Doanh nghiệp mong nhà băng “giải cứu” trả nợ trái phiếu

Tuần qua, Bộ Tài chính lại phát đi 2 thông báo liên tiếp hối thúc doanh nghiệp phải bố trí mọi nguồn lực để trả nợ trái phiếu doanh nghiệp.
Phát hành trái phiếu doanh nghiệp tháng 3 tăng hàng chục lần, chủ yếu là bất động sảnĐàm phán với nhà đầu tư trái phiếu trong trường hợp khó khăn dòng tiền

Ngoài các giải pháp dài hạn, doanh nghiệp phát hành cần ngay nguồn ô-xy để giải tỏa áp lực đáo hạn hàng trăm ngàn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), trong đó một trong những nguồn ô-xy đang được trông đợi từ phía ngân hàng.

Tạo sức cầu cho thị trường; gia hạn nợ, giãn nợ; nới lỏng điều kiện cho vay với doanh nghiệp bất động sản là 3 giải pháp mà ngân hàng có thể tiến hành “hà hơi thổi ngạt” thị trường trái phiếu, giúp doanh nghiệp đáp ứng nghĩa vụ thanh toán. Đồ họa: Đan Nguyễn. Ảnh: shutterstock
Tạo sức cầu cho thị trường; gia hạn nợ, giãn nợ; nới lỏng điều kiện cho vay với doanh nghiệp bất động sản là 3 giải pháp mà ngân hàng có thể tiến hành “hà hơi thổi ngạt” thị trường trái phiếu, giúp doanh nghiệp đáp ứng nghĩa vụ thanh toán. Đồ họa: Đan Nguyễn. Ảnh: shutterstock

Nợ xấu trái phiếu gia tăng

Các thông báo này được phát ra trong bối cảnh ngày càng nhiều doanh nghiệp bất động sản mất khả năng thanh toán.

Theo tính toán của Công ty xếp hạng tín nhiệm VIS, tỷ lệ nợ xấu trái phiếu tại thời điểm cuối tháng 3/2023 là 17% và sẽ tiếp tục tăng. “Chúng tôi ước tính khoảng 113.000 tỷ đồng TPDN đáo hạn từ nay tới cuối năm có nguy cơ không đáp ứng được các nghĩa vụ thanh toán”, ông Lê Việt Cường, chuyên viên phân tích của VIS cho biết.

Nợ xấu trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng ngân hàng, bởi doanh nghiệp có nợ xấu trái phiếu cũng là “con nợ” của các nhà băng. Mặc dù tổng dư nợ của các doanh nghiệp có nợ xấu trái phiếu chỉ chiếm dưới 1% tổng dư nợ toàn hệ thống ngân hàng và đa phần đều có tài sản đảm bảo, song nhiều ngân hàng có mức độ tập trung bất động sản rất cao.

Tại một số ngân hàng, tổng dư nợ tín dụng và trái phiếu liên quan đến bất động sản chiếm khoảng 40% tổng dư nợ tín dụng vào cuối năm 2022. Một số ít ngân hàng có khoản đầu tư TPDN chiếm trên 5% tổng dư nợ tín dụng (chủ yếu là trái phiếu bất động sản). Các ngân hàng này sẽ dễ bị tổn thương nếu nợ xấu trái phiếu lan rộng.

Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP và Nghị quyết số 33/NQ-CP nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu và thị trường bất động sản. Tuy nhiên, Nghị quyết số 33/NQ-CP cần thời gian dài để doanh nghiệp có thể xoay chuyển (ví dụ điều chỉnh cơ cấu sản phẩm sang nhà ở giá rẻ). Việc đàm phán giãn nợ với trái chủ theo Nghị định 08/2023/NĐ-CP cũng không thể một sớm một chiều.

Ba cách ngân hàng giải cứu trái phiếu

Theo các chuyên gia, có 3 cách mà ngân hàng có thể “hà hơi thổi ngạt” cho thị trường TPDN là: ngân hàng đóng vai trò “tay to”, tạo sức cầu cho thị trường; gia hạn nợ, giãn nợ cho doanh nghiệp bất động sản; nới lỏng điều kiện cho vay với doanh nghiệp bất động sản. Với cả 3 giải pháp này, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ có thể “mở hé” cửa để hỗ trợ doanh nghiệp trên điều kiện tối thượng là phải đảm bảo an toàn hệ thống.

Với giải pháp hỗ trợ sức cầu, khủng hoảng niềm tin 2 năm qua khiến nhà đầu tư cá nhân tháo chạy khỏi thị trường TPDN, chưa quay trở lại. Theo thống kê của Bộ Tài chính, trong quý I/2023, khối lượng TPDN đã phát hành đạt 24.708 tỷ đồng và bên mua có tới 99,99% là nhà đầu tư tổ chức, trong đó ngân hàng chiếm 77%. Như vậy, về nguồn cung, sức cầu thị trường trái phiếu đang phụ thuộc vào ngân hàng.

Để ngân hàng tham gia tích cực trong vai trò nhà tạo lập thị trường, cần sửa đổi Thông tư 16/2021/TT-NHNN. Các doanh nghiệp mong đợi NHNN cho phép ngân hàng thương mại được mua TPDN với mục đích cơ cấu nợ, song Dự thảo mới nhất sửa đổi thông tư này (đang được NHNN lấy ý kiến các bên) vẫn chưa bổ sung quy định này do lo ngại an toàn hệ thống.

Ông Phan Lê Thành Long, CEO AFA Group cho rằng, khó kỳ vọng ngân hàng “rót tiền tấn cứu nhà giàu”, song NHNN có thể “hé cửa” giải cứu thanh khoản thị trường. Điểm khó nhất để làm được điều này là ngành ngân hàng phải tìm được điểm cân bằng trong việc bơm tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp và kiểm soát rủi ro hệ thống.

Về giải pháp giãn, hoãn nợ cho doanh nghiệp, đầu tuần này, NHNN làm việc với các tổ chức tín dụng để lấy ý kiến Dự thảo Thông tư về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn trong sản xuất - kinh doanh. Đây là thông tư được cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt trông chờ lúc này.

Chính phủ chỉ đạo NHNN ban hành thông tư trên trước ngày 25/4/2023. Khi đó, ngân hàng có thêm cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp không bị chuyển nhóm nợ xấu, thêm thời gian xoay xở tiền trả nợ trái phiếu.

Mặc dù vậy, ông Nguyễn Thanh Sơn, Chuyên viên phân tích của Công ty FIDT cho rằng, các ngân hàng sẽ chọn lọc kỹ đối tượng doanh nghiệp có khả năng phục hồi để cơ cấu nợ, bởi dù nợ cơ cấu được giữ nguyên nhóm nợ, song ngân hàng phải trích lập dự phòng, lợi nhuận sẽ bị ảnh hưởng. Nói cách khác, dù cơ chế giãn, hoãn nợ được ban hành, các doanh nghiệp làm ăn chụp giật cũng khó có cơ hội được tiếp cận.

Một giải pháp nữa mà ngân hàng có thể hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp bất động sản, từ đó giảm áp lực cho trái phiếu là bơm thêm tín dụng, nới lỏng điều kiện cho vay. Mới đây, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Xây dựng chủ trì xác định danh mục dự án, đối tượng, điều kiện, tiêu chí được thụ hưởng gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Đồng thời, xây dựng tiêu chí đánh giá, phân loại phân khúc bất động sản dựa vào tiềm năng, thanh khoản của thị trường, làm cơ sở cho tổ chức tín dụng xem xét nới lỏng điều kiện cho vay.

Theo báo Đầu tư
Bình luận

Đọc nhiều

Thị trường chứng khoán Việt Nam lập kỷ lục hơn 11 triệu tài khoản

Thị trường chứng khoán Việt Nam lập kỷ lục hơn 11 triệu tài khoản

Tính đến 30/9/2025, Việt Nam đã có hơn 11 triệu tài khoản chứng khoán, vượt kế hoạch trước 5 năm, phản ánh sức hút và niềm tin mạnh mẽ vào thị trường vốn.
Cà phê Việt đón 'sóng' tiêu dùng mới từ thị trường RCEP

Cà phê Việt đón 'sóng' tiêu dùng mới từ thị trường RCEP

RCEP cùng các FTA giúp cà phê Việt mở rộng không gian thương mại, phát triển sản phẩm chế biến chất lượng cao, khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Sẽ cho ý kiến về chính sách đặc thù phát triển công nghiệp tên lửa

Sẽ cho ý kiến về chính sách đặc thù phát triển công nghiệp tên lửa

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về tờ trình của Chính phủ về xin ý kiến với dự thảo Nghị định quy định một số chính sách đặc thù phát triển công nghiệp tên lửa.
Dịch vụ thanh toán tự động của Việt Nam sánh ngang các nước tiên tiến

Dịch vụ thanh toán tự động của Việt Nam sánh ngang các nước tiên tiến

Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, xét về dịch vụ thanh toán, Việt Nam nằm trong nhóm các nước phát triển, nhất là thanh toán tự động không kém gì các nước tiên tiến.
Infographic | 9 tháng năm 2025, 7 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD

Infographic | 9 tháng năm 2025, 7 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD

9 tháng năm 2025, có 7 mặt hàng xuất khẩu đạt trên 10 tỷ USD là điện tử, máy tính và linh kiện 77,485 tỷ USD; điện thoại các loại và linh kiện 43,59 tỷ USD...
Đề xuất kéo dài thời hạn lưu trữ dữ liệu thương mại điện tử

Đề xuất kéo dài thời hạn lưu trữ dữ liệu thương mại điện tử

Tại phiên họp Tổ soạn thảo Luật Thương mại điện tử sáng 7/10, Cục Thuế (Bộ Tài chính) đã đề xuất kéo dài thời hạn lưu trữ dữ liệu nhằm tăng tính minh bạch và chống thất thu thuế.
Hạ tầng sạc là “nút thắt” của chuyển đổi sang xe điện

Hạ tầng sạc là “nút thắt” của chuyển đổi sang xe điện

Hạ tầng sạc xe điện tại Việt Nam chưa theo kịp tốc độ tăng nhanh của thị trường, tạo ra “nút thắt” hạn chế vận hành, khiến người dùng và doanh nghiệp lo ngại.
Xuất khẩu hồ tiêu giảm sản lượng, kim ngạch vẫn tăng mạnh nhờ giá cao

Xuất khẩu hồ tiêu giảm sản lượng, kim ngạch vẫn tăng mạnh nhờ giá cao

9 tháng, lượng xuất khẩu hồ tiêu giảm gần 7% song giá trị vẫn tăng hơn 27%, phản ánh xu hướng thị trường hồ tiêu thế giới đang khan hiếm nguồn cung, đẩy giá lên cao.
Infographic | FDI vào Việt Nam đạt 28,54 tỷ USD trong 9 tháng

Infographic | FDI vào Việt Nam đạt 28,54 tỷ USD trong 9 tháng

9 tháng năm 2025, Việt Nam đã thu hút được 28,54 tỷ USD vốn FDI, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2024.
Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm trên 8%, GDP quý IV phải đạt 9,5%

Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm trên 8%, GDP quý IV phải đạt 9,5%

Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm 2025 8,3%, tăng trưởng GDP quý IV phải đạt 9,5% và để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,5%, GDP quý IV/2025 phải đạt 10,2%.