Cân nhắc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường

Áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường được cho là chưa hợp lý do đây không phải nguyên nhân chính gây béo phì và tác động lên nền kinh tế.
Gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước Có nên áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với game online?

Gây tác động đa chiều lên nền kinh tế

Theo bà Nguyễn Minh Thảo - Trưởng Ban Nghiên cứu Môi trường Kinh doanh và Năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), ngành nước giải khát có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Theo thống kê, tính đến cuối năm 2020 cả nước có 1800 cơ sở sản xuất, cung cấp việc làm cho 300.000 lao động và cung cấp việc làm gián tiếp cho hàng triệu lao động. Từ năm 2015 tới nay, ngành đồ uống chiếm 4,5% tỷ trọng nhóm ngành sản xuất, kinh doanh dịch vụ.

Đại diện CIEM cũng cho hay: Bộ Tài chính đã đề xuất chính sách thuế mới đối với nước giải khát có đường, trong đó thuế giá trị gia tăng tăng từ 10% - 12%; thuế tiêu thụ đặc biệt áp mới 10%. Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đề xuất mở rộng đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, trong đó có đồ uống có đường; thức uống đại mạch và nước giải khát không cồn. Thuế này nhằm mục tiêu: Hội nhập quốc tế về chính sách, tăng thu ngân sách và điều chỉnh hành vi tiêu dùng theo hướng có lợi có sức khoẻ.

Cân nhắc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường
Cân nhắc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường. Ảnh minh hoạ

Tuy nhiên, theo kết quả nghiên cứu của CIEM, việc áp trách nhiệm thuế tiêu thụ đặc biệt lên ngành nước giải khát sẽ gây tác động đa chiều lên nền kinh tế. Ở cấp độ vĩ mô, các chỉ số kinh tế đều bị ảnh hưởng tiêu cực: Tổng giá trị tăng thêm nền kinh tế giảm 0,135%; GDP giảm 0,115%; thu nhập người lao động giảm 0,155%; thặng dư sản xuất giảm 0,083%; lao động giảm 0,092%.

Ở cấp độ vi mô, chuỗi giá trị theo chiều dọc sẽ bị ảnh hưởng xuyên suốt do thị trường được dẫn dắt bởi số ít doanh nghiệp lớn, đa số là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp trong nước khó có thể cạnh tranh, tồn tại. Cùng đó, ảnh hưởng tới kế sinh nhai của hơn 300.000 hộ gia đình trồng mía.

Mặt khác, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt lên nước giải khát có đường sẽ khiến đa số doanh nghiệp phải tăng giá bán để chia sẻ gánh nặng thuế với người tiêu dùng; lợi nhuận giảm và có thể gây sức ép ngược lại về lợi nhuận và chi phí đối với doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất; thay vì sản xuất trong nước có thể nhập khẩu; tăng nguy cơ buôn lậu do chênh lệch giá là khoảng 6%.

Đáng nói, 2 mục tiêu lớn nhất là tăng thu ngân sách và điều chỉnh hành vi tiêu dùng của dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có thể không đạt khi ngân sách Nhà nước có thể hụt thu 880,4 tỷ đồng và chưa có nghiên cứu nào khẳng định nước giải khát là yếu tố chính hay duy nhất gây nên tình trạng thừa cân béo phì”, bà Nguyễn Minh Thảo nói.

Cân nhắc việc áp dụng thuế

Từ thực tiễn nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, ông Vũ Tú Thành - Phó giám đốc điều hành Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN, thông tin: Hiện chỉ có khoảng 45 quốc gia (chưa đến ¼ các nước trên thế giới) áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường. Tuy nhiên, kinh nghiệm ở một số quốc gia cho thấy việc áp dụng thuế này đối với nước giải khát có đường đã không đạt hiệu quả trong việc làm giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì.

Một số nước đã bãi bỏ chính sách thuế này như Đan Mạch, Nauy vì không có tác động đáng kể đến sức khỏe của người dùng trong khi gây ra các tác động tiêu cực đến kinh tế và xã hội. Các chính phủ tuyên bố bãi bỏ thuế này nhằm tạo việc làm và giúp đỡ nền kinh tế địa phương”, ông Thành cho hay.

Ông Vũ Tú Thành cũng cho rằng: Cần cân nhắc việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt lên nước giải khát có đường vì tính hiệu quả của chính sách thuế này sẽ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố đặc thù của Việt Nam.

Cụ thể, về phân khúc của thị trường đồ uống, ở Việt Nam, ngoài nhóm đồ uống công nghiệp còn có sự tồn tại phổ biến của nhóm đồ uống đường phố. Đây là phân khúc khó khả thi để thu thuế và quản lý về chất lượng hàng hoá, đặc biệt là về hàm lượng đường trong sản phẩm. Tại Việt Nam, nhu cầu giải khát của người lao động phổ thông, người có thu nhập thấp là rất lớn, vì vậy nếu như không tiêu thụ các loại đồ uống được sản xuất và lưu thông hợp pháp có hóa đơn thuế thì người tiêu dùng có thể sẽ tìm cách tiêu thụ đồ uống được sản xuất thủ công hoặc nhập lậu có thể có giá thành rẻ hơn.

Tác động lên hành vi của người tiêu dùng, theo khảo sát của Decision Lab chỉ 25% người tiêu dùng đồng ý rằng việc tăng thuế đối với nước đóng chai/lon/hộp có đường sẽ khiến họ giảm tiêu thụ đường để cải thiện sức khỏe. Đặc biệt ở Việt Nam 55% người tiêu dùng có thu nhập thấp sử dụng nước uống đóng chai/lon/hộp để bổ sung năng lượng cho các hoạt động thể chất và thể thao. Việc tăng giá sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất nói riêng và cuộc sống nói chung của người tiêu dùng có thu nhập thấp.

Về nhóm hàng hoá thay thế, có rất nhiều loại thực phẩm có chứa đường và hàm lượng calo cao tồn tại trên thị trường. Nước giải khát có đường không phải là nguồn cung cấp đường và calories duy nhất và cao nhất nên nếu đánh thuế là các sản phẩm này thì người tiêu dùng vẫn có thể tiêu thụ đường và calo với hàm lượng cao hơn từ các sản phẩm khác.

Đặc biệt, tác động tổng thể lên sự phục hồi và phát triển kinh tế rất đáng xem xét.

Đồng tình với quan điểm trên, đại diện CIEM khuyến nghị: Cân nhắc việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường. Thay vào đó, tận dụng các công cụ chính sách khác, như: Xây dựng và đưa ra các khuyến cáo về dinh dưỡng; yêu cầu dán nhãn phân loại sản phẩm theo lượng đường; xây dựng các chính sách phổ cập thông tin, giáo dục cộng đồng về nếp sống lành mạnh.

Hải Linh

Tin mới cập nhật

Quý I/2025, Google, Meta, Microsoft, TikTok... nộp 2.832 tỷ đồng tiền thuế

Quý I/2025, Google, Meta, Microsoft, TikTok... nộp 2.832 tỷ đồng tiền thuế

Quý I/2025, 148 nhà cung cấp nước ngoài gồm Google, Meta, Microsoft, TikTok... đã đăng ký, kê khai, nộp thuế với số tiền nộp lũy kế là 2.832 tỷ đồng.
Kịch bản nào cho thị trường chứng khoán Việt Nam tháng 4/2025?

Kịch bản nào cho thị trường chứng khoán Việt Nam tháng 4/2025?

2 kịch bản cho thị trường chứng khoán tháng 4/2025, ở kịch bản tích cực, dòng tiền mới đang âm thầm mua vào tạo lực đẩy cho nhịp hồi phục của thị trường.
Điều gì khiến thanh khoản trái phiếu tháng 3 khởi sắc?

Điều gì khiến thanh khoản trái phiếu tháng 3 khởi sắc?

Hoạt động đấu thầu trái phiếu chính phủ tiếp tục diễn ra sôi động với tỷ lệ trúng thầu cao và thanh khoản trên thị trường thứ cấp được cải thiện rõ rệt.
Nhóm ngành nào có thanh khoản tăng nổi bật trong tháng 3/2025?

Nhóm ngành nào có thanh khoản tăng nổi bật trong tháng 3/2025?

Dưới ảnh hưởng tích cực của VIC, VHM, VRE, TCH... có 1 nhóm ngành trong tháng 3/2025 có thanh khoản gia tăng mạnh khá đột biến.
Thị trường chứng khoán đối mặt thách thức và cơ hội mới

Thị trường chứng khoán đối mặt thách thức và cơ hội mới

Dù rủi ro thương mại vẫn hiện hữu, chuyên gia nhận định động lực nội tại sẽ là nền tảng bền vững cho triển vọng trung và dài hạn của thị trường chứng khoán.
Tổng vốn đầu tư nước ngoài quý I/2025 tăng gần 35%

Tổng vốn đầu tư nước ngoài quý I/2025 tăng gần 35%

Tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam quý I/2025 đạt 10,98 tỷ USD, tăng 34,7% so với cùng kỳ năm 2024.
Việt Nam có gần 10 triệu tài khoản chứng khoán

Việt Nam có gần 10 triệu tài khoản chứng khoán

Tổng số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán tại thị trường Việt Nam đến cuối quý I đạt 9,69 triệu đơn vị.
Trái phiếu quý I: Phát hành mới giảm, giao dịch thứ cấp tăng

Trái phiếu quý I: Phát hành mới giảm, giao dịch thứ cấp tăng

Trong quý I/2025, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới đạt 25.130 tỷ đồng, giảm 12% so với cùng kỳ và thấp nhất trong vòng 5 năm qua.
Thu thuế thương mại điện tử quý I/2025 vượt 34 nghìn tỷ đồng

Thu thuế thương mại điện tử quý I/2025 vượt 34 nghìn tỷ đồng

Thu thuế thương mại điện tử quý I/2025 đạt 34,5 nghìn tỷ, tăng 19%. Hơn 55.000 hộ, cá nhân nộp thuế qua cổng điện tử, đóng góp gần 410 tỷ đồng.
Khối lượng giao dịch phái sinh tháng 3 tăng mạnh

Khối lượng giao dịch phái sinh tháng 3 tăng mạnh

Tháng 3/2025, số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tăng trưởng, đạt 1.956.134 tài khoản tại thời điểm cuối tháng, tăng 1,98% so với cuối tháng 2.

Tin khác

Thanh khoản trái phiếu bùng nổ, khối ngoại mua ròng kỷ lục

Thanh khoản trái phiếu bùng nổ, khối ngoại mua ròng kỷ lục

Tháng 3, giá trị giao dịch bình quân trái phiếu chính phủ đạt 16.528 tỷ đồng/phiên, tăng 23,8% so với tháng trước, khối ngoại mua ròng đạt mức 988 tỷ đồng.
Infographics | Dữ liệu của cơ quan thuế với hoạt động thương mại điện tử

Infographics | Dữ liệu của cơ quan thuế với hoạt động thương mại điện tử

Cục Thuế đã xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu về hoạt động thương mại điện tử trong nước.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng 15-20% trong năm 2025

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng 15-20% trong năm 2025

Dự báo về thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2025, FiinRatings dự báo, giá trị dư nợ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2025 sẽ tăng 15-20%.
Thị trường chứng khoán tiếp tục chịu áp lực điều chỉnh

Thị trường chứng khoán tiếp tục chịu áp lực điều chỉnh

Thị trường chứng khoán đang trải qua giai đoạn điều chỉnh. Tuần tới, thị trường duy trì tâm lý thận trọng và VN-Index khả năng kiểm định vùng hỗ trợ quan trọng.
Thị trường chứng khoán hút dòng tiền nhờ định giá hấp dẫn

Thị trường chứng khoán hút dòng tiền nhờ định giá hấp dẫn

Thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có nhiều yếu tố hỗ trợ như định giá hấp dẫn, triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp tích cực trong năm 2025...
Ngân hàng Nhà nước xem xét giảm lãi suất điều hành

Ngân hàng Nhà nước xem xét giảm lãi suất điều hành

Ngân hàng Nhà nước có thể cân nhắc giảm lãi suất điều hành 25 điểm cơ bản, bao gồm cả lãi suất tái cấp vốn trong quý III/2025 để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.
Infographic | Thu ngân sách Nhà nước hai tháng đạt gần nửa tỷ đồng

Infographic | Thu ngân sách Nhà nước hai tháng đạt gần nửa tỷ đồng

Thu ngân sách nhà nước 2 tháng đầu năm đạt 499,8 nghìn tỷ đồng và bằng 25,4% dự toán, tăng 25,7% so cùng kỳ.
Tin mới nhất về đánh thuế tài sản thừa kế của giới siêu giàu

Tin mới nhất về đánh thuế tài sản thừa kế của giới siêu giàu

Nhóm người siêu giàu chiếm số ít nhưng lại nắm phần lớn tài sản trong xã hội. Vì vậy có thể xem xét áp dụng mức thuế suất 15-20% với tài sản thừa kế lớn.
Thị trường chứng khoán đang chịu áp lực chốt lời gia tăng

Thị trường chứng khoán đang chịu áp lực chốt lời gia tăng

Sau 8 tuần tăng điểm liên tiếp, thị trường chứng khoán khép lại tuần giao dịch với biến động giằng co khi gặp phải áp lực chốt lời mạnh của nhà đầu tư.
Đà Nẵng: Doanh nghiệp sản xuất khó tiếp cận tín dụng xanh

Đà Nẵng: Doanh nghiệp sản xuất khó tiếp cận tín dụng xanh

Chuyển đổi xanh, sản xuất xanh đang là hướng tất yếu của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, việc tiếp cận nguồn tín dụng xanh còn hạn chế.

Đọc nhiều

Hà Tĩnh: Cận cảnh các nút giao cao tốc Bắc - Nam sắp đi vào hoạt động

Hà Tĩnh: Cận cảnh các nút giao cao tốc Bắc - Nam sắp đi vào hoạt động

Các nút giao cao tốc Bắc – Nam qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã cơ bản hoàn thành những hạng mục chính, dự kiến đưa vào khai thác trước dịp 30/4-1/5.
Dâu tằm chín rộ, tiểu thương Hà Nội 'hốt bạc'

Dâu tằm chín rộ, tiểu thương Hà Nội 'hốt bạc'

Mỗi ngày hàng chục đơn hàng được đóng đi khắp nơi, dâu tằm trở thành “ngôi sao” lợi nhuận của các tiểu thương trong mùa hè năm nay.
Cận kề nghỉ lễ 30/4 – 1/5, vé máy bay nội địa 'cháy hàng'

Cận kề nghỉ lễ 30/4 – 1/5, vé máy bay nội địa 'cháy hàng'

Sắp tới kỳ nghỉ lễ 30/4 -1/5, nhu cầu du lịch nội địa tăng mạnh khiến nhiều đường bay cháy vé hạng phổ thông, giá vé leo thang ngang dịp Tết Nguyên đán.
Nghỉ lễ 30/4 – 1/5: Gợi ý điểm đến vừa đẹp, vừa hợp túi tiền

Nghỉ lễ 30/4 – 1/5: Gợi ý điểm đến vừa đẹp, vừa hợp túi tiền

Gợi ý điểm đến dịp nghỉ lễ 30/4 – 1/5 cho người Hà Nội: gần, đẹp, chi phí hợp lý, dễ đi lại, phù hợp cho nhóm bạn, gia đình, không lo quá tải hay tốn phí.
Nhận định chứng khoán 15/4: Tiếp tục nắm giữ các mã đang duy trì đà tăng mạnh

Nhận định chứng khoán 15/4: Tiếp tục nắm giữ các mã đang duy trì đà tăng mạnh

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư tiếp tục nắm giữ các mã đang duy trì đà tăng mạnh.
Nhận định chứng khoán 16/4: Cân nhắc giải ngân thăm dò

Nhận định chứng khoán 16/4: Cân nhắc giải ngân thăm dò

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên tận dụng nhịp rung lắc để cơ cấu danh mục theo hướng bán giảm những mã bước vào nhịp điều chỉnh.
Infographic | Quy trình, thủ tục kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Infographic | Quy trình, thủ tục kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ diễn ra trong các ngày 25/6 đến 28/6. Tuy nhiên, ngay từ bây giờ, quy trình, thủ tục cho kỳ thi đã bắt đầu.
'Thót tim' cảnh ô tô lao ngược chiều cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

'Thót tim' cảnh ô tô lao ngược chiều cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

Cảnh sát giao thông xử phạt nghiêm nữ tài xế lái ô tô ngược chiều trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, sau khi video vi phạm lan truyền rộng rãi.
Infographic | Hướng dẫn thí sinh tập đăng ký thi tốt nghiệp THPT

Infographic | Hướng dẫn thí sinh tập đăng ký thi tốt nghiệp THPT

Hơn 1,1 triệu thí sinh được tập dượt đăng ký thi tốt nghiệp THPT 2025 từ ngày 15/4 đến ngày 18/4 trên hệ thống quản lý thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nhận định chứng khoán 17/4: Tập trung nhóm ngành hồi phục mạnh

Nhận định chứng khoán 17/4: Tập trung nhóm ngành hồi phục mạnh

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, cần tận dụng nhịp rung lắc để gia tăng tỷ trọng ở những cổ phiếu có diễn biến tích cực hơn so với mặt bằng chung.
Phiên bản di động