Tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn tại Bộ Xây dựng, nguyên nhân nào gây chậm trễ?

Về tình hình triển khai đề án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước trong ngành, Bộ Xây dựng cho biết đối với các doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, đến nay, bộ đã phê duyệt phương án tái cơ cấu Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) giai đoạn 2021 - 2025, và đang thẩm định đề án cơ cấu lại Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem).

Đối với các tổng công ty nhà nước đang nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, Bộ Xây dựng đã có văn bản chấp thuận đề án tái cơ cấu Tổng công ty Cơ khí xây dựng (Coma), Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama) trong giai đoạn 2021 - 2025, đề án cũng được Đại hội đồng cổ đông của Coma, Lilama thông qua.

Hancorp - một trong những thương vụ thoái vốn nhà nước được công chúng quan tâm

Với trường hợp của Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (Hancorp), Bộ Xây dựng đang xem xét nội dung đề án tái cơ cấu tại doanh nghiệp, chưa có thông tin cụ thể.

Bộ Xây dựng cho biết lý do của việc chậm cơ cấu, thoái vốn nhà nước khỏi Hancorp là do khi xây dựng kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước giai đoạn 2022 - 2025, Bộ đã có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất chuyển giao quyền đại diện sở hữu nhà nước tại Hancorp về Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC).

Tuy nhiên, trong quyết định 1479 của Thủ tướng chưa có kế hoạch chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Hancorp về SCIC, nên bộ đang có văn bản đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Thủ tướng việc này.

Để thúc đẩy cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước khỏi các tổng công ty nhà nước trong ngành, Bộ Xây dựng cho biết đã lập kế hoạch thực hiện giai đoạn 2021 - 2025 theo hướng giữ nguyên tỷ lệ nhà nước nắm giữ vốn tại Tổng công ty Vicem là 100% vốn. Giảm tỷ lệ sở hữu vốn nhà nước tại HUD xuống dưới 50% và thoái toàn bộ vốn nhà nước tại các tổng công ty như: Viglacera, Coma, Lilama, Sông Hồng.

Ngày 22/12 tới, Tổng công ty Cổ phần Sông Hồng sẽ tổ chức phiên đấu giá hơn 13 triệu cổ phần thuộc sở hữu của Nhà nước, do Bộ Xây dựng làm đại diện vốn. Hiện đã có 2 nhà đầu tư nộp hồ sơ đăng ký tham dự mua toàn bộ lô cổ phần này.

Bên cạnh đó, vẫn theo báo cáo tình hình tái cơ cấu, thoái vốn nhà nước các tổng công ty trực thuộc Bộ Xây dựng vừa gửi tới Bộ Tài chính, bộ này cũng nêu ra một số vướng mắc làm chậm quá trình cổ phần hoá các tổng công ty thuộc bộ.

Đó là việc sửa đổi Luật đất đai thời gian qua đã ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành xin ý kiến phương án sử dụng đất, giá đất để xác định giá trị doanh nghiệp. Việc lựa chọn đơn vị tư vấn xác định giá khởi điểm doanh nghiệp kéo dài, khối lượng định giá lớn.

Các tổng công ty 100% vốn nhà nước, tổng công ty có vốn góp của Nhà nước khi thực hiện thoái vốn tại doanh nghiệp cấp 2 mà doanh nghiệp cấp 2 chưa là công ty đại chúng hoặc có kết quả kinh doanh thua lỗ thì không được chuyển nhượng vốn theo phương thức đấu giá công khai theo quy định hiện hành.

Điều này gây khó khăn cho quá trình cổ phần hoá các tổng công ty theo nguyên tắc tối đa hoá lợi ích của Nhà nước.