Ngăn chặn tình trạng 'né' thuế trong giao dịch bất động sản

Hiện nay, tình trạng 'né' thuế trong giao dịch bất động sản vẫn tiếp diễn gây thất thu thuế rất lớn. Các chuyên gia cho rằng, cần giải pháp quyết liệt hơn.
Bộ Tài chính nói gì về việc nợ thuế và hoàn thuế thu nhập cá nhân? Tổng cục Thuế lý giải về hàng nghìn hồ sơ hoàn thuế thu nhập cá nhân tồn đọng Chuyên gia hiến kế giải pháp 'ghìm cương' giá bất động sản 'nhảy múa'

Tạo kẽ hở... 'né' thuế

Thị trường bất động sản đang chứng kiến một thực tế đáng báo động: giá nhà đất liên tục tăng cao, gần như không có dấu hiệu hạ nhiệt. Song song với đó, việc kê khai thuế thu nhập cá nhân, thuế chuyển nhượng bất động sản lại diễn ra một cách không minh bạch, tạo ra kẽ hở trốn thuế, lách thuế, gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.

Theo các chuyên gia cho rằng, Luật thuế thu nhập cá nhân (ra đời từ năm 2007) đã qua hai lần sửa đổi, năm 2012 và 2014, nhưng các quy định không phù hợp với thực tế và không bắt kịp những thay đổi của thị trường bất động sản luôn biến động.

Cụ thể, cách tính thuế 2% trên giá chuyển nhượng, dù đơn giản nhưng bộc lộ nhiều điểm yếu, tạo ra quá nhiều kẽ hở cho việc khai báo gian dối. Việc đôi bên mua bán thỏa thuận ghi giá thấp hơn giá thực tế giao dịch vẫn đang "qua mặt" các cơ quan tổ chức có trách nhiệm, từ phòng công chứng đến văn phòng đăng ký đất đai và cơ quan thuế. Do đó cũng khó quy trách nhiệm cho công chứng viên trong việc chứng nhận hợp đồng có ghi giá thấp.

Quy định về ủy quyền chuyển nhượng bất động sản cũng tạo ra nhiều kẽ hở cho việc trốn thuế.
Cần siết tình trạng hai giá trong kê khai mua bán, chuyển nhượng bất động sản

Bên cạnh đó, để 'né' thuế, nhiều người khai thấp giá trị để đóng thuế thấp nhất có thể. Nhiều người vẫn sẵn sàng chấp nhận rủi ro vì nghĩ rằng cùng lắm là kê khai lại hoặc chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền phạt bằng 20% số tiền thuế khai thiếu. Mức phạt này thì không đủ răn đe, vì số tiền mà họ hưởng lợi từ việc khai giá thấp (nếu trót lọt) vẫn cao hơn nhiều so với số tiền bị phạt.

Ngoài ra, phương pháp tính thuế hiện nay bộc lộ nhiều điều bất cập. Trước nhất là không khuyến khích người chuyển nhượng kê khai đúng, không khuyến khích người nhận chuyển nhượng bất động sản yêu cầu (ràng buộc) người chuyển nhượng bất động sản kê khai chính xác.

Ngoài ra, cách tính 2% trên giá chuyển nhượng là phương pháp quá lạc hậu vì sẽ phát sinh tình trạng thuế chồng thuế. Theo đó, người chuyển nhượng sau (người mua) lại phải nộp thuế trên số tiền mà người chuyển nhượng trước đã nộp trước đó cộng thêm phần tiền thuế trên số tiền chênh lệch khi bán ra bất động sản đã mua. Cách tính thuế này cũng không cần biết người chuyển nhượng bất động sản có lời hay không khi chuyển nhượng bất động sản (thực tế không phải lúc nào mua và bán bất động sản cũng có lời nếu xét theo yếu tố trượt giá của đồng tiền khi mua bất động sản).

Thêm một điểm hạn chế rất lớn trong việc đánh thuế chuyển nhượng bất động sản là đối với các hoạt động ủy quyền. Theo quy định tại khoản 5 điều 3 nghị định số 65/2013/NĐ-CP, "người được ủy quyền có quyền chuyển nhượng bất động sản hoặc có quyền như người sở hữu bất động sản theo quy định của pháp luật" thì đều phải nộp thuế như người chuyển nhượng bất động sản, không cần biết đây là ủy quyền thật hay chuyển nhượng bất động sản được che đậy dưới hình thức ủy quyền để không phải nộp thuế.

Quy định về ủy quyền chuyển nhượng bất động sản cũng tạo ra nhiều kẽ hở cho việc trốn thuế. Việc không phân biệt rõ ràng giữa ủy quyền thật và chuyển nhượng trá hình dưới hình thức ủy quyền đã khiến nhiều giao dịch bất động sản "né" được thuế.

Siết tình trạng hai giá trong kê khai mua bán, chuyển nhượng

Trước thực trạng, việc kê khai thuế chuyển nhượng bất động sản hiện nay đang diễn ra không minh bạch, tạo ra nhiều kẽ hở để trốn thuế. Các quy định hiện hành về phương pháp tính thuế, chi phí được khấu trừ còn nhiều bất hợp lý, không khuyến khích người nộp thuế kê khai đúng. Để khắc phục những hạn chế này, dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân mới cần tập trung vào một số điểm.

Cụ thể, thay vì áp dụng thuế suất cố định 2% trên toàn bộ giá trị giao dịch, cần xây dựng biểu thuế lũy tiến từng phần. Cụ thể, số tiền chuyển nhượng càng lớn thì thuế suất càng giảm dần. Phương pháp này sẽ tạo ra sự công bằng hơn, người nộp thuế sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi kê khai đúng giá trị giao dịch.

Các chi phí mà người sở hữu bất động sản phải bỏ ra như phí mua bán, phí đăng ký, phí sửa chữa... cần được tính đúng, tính đủ và linh hoạt hơn. Khi chuyển nhượng, người nộp thuế sẽ được khấu trừ các chi phí này, giúp giảm bớt gánh nặng thuế và không làm giảm nguồn thu ngân sách.

"Suốt nhiều năm qua, không phải cơ quan thuế không biết cái "lệ" kê khai giá thấp hơn giá giao dịch thực tế nhưng do quy định như trên nên giá kê khai chỉ cần cao hơn bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định là "lọt cửa"" - Luật sư Trần Xoa - giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang nói và cho rằng việc cơ quan thuế siết tình trạng hai giá trong kê khai giá chuyển nhượng nhằm lách thuế thu nhập cá nhân là đúng, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế cần đề xuất để sửa quy định này.

Luật thuế thu nhập cá nhân cần có những quy định bắt buộc như bên mua phải thanh toán tiền cho bên chuyển nhượng qua ngân hàng, không dùng tiền mặt. Cơ quan thuế cần xây dựng một hệ thống dữ liệu về thị trường bất động sản để có thể đánh giá giá trị giao dịch một cách khách quan, chính xác hơn.

Bên cạnh đó, cần quy định bắt buộc các giao dịch bất động sản phải thông qua sàn giao dịch. Điều này sẽ giúp tăng tính minh bạch của thị trường, đảm bảo giá cả được công khai và dễ dàng kiểm soát.

Việc kê khai chính xác giá trị giao dịch sẽ giúp tăng nguồn thu ngân sách nhà nước và mọi người dân đều phải thực hiện nghĩa vụ thuế một cách công bằng. Việc tăng cường quản lý và giám sát sẽ giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định, bền vững.

Việc sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân là một cơ hội để hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi và đảm bảo công bằng xã hội. Các chuyên gia, doanh nghiệp và người dân cần tích cực đóng góp ý kiến để dự thảo luật ngày càng hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Nguyễn Thanh

Tin mới cập nhật

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cân nhắc giữa lợi ích và tác động

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cân nhắc giữa lợi ích và tác động

Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt biệt đối với nước giải khát có đường vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều từ Bộ, ngành, chuyên gia và doanh nghiệp.
Tăng thuế đồ uống có cồn: Cân nhắc kỹ lưỡng để đạt được mục tiêu kép

Tăng thuế đồ uống có cồn: Cân nhắc kỹ lưỡng để đạt được mục tiêu kép

Các chuyên gia đã đưa ra những phân tích sâu sắc về tác động của việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đối với đồ uống có cồn.
Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tăng hiệu quả quản lý thuế

Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tăng hiệu quả quản lý thuế

Theo thống kê từ Tổng cục Thuế, việc triển khai hóa đơn điện tử, đặc biệt là hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, đang đạt được những kết quả khả quan.
Ngành Thuế dồn lực rà soát, đôn đốc doanh nghiệp còn nợ đọng tiền thuế

Ngành Thuế dồn lực rà soát, đôn đốc doanh nghiệp còn nợ đọng tiền thuế

Trong những tháng cuối năm, cơ quan thuế các địa phương đang dồn lực thực hiện quyết liệt các biện pháp đôn đốc, cưỡng chế theo đúng quy trình quản lý nợ thuế.
Tổng cục Thuế làm rõ việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh với người nợ thuế

Tổng cục Thuế làm rõ việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh với người nợ thuế

Tổng cục Thuế vừa thông tin làm rõ những băn khoăn về quy định tạm hoãn xuất cảnh của doanh nghiệp và người nộp thuế.
Infographic | Kết quả thanh tra, kiểm tra thuế 10 tháng năm 2024

Infographic | Kết quả thanh tra, kiểm tra thuế 10 tháng năm 2024

Tổng cục Thuế đã công bố báo cáo sơ bộ về tình hình thực hiện công tác thuế trong 10 tháng đầu năm 2024 với những kết quả khả quan.
Thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử tăng trưởng mạnh

Thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử tăng trưởng mạnh

Số thuế từ các hoạt động thương mại điện tử đã đạt mức tăng trưởng ấn tượng, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số tại Việt Nam.
Tổng cục Thuế công bố báo cáo sơ bộ tình hình thực hiện công tác thuế 10 tháng đầu năm 2024

Tổng cục Thuế công bố báo cáo sơ bộ tình hình thực hiện công tác thuế 10 tháng đầu năm 2024

Tổng cục Thuế đã công bố báo cáo sơ bộ về tình hình thực hiện công tác thuế trong 10 tháng đầu năm 2024 với những kết quả khả quan.
Mua bán hóa đơn điện tử: Thách thức mới trong quản lý thuế

Mua bán hóa đơn điện tử: Thách thức mới trong quản lý thuế

Việc chuyển đổi sang hóa đơn điện tử kỳ vọng giúp tăng cường quản lý thuế và ngăn chặn gian lận nhưng thực tế tình trạng mua bán hóa đơn trái phép vẫn phức tạp.
Ngành Thuế phấn đấu hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ công tác thuế năm 2024

Ngành Thuế phấn đấu hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ công tác thuế năm 2024

Tổng cục Thuế chỉ đạo đẩy mạnh công tác quản lý thu, chống thất thu, rà soát, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các đề án, nhiệm vụ trọng tâm công tác thuế năm 2024.

Tin khác

Tháo gỡ nút thắt trong quản lý thuế đối với thương mại điện tử

Tháo gỡ nút thắt trong quản lý thuế đối với thương mại điện tử

Trong bối cảnh thương mại điện tử và nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ, việc quản lý thuế đối với các hoạt động này đặt ra nhiều thách thức mới cho cơ quan thuế
Tổng Cục Thuế tăng cường ứng dụng công nghệ, nâng cao hiệu quả phòng chống gian lận hóa đơn điện tử

Tổng Cục Thuế tăng cường ứng dụng công nghệ, nâng cao hiệu quả phòng chống gian lận hóa đơn điện tử

Tổng Cục Thuế tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để thu thập, đánh giá và phân tích thông tin nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống gian lận hóa đơn điện tử.
Tổng cục Thuế quản lý chặt chẽ thuế đối với sàn thương mại điện tử xuyên biên giới

Tổng cục Thuế quản lý chặt chẽ thuế đối với sàn thương mại điện tử xuyên biên giới

Thời gian gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm đến quản lý thuế đối với các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới hoạt động tại Việt Nam, điển hình là sàn Temu.
Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp lớn hoàn thuế

Bộ Tài chính vừa đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Bất cập trong quy định tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện pháp luật doanh nghiệp nợ thuế

Quy định tạm hoãn xuất cảnh trong quản lý thuế bộc lộ một số hạn chế, đặt ra nhiều vấn đề cần được xem xét, giải quyết.
Dự thảo Luật Quản lý thuế: Cân nhắc kỹ lưỡng khi phân cấp quyền quyết định hoàn thuế

Dự thảo Luật Quản lý thuế: Cân nhắc kỹ lưỡng khi phân cấp quyền quyết định hoàn thuế

Trong Dự thảo sửa đổi Luật Quản lý thuế đang trình Quốc hội, một trong những điểm đáng chú ý là đề xuất trao quyền quyết định hoàn thuế cho các chi cục thuế.
Tổng cục Thuế yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra

Tổng cục Thuế yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra

Tổng cục Thuế vừa ban hành Thông báo số 1021/TB-TCT, trong đó yêu cầu các cơ quan thuế các cấp tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm.
Đề xuất áp thuế giá trị gia tăng 5% với mặt hàng phân bón: Người nông dân có được hưởng lợi?

Đề xuất áp thuế giá trị gia tăng 5% với mặt hàng phân bón: Người nông dân có được hưởng lợi?

Khi phân bón chịu thuế giá trị gia tăng 5% sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng cho doanh nghiệp nội, qua đó mang lại lợi ích thiết thực cho nông dân.
Thương mại điện tử: Miền đất hứa hay

Thương mại điện tử: Miền đất hứa hay 'điểm nóng' trốn thuế?

Tình trạng trốn thuế trong hoạt động thương mại điện tử đang là vấn đề nhức nhối, đặt ra nhiều thách thức cho cơ quan thuế.
Sàn thương mại điện tử Temu ‘làm nóng’ đề xuất thu thuế hàng nhập khẩu giá trị nhỏ

Sàn thương mại điện tử Temu ‘làm nóng’ đề xuất thu thuế hàng nhập khẩu giá trị nhỏ

Việc miễn thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng với hàng hóa có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống có tạo điều kiện cho sàn thương mại điện tử Temu?
Xem thêm

Đọc nhiều

Áp lực từ nhiều yếu tố, giá hồ tiêu biến động không ngừng

Áp lực từ nhiều yếu tố, giá hồ tiêu biến động không ngừng

Giá hồ tiêu trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp, chịu tác động từ nhiều yếu tố trong và ngoài nước.
Sản lượng giảm, giá hồ tiêu có tăng trở lại trong niên vụ mới?

Sản lượng giảm, giá hồ tiêu có tăng trở lại trong niên vụ mới?

Do nắng nóng kéo dài đầu năm 2024 ảnh hưởng lớn tới năng suất hồ tiêu dẫn tới sản lượng năm 2025 tiếp tục giảm, dự báo giá hồ tiêu vụ 2025 sẽ cao hơn vụ 2024
Kỳ vọng vụ thu hoạch mới, giá hồ tiêu thay đổi ra sao?

Kỳ vọng vụ thu hoạch mới, giá hồ tiêu thay đổi ra sao?

Các yếu tố như sự cạnh tranh từ cà phê, biến động tỷ giá, và kỳ vọng về vụ thu hoạch mới đã tác động mạnh đến giá hồ tiêu tuần qua.
Chàng trai xây nhà tiểu cảnh từ rác thải tái chế

Chàng trai xây nhà tiểu cảnh từ rác thải tái chế

Những ngôi nhà tiểu cảnh về làng quê ở Tây Nam Bộ cho đến Bắc Bộ được làm từ rác thải tái chế qua đôi bàn tay khéo léo của chàng trai Hoàng Thanh Tùng.
Quảng Nam: Đẩy lùi hủ tục, đưa ánh sáng về bản làng

Quảng Nam: Đẩy lùi hủ tục, đưa ánh sáng về bản làng

Với sự nỗ lực từng bước đẩy lùi hủ tục, đưa ánh sáng về bản làng của chính quyền địa phương, cuộc sống của đồng bào huyện Phước Sơn đã ngày càng tốt đẹp hơn.
Xuất khẩu hồ tiêu có xu hướng chững lại

Xuất khẩu hồ tiêu có xu hướng chững lại

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), xuất khẩu hồ tiêu trong nước đang có dấu hiệu chậm lại so với cùng kỳ năm trước.
Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tăng hiệu quả quản lý thuế

Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tăng hiệu quả quản lý thuế

Theo thống kê từ Tổng cục Thuế, việc triển khai hóa đơn điện tử, đặc biệt là hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, đang đạt được những kết quả khả quan.
Xuất khẩu hồ tiêu sẽ không thuận lợi trong ngắn hạn?

Xuất khẩu hồ tiêu sẽ không thuận lợi trong ngắn hạn?

Trong ngắn hạn, dự báo giá hồ tiêu thế giới biến động theo xu hướng giảm nhưng sẽ không kéo dài do nguồn cung hạn chế, nhu cầu nhập khẩu tăng theo yếu tố mùa vụ
Tăng thuế đồ uống có cồn: Cân nhắc kỹ lưỡng để đạt được mục tiêu kép

Tăng thuế đồ uống có cồn: Cân nhắc kỹ lưỡng để đạt được mục tiêu kép

Các chuyên gia đã đưa ra những phân tích sâu sắc về tác động của việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đối với đồ uống có cồn.
Giá cà phê biến động ra sao sau quyết định thời điểm thực thi EUDR?

Giá cà phê biến động ra sao sau quyết định thời điểm thực thi EUDR?

EU vừa đưa ra quyết định chính thức về thời điểm thực thi quy định EUDR, quyết định này sẽ tác động mạnh mẽ đến thị trường cà phê toàn cầu.
Phiên bản di động