Thuế là giải pháp hiệu quả để hạn chế sử dụng thuốc lá?

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đề nghị tăng thuế suất với mặt hàng thuốc lá để góp phần điều tiết tiêu dùng và thực hiện cam kết quốc tế.
Bất ngờ với đề xuất, lộ trình tăng thuế thuốc lá, bia rượu được Bộ Tài chính chốt Tăng thuế thuốc lá: Tiệm cận khuyến cáo của WHO, nhưng liệu có đủ mạnh? Tăng thuế thuốc lá: Cân nhắc giữa giảm thiểu tác hại và khả năng gia tăng thuốc lá lậu

Việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá đang được xem là một trong những giải pháp hiệu quả để giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe cộng đồng và xã hội. Tuy nhiên, việc áp dụng chính sách này cần được thực hiện một cách thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng.

Cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định

Bộ Tài chính vừa công bố phương án điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá, với mục tiêu tăng thu ngân sách và giảm tỷ lệ hút thuốc. Tuy nhiên, đề xuất này đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ các chuyên gia và người dân.

Mặt hàng thuốc lá sẽ giữ nguyên thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình từng năm trong giai đoạn từ 2026 - 2030 với 2 phương án.

Cụ thể, phương án 1 sẽ bổ sung 2.000 đồng/bao thuốc ở năm đầu tiên và tăng tịnh tiến 2.000đồng/bao trong các năm kế tiếp để đạt mức 10.000 đồng vào năm 2030.

Phương án 2 áp dụng mức tăng 5.000 đồng/bao ngay từ năm 2026 và tăng tịnh tiến 1.000 đồng/bao trong 3 năm kế tiếp và 2.000 đồng/bao năm 2030 để đạt mức 10.000 đồng/bao năm 2030.

Thuế là giải pháp hiệu quả để hạn chế sử dụng thuốc lá?
Theo các chuyên gia, tăng thuế và giá thuốc lá chính là biện pháp nhanh và hiệu quả nhất để giảm tỷ lệ hút thuốc. Ảnh: Thế Dân

Mặc dù mục tiêu tăng thu ngân sách và giảm tỷ lệ hút thuốc là hoàn toàn chính đáng, tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng mức tăng thuế quá cao và đột ngột sẽ tạo ra những vấn đề "nóng" khác. Theo đó, việc tăng giá đột ngột có thể khiến người hút thuốc khó khăn trong việc cai nghiện hoặc chuyển sang các sản phẩm thay thế không đảm bảo chất lượng. Điều này trái ngược với mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc mà chính sách này hướng tới. Mặc dù ban đầu có thể tăng thu ngân sách đáng kể, nhưng trong dài hạn, việc tăng giá quá cao có thể dẫn đến giảm tiêu thụ mạnh, làm giảm thu ngân sách. Bên cạnh đó, việc này có thể khiến giảm sản lượng thuốc lá sẽ ảnh hưởng đến sinh kế của người lao động trong ngành và người nông dân trồng thuốc lá...

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội chia sẻ tại Tọa đàm “Cân nhắc lộ trình khi sửa thuế tiêu thụ đặc biệt” rằng cần có mức tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá một cách phù hợp, có lộ trình tăng vừa phải để tránh gây sốc dẫn đến những hậu quả tiêu cực với an sinh xã hội, doanh nghiệp và phòng, chống thuốc lá lậu. “Thuốc lá không phải là sản phẩm cấm và chỉ ở mức hạn chế. Vì vậy, cần có ứng xử mềm dẻo, cân nhắc các tác động của sự thay đổi chính sách thuế lên cả chuỗi sản xuất, đặc biệt là người nông dân và các bên liên quan tại vùng nguyên liệu”.

Các chuyên gia cho rằng, để đạt được mục tiêu kép vừa tăng thu ngân sách vừa giảm tỷ lệ hút thuốc, cần có những giải pháp tổng thể hơn. Thay vì tăng thuế đột ngột, cần tăng thuế một cách từ từ để người tiêu dùng có thời gian thích nghi. Tăng cường kiểm soát biên giới, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu thuốc lá. Đề ra các chính sách hỗ trợ người lao động trong ngành chuyển đổi nghề nghiệp và hỗ trợ nông dân chuyển đổi cây trồng.

Buôn lậu thuốc lá: Thách thức lớn trong bối cảnh tăng thuế

Việt Nam với đường biên giới dài và phức tạp, cùng với nhu cầu tiêu thụ thuốc lá lớn, đã trở thành thị trường hấp dẫn cho các hoạt động buôn lậu. Các đối tượng buôn lậu đã lợi dụng kẽ hở trong chính sách, địa hình phức tạp và sự thiếu chặt chẽ trong quản lý để vận chuyển trái phép thuốc lá từ các nước láng giềng về Việt Nam.

Việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá nhằm mục tiêu giảm tiêu dùng và tăng nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng, chính sách này sẽ vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động buôn lậu. Bởi khi giá thuốc lá hợp pháp tăng cao, chênh lệch giá giữa thuốc lá lậu và thuốc lá chính ngạch sẽ ngày càng lớn, thu hút nhiều đối tượng tham gia vào đường dây buôn lậu.

Các đối tượng buôn lậu thường lợi dụng chính sách "tạm nhập tái xuất" của một số nước láng giềng để xây dựng các kho hàng tập kết thuốc lá, chờ thời cơ vận chuyển trái phép về Việt Nam. Việc tăng thuế sẽ khiến cho việc buôn lậu trở nên có lợi nhuận hơn, từ đó kích thích các hoạt động này phát triển mạnh mẽ.

Phản hồi ý kiến cho rằng tăng thuế khiến giá thuốc lá cao hơn sẽ dẫn đến nhiều thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam, bà Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, điều này không đúng. “Bằng chứng và kinh nghiệm quốc tế cho thấy mức buôn lậu thuốc lá chủ yếu bị ảnh hưởng bởi năng lực thực thi chống buôn lậu chứ không phải là mức giá và thuế”. Tương tự, mối lo thuế cao hơn sẽ dẫn tới mất việc làm trong ngành thuốc lá cũng “không đúng”. “Khi giá thuốc lá tăng, chi tiêu của mọi người sẽ được chuyển sang các sản phẩm khác. Thêm vào đó, việc tăng nguồn thu cho ngân sách Chính phủ nhờ tăng thuế thuốc lá có thể được đầu tư trở lại vào các lĩnh vực khác để tăng sản lượng của nền kinh tế”, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nói.

Các chuyên gia cũng đề nghị, bên cạnh chính sách thuế, cần có các chính sách khác nhằm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá. Có thể nói, thuế tiêu thụ đặc biệt là công cụ để định hướng tiêu dùng, hạn chế tiêu dùng đối với sản phẩm thuốc lá. Tuy nhiên, nếu chỉ đơn thuần dựa vào công cụ này để hạn chế tiêu dùng đối với thuốc lá thì còn nhiều vấn đề phải bàn. Tăng thuế phải đề ra lộ trình để Việt Nam có thể dùng công cụ thuế song song với việc gia tăng các hoạt động tuyên truyền, giáo dục và sử dụng các biện pháp hành chính khác đi kèm để giảm thiểu việc sử dụng thuốc lá.

Vì thế, Việt Nam cần cân nhắc lộ trình tăng thuế để các doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh, đồng thời, giảm thiểu cơ hội cho buôn lậu thuốc lá tăng mạnh, khiến tỷ lệ giảm sử dụng thuốc lá không như kỳ vọng.

Nguyễn Thanh

Tin mới cập nhật

Những khoản thu nào được miễn nộp thuế thu nhập cá nhân từ năm 2025?

Những khoản thu nào được miễn nộp thuế thu nhập cá nhân từ năm 2025?

Có 16 khoản thu nhập mới được miễn thuế thu nhập cá nhân năm 2025, cụ thể là những khoản nào?
Những thay đổi quan trọng về thuế đối với kinh doanh online từ năm 2025

Những thay đổi quan trọng về thuế đối với kinh doanh online từ năm 2025

Từ ngày 1/1/2025, chính sách thuế đối với hoạt động kinh doanh online tại Việt Nam sẽ có những thay đổi đáng kể.
Ngành Thuế đồng hành cùng doanh nghiệp trong thời kỳ chuyển đổi số

Ngành Thuế đồng hành cùng doanh nghiệp trong thời kỳ chuyển đổi số

Việc ứng dụng chuyển đổi số để triển khai đồng bộ hệ thống khai thuế, nộp thuế điện tử, hóa đơn điện tử mang lại nhiều lợi ích cho ngành Thuế và người nộp thuế.
Đề xuất dừng miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ qua chuyển phát nhanh

Đề xuất dừng miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ qua chuyển phát nhanh

Bộ Tài chính đề xuất không miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ bán qua chuyển phát nhanh, nhằm tránh thất thu thuế, phù hợp thực tế.
Tổng cục Thuế quyết liệt đấu tranh chống gian lận hóa đơn điện tử

Tổng cục Thuế quyết liệt đấu tranh chống gian lận hóa đơn điện tử

Tổng cục Thuế ban hành Công văn số 5255/TCT-TTKT chỉ đạo cơ quan thuế các cấp quyết liệt đấu tranh ngăn chặn, phòng, chống gian lận hóa đơn điện tử.
Đề xuất sửa toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân: Sẽ điều chỉnh quy định liên quan hoạt động chứng khoán?

Đề xuất sửa toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân: Sẽ điều chỉnh quy định liên quan hoạt động chứng khoán?

Bộ Tài chính đề xuất xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) trong đó có rà soát, điều chỉnh các quy định liên quan đến hoạt động chứng khoán.
Tổng cục Thuế đẩy mạnh quản lý tem điện tử

Tổng cục Thuế đẩy mạnh quản lý tem điện tử

Tổng cục Thuế vừa có công văn 285/TCT-TVQT yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh quản lý tem điện tử trên ứng dụng tem điện tử.
Nộp thuế theo phương pháp khoán năm 2025 cần những thủ tục nào?

Nộp thuế theo phương pháp khoán năm 2025 cần những thủ tục nào?

Cục Thuế TP. Hà Nội vừa ban hành hướng dẫn mới về thủ tục nộp thuế đối với hộ kinh doanh theo phương pháp khoán trên địa bàn thành phố trong năm 2025.
Tổng cục Thuế làm việc với Shopee, Lazada, Tiki yêu cầu khai báo giao dịch trung thực, đầy đủ

Tổng cục Thuế làm việc với Shopee, Lazada, Tiki yêu cầu khai báo giao dịch trung thực, đầy đủ

Tổng cục Thuế vừa có những động thái mới nhằm tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử.
Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cân nhắc giữa lợi ích và tác động

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cân nhắc giữa lợi ích và tác động

Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt biệt đối với nước giải khát có đường vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều từ Bộ, ngành, chuyên gia và doanh nghiệp.

Tin khác

Ngành Thuế triển khai các giải pháp thu ngân sách nhà nước cuối năm

Ngành Thuế triển khai các giải pháp thu ngân sách nhà nước cuối năm

Tổng cục Thuế vừa có công văn yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị trong toàn ngành triển khai hiệu quả các giải pháp thu ngân sách nhà nước.
Tăng thuế đồ uống có cồn: Cân nhắc kỹ lưỡng để đạt được mục tiêu kép

Tăng thuế đồ uống có cồn: Cân nhắc kỹ lưỡng để đạt được mục tiêu kép

Các chuyên gia đã đưa ra những phân tích sâu sắc về tác động của việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đối với đồ uống có cồn.
Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tăng hiệu quả quản lý thuế

Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tăng hiệu quả quản lý thuế

Theo thống kê từ Tổng cục Thuế, việc triển khai hóa đơn điện tử, đặc biệt là hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, đang đạt được những kết quả khả quan.
Ngành Thuế dồn lực rà soát, đôn đốc doanh nghiệp còn nợ đọng tiền thuế

Ngành Thuế dồn lực rà soát, đôn đốc doanh nghiệp còn nợ đọng tiền thuế

Trong những tháng cuối năm, cơ quan thuế các địa phương đang dồn lực thực hiện quyết liệt các biện pháp đôn đốc, cưỡng chế theo đúng quy trình quản lý nợ thuế.
Tổng cục Thuế làm rõ việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh với người nợ thuế

Tổng cục Thuế làm rõ việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh với người nợ thuế

Tổng cục Thuế vừa thông tin làm rõ những băn khoăn về quy định tạm hoãn xuất cảnh của doanh nghiệp và người nộp thuế.
Infographic | Kết quả thanh tra, kiểm tra thuế 10 tháng năm 2024

Infographic | Kết quả thanh tra, kiểm tra thuế 10 tháng năm 2024

Tổng cục Thuế đã công bố báo cáo sơ bộ về tình hình thực hiện công tác thuế trong 10 tháng đầu năm 2024 với những kết quả khả quan.
Thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử tăng trưởng mạnh

Thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử tăng trưởng mạnh

Số thuế từ các hoạt động thương mại điện tử đã đạt mức tăng trưởng ấn tượng, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số tại Việt Nam.
Tổng cục Thuế công bố báo cáo sơ bộ tình hình thực hiện công tác thuế 10 tháng đầu năm 2024

Tổng cục Thuế công bố báo cáo sơ bộ tình hình thực hiện công tác thuế 10 tháng đầu năm 2024

Tổng cục Thuế đã công bố báo cáo sơ bộ về tình hình thực hiện công tác thuế trong 10 tháng đầu năm 2024 với những kết quả khả quan.
Mua bán hóa đơn điện tử: Thách thức mới trong quản lý thuế

Mua bán hóa đơn điện tử: Thách thức mới trong quản lý thuế

Việc chuyển đổi sang hóa đơn điện tử kỳ vọng giúp tăng cường quản lý thuế và ngăn chặn gian lận nhưng thực tế tình trạng mua bán hóa đơn trái phép vẫn phức tạp.
Ngành Thuế phấn đấu hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ công tác thuế năm 2024

Ngành Thuế phấn đấu hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ công tác thuế năm 2024

Tổng cục Thuế chỉ đạo đẩy mạnh công tác quản lý thu, chống thất thu, rà soát, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các đề án, nhiệm vụ trọng tâm công tác thuế năm 2024.
Xem thêm

Đọc nhiều

Quảng Nam: Khu phố mới Phước An 8 năm chưa hoàn thành, người dân khốn khổ

Quảng Nam: Khu phố mới Phước An 8 năm chưa hoàn thành, người dân khốn khổ

Dự án phát triển bất động sản khu phố mới Phước An (huyện Tiên Phước, Quảng Nam) thực hiện 8 năm vẫn chưa xong khiến người dân vùng dự án khốn khổ.
Dự án Cảng hàng không Quảng Trị gặp vướng ở khâu giải phóng mặt bằng

Dự án Cảng hàng không Quảng Trị gặp vướng ở khâu giải phóng mặt bằng

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị cho biết hiện tại dự án Cảng hàng không Quảng Trị gặp một số khó khăn, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng.
Nguyên nhân khiến thị trường hồ tiêu sôi động trở lại?

Nguyên nhân khiến thị trường hồ tiêu sôi động trở lại?

Giá hồ tiêu đang trên đà tăng trở lại sau một thời gian dài trầm lắng, mở ra nhiều cơ hội cho người nông dân.
Giá tăng cao kỷ lục, xuất khẩu hồ tiêu vẫn đối mặt nhiều thách thức

Giá tăng cao kỷ lục, xuất khẩu hồ tiêu vẫn đối mặt nhiều thách thức

Xuất khẩu hồ tiêu đã đạt nhiều kết quả vượt bậc, tuy nhiên, ngành hàng này vẫn đối mặt nhiều thách thức trong vụ mùa mới.
Thu hút dự án sản xuất lớn, công nghiệp của Nam Định tăng trưởng mạnh

Thu hút dự án sản xuất lớn, công nghiệp của Nam Định tăng trưởng mạnh

Nhờ môi trường đầu tư tốt, nhiều dự án sản xuất lớn đã được khởi công và đi vào hoạt động... đóng góp lớn cho phát triển công nghiệp của tỉnh Nam Định.
Giá cà phê lao dốc không phanh: 'Cú sốc' chưa từng có

Giá cà phê lao dốc không phanh: 'Cú sốc' chưa từng có

Áp lực bởi nhiều yếu tố, giá cà phê thế giới và trong nước đã trải qua một phiên giao dịch biến động mạnh với mức giảm sâu kỷ lục.
Infographic | 11 tháng, cả nước thu hút gần 31,4 tỷ USD vốn FDI

Infographic | 11 tháng, cả nước thu hút gần 31,4 tỷ USD vốn FDI

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, lũy kế 11 tháng, tổng vốn FDI đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 31,4 tỷ USD.
Những khoản thu nào được miễn nộp thuế thu nhập cá nhân từ năm 2025?

Những khoản thu nào được miễn nộp thuế thu nhập cá nhân từ năm 2025?

Có 16 khoản thu nhập mới được miễn thuế thu nhập cá nhân năm 2025, cụ thể là những khoản nào?
Quảng Bình: Nhiều dự án bị chậm tiến độ do giải phóng mặt bằng

Quảng Bình: Nhiều dự án bị chậm tiến độ do giải phóng mặt bằng

Nhiều dự án ở Quảng Bình đang bị chậm tiến độ do thời tiết và vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng ảnh hưởng đến thi công và công tác tái định cư.
Quảng Ninh vượt khó, đạt nhiều thành tựu kinh tế ấn tượng

Quảng Ninh vượt khó, đạt nhiều thành tựu kinh tế ấn tượng

Bằng sự nỗ lực không ngừng và giải pháp kịp thời, Quảng Ninh đạt được nhiều thành tựu, khẳng định vị thế một trong những tỉnh phát triển năng động của cả nước.
Phiên bản di động