Ngày vía Thần Tài và những câu chuyện phía sau

Một cửa hàng vàng trên phố Trần Nhân Tông (Hà Nội) xếp xe phục vụ khách mua trong dịp ngày vía Thần Tài

Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng chia sẻ góc nhìn dịp ngày vía Thần Tài và những điều cần cân nhắc khi mua vàng trong dịp này.

- Thưa chuyên gia, ông nhìn nhận thế nào về hiện tượng người dân tập trung mua vàng trước và trong dịp được gọi là ngày vía Thần Tài?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Ngày Thần Tài là một phong tục mua vàng đầu năm thường vào 10 Tết âm lịch. Đây là một nét văn hóa gắn với kỳ vọng "an khang, thịnh vượng" trong năm mới.

Mặc dù không phải quy luật tất yếu về kinh tế nhưng việc mua vàng ngày Thần Tài dường như làm tăng lòng tin của người dân, tăng sự phấn chấn tinh thần, kích thích sự hứng khởi cũng như lòng tin về sự may mắn, lợi lộc nhiều nhờ có sự khởi đầu đúng thời điểm có sự giao hòa trời - đất- thần linh.

Chính trạng thái tinh thần đầu năm tốt tạo khí thế lạc quan, thúc đẩy sự sáng tạo, tăng năng suất, cải thiện hiệu quả và mở rộng tầm nhìn, khám phá cơ hội để tận dụng. Tinh thần lạc quan cao độ còn là chỗ dựa để vượt qua mọi khó khăn. Chính điều này làm tăng sự nỗ lực để tạo ra nhiều giá trị mới. Nhìn tổng thể, cả nền kinh tế có thêm động lực mạnh không chỉ với Việt Nam mà còn các nước khác như Trung Quốc, Ấn Độ...

Ngày Thần Tài có thể là thời điểm kích cầu về vàng rất hiệu quả, tăng sự sôi động trên thị trường vàng đầu năm. Đây cùng là thời điểm nhu cầu về vàng tăng nhanh hơn so với bình thường có thể dẫn đến tăng giá vàng. Hơn nữa, do lãi suất ngân hàng giảm khá sâu, nếu chưa nói thấp nhất trong mấy năm gần đây, việc mua vàng như là tài sản tích trữ cũng là một sự lựa chọn.

Bên cạnh đó, các cửa hàng vàng cũng có thể tận dụng cơ hội cầu tăng nhanh để tăng giá đến mức cao nhất có thể để thu lợi nhuận “siêu ngạch”. Điều này hoàn toàn phản ánh đúng quy luật kinh tế thị trường khi cầu tăng cao, lượng tiền lưu thông ngay sau Tết còn khá đáng kể, do đó, tăng giá vàng có thể xem là phù hợp.

- Phải chăng tâm lý mua vàng đầu năm, may mắn cả năm đã khiến người dân đổ xô đi mua vàng những ngày này?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Vàng không phải là mặt hàng thiết yếu, cho nên những người thu nhập thấp, còn thiếu những vật dụng thiếu yếu về đời sống, ăn, mặc nên hầu như không có nhu cầu về mua vàng. Do đó, tăng giá vàng cũng chỉ để thu thêm một lượng tiền từ những cá nhân có điều kiện có tiền mua vàng. Việc tăng giá vàng ngày Thần Tài là hiện tương bình thường nhưng có khả năng tăng cao trong đầu năm mới Giáp Thìn do những yếu tố nêu trên. Chính vì thế, cũng không phải cần đến sự điều tiết chặt chẽ của Nhà nước. Việc làm đó chưa hẳn đã có tác động như mong đợi và có thể gây biến động không cần thiết trong biến động cục bộ thị trường vàng.

Ngày mua vàng Thần Tài là ngày mang nặng tính văn hoá, truyền thống cho nên có thể để thị trường vận hành tự động.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Thường Lạng

- Dư luận từng nhiều lần nói về điều được gọi là “ngày vía Thần Tài” thực chất là để làm lợi cho các chủ tiệm vàng. Chuyên gia nhìn nhận vấn đề này ra sao?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Như đã đề cập trên đây, chủ tiệm vàng có thể lợi dụng nhu cầu tăng cao để tăng giá và điều này đã diễn ra nhiều năm qua. Do đó, bản thân người đi mua vàng nên hành động hợp lý. Mua để lấy may chỉ nên mua tượng trưng với một phần nhỏ thì người mua sẽ bớt chi nhiều hơn hoặc thậm chí không mua nữa và có thể mua nhiều dạng vàng khác mang tính biểu tượng.

Cũng không phải mua vàng nhiều để cả năm có thật nhiều vàng như mong đợi và thực tế không có điều đó. Các chủ tiệm vàng cũng tận dụng thời điểm để tăng giá song chắc không tăng quá cao vì lúc đó người mua có thể từ chối giao dịch do không đủ khả năng thanh toán. Việc phóng đại Thần Tài cũng có thể xem là thủ thuật kinh doanh để tranh thủ cơ hội thu lợi.

- Xin cảm ơn ông.