Năm 2024: Cơ hội làm mới nền kinh tế từ những bài học cũ

Không phải chỉ tăng trưởng kinh tế mới cho chúng ta những bài học kinh nghiệm hay mà cả trong những khó khăn cũng có những bài học rất giá trị.
Việt Nam nằm trong số 20 nước có tốc độ tăng trưởng kinh tế caoPGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Vẫn còn dư địa cho tăng trưởng kinh tế 2024
Ảnh minh hoạ.
Ảnh minh hoạ.

Kinh tế Việt Nam đã trải qua một năm 2023 đầy thách thức và có cả những dị thường, nhưng dường như càng khó khăn, những bài học kinh nghiệm càng choi chúng ta thấy rằng, không phải chỉ quan tâm đến dư địa cho tăng trưởng, cho phát triển mà việc làm tốt hơn trong khả năng có thể cũng có thể tạo thêm những động lực mới.

Một ví dụ như vậy là với ngành Dệt may. Bangladesh đã từng được coi là “chiếu dưới” với dệt may Việt Nam về cạnh tranh trong xuất khẩu. Nhưng những năm gần đây, nước này mạnh mẽ đầu tư cho chuyển dịch theo hướng may mặc xanh, nhờ đó đã gặt hái được nhiều đơn hàng mà lẽ ra đã có thể thuộc về các doanh nghiệp Việt. Trong khi đó dường như doanh nghiệp dệt may Việt Nam còn chưa thực sự chuyển động theo hướng này trong khi xu hướng sản xuất xanh đã ngày một mạnh mẽ.

Câu chuyện của ngành Dệt may nêu trên đây gợi cho thấy rằng, chúng ta dự liệu đủ và đúng về thị trường hay chưa, rằng những kịch bản chúng ta đã lên sẵn có đủ lực để tiếp đà cho doanh nghiệp hay không. Đành rằng tăng trưởng thương mại toàn cầu trong năm 2023 chỉ quanh con số 2% so với mức 5% của năm 2022. Nhưng câu hỏi liệu chúng ta có thể làm tốt hơn trong những địa hạt, trong những lĩnh vực mà lâu nay doanh nghiệp Việt Nam vốn có thế mạnh vẫn là một câu hỏi mà kinh tế năm 2023 đặt ra cho năm 2024.

Cũng vẫn là câu chuyện thị trường, các báo cáo, các nhận định tổng quan về kinh tế được nêu ra trong năm 2023 dành nhiều chỗ liên quan đến các thị trường trọng điểm. Dường như chúng ta đã đặt nhiều kỳ vọng với những thị trường trọng điểm này để kích tăng trưởng, kích kim ngạch để đến khi chính các thị trường này bị thắt, rồi bó lại cũng là lúc nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam bị tác động không nhỏ. Bài học ở đây liên quan đến sự linh hoạt trong chuyển đổi thị trường, một vấn đề được đặt ra từ lâu nhưng vẫn ít có chuyển động thực sự.

Hoặc giả chúng ta chưa quen với việc chủ động từ sớm để nhìn tới các thị trường khác, những thị trường đôi khi bị mang các tên là thị trường “ngách” hoặc cùng lắm chúng cũng chỉ được coi là là thị trường bàn đạp để đi tới những thị trường trọng điểm mà chưa được coi là “nồi cơm” doanh nghiệp Việt. Tâm sự của ông chủ của một tập đoàn lớn nhiều tỷ USD rằng, để giữ vững đơn hàng trong bối cảnh thị trường ngày nay cần phải cố gắng không phải chỉ hàng trăm mà phải là hàng nghìn phần trăm có lẽ là điều rất cần được suy nghĩ.

Chúng ta thường nói thể chế là động lực, là nguồn kinh phí lắm khi còn quý hơn nguồn lực tài chính được “bơm” trực tiếp tới doanh nghiệp. Nhiều chuyên gia thường nhấn mạnh rằng chính sách tốt thì kinh tế mạnh. Nhưng chính những chuyên gia này đã quên mất một điều là để có được mong muốn đó còn có một điều kiện rất tiên quyết là quá trình thực thi các chính sách đó trong thực tiễn đời sống kinh tế.

Có được chính sách tốt là điều không dễ nhưng điều quan trọng hơn là các chính sách đó “thấm” được doanh nghiệp ra sao cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Có chuyên gia nhấn mạnh yếu tố trọng điểm là chính sách cần chú trọng cho các đối tượng doanh nghiệp đầu đàn, có tính chất kéo và lan toả. Điều này đúng nhưng chưa đủ bởi nếu chỉ quá chú trọng điều này thì có thể làm cho tính liên kết giữa các doanh nghiệp vốn đã yếu lại bị đại dịch Covid-19 làm cho tơi tả.

Hiệu quả của các chính sách, nhất là chính sách vĩ mô đang cần có những tổng kết, đánh giá nghiêm túc để nguồn lực thể chế không bị hạn chế hiệu quả. Cũng là để niềm tin của các doanh nghiệp trong và ngoài nước không bị ảnh hưởng, không bị mất đi. Bởi trong kinh doanh thực tiễn của những năm gần đây và năm 2023 càng cho thấy niềm tin của doanh nghiệp là điều không thể thiếu. Tiền có thể thiếu nhưng nếu thiếu niềm tin kinh doanh, niềm tin đầu tư thì các chính sách càng vất vả hơn để rồi không phát huy được hoặc nếu có phát huy được vai trò cũng rất hạn chế.

2024 trong vai trò một năm bứt tốc như Chính phủ xác định chính là cơ hội để chúng ta làm mới nền kinh tế, đồng nghĩa với việc trả lời rốt ráo những bài học kinh nghiệm, những câu hỏi mà năm 2023 đã gửi lại.

Quang Lộc
Bình luận

Đọc nhiều

Infographic | Bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng

Infographic | Bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng

8 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 4.579,0 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước.
Quảng Ngãi: Chủ động quảng bá, xúc tiến thương mại trên nền tảng số

Quảng Ngãi: Chủ động quảng bá, xúc tiến thương mại trên nền tảng số

Xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP, sản phẩm nông sản trên nền tảng số giúp các chủ thể tại Quảng Ngãi quảng bá thương hiệu, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
Thương mại điện tử xuyên biên giới: Chìa khóa xuất khẩu toàn cầu

Thương mại điện tử xuyên biên giới: Chìa khóa xuất khẩu toàn cầu

Theo bà Nguyễn Thị Hoài An – Phó Chủ tịch ACBC Global, Chủ tịch ACBC Việt Nam, đây là “thời khắc vàng để bứt phá” của Việt Nam khi sở hữu những lợi thế chiến lược.
Phá rào cản, tạo bệ phóng để kinh tế tư nhân khẳng định vị thế

Phá rào cản, tạo bệ phóng để kinh tế tư nhân khẳng định vị thế

Để kinh tế tư nhân phát triển xứng tầm, cần đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức, coi đây là những giải pháp mang tính toàn diện, tạo nền tảng cho sự bứt phá.
Infographic | Hà Nội đón hơn 2 triệu lượt khách, tăng gấp 3 lần

Infographic | Hà Nội đón hơn 2 triệu lượt khách, tăng gấp 3 lần

Nghỉ lễ Quốc khánh 2/9/2025, Hà Nội đón khoảng 2,08 triệu lượt khách, tổng thu du lịch khoảng 4.500 tỷ đồng.
Xuất khẩu sầu riêng phục hồi, hướng tới cao điểm vụ mùa cuối năm

Xuất khẩu sầu riêng phục hồi, hướng tới cao điểm vụ mùa cuối năm

7 tháng năm 2025, xuất khẩu sầu riêng đạt 1,2 tỷ USD, giảm 25% so với cùng kỳ nhưng tháng 7 ghi nhận đà phục hồi mạnh, mở ra kỳ vọng tăng tốc trong cao điểm vụ mùa.
Bất động sản đối mặt nguy cơ điều chỉnh khi dòng tiền suy yếu

Bất động sản đối mặt nguy cơ điều chỉnh khi dòng tiền suy yếu

Dòng tiền ngắn hạn suy yếu cùng rủi ro đầu cơ cao đang khiến nhóm cổ phiếu bất động sản đứng trước nguy cơ điều chỉnh mạnh sau giai đoạn tăng nóng.
Bộ Chính trị: Vận hành 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào giai đoạn 2030-2035

Bộ Chính trị: Vận hành 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào giai đoạn 2030-2035

Thay mặt Bộ Chính trị Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Việt Nam - Italia hợp tác đẩy nhanh lộ trình Net-Zero

Việt Nam - Italia hợp tác đẩy nhanh lộ trình Net-Zero

Chiều 3/9, tại Hà Nội, Đối thoại bàn tròn Việt Nam - Italia về hợp tác năng lượng và chuyển đổi xanh đã được Bộ Công Thương tổ chức.
Thị trường đồ chơi trung thu  bắt đầu sôi động

Thị trường đồ chơi trung thu bắt đầu sôi động

Những ngày này, các khu phố chuyên bày bán đồ chơi ở Hà Nội như Hàng Mã, Hàng Gai, chợ Đồng Xuân... bắt đầu rực rỡ sắc màu bởi các mặt hàng phục vụ Tết Trung thu.