trong tháng 10/2024 tiếp tục ghi nhận những tín hiệu tăng trưởng tích cực.
Bộ Công Thương ban hành văn bản tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

Bộ Công Thương ban hành văn bản tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

Theo Văn bản số 8645/BCT-CT ngày 29/10/2024, Bộ Công Thương yêu cầu tăng cường công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Thu hút nhiều

Thu hút nhiều 'đại bàng' đầu tư, Quảng Ninh dự kiến đạt 10 tỷ USD vốn FDI đến năm 2025

Đến năm 2025, tỉnh Quảng Ninh dự kiến sẽ thu hút được hơn 10 tỷ USD vốn FDI đăng ký, gần gấp đôi so với giai đoạn từ 2020 trở về trước.
Cục Hàng không yêu cầu ngừng khai thác 4 sân bay tránh bão TRAMI

Cục Hàng không yêu cầu ngừng khai thác 4 sân bay tránh bão TRAMI

Chiều 26/10, Cục Hàng không Việt Nam ra công điện tạm ngừng tiếp thu, khai thác tàu bay tại một số Cảng hàng không, sân bay do ảnh hưởng cơn bão TRAMI.
Đề xuất nâng mức phạt với các hành vi vượt đèn đỏ đến 8 triệu đồng, chuyên gia nói gì?

Đề xuất nâng mức phạt với các hành vi vượt đèn đỏ đến 8 triệu đồng, chuyên gia nói gì?

Chuyên gia đồng tình với đề xuất của Bộ Công an về việc tăng mức phạt tiền đối với hành vi vượt đèn đỏ, nhằm góp phần nâng cao ý thức người tham gia giao thông.
Bộ Giao thông vận tải ban hành công điện chủ động ứng phó bão Trami

Bộ Giao thông vận tải ban hành công điện chủ động ứng phó bão Trami

Sáng 25/10, Bộ Giao thông vận tải đã ban hành Công điện về việc ứng phó với bão Trami trên Biển Đông.
Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa trong bối cảnh tác động của chiến sự Nga-Ukraine

Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa trong bối cảnh tác động của chiến sự Nga-Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine hiện chưa rõ thời điểm kết thúc, bởi vậy việc có các giải pháp để tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá trở thành nhiệm vụ cấp bách.
Ngư dân lao đao khi cá ngừ vằn rớt giá

Ngư dân lao đao khi cá ngừ vằn rớt giá

Cá ngừ vằn đang rớt giá liên tục, khiến ngư dân tại Khánh Hòa và một số tỉnh gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì đánh bắt.
Việt Nam cần quan tâm hoàn thiện thể chế và cơ sở dữ liệu phát triển kinh tế số

Việt Nam cần quan tâm hoàn thiện thể chế và cơ sở dữ liệu phát triển kinh tế số

Trong 10 năm qua, kinh tế số Việt Nam đã phát triển cả nền tảng hạ tầng lẫn thị trường kinh doanh và ghi nhận sự xuất hiện xu hướng số hóa ở nhiều lĩnh vực.

Tin khác

Quyết tâm về đích đúng hẹn Dự án đầu tư xây dựng Sân bay Long Thành

Quyết tâm về đích đúng hẹn Dự án đầu tư xây dựng Sân bay Long Thành

Dự án đầu tư xây dựng Sân bay Long Thành đang được gấp rút triển khai với hy vọng cán đích vào năm 2026.
Luật Dược sửa đổi: Nhiều chính sách, ưu đãi đưa ngành dược thành công nghiệp mũi nhọn

Luật Dược sửa đổi: Nhiều chính sách, ưu đãi đưa ngành dược thành công nghiệp mũi nhọn

Quốc hội thảo luận dự án Luật Dược sửa đổi, xem xét luật hóa chính sách phát triển công nghiệp dược và dược liệu sản xuất trong nước thành công nghiệp mũi nhọn.
Phê duyệt 36 trạm dừng nghỉ trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam

Phê duyệt 36 trạm dừng nghỉ trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam

Bộ Giao thông vận tải đặt mục tiêu hoàn thành toàn bộ công tác đầu tư xây dựng các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam trong năm 2025.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tăng trưởng kinh tế cao hơn mục tiêu đề ra

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tăng trưởng kinh tế cao hơn mục tiêu đề ra

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, năm 2024, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng kinh tế cao hơn mục tiêu đề ra.
Đề xuất mở rộng sân bay Côn Đảo, Bộ Giao thông vận tải nói gì?

Đề xuất mở rộng sân bay Côn Đảo, Bộ Giao thông vận tải nói gì?

Sáng 21/10, Bộ Giao thông Vận tải cho biết sẽ rà soát, làm việc với UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để thống nhất phương án nâng cấp, mở rộng sân bay Côn Đảo.
Dự kiến khởi công đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh vào năm 2030

Dự kiến khởi công đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh vào năm 2030

Cục Đường sắt Việt Nam đề nghị Bộ Giao thông Vận tải xem xét thẩm định, phê duyệt quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh.
Nhiều đề xuất mới sửa đổi quy định về an toàn hàng không dân dụng

Nhiều đề xuất mới sửa đổi quy định về an toàn hàng không dân dụng

Chiều 14/10, Bộ Giao thông vận tải cho biết, Bộ đang dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Bộ Quy chế an toàn hàng không dân dụng.
Hà Nội: Điều chỉnh mức giá vé xe buýt tăng thêm là hoàn toàn phù hợp thực tiễn

Hà Nội: Điều chỉnh mức giá vé xe buýt tăng thêm là hoàn toàn phù hợp thực tiễn

Theo chuyên gia nhận đinh, việc tăng giá vé xe buýt phần nào giúp tăng nguồn thu, góp phần giảm trợ giá cho nguồn ngân sách của thành phố.
Bảo đảm nguồn cung xăng dầu là bảo đảm cho tăng trưởng kinh tế

Bảo đảm nguồn cung xăng dầu là bảo đảm cho tăng trưởng kinh tế

Một trong những bài học đáng chú ý được rút ra từ việc phòng, chống bão Yagi vừa qua là việc phối hợp thông suốt trong việc bảo đảm cung ứng xăng dầu.
Lùi thời gian hoàn thành Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành

Lùi thời gian hoàn thành Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành

Sáng 10/10, Bộ Giao thông vận tải đề xuất về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.
Xem thêm

Đọc nhiều

Nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao kỷ lục

Nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao kỷ lục

Lần đầu tiên trong lịch sử, tổng giá trị nhu cầu vàng toàn cầu vượt 100 tỷ USD, tăng 35% so cùng kỳ năm ngoái do các khoản đầu tư vào vàng tăng mạnh.
Thị trường vàng ảnh hưởng thế nào sau cuộc bầu cử Hoa Kỳ?

Thị trường vàng ảnh hưởng thế nào sau cuộc bầu cử Hoa Kỳ?

Thị trường vàng sẽ tiếp tục giằng co do tâm lý bấp bênh của nhà đầu tư: Chốt lời hoặc tâm lý sợ bỏ lỡ trước khi bầu cử ở Hoa Kỳ có kết quả.
Trường Đại học Kinh tế quốc dân: Cập nhật nhiều nội dung đào tạo gắn với thực tiễn

Trường Đại học Kinh tế quốc dân: Cập nhật nhiều nội dung đào tạo gắn với thực tiễn

Thời gian qua, Trường Đại học Kinh tế quốc dân có nhiều nỗ lực trong việc cập nhật hình thức, nội dung đào tạo theo hướng gắn thực tiễn và doanh nghiệp.
10 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 900 triệu USD để nhập khẩu đậu tương

10 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 900 triệu USD để nhập khẩu đậu tương

10 tháng năm 2024, Việt Nam nhập khẩu đậu tương lên tới 1,85 triệu tấn, ước đạt 953 triệu USD, tăng 15,1% về khối lượng, nhưng giảm 6,4% về giá trị so cùng kỳ.
Nhận định chứng khoán 30/10: Liệu VN-Index có tiếp tục nhịp phục hồi?

Nhận định chứng khoán 30/10: Liệu VN-Index có tiếp tục nhịp phục hồi?

Chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán có thể sẽ tiếp tục phục hồi trong phiên hôm nay 30/10.
Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Bộ Tài chính vừa đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về an toàn giao thông xe máy

Hội thảo quốc tế "An toàn giao thông xe máy: Những thách thức và bài học kinh nghiệm" diễn ra sáng 4/11, tại Hà Nội.
Cấm xe máy ở các quận nội đô: Cần tính đến an sinh cho người dân

Cấm xe máy ở các quận nội đô: Cần tính đến an sinh cho người dân

Hà Nội thí điểm mô hình vùng phát thải thấp và hạn chế phương tiện gây ô nhiễm tại khu vực nội đô từ đầu 2025, tiến tới dừng hoạt động xe máy vào 2030.
Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Quy định tạm hoãn xuất cảnh trong quản lý thuế bộc lộ một số hạn chế, đặt ra nhiều vấn đề cần được xem xét, giải quyết.
Quảng Bình: Khó thu hút dự án quy mô vì thiếu ‘mặt bằng sạch’

Quảng Bình: Khó thu hút dự án quy mô vì thiếu ‘mặt bằng sạch’

Theo Ban Quản lý Khu Kinh tế Quảng Bình, do thiếu nguồn lực tạo “mặt bằng sạch” nên khó thu hút được các dự án đầu tư có quy mô lớn, công nghệ cao và hiện đại.
Phiên bản di động