Hiện trạng sử dụng “đất vàng” tại Khu đô thị mới Cầu Giấy của VDBank ra sao?

Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội vừa ban hành kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai đối với Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDBank) trong việc sử dụng đất tại ô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội.

“Xẻ” đất cho thuê

Theo kết luận, ngày 10/11/2022 và 26/6/2023 đoàn thanh tra liên ngành phối hợp với UBND phường Dịch Vọng kiểm tra hiện trạng ô đất A/D18 phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy do Ngân hàng Phát triển Việt Nam đang quản lý, sử dụng. Tại thời điểm kiểm tra trên khu đất không có hoạt động xây dựng. Toàn bộ diện tích đất được VDBank xây dựng nhà khung sắt, mái tôn và chia thành nhiều gian để làm cơ sở kinh doanh, sửa chữa ô tô.

Cụ thể, khoảng 100 m² đất xây dựng nhà khung sắt mái tôn 2 tầng do VDBank sử dụng. Diện tích khoảng 6.700 m² đất xây dựng: 15 cửa hàng kinh doanh ô tô, 1 xưởng sửa chữa ô tô và 1 cơ sở rửa xe. Một số đơn vị thuê mặt bằng trên đất của VDBank gồm: Công ty TNHH công nghệ ô tô An Nguyên (diện tích 350 m²), Công ty Cổ phần đầu tư Đình Khang (diện tích 4.000 m²), Công ty Cổ phần Tập đoàn đầu tư công nghiệp Mitsu-Việt Nam, sau đổi tên thành Công ty Cổ phần Tập đoàn đầu tư ZTA (diện tích 200 m²), Công ty THNH Vạn Thịnh Lộc (diện tích 300 m²).

Ngân hàng Phát triển Việt Nam hiện là đơn vị quản lý ô đất A/D18 phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy. Ảnh trụ sở VDBank

Đoàn thanh tra đã yêu cầu VDBank chấm dứt ngay việc cho thuê mặt bằng và nhà xưởng tại khu đất. Ngày 4/7/2023, VDBank có văn bản khẳng định sẽ chấm dứt việc hợp tác kinh doanh tại khu đất trước ngày 30/7/2023.

Ngày 30/8/2023, đoàn thanh tra kiểm tra xác suất 5 cửa hàng, ghi nhận các cửa hàng bên trong không còn trưng bày ô tô, chủ đầu tư báo cáo đã dừng hoạt động kinh doanh từ 15/8/2023. Tuy nhiên, các tài sản vẫn còn tồn tại trên đất như nhà khung sắt, mái tôn, điều hòa, bàn, ghế... VDBank tiếp tục cam kết tháo dỡ, di chuyển toàn bộ các công trình cho thuê hoạt động kinh doanh ra khỏi khu đất trước ngày 15/9/2023.

Ngày 25/9/2023 đoàn thanh tra tiếp tục phối hợp với UBND phường Dịch Vọng kiểm tra hiện trạng khu đất. Thời điểm kiểm tra VDBank đã thực hiện tháo dỡ phần lớn mái của công trình nhà khung sắt mái tôn trên khu đất, đồngthời cam kết ngày 30/9/2023 sẽ tháo dỡ toàn bộ công trình trên đất.

Ngày 27/10/2023, đoàn thanh tra có văn bản về việc yêu cầu VDBank chấm dứt hoạt động cho thuê, di chuyển toàn bộ công trình ra khỏi phạm vi khu đất do nhà băng này đang quản lý, sử dụng tại lô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy. Đến ngày 22/12/2023, VDBank có văn bản cho biết đã chấm dứt hoạt động cho thuê, di chuyển công trình vi phạm ra khỏi ô đất A/D18.

UBND phường Dịch Vọng cũng có văn bản xác nhận tại thời điểm kiểm tra khu đất không còn hoạt động kinh doanh, các gian kiot đã tháo dỡ mái tôn, vách ngăn, toàn bộ phần biển quảng cáo đã được tháo dỡ. Tuy vậy, trong buổi làm việc với UBND phường Dịch Vọng, VDBank đề nghị được giữ lại phần cửa cuốn của các kiot để làm hàng rào bảo vệ khu đất.

Như vậy, quá trình sử dụng đất, VDBank đã cho các tổ chức, cá nhân thuê mặt bằng làm cơ sở kinh doanh trên đất, là việc chuyển mục đích từ đất ở sang đất thương mại dịch vụ và việc cho thuê đất đối với diện tích đất được Nhà nước giao đất, đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính và tiền đã trả không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, theo quy định tại Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, không có quy định xử phạt đối với 2 hành vi trên, do đó không có căn cứ để thực hiện việc lập biên bản và quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với VDBank.

Chậm đưa đất vào sử dụng

Vẫn theo kết luận thanh tra, kể từ ngày khu đất được bàn giao tại thực địa (ngày 10/2/2006) cho đơn vị trúng đấu giá quyền sử dụng đất (Công ty Cổ phần Quan hệ quốc tế Đầu tư sản xuất) xây dựng nhà ở chung cư cao tầng để bán đến thời điểm thanh tra là 209 tháng, VDBank (là đơn vị nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với mục đích xây dựng nhà ở để bán) chưa đưa đất vào sử dụng.

Việc chậm đầu tư xây dựng công trình của VDBank là hành vi không sử dụng đất đã được Nhà nước cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng, thuộc trường hợp gia hạn sử dụng đất 24 tháng theo quy định Luật Đất đai năm 2013.

Ngày 4/11/2011, Bộ Tài chính có văn bản về phương án sắp xếp lại, xử lý các cơ sở nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước của VDBank trên địa bàn thành phố Hà Nội theo quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, ô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy được thống nhất giữ lại tiếp tục quản lý, sử dụng làm trụ sở làm việc theo quy hoạch của Thành phố Hà Nội.

Ngày 31/12/2021, VDBank có văn bản báo cáo Bộ Tài chính phê duyệt về phương án sắp xếp lại nhà, đất theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021, trong đó phương án đề xuất thay đổi đối với ô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy (chưa có tài sản trên đất) là bán chuyển nhượng quyền sử dụng đất, do VDBank không còn nhu cầu sử dụng đất.

Tuy nhiên, ngày 14/7/2023 VDBank có văn bản đề xuất giữ lại ô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy làm trụ sở làm việc mới của hội sở chính, do trụ sở hội sở chính tại 25A Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội nằm trong hành lang bảo vệ tuyến đường sắt đô thị thành phố Hà Nội, hình dạng khu đất còn lại có nhiều góc cạnh và đã xuống cấp.

Bộ Tài chính sau đó đề nghị VDBank khẩn trương thực hiện rà soát, hoàn thiện lại báo cáo về phương án sắp xếp cơ sở nhà đất theo đúng quy định của pháp luật.

Tháng 11/2023, VDBank tiếp tục có văn bản báo cáo Bộ Tài chính, trong đó đề xuất phương án giữ lại tiếp tục sử dụng làm trụ sở đối với ô đất A/D18.

Theo kết luận, trường hợp VDBank được tiếp tục quản lý, sử dụng khu đất trên để thực hiện dự án xây dựng nhà ở chung cư cao tầng để bán theo phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng chậm đưa đất vào sử dụng, vi phạm điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai thuộc trường hợp phải thu hồi đất thì thực hiện theo quy định của Luật Đất đai.

Bên cạnh đó, theo Kế hoạch 160/KH-UBND ngày 8/6/2022 của UBND Thành phố Hà Nội, đối với ô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy (chưa có tài sản trên đất) của VDBank thuộc trường hợp phải sắp xếp lại cơ sở nhà đất theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017, thuộc nhóm 2.8: “Nhóm Dự án khác: Bộ Tài chính sẽ xem xét phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của Ngân hàng Phát triển Việt Nam đối với cơ sở nhà đất tại lô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15/07/2021”.

Trách nhiệm chủ trì thực hiện nội dung này thuộc về Sở Tài chính Hà Nội. Do đó, việc sử dụng đất của VDBank tại lô đất A/D18 sẽ được xem xét, xử lý sau khi phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất tại ô đất được Bộ Tài chính phê duyệt.

Từ đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND Thành phố Hà Nội chỉ đạo giao VDBank khẩn trương thực hiện kê khai báo cáo và đề xuất phương án sắp xếp lại, xử lý cơ sở nhà, đất đối với cơ sở nhà, đất tại ô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội gửi Bộ Tài chính xem xét, xử lý theo quy định của Chính phủ quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công.

Sở Tài chính Hà Nội căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao tham mưu UBND Thành phố có Văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị sớm có ý kiến về phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất tại lô đất A/D18 Khu đô thị mới Cầu Giấy của VDBank và việc xử lý đối với dự án theo quy định của Chính phủ.

UBND quận Cầu Giấy thực hiện chức năng quản lý Nhà nước tại địa phương, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng đất của chủ đầu tư. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền các vi phạm. Trường hợp vượt thẩm quyền phải kịp thời báo cáo, đề xuất UBND Thành phố Hà Nội xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.