Tiềm năng của AI đối với quá trình tăng trưởng kinh tế Việt Nam

Dù là công nghệ mới nhưng trí tuệ nhân tạo có thể đem lại những ảnh hưởng lớn đến quá trình tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong tương lai.

AI thúc đẩy tăng trưởng năng suất toàn cầu thêm 1,5%

Theo báo cáo nghiên cứu khoa học của TS Đặng Đức Anh và các đồng nghiệp tại Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một động lực then chốt cho sự phát triển kinh tế - xã hội toàn cầu.

Với năng lực xử lý dữ liệu khổng lồ và khả năng tự học liên tục, AI mở ra nhiều tiềm năng ứng dụng rộng khắp trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, giao thông, nông nghiệp, công nghiệp và quản lý đô thị. Đặc biệt, sự phát triển của AI có thể buộc các quốc gia phải nhìn nhận lại các mô hình tăng trưởng truyền thống cũng như cách thức để đạt được mức tăng trưởng nhanh và bền vững.

Dữ liệu từ 238 ngành thuộc 17 quốc gia (trong đó có 14 quốc gia châu Âu) giai đoạn 1993 - 2007 cho thấy AI đã cải thiện tốc độ tăng trưởng trung bình, năng suất nhân tố tổng hợp và tiền lương của các quốc gia.

Theo dự báo của Goldman Sachs (2023), AI có thể thúc đẩy tăng trưởng năng suất toàn cầu thêm 1,5% mỗi năm trong vòng 10 năm và tăng GDP toàn cầu thêm khoảng 7 nghìn tỷ USD nếu được triển khai hiệu quả. Một khảo sát của PwC (2024) cho thấy, các ngành đặc biệt tiếp xúc với AI đang có mức tăng trưởng năng suất lao động cao hơn gần 5 lần, tạo động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao mức sống. Điều này cho phép nền kinh tế tăng trưởng theo chiều sâu, tức là không chỉ dựa vào vốn và lao động, mà còn dựa vào hiệu quả sử dụng.

Nghiên cứu của McKinsey (2025) cho thấy, AI có thể đẩy nhanh quy trình nghiên cứu và phát triển (R&D) trong nhóm ngành chiếm 80% tổng chi tiêu R&D của các tập đoàn lớn. Đối với các ngành mà sản phẩm chủ yếu là tài sản trí tuệ, tốc độ đổi mới sáng tạo có thể tăng gấp đôi. Đối với các ngành sản xuất sản phẩm phức tạp, quy trình R&D có thể được đẩy nhanh từ 20% - 80% tùy thuộc từng ngành. Giá trị kinh tế tiềm năng hàng năm có thể thu được nhờ ứng dụng AI để tăng tốc đổi mới sáng tạo và R&D là khoảng 360 - 560 tỷ USD.

AI có thể làm thay đổi định hướng phát triển kinh tế của một quốc gia, mở ra thời kỳ tăng trưởng kinh tế dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ảnh minh họa

AI có thể làm thay đổi định hướng phát triển kinh tế của một quốc gia, mở ra thời kỳ tăng trưởng kinh tế dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ảnh minh họa

Tương lai của AI đối với kinh tế Việt Nam

Mặc dù chưa có số liệu thống kê chính thức về tác động của AI đến năng suất lao động, nhưng theo nhóm nghiên cứu, các khảo sát doanh nghiệp và nghiên cứu điển hình (case study) đều cho thấy AI có tác động tích cực giúp tăng năng suất lao động và giảm chi phí cho các tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam.

Báo cáo của Deloitte (2025) thực hiện khảo sát trên khoảng 1.100 doanh nghiệp tại 6 thị trường châu Á - Thái Bình Dương cho thấy, có đến 93% DNNVV Việt Nam đã ứng dụng AI vào vận hành, giúp Việt Nam trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực về triển khai AI trong kinh doanh.

Trong số đó, 92% doanh nghiệp được khảo sát ghi nhận AI và các công cụ số giúp tăng năng suất, 80% doanh nghiệp cho biết các AI đã giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí, 91% cho biết AI giúp nâng cao hiệu quả tương tác với khách hàng, trong khi 73% tin rằng AI góp phần thu hẹp khoảng cách giữa doanh nghiệp nhỏ và lớn.

Trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, theo số liệu từ akaBot (2025) về thực trạng tự động hóa (RPA), trong giai đoạn 2019-2024, hơn 10.000 robot ảo (tự động hoá ứng dụng AI tự chủ) đã được triển khai cho gần 30 ngân hàng và tổ chức tài chính tại Việt Nam.

Tự động hóa đã đem lại hiệu quả vận hành trong các ngân hàng, như tiết kiệm từ 80-95% thời gian xử lý giao dịch, đối soát, vận hành thẻ và giúp giảm thiểu 99% rủi ro sai sót từ các thao tác thủ công. Đặc biệt, khối lượng công việc do robot ảo thực hiện có thể được quy đổi tới 12.000 giờ lao động/năm, tương đương với 40-60 nhân sự làm việc.

Quy mô nền kinh tế AI của Việt Nam dự kiến đạt 120-130 tỷ USD vào năm 2040. Tốc độ tăng trưởng này sẽ xuất phát từ tăng trưởng doanh thu tiêu dùng (45 - 55 tỷ USD) và tăng trưởng lợi nhuận nhờ nâng cao năng suất (60 - 75 tỷ USD) (NIC,JICA, BCG, 2025). Nếu được khai thác hiệu quả, AI có thể giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển kinh tế nhanh chóng và trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

AI vai trò khai thác và biến dữ liệu thành nguồn lực kinh tế, tạo động lực cho phát triển thị trường dữ liệu, phát triển kinh tế dữ liệu. Thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam được định giá 654 triệu USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 1,75 nghìn tỷ USD vào năm 2030, tăng trưởng ở tốc độ CAGR (tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm) là 17,93%. Đây có thể xem là tiềm năng khai thác và sử dụng AI đóng góp mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Trong bối cảnh Việt Nam đang tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới bên cạnh các động lực tăng trưởng truyền thống, phát triển và ứng dụng AI sẽ giúp thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phong Lâm
Bình luận

Tin mới cập nhật

Đọc nhiều

Phát triển công nghiệp hỗ trợ, tăng sức mạnh ngành cơ khí

Phát triển công nghiệp hỗ trợ, tăng sức mạnh ngành cơ khí

Ngành cơ khí Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới làm chủ công nghệ và tự động hóa khi công nghiệp hỗ trợ trở thành trụ cột nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
Phát động 'Mỗi thanh niên một cuốn sách làm bạn' tại Youth Fest Hà Nội

Phát động 'Mỗi thanh niên một cuốn sách làm bạn' tại Youth Fest Hà Nội

Ngày hội Thanh niên Youth Fest với chủ đề "Tự hào Thanh niên Việt Nam" sẽ diễn ra từ ngày 10 - 12/10/2025 tại Thủ đô Hà Nội với nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực.
Luật Thương mại điện tử: Nâng cao trách nhiệm sàn về chống hàng giả

Luật Thương mại điện tử: Nâng cao trách nhiệm sàn về chống hàng giả

Dự thảo Luật Thương mại điện tử hướng tới tăng trách nhiệm nền tảng, bảo vệ người tiêu dùng và chống gian lận, tạo nền tảng pháp lý minh bạch.
Hà Nội: Khởi công cầu Trần Hưng Đạo, mở không gian phát triển mới

Hà Nội: Khởi công cầu Trần Hưng Đạo, mở không gian phát triển mới

Dự án cầu Trần Hưng Đạo có vốn đầu tư gần 16.000 tỉ đồng chính thức được khởi công xây dựng và dự kiến hoàn thành năm 2027 sẽ mở ra không gian phát triển mới cho Thủ đô.
Tháng 8 tiêu thụ thép cả nước giảm, nhưng vẫn tăng 8% sau 8 tháng

Tháng 8 tiêu thụ thép cả nước giảm, nhưng vẫn tăng 8% sau 8 tháng

Tháng 8/2025, tiêu thụ thép toàn quốc đạt hơn 2,37 triệu tấn, giảm 6% so với cùng kỳ, song lũy kế 8 tháng vẫn tăng 8% nhờ nhu cầu xây dựng và hạ tầng ổn định.
Xăng dầu cùng giảm giá, có loại bán dưới 19.000 đồng/lít

Xăng dầu cùng giảm giá, có loại bán dưới 19.000 đồng/lít

Xăng dầu đồng loạt giảm giá, xăng E5RON92 giảm 486 đồng/lít, giá bán 19.138 đồng/lít; xăng RON95-III giảm 480 đồng/lít giá bán không cao hơn 19.729 đồng/lít.
Nguồn cung ô tô tăng mạnh, thị trường bước vào mùa mua sắm sôi động

Nguồn cung ô tô tăng mạnh, thị trường bước vào mùa mua sắm sôi động

9 tháng đầu năm, các nhà sản xuất ô tô trong nước xuất xưởng ước đạt 338.400 chiếc, tăng tới 52,7% so với cùng kỳ năm 2024.
Doanh nghiệp kêu khó khi áp dụng thuế giá trị gia tăng mới

Doanh nghiệp kêu khó khi áp dụng thuế giá trị gia tăng mới

Nhiều doanh nghiệp thuộc các ngành hàng hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp kêu khó khi áp dụng Luật Thuế giá trị gia tăng mới, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Việt Nam được FTSE nâng hạng, mở đường đón sóng đầu tư ngoại năm 2026

Việt Nam được FTSE nâng hạng, mở đường đón sóng đầu tư ngoại năm 2026

FTSE Russell chính thức nâng Việt Nam lên nhóm “thị trường mới nổi thứ cấp”, hiệu lực từ 21/9/2026, mở kỳ vọng thu hút dòng vốn ngoại hơn 3,4 tỷ USD.
Hợp tác công tư: Động lực cho doanh nghiệp phát triển sản phẩm du lịch

Hợp tác công tư: Động lực cho doanh nghiệp phát triển sản phẩm du lịch

Hợp tác công tư trong du lịch được đánh giá tạo động lực cho doanh nghiệp tham gia sâu vào phát triển sản phẩm, dịch vụ.