Các công ty thẩm định giá nào giúp sức Vạn Thịnh Phát 'bòn rút' SCB
Theo kết luận điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an trong vụ án Vạn Thịnh Phát, bị can Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã trực tiếp chỉ đạo hoặc gián tiếp qua các đối tượng: Nguyễn Phương Hồng, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung... để chỉ đạo các đối tượng tại Ngân hàng SCB, Vạn Thịnh Phát, đơn vị thẩm định giá tài sản đảm bảo thực hiện các thủ đoạn tinh vi.
Cụ thể, các đối tượng đã tạo lập khách hàng vay vốn khống, thuê/nhờ người đứng tên tài sản; tạo lập hồ sơ vay vốn khống; đưa tài sản đảm bảo được định giá trị, để tạo ra một bộ hồ sơ đúng như quy định nhằm che giấu, đối phó với các cơ quan thanh tra, kiểm tra, thực chất là để "bòn rút" SCB.
Một số đồng phạm là lãnh đạo Ngân hàng SCB đã chỉ đạo cấp dưới trực tiếp hoặc qua trung gian để liên hệ với các công ty thẩm định giá gửi thông tin về tài sản, trị giá tài sản bảo đảm cần định giá theo yêu cầu của Ngân hàng SCB. |
Trong đó, các đối tượng làm việc tại các công ty thẩm định giá đã phát hành chứng thư thẩm định giá sai giá trị thật hòng tiếp tay cho bị can Trương Mỹ Lan hợp thức các hồ sơ vay vốn liên quan đến nhóm này.
Một số đồng phạm là lãnh đạo Ngân hàng SCB đã chỉ đạo cấp dưới trực tiếp hoặc qua trung gian để liên hệ với các công ty thẩm định giá gửi thông tin về tài sản, trị giá tài sản bảo đảm cần định giá theo yêu cầu của Ngân hàng SCB.
Kết quả điều tra xác định, có 7 cá nhân là đại diện pháp luật, thẩm định viên thuộc 5 công ty thẩm định giá gồm: Công ty Thẩm định giá Tầm Nhìn Mới, Công ty Thẩm định giá MHD, Công ty Thẩm định giá Thiên Phú, Công ty Thẩm định giá E XIM và Công ty Tư vấn Dịch vụ về Tài sản - Bất động sản DATC có hành vi thông đồng giúp sức cho các đối tượng tại Ngân hàng SCB tạo lập hồ sơ vay vốn khống.
'Thổi phồng' tài sản bảo đảm
Kết luận điều tra cho biết, tại Công ty Thẩm định giá Thiên Phú, bị can Trần Thị Kim Ngân cùng chồng là Phan Đình Thiên và Trần Tuấn Hải đã thành lập doanh nghiệp vào năm 2016. Trần Thị Kim Ngân giữ chức vụ Tổng giám đốc, người đại diện theo pháp luật công ty.
Bị can Ngân thừa nhận trực tiếp tiếp nhận hồ sơ tài sản thẩm định giá theo yêu cầu của Ngân hàng SCB từ đối tượng Trần Văn Nhị, Phó giám đốc Công ty TNHH Hãng kiểm toán ATC.
Khi gửi hồ sơ, đối tượng Nhị đã gửi kèm file có sẵn yêu cầu về giá trị tài sản thẩm định giá cần đạt được và ngày phát hành chứng thư là lùi ngày so với thời điểm nhận hồ sơ thẩm định giá (một số hồ sơ tài sản thẩm định giá, đối tượng Nhị có gửi kèm chứng thư cũ).
Trần Thị Kim Ngân sau đó chỉ đạo Trần Tuấn Hải tiến hành thẩm định giá theo yêu cầu của Trần Văn Nhị, thực hiện kiểm tra, đồng ý với nội dung dự thảo chứng thư, báo cáo thẩm định giá do Trần Tuấn Hải soạn thảo đã được nâng khống giá trị tài sản thẩm định giá gấp nhiều lần thực tế.
Kết quả điều tra xác định, từ tháng 8/2020 đến tháng 12/2020, Trần Thị Kim Ngân đã ký đại diện pháp luật để Công ty Thiên Phú phát hành 2 chứng thư thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản và ghi lùi ngày phát hành chứng thư giải ngân cho khoản vay của 65 khách hàng với tổng số tiền giải ngân là 105.656 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 110.064 tỷ đồng.
Tiếp đó, bị can Lê Huy Khánh, Giám đốc Công ty Tầm Nhìn mới cũng ký 2 chứng thư hợp thức việc định giá tài sản bảo đảm cho 3 khoản vay khống.
Lê Huy Khánh cho biết để được Bộ Tài chính cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện hành nghề thẩm định giá, Khánh đã liên hệ với những cá nhân có thẻ thẩm định viên về giá, đưa vào danh sách nhân viên của Công ty Tầm Nhìn mới.
Lê Huy Khánh thừa nhận giả chữ ký của thẩm định viên để in, phát hành báo cáo, chứng thư thẩm định giá cho SCB mà không hề tiền hành thẩm định. Toàn bộ nội dung của các chứng thư thẩm định giá đều do phía SCB chuẩn bị. Qua việc ký ban hành các chứng thư thẩm định giá, Lê Huy Khánh được đầu mối bên SCB thanh toán khoảng 100 đến 200 triệu đồng.
Hồ Bình Minh, Phó giám đốc Công ty MHD ký 1 chứng thư hợp thức việc định giá tài sản bảo đảm cho 3 khoản vay khống để Trương Mỹ Lan rút tiền của ngân hàng SCB sử dụng. Đến ngày 17/10/2022 không trả được nợ gây thiệt hại cho ngân hàng 15.523 tỷ đồng (nợ gốc 14.570 tỷ đồng và nợ lãi hơn 1.422 tỷ đồng).
Đỗ Xuân Nam, Phó tổng giám đốc Công ty DATC ký 1 chứng thư hợp thức việc định giá tài tài sản bảo đảm cho 4 khoản vay. Đến ngày 17/10/2022 không trả được nợ gây thiệt hại cho ngân hàng hơn 4.628 tỷ đồng (gốc và lãi). Đỗ Xuân Nam khai mới được thanh toán 100 triệu đồng phí thẩm định giá…
Trong khi đó, Công ty Thẩm định giá E XIM, năm 2014, bị can Lê Kiều Trang tham gia góp vốn vào Công ty và giữ chức vụ Phó tổng giám đốc từ năm 2013, ngoài ra bà Trang còn là thẩm định viên trực tiếp thẩm định giá.
Theo yêu cầu của Ngân hàng SCB, Lê Kiều Trang đã tiếp nhận yêu cầu thẩm định giá tài sản, phát hành chứng thư thẩm định giá tài sản nâng khống giá trị, ghi lùi ngày phát hành chứng thư để Ngân hàng SCB sử dụng phục vụ việc giải ngân vốn vay cho khách hàng.
Kết quả điều tra đến nay xác định, từ năm 2017 đến năm 2019, Lê Kiều Trang đã tiến hành thẩm định giá, ký thẩm định viên để Công ty E XIM phát hành 17 chứng thư nâng khống trị giá tài sản, giúp cho Ngân hàng SCB hợp thức hồ sơ thế chấp tài sản đảm bảo, giải ngân cho khoản vay của 11 khách hàng với tổng số tiền giải ngân là gần 1.141 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB 984,5 tỷ đồng.
Tất cả 7 bị can thuộc nhóm công ty thẩm định giá đều bị Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đề nghị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” theo khoản 4 Điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015.