Việt Nam đã nỗ lực rất lớn để được công nhận là nền kinh tế thị trường

Mặc dù Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, nhưng hiện đã có 73 quốc gia trên thế giới công nhận.
Nhiều quốc gia có nền kinh tế tương đồng với Hoa Kỳ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trườngViệt Nam xứng đáng được công nhận là một nền kinh tế thị trườngCông nhận quy chế kinh tế thị trường: Cải thiện hình ảnh, vị thế Việt Nam trên trường quốc tế

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương mới đây, chuyên gia kinh tế, TS Lê Đăng Doanh – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, ông rất lấy làm tiếc khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Chuyên gia kinh tế - TS. Lê Đăng Doanh
Chuyên gia kinh tế - TS. Lê Đăng Doanh

"Điều này sẽ làm hạn chế sự phát triển, quan hệ thương mại và hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong thời gian tới" - TS Lê Đăng Doanh khẳng định và cho rằng: Việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường sẽ tạo ra những “rào cản”, làm hạn chế mối quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư giữa hai quốc gia, khiến chi phí của cộng đồng doanh nghiệp hai bên phải gánh chịu sẽ cao hơn và đây chính là điều mà cộng đồng doanh nghiệp không mong muốn.

Trong khi đó, theo ông Trịnh Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường đồng nghĩa với việc xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ sẽ còn tiếp tục bị phân biệt đối xử trong các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ.

“Đặc biệt, chi phí sản xuất thực tế của doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục không được công nhận mà phải sử dụng “giá trị thay thế” của một nước thứ ba để tính toán biên độ bán phá giá” – ông Trịnh Anh Tuấn thông tin.

Việt Nam đã nỗ lực rất lớn để được công nhận là nền kinh tế thị trường
Việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường sẽ tạo ra những “rào cản”, làm hạn chế mối quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư giữa Việt Nam - Hoa Kỳ (Ảnh: Vũ Sinh TTXVN)

Cụ thể, khi xác định giá trị thông thường để tính biên độ phá giá, Hoa Kỳ sẽ sử dụng giá trị của một nước thứ ba được coi là có nền kinh tế thị trường (nước thay thế) để tính toán chi phí sản xuất của các doanh nghiệp tại Việt Nam thay vì sử dụng dữ liệu do các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp. Điều này khiến biên độ phá giá bị đẩy lên rất cao và không phản ánh thực trạng sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, việc chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường cho phép Hoa Kỳ áp dụng thuế suất toàn quốc - là mức thuế dành cho các doanh nghiệp không hợp tác hoặc không chứng minh được họ không chịu sự kiểm soát của Chính phủ. Thuế suất toàn quốc thường được Hoa Kỳ tính toán dựa trên dữ liệu sẵn có nên thường bị đẩy lên rất cao và được duy trì trong tất cả các đợt rà soát, gây cản trở cho việc xem xét dỡ bỏ lệnh áp thuế.

Điển hình, Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITC) đã giữ nguyên mức thuế chống bán phá giá cao nhất 25,76% đối với tôm nước ấm đông lạnh của Việt Nam nhập khẩu vào thị trường này trong năm 2024, trên cơ sở sử dụng giá trị thay thế của các nền kinh tế khác để xác định giá trị thông thường. Trong khi đó, đối với Thái Lan - quốc gia được Hoa Kỳ công nhận là nền kinh tế thị trường - mức thuế này chỉ là 5,34%.

Đã có 73 quốc gia trên thế giới công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường (Ảnh: ĐT)

Theo số liệu của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), đến nay, hàng xuất khẩu của Việt Nam đã phải đối mặt với 252 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại từ 24 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, Hoa Kỳ là quốc gia khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất với Việt Nam, với 64 vụ việc, chiếm khoảng 25,4% tổng số vụ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị nước ngoài điều tra. Tính riêng 7 tháng đầu năm 2024, hàng hóa Việt Nam bị tiến hành 5 vụ điều tra phòng vệ thương mại tại Hoa Kỳ, chiếm 50% tổng số vụ việc phát sinh đối với Việt Nam trong 7 tháng.

Do vậy, các chuyên gia kinh tế cho rằng, kết luận của Bộ Thương mại Hoa kỳ không công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường sẽ ảnh hưởng nhiều đến việc ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại tại Hoa Kỳ nói riêng và hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này nói chung.

Đồng tình với những thiệt hại mà doanh nghiệp Việt Nam phải gánh chịu khi không được Hoa Kỳ công nhận là nền kinh tế thị trường, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng: Không thể phủ nhận, trong những năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã có sự cải cách và những bước phát triển mang tính bứt phá. Thực tế, 73 quốc gia trên thế giới đã công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, nên việc chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường chỉ là đánh giá nhất định từ phía Hoa Kỳ.

"Thời gian tới, tôi rất mong Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ tiếp tục trao đổi, tăng cường hiểu biết lẫn nhau để tiếp tục công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường như 73 nền kinh tế trên thế giới đã công nhận" - TS Lê Đăng Doanh thông tin thêm.

Theo Bộ Công Thương, đã có 41 tổ chức, cá nhân, hiệp hội doanh nghiệp, thương mại Hoa Kỳ bày tỏ ý kiến ủng hộ mạnh mẽ việc công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, trong đó có những tổ chức, cá nhân đại diện cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ như: Hiệp hội Nông nghiệp Quốc gia Hoa Kỳ (NASDA); Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ (AmCham); Hồi đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC); Hiệp hội các nhà bán lẻ Hoa Kỳ…

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu, phân tích các lập luận trong Báo cáo đánh giá nền kinh tế Việt Nam của Bộ Thương mại Hoa Kỳ để bổ sung, hoàn thiện lập luận để gửi hồ sơ yêu cầu Bộ Thương mại Hoa Kỳ xem xét lại quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam, nhằm cụ thể hoá mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, qua đó thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại, đầu tư song phương, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và nhân dân hai nước. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ trong các vụ việc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp để đảm bảo lợi ích cao nhất cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Nguyễn Hoà
Bình luận

Đọc nhiều

Infographic | Bức tranh xuất khẩu 8 tháng năm 2025

Infographic | Bức tranh xuất khẩu 8 tháng năm 2025

8 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2024.
Infographic | Bán lẻ hàng hóa và dịch vụ của Hà Nội 8 tháng tăng 12,6%

Infographic | Bán lẻ hàng hóa và dịch vụ của Hà Nội 8 tháng tăng 12,6%

8 tháng năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trên địa bàn Hà Nội đạt 615,7 nghìn tỷ đồng, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Infographic | 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành giáo dục

Infographic | 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành giáo dục

Nhằm thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách về giáo dục và đào tạo, ngành Giáo dục xác định chủ đề năm học 2025-2026: “Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển”.
Infographic | Việt Nam thu hút hơn 26 tỷ USD vốn FDI trong 8 tháng

Infographic | Việt Nam thu hút hơn 26 tỷ USD vốn FDI trong 8 tháng

8 tháng năm 2025 tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đạt 26,14 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm trước.
 NEPCON Vietnam 2025 sẽ trình diễn loạt công nghệ điện tử mới nhất

NEPCON Vietnam 2025 sẽ trình diễn loạt công nghệ điện tử mới nhất

Ngày 10/9, tại Hà Nội, gần 300 thương hiệu doanh nghiệp quốc tế sẽ quy tụ ở triển lãm quốc tế NEPCON Vietnam 2025, giới thiệu nhiều công nghệ điện tử mới nhất.
Thanh Hóa: Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã công nghệ cao

Thanh Hóa: Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã công nghệ cao

Tỉnh Thanh Hóa xác định, sẽ chú trọng phát triển kinh tế tập thể, mà nòng cốt đó là các hợp tác xã nông nghiệp sẽ ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy sản xuất, giao thương.
Infographic | Bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng

Infographic | Bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng

8 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 4.579,0 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước.
Quảng Ngãi: Chủ động quảng bá, xúc tiến thương mại trên nền tảng số

Quảng Ngãi: Chủ động quảng bá, xúc tiến thương mại trên nền tảng số

Xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP, sản phẩm nông sản trên nền tảng số giúp các chủ thể tại Quảng Ngãi quảng bá thương hiệu, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
Thương mại điện tử xuyên biên giới: Chìa khóa xuất khẩu toàn cầu

Thương mại điện tử xuyên biên giới: Chìa khóa xuất khẩu toàn cầu

Theo bà Nguyễn Thị Hoài An – Phó Chủ tịch ACBC Global, Chủ tịch ACBC Việt Nam, đây là “thời khắc vàng để bứt phá” của Việt Nam khi sở hữu những lợi thế chiến lược.
Phá rào cản, tạo bệ phóng để kinh tế tư nhân khẳng định vị thế

Phá rào cản, tạo bệ phóng để kinh tế tư nhân khẳng định vị thế

Để kinh tế tư nhân phát triển xứng tầm, cần đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức, coi đây là những giải pháp mang tính toàn diện, tạo nền tảng cho sự bứt phá.