Việt Nam đã nỗ lực rất lớn để được công nhận là nền kinh tế thị trường

Mặc dù Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, nhưng hiện đã có 73 quốc gia trên thế giới công nhận.
Nhiều quốc gia có nền kinh tế tương đồng với Hoa Kỳ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trườngViệt Nam xứng đáng được công nhận là một nền kinh tế thị trườngCông nhận quy chế kinh tế thị trường: Cải thiện hình ảnh, vị thế Việt Nam trên trường quốc tế

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương mới đây, chuyên gia kinh tế, TS Lê Đăng Doanh – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, ông rất lấy làm tiếc khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Chuyên gia kinh tế - TS. Lê Đăng Doanh
Chuyên gia kinh tế - TS. Lê Đăng Doanh

"Điều này sẽ làm hạn chế sự phát triển, quan hệ thương mại và hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong thời gian tới" - TS Lê Đăng Doanh khẳng định và cho rằng: Việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường sẽ tạo ra những “rào cản”, làm hạn chế mối quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư giữa hai quốc gia, khiến chi phí của cộng đồng doanh nghiệp hai bên phải gánh chịu sẽ cao hơn và đây chính là điều mà cộng đồng doanh nghiệp không mong muốn.

Trong khi đó, theo ông Trịnh Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường đồng nghĩa với việc xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ sẽ còn tiếp tục bị phân biệt đối xử trong các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ.

“Đặc biệt, chi phí sản xuất thực tế của doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục không được công nhận mà phải sử dụng “giá trị thay thế” của một nước thứ ba để tính toán biên độ bán phá giá” – ông Trịnh Anh Tuấn thông tin.

Việt Nam đã nỗ lực rất lớn để được công nhận là nền kinh tế thị trường
Việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường sẽ tạo ra những “rào cản”, làm hạn chế mối quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư giữa Việt Nam - Hoa Kỳ (Ảnh: Vũ Sinh TTXVN)

Cụ thể, khi xác định giá trị thông thường để tính biên độ phá giá, Hoa Kỳ sẽ sử dụng giá trị của một nước thứ ba được coi là có nền kinh tế thị trường (nước thay thế) để tính toán chi phí sản xuất của các doanh nghiệp tại Việt Nam thay vì sử dụng dữ liệu do các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp. Điều này khiến biên độ phá giá bị đẩy lên rất cao và không phản ánh thực trạng sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, việc chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường cho phép Hoa Kỳ áp dụng thuế suất toàn quốc - là mức thuế dành cho các doanh nghiệp không hợp tác hoặc không chứng minh được họ không chịu sự kiểm soát của Chính phủ. Thuế suất toàn quốc thường được Hoa Kỳ tính toán dựa trên dữ liệu sẵn có nên thường bị đẩy lên rất cao và được duy trì trong tất cả các đợt rà soát, gây cản trở cho việc xem xét dỡ bỏ lệnh áp thuế.

Điển hình, Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITC) đã giữ nguyên mức thuế chống bán phá giá cao nhất 25,76% đối với tôm nước ấm đông lạnh của Việt Nam nhập khẩu vào thị trường này trong năm 2024, trên cơ sở sử dụng giá trị thay thế của các nền kinh tế khác để xác định giá trị thông thường. Trong khi đó, đối với Thái Lan - quốc gia được Hoa Kỳ công nhận là nền kinh tế thị trường - mức thuế này chỉ là 5,34%.

Đã có 73 quốc gia trên thế giới công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường (Ảnh: ĐT)

Theo số liệu của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), đến nay, hàng xuất khẩu của Việt Nam đã phải đối mặt với 252 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại từ 24 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, Hoa Kỳ là quốc gia khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất với Việt Nam, với 64 vụ việc, chiếm khoảng 25,4% tổng số vụ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị nước ngoài điều tra. Tính riêng 7 tháng đầu năm 2024, hàng hóa Việt Nam bị tiến hành 5 vụ điều tra phòng vệ thương mại tại Hoa Kỳ, chiếm 50% tổng số vụ việc phát sinh đối với Việt Nam trong 7 tháng.

Do vậy, các chuyên gia kinh tế cho rằng, kết luận của Bộ Thương mại Hoa kỳ không công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường sẽ ảnh hưởng nhiều đến việc ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại tại Hoa Kỳ nói riêng và hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này nói chung.

Đồng tình với những thiệt hại mà doanh nghiệp Việt Nam phải gánh chịu khi không được Hoa Kỳ công nhận là nền kinh tế thị trường, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng: Không thể phủ nhận, trong những năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã có sự cải cách và những bước phát triển mang tính bứt phá. Thực tế, 73 quốc gia trên thế giới đã công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, nên việc chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường chỉ là đánh giá nhất định từ phía Hoa Kỳ.

"Thời gian tới, tôi rất mong Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ tiếp tục trao đổi, tăng cường hiểu biết lẫn nhau để tiếp tục công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường như 73 nền kinh tế trên thế giới đã công nhận" - TS Lê Đăng Doanh thông tin thêm.

Theo Bộ Công Thương, đã có 41 tổ chức, cá nhân, hiệp hội doanh nghiệp, thương mại Hoa Kỳ bày tỏ ý kiến ủng hộ mạnh mẽ việc công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, trong đó có những tổ chức, cá nhân đại diện cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ như: Hiệp hội Nông nghiệp Quốc gia Hoa Kỳ (NASDA); Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ (AmCham); Hồi đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC); Hiệp hội các nhà bán lẻ Hoa Kỳ…

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu, phân tích các lập luận trong Báo cáo đánh giá nền kinh tế Việt Nam của Bộ Thương mại Hoa Kỳ để bổ sung, hoàn thiện lập luận để gửi hồ sơ yêu cầu Bộ Thương mại Hoa Kỳ xem xét lại quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam, nhằm cụ thể hoá mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, qua đó thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại, đầu tư song phương, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và nhân dân hai nước. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ trong các vụ việc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp để đảm bảo lợi ích cao nhất cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Nguyễn Hoà
Bình luận

Đọc nhiều

Ngân hàng Nhà nước ấn định hạn mức nhập khẩu vàng

Ngân hàng Nhà nước ấn định hạn mức nhập khẩu vàng

Trước 15/12 hàng năm, Ngân hàng Nhà nước sẽ cấp hạn mức nhập khẩu vàng cho từng doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có hồ sơ đề nghị.
Sơn La: Những kết quả ấn tượng sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 35

Sơn La: Những kết quả ấn tượng sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 35

Kết quả 10 năm thực hiện Chỉ thị 35 ở Sơn La cho thấy quyết tâm của hệ thống chính trị: Hàng nghìn vụ việc khiếu nại, tố cáo được giải quyết, giữ vững ổn định từ cơ sở.
Infographic | Thương mại  Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 160 tỷ USD

Infographic | Thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 160 tỷ USD

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 8, thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt 159,94 tỷ USD và nhập siêu của Việt Nam lên tới 75,92 tỷ USD.
Hợp tác kinh tế biên giới Việt Nam - Trung Quốc: Mô hình nào hợp lý?

Hợp tác kinh tế biên giới Việt Nam - Trung Quốc: Mô hình nào hợp lý?

Việt Nam và Trung Quốc đang phối hợp xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới, đây là mô hình chưa có tiền lệ nên nhận được nhiều ý kiến tham vấn.
Thị trường xăng dầu biến động trái chiều giữa xuất và nhập khẩu

Thị trường xăng dầu biến động trái chiều giữa xuất và nhập khẩu

Số liệu Hải quan cho thấy, xuất khẩu xăng dầu giảm sâu, còn nhập khẩu vẫn ở mức cao, phản ánh sự lệ thuộc ngày càng lớn vào nguồn cung bên ngoài.
Nhập khẩu ô tô tăng hơn 38%, đạt mốc kỷ lục 3 tỷ USD trong 8 tháng

Nhập khẩu ô tô tăng hơn 38%, đạt mốc kỷ lục 3 tỷ USD trong 8 tháng

8 tháng năm 2025, Việt Nam nhập khẩu 137.821 ô tô nguyên chiếc các loại với trị giá 3,02 tỷ USD, tăng 38,3% so cùng kỳ năm trước và đạt mức cao nhất từ trước đến nay.
Các thị trường ô tô nhập khẩu của Việt Nam nửa đầu tháng 9/2025

Các thị trường ô tô nhập khẩu của Việt Nam nửa đầu tháng 9/2025

Đến hết tháng 8/2025, Indonesia, Thái Lan và Trung Quốc là ba thị trường chủ lực, chiếm tới 94% tổng lượng ô tô nhập khẩu vào Việt Nam.
Di sản Tràng An: Nâng tầm ngành công nghiệp văn hóa

Di sản Tràng An: Nâng tầm ngành công nghiệp văn hóa

Giá trị của Di sản Tràng An được lan tỏa mạnh mẽ mỗi ngày, từ đó trở thành động lực phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, góp phần thúc đẩy du lịch xanh bền vững.
Dự báo lợi nhuận các ngân hàng tăng trưởng 21,5% nhờ tín dụng khả quan

Dự báo lợi nhuận các ngân hàng tăng trưởng 21,5% nhờ tín dụng khả quan

Công ty chứng khoán dự báo lợi nhuận sau thuế các ngân hàng sẽ tăng khoảng 21,5% so với cùng kỳ trong quý 3/2025, khả quan hơn so với mức 18,7% trong quý 2/2025.
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại tìm đầu ra cho sản phẩm nghề truyền thống

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại tìm đầu ra cho sản phẩm nghề truyền thống

Cần đẩy mạnh hơn hoạt động xúc tiến thương mại sản phẩm nghề truyền thống, với sự tham gia ngày một chủ động hơn của các làng nghề, cơ sở ngành nghề nông thôn.