Ba nguyên nhân chủ quan "níu chân", kinh tế Việt Nam chưa thể "cất cánh"

Không phủ nhận bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng sâu rộng đến kinh tế Việt Nam năm 2023. Song, cũng tồn tại những yếu tố chủ quan.
Tiêu điểm kinh tế tuần qua: Giá dầu thế giới giảm khoảng 7%; tiền gửi ngân hàng đạt kỷ lục Khẩn trương phân bổ vốn phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc năm 2024 Năm 2024: Cơ hội làm mới nền kinh tế từ những bài học cũ

Năm 2023, kinh tế Việt Nam diễn biến không quá tích cực trước bối cảnh bất ổn định của thế giới. Khó khăn, thách thức bủa vây nền kinh tế toàn cầu với nhiều biến động nhanh, phức tạp, khó lường, đến từ những hậu quả của đại dịch Covid-19 kéo dài; xung đột tại Ukraine chưa kết thúc lại xảy ra xung đột tại Dải Gaza với nhiều yếu tố khó đoán định; chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy cục bộ; thương mại và đầu tư sụt giảm; lạm phát...

Ba nguyên nhân chủ quan
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan

Tại Việt Nam, năm vừa qua ghi nhận đến 172.000 doanh nghiệp phải rút lui khỏi thị trường, tăng 20,5% so với năm 2022. Bình quân, mỗi tháng có gần 14.400 doanh nghiệp phá sản.

Đánh giá về số liệu này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan không khỏi xót xa: "Đây là những con số gây xúc động, đau đớn vô cùng cho những người quan sát như chúng tôi. Đặc biệt, trong số doanh nghiệp phải rời bỏ thị trường, có nhiều doanh nghiệp đã xây dựng được quy mô tương đối lớn, chứ không chỉ tập trung ở những doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ như các năm trước. Riêng thống kê đó thôi đã đủ nói lên bức tranh hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam trong năm 2023 khó khăn nhường nào!".

Bà Phạm Chi Lan cho rằng, hậu quả trên đối với nền kinh tế Việt Nam là khó tránh khỏi, khi mà hầu hết các nền kinh tế trên thế giới đều ghi nhận mức tăng trưởng yếu, thấp đáng kinh ngại trong năm vừa qua, thậm chí không thiếu những nước lớn đã tăng trưởng âm. Sự phục hồi chỉ đang xảy ra lác đác ở một số quốc gia may mắn.

"Việt Nam chúng ta vốn là nước phụ thuộc rất lớn vào thương mại toàn cầu. Trong khi đó, năm 2023 chỉ số thương mại toàn cầu đã giảm 5% so với năm trước, tương đương giảm khoảng 1.500 tỷ USD xuống mức dưới 31.000 tỷ USD, ngưỡng rất thấp, ẩn chứa nhiều rủi ro nhất trong những năm trở lại đây", bà Lan phân tích và bình luận: "Như vậy, ảnh hưởng từ những sự sụt giảm thương mại toàn cầu đó, chúng ta bị khó khăn là điều đương nhiên".

Trong bức tranh nhạt màu đó, bên cạnh những yếu tố khách quan, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại đến từ nguyên nhân chủ quan của nền kinh tế Việt Nam.

Bà nói rằng: "Khó khăn chung tôi không nói đến nữa. Tuy nhiên, đáng nhẽ nếu chúng ta có thể hình dung và dự đoán được tình trạng xấu đi của kinh tế toàn cầu, chúng ta đã phải chuẩn bị cho mình những biện pháp để cố gắng vượt lên, bằng cách đáp ứng yêu cầu mới của thị trường thế giới. Có lẽ, một số ngành nghề của Việt Nam sẽ không đến nỗi giảm sút như vậy".

Minh chứng rõ ràng nhất cho quan điểm này, theo bà Phạm Chi Lan, là ngành dệt may. "Có những nước như Bangladesh, trước đây thua xa Việt Nam trong lĩnh vực dệt may nhưng năm vừa rồi họ đã bứt tốc vươn lên rất tốt nhờ việc đẩy nhanh tốc độ "xanh hóa" để bắt kịp với xu hướng phát triển bền vững tại các thị trường trọng điểm, trở thành mục tiêu tìm kiếm đơn hàng. Ngược lại, doanh nghiệp dệt may của chúng ta lại chậm trễ trong việc chuyển đổi sang xu hướng phát triển xanh, mặc dù có nhiều cảnh báo được đưa ra, nhưng họ dường như phớt lờ, để rồi rơi rụng đơn hàng", bà Phạm Chi Lan cho hay.

Mặt khác, chiến lược phát triển của doanh nghiệp nội địa còn thiếu nhạy bén, giữ lối kinh doanh cũ, trung thành với những thị trường truyền thống, những khách hàng lâu năm mà ngần ngại mở rộng hoạt động sang thị trường mới mẻ, tiềm năng khác.

"Thị trường chủ lực xuất - nhập khẩu của Việt Nam thì chúng ta đều biết rồi, là Mỹ, châu Âu, Trung Quốc... đều là những thị trường lớn nhất toàn cầu, nhưng khi khó khăn ập đến cũng là nơi hứng tác động đầu tiên. Vậy vì sao, nhân lúc tình hình thiếu ổn định, các doanh nghiệp không cố gắng và nỗ lực tìm thêm thị trường khác đi, đa dạng hóa đối tác, khách hàng theo chiến lược "diversified" đang được các công ty thế giới ưa chuộng?", bà Lan đặt câu hỏi và khẳng định các doanh nghiệp Việt Nam cần phấn đấu hơn nữa, tránh bám giữ các thị trường cũ như hiện nay.

Cuối cùng, chuyên gia kinh tế cho rằng, chính sách vĩ mô của Việt Nam chưa đủ kích thích, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt lên trên những thách thức. "Doanh nghiệp được coi là những người đang bệnh, đang đau. Muốn giúp người ta thì cần có liều thuốc đủ mạnh để xóa tan cơn bệnh, đưa người ta bình phục trở lại. Tuy nhiên, tôi cho rằng các chính sách hiện chưa đủ mạnh, thiếu tác dụng... Tôi mong rằng, sang năm 2024, các chính sách vĩ mô của Việt Nam sẽ đúng và trúng hơn, mang tính thực thi mạnh mẽ hơn để giúp những doanh nghiệp đang kề cận phá sản, hoặc rộng hơn là những doanh nghiệp đang còn tồn tại đến ngày hôm nay, có thêm niềm tin để vững vàng chiến đấu trong năm mới, năm mà được đánh giá là khó khăn hơn năm 2023", bà Phạm Chi Lan bày tỏ.

Vân Oanh

Tin mới cập nhật

Doanh nghiệp đầu tư cụm công nghiệp kiến nghị gì với tỉnh Thanh Hóa?

Doanh nghiệp đầu tư cụm công nghiệp kiến nghị gì với tỉnh Thanh Hóa?

Các doanh nghiệp đầu tư cụm công nghiệp tại tỉnh Thanh Hóa đã kiến nghị nhiều nội dung với lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.
Điểm tên ngành hàng xuất khẩu tiềm năng sang Hungary?

Điểm tên ngành hàng xuất khẩu tiềm năng sang Hungary?

Hàng nông sản của Việt Nam đang có chỗ đứng nhất định tại thị trường Hungary, đây là cơ hội cho doanh nghiệp trong nước đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này.
Trạm sạc điện liên tục mở rộng nhưng vẫn lo quy chuẩn, tiêu chuẩn

Trạm sạc điện liên tục mở rộng nhưng vẫn lo quy chuẩn, tiêu chuẩn

Việt Nam hiện mới chỉ có những quy chuẩn, tiêu chuẩn chung cho các trạm sạc điện mà thiếu quy chuẩn, tiêu chuẩn cụ thể.
Miền Trung sẵn sàng đón đoàn thanh tra EC làm việc

Miền Trung sẵn sàng đón đoàn thanh tra EC làm việc

Các địa phương miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi đã nỗ lực khắc phục các hạn chế để chống khai thác IUU và sẵn sàng đón đoàn thanh tra EC.
Lần đầu tiên đào tạo trợ lý an ninh phi truyền thống

Lần đầu tiên đào tạo trợ lý an ninh phi truyền thống

Chương trình đào tạo trợ lý an ninh phi truyền thống lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam mở ra nhiều cơ hội việc làm mới, đặc biệt cho quân nhân xuất ngũ.
Bà Rịa - Vũng Tàu: Thương mại, dịch vụ tăng trưởng mạnh

Bà Rịa - Vũng Tàu: Thương mại, dịch vụ tăng trưởng mạnh

Tháng 2/2025, tổng doanh thu từ thương mại, dịch vụ của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ước đạt 18.600 tỷ đồng, tăng 9,16% so với cùng kỳ.
Hiệu quả từ các nhà máy thủy điện miền núi Thanh Hóa

Hiệu quả từ các nhà máy thủy điện miền núi Thanh Hóa

Nhiều nhà máy thủy điện tại các huyện miền núi Thanh Hóa đang cung cấp điện ổn định cho người dân, đồng thời góp phần vào sự phát triển chung của địa phương.
Báo chí dữ liệu: Nhìn từ thị trường chứng khoán Việt Nam

Báo chí dữ liệu: Nhìn từ thị trường chứng khoán Việt Nam

Báo chí dữ liệu không chỉ giúp minh chứng sức mạnh của báo chí hiện đại mà còn góp phần giúp thị trường chứng khoán phát triển minh bạch và lành mạnh.
Nhiều chính sách kinh tế mới có hiệu lực từ tháng 3

Nhiều chính sách kinh tế mới có hiệu lực từ tháng 3

Nhiều chính sách mới quan trọng liên quan đến lĩnh vực kinh tế có hiệu lực từ tháng 3/2025.
Năm 2030 sản lượng chè hữu cơ Việt Nam ước đạt 70.000 tấn

Năm 2030 sản lượng chè hữu cơ Việt Nam ước đạt 70.000 tấn

Việt Nam hiện có nhiều vùng chè shan cổ thụ hàng trăm năm. Đến năm 2030 diện tích chè hữu cơ cả nước đạt khoảng 11.000 ha, sản lượng đạt khoảng 70.000 tấn.

Tin khác

Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 9 của Singapore

Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 9 của Singapore

Theo số liệu từ nguồn thống kê của Cơ quan quản lý doanh nghiệp Singapore (ESG), Việt Nam vươn lên vị trí là đối tác thương mại lớn thứ 9 của Singapore.
Tiêu điểm kinh tế tuần qua: Vàng dừng chuỗi tuần tăng giá

Tiêu điểm kinh tế tuần qua: Vàng dừng chuỗi tuần tăng giá

18 tập đoàn, tổng công ty được chuyển về Bộ Tài chính, giá vàng kết thúc chuỗi tuần tăng giá,… là những tin đáng chú ý tuần qua.
Thoả thuận thương mại Anh-Mỹ tập trung vào công nghệ và AI

Thoả thuận thương mại Anh-Mỹ tập trung vào công nghệ và AI

Anh tìm cách đàm phán thỏa thuận thương mại hạn chế với Mỹ, tập trung vào công nghệ và AI, thay vì khôi phục thỏa thuận tự do thương mại toàn diện trước đây.
Năng suất lao động tăng vọt nhờ sử dụng AI

Năng suất lao động tăng vọt nhờ sử dụng AI

Theo nghiên cứu, người lao động cho biết họ đã tiết kiệm được một lượng thời gian đáng kể, tăng năng suất lao động nhờ sử dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh.
‘Ông lớn’ giày dép định làm gì ở Việt Nam?

‘Ông lớn’ giày dép định làm gì ở Việt Nam?

Việt Nam đã trở thành một thành phần trong chuỗi cung ứng của Tập đoàn Nike (Mỹ)- tập đoàn chuyên sản xuất giày dép, quần áo thể thao hàng đầu thế giới.
Chiến lược đột phá giúp du lịch Ninh Bình tăng trưởng mạnh

Chiến lược đột phá giúp du lịch Ninh Bình tăng trưởng mạnh

Với chiến lược đột phá, ngành du lịch Ninh Bình đã vượt qua những khó khăn và có bước phát triển vượt bậc, tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm vừa qua.
Khuyến nghị chính sách cho mục tiêu tăng trưởng 8%

Khuyến nghị chính sách cho mục tiêu tăng trưởng 8%

Ông Suan Teck Kin - Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB nói về khả năng tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025.
Tiền Giang: Sắp có thêm 3 khu, cụm công nghiệp hoạt động

Tiền Giang: Sắp có thêm 3 khu, cụm công nghiệp hoạt động

Sở Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan kêu gọi đầu tư Khu công nghiệp Tân Phước 1, Bình Đông, đưa Cụm công nghiệp Gia Thuận 2 hoạt động vào tháng 5.
Bà Rịa-Vũng Tàu ban hành quy chế quản lý cụm công nghiệp

Bà Rịa-Vũng Tàu ban hành quy chế quản lý cụm công nghiệp

UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vừa ban hành Quyết định số 11/2025/QĐ-UBND về Quy chế quản lý cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Hiến kế nâng cao chất lượng lao động tại TP. Hồ Chí Minh

Hiến kế nâng cao chất lượng lao động tại TP. Hồ Chí Minh

Chuyên gia có những góp ý để phát triển nguồn lao động chất lượng cao cho doanh nghiệp trong khu chế xuất, công nghiệp, khu công nghệ cao tại TP. Hồ Chí Minh.

Đọc nhiều

'Sốt xình xịch' dâu tây Bạch Tuyết giá rẻ trên 'chợ mạng'

'Sốt xình xịch' dâu tây Bạch Tuyết giá rẻ trên 'chợ mạng'

Thời gian gần đây, trên các hội nhóm ‘chợ mạng’, nhiều người rao bán dâu Bạch Tuyết với bề ngoài lạ mắt, lớp vỏ màu trắng, kèm hương vị ngọt dịu nhẹ.
Xây dựng văn hóa tiết kiệm, phòng, chống lãng phí trong kỷ nguyên mới

Xây dựng văn hóa tiết kiệm, phòng, chống lãng phí trong kỷ nguyên mới

Xây dựng văn hóa tiết kiệm, phòng, chống lãng phí để đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.
Infographic |Điểm mới trong quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng

Infographic |Điểm mới trong quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng

Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến nhiều điểm mới trong tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025.
Nhận định chứng khoán 11/3: Duy trì đà tăng

Nhận định chứng khoán 11/3: Duy trì đà tăng

Các chuyên gia chứng khoán nhận định, thị trường chứng khoán trong nước sẽ tiếp diễn đà tăng trưởng trung hạn trong thời gian tới.
Tiềm năng du lịch từ hiệu ứng MV 'Bắc Bling'

Tiềm năng du lịch từ hiệu ứng MV 'Bắc Bling'

Làng nhạc Việt đã và đang chứng kiến 'cơn lốc' mang tên Bắc Bling, sản phẩm đánh dấu sự trở lại của Hòa Minzy đang phủ sóng khắp mạng xã hội.
Infographic | Điểm sáng kinh tế Việt Nam 2 tháng năm 2025

Infographic | Điểm sáng kinh tế Việt Nam 2 tháng năm 2025

Theo số liệu của Cục Thống kê, kinh tế 2 tháng đầu năm nay đón nhận khởi đầu tích cực để hướng tới mục tiêu tăng trưởng hơn 8% cho cả năm.
Chuyên gia thuế: Gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt là 'cú hích' cho ngành ô tô

Chuyên gia thuế: Gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt là 'cú hích' cho ngành ô tô

Theo chuyên gia thuế, dự thảo Nghị định gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước 2025 sẽ tạo cú hích cho doanh nghiệp.
Nhận định chứng khoán 17/3: Hạn chế mua mới

Nhận định chứng khoán 17/3: Hạn chế mua mới

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, hạn chế việc mua mới mà kiên nhẫn chờ đợi nhịp chỉnh về vùng hỗ trợ trên thì mới mạnh tay quay trở lại vị thế mua ròng.
Nhận định chứng khoán 13/3: Xu thế giằng co tiếp diễn

Nhận định chứng khoán 13/3: Xu thế giằng co tiếp diễn

Các chuyên gia chứng khoán cho rằng, thanh khoản có phần chững lại và tương quan thị trường đang vào xu thế giằng co hơn.
Nhận định chứng khoán 12/3: Tránh mua đuổi các cổ phiếu tăng

Nhận định chứng khoán 12/3: Tránh mua đuổi các cổ phiếu tăng

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên chờ đợi dòng tiền vào để bật tăng và tránh mua đuổi các cổ phiếu đã tăng dốc trong thời gian qua.
Phiên bản di động