Xuất khẩu hồ tiêu đen gặp khó vì bị xếp vào danh mục dược liệu

Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, trước đó, đơn vị này đã có Công văn gửi Tổng Cục Hải quan về việc một số doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu phản ánh phân luồng tờ khai kiểm tra đối với mặt hàng tiêu đen xuất khẩu. Cụ thể, báo cáo của một số doanh nghiệp gầy đây cho biết, tỉ lệ tờ khai luồng vàng đã tăng từ 8% lên đến 60% và tập trung chủ yếu ở mặt hàng tiêu đen. Điều này đã gia tăng áp lực chi phí cho doanh nghiệp và tiềm ẩn rủi ro phơi nhiễm Covid-19 trong quá trình đi lại để xử lí thông quan tờ khai.

6 tháng đầu năm 2021, Việt Nam xuất khẩu 154 ngàn tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 497 triệu USD, so với cùng kỳ năm ngoái, lượng xuất khẩu giảm 7,5% tuy nhiên kim ngạch tăng 39,8%.

Ngày 21/07/2021, Tổng Cục Hải quan phản hồi phản ánh của Hiệp hội. Theo đó, mặt hàng hồ tiêu hiện nằm trong danh mục hàng xuất khẩu có điều kiện, cơ quan Hải quan phải thực hiện phân luồng kiểm tra theo văn bản quản lí chuyên ngành. Trường hợp xác định doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu là dược liệu không dùng cho mục đích làm thuốc theo điều 2 Thông tư số 03/2021/TT-BYT của Bộ Y tế thì cơ quan Hải quan thực hiện thông quan trên hệ thống, đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Hồ tiêu là 1 trong 13 mặt hàng chủ lực có trong danh mục sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia. Theo thống kê của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam thì tỉ lệ mặt hàng hồ tiêu đen (mã HS 0904.11.20) xuất khẩu chiếm 80% trên tổng số lượng xuất khẩu Hồ tiêu của Việt Nam (các mặt hàng còn lại bao gồm: Tiêu đen xay, tiêu trắng, tiêu trắng xay, tiêu ngâm giấm,….), được các doanh nghiệp xuất khẩu theo dạng tiêu hạt.

Thông tư số 03/2021/TT-BYT ngày 04/03/2021 về việc loại bỏ một số mặt hàng thuộc Phụ lục 1 ban hành kèm theo Thông tư số 48/2018/TT-BYT, trong đó có mặt hàng hồ tiêu (mã HS 0904.11.20). Cũng tại điều 2 Thông tư số 03 quy định: “Trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo thông tư này được sử dụng với mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc thì thực hiện theo các quy định của văn bản quy phạm pháp luật về dược”.

Tuy nhiên, theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, mặt hàng hồ tiêu đen xuất khẩu hiện nay là một loại hàng hóa nông sản xuất khẩu thông thường chủ yếu được dùng làm gia vị trong chế biến thực phẩm tại thị trường nhập khẩu. Mặc dù, hồ tiêu được sử dụng như dược liệu, nhưng các thị trường nhập khẩu đặt ra tiêu chuẩn rất khắt khe đối với mặt hàng dược liệu trong khi từ trước tới nay vẫn chưa có doanh nghiệp Việt Nam nào đáp ứng được. Hồ tiêu đen được dùng làm dược liệu hiện tại chỉ sử dụng ở trong Việt Nam qua các bài thuốc y học cổ truyền và chiếm tỉ lệ cực kỳ nhỏ. Thêm vào đó, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam không có chức năng kinh doanh dược mà chỉ đăng ký kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa nông sản.

Do đó, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam đề nghị Bộ Y tế xem xét bỏ mặt hàng hồ tiêu đen (mã HS 0904.11.20) ra khỏi danh mục xuất khẩu có điều kiện và không thuộc đối tượng quản lí rủi ro trong việc phân luồng kiểm tra của Hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu.

Trong trường hợp yêu cầu của doanh nghiệp không được xem xét, Hiệp hội đề nghị Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể thủ tục chứng từ trong việc xác nhận hồ tiêu xuất khẩu của doanh nghiệp không nhằm mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc để doanh nghiệp nộp về cơ quan Hải quan như được hướng dẫn.