Nợ xấu khó bán, tài sản thế chấp có nguy cơ “bốc hơi”

Một số ngân hàng đang đứng trước nguy cơ tài sản thế chấp bỗng dưng bốc hơi do khách hàng kiện nhau khiến hợp đồng tín dụng bị tuyên vô hiệu.
Nợ xấu tăng mạnh, cổ phiếu vua có còn hấp dẫn?Lo ngại nợ xấu, lãi suất khó giảm sâu

Nợ xấu hạ giá nhiều lần vẫn khó bán

Ngày 28/6, Ngân hàng VietinBank thông báo bán 556 khoản nợ vay tiêu dùng để thu hồi nợ với tổng giá trị gần 12 tỷ đồng - đây đều là các khoản vay không tài sản thế chấp. Cùng ngày, Ngân hàng cũng phát thông báo đấu giá lần thứ 4 khoản nợ của Công ty cổ phần Nosco Shipyard với giá khởi điểm hơn 2.302 tỷ đồng, giảm gần 600 tỷ đồng so với lần rao bán trước.

Ảnh minh họa.

Trước đó, VietinBank thông báo bán đấu giá khoản nợ của Công ty TNHH Kinh doanh thương mại tổng hợp Phương Linh với giá khởi điểm hơn 14 tỷ đồng, giảm mạnh so với những lần rao bán trước.

Thông báo bán nợ, đấu giá khoản nợ xuất hiện dày đặc trên trang web của mỗi ngân hàng. BIDV cũng vừa thông báo bán đấu giá khoản nợ của Nhà máy Xi măng lò quay Áng Sơn ( xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình) với giá 191 tỷ đồng, nợ của Công ty cổ phần Công nghiệp Khai thác Chế biến đá Tây Nguyên với giá 111 tỷ đồng.

Trước đó, BIDV đã hạ giá một loạt khoản nợ sau nhiều lần bán đấu giá không có người mua. Cụ thể, Ngân hàng rao bán đấu giá khoản nợ Công ty cổ phần Tập đoàn Phú Minh Sơn và Công ty cổ phần Thanh Tâm với giá khởi điểm hơn 346 tỷ đồng (nợ gốc và lãi gần 600 tỷ đồng), rao bán nợ của Công ty cổ phần Thủy điện Đức Nhân Đắk Psi và Công ty TNHH Hoàng Nhi giá 914 tỷ đồng (tổng dư nợ gốc và lãi đến tháng 5/2023 là 1.016 tỷ đồng)…

Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), thực trạng nợ xấu của các tổ chức tín dụng rất đáng lo ngại. Trong khi đó, việc thu hồi nợ xấu, bán tài sản đảm bảo rất gian nan do thị trường trầm lắng, hàng loạt vướng mắc về pháp lý chưa được gỡ.

Nhiều ngân hàng TMCP cho hay, thị trường bất động sản đóng băng đã ảnh hưởng nặng nề đến công tác xử lý nợ của ngân hàng, trong khi nợ xấu tăng lên rất nhanh. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tài sản ngân hàng.

Bàng hoàng vì tài sản thế chấp có nguy cơ tuột khỏi tay

Theo phản ánh của nhiều ngân hàng, gần đây, việc khách hàng vay vốn đã thế chấp tài sản đảm bảo, song sau đó tranh chấp với chủ sở hữu cũ tăng lên chóng mặt, khiến ngân hàng không thể thu hồi nợ. Các ngân hàng nghi ngờ, tình trạng này xảy ra do khách hàng sử dụng “chiêu trò” để ngân hàng không thể thu giữ tài sản đảm bảo, trốn tránh trả nợ ngân hàng.

Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch, thì giao dịch đó không bị vô hiệu” (Điều 133).

Tuy nhiên, Công văn số 02/TANDTC-PC ngày 2/8/2021 của Tòa án Nhân dân tối cao về việc giải đáp một số vướng mắc trong xét xử nhằm bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật khi giải quyết các vụ án hình sự, dân sự lại không xác định ngân hàng là người thứ ba ngay tình trong trường hợp người vay sử dụng tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng nhưng có tranh chấp với chủ cũ. Trong trường hợp có người khai bất lợi cho các tổ chức tín dụng và có đơn yêu cầu, thì khả năng cao tòa tuyên vô hiệu.

Theo các ngân hàng, Công văn số 02/TANDTC-PC là nguyên nhân khiến ngân hàng rất khó thu hồi tài sản đảm bảo, xử lý nợ. Riêng tại Ngân hàng ACB, thời gian qua đã phát sinh hơn 100 vụ án có liên quan đến tranh chấp giữa chủ cũ và chủ mới, các bên tặng cho, tài sản thế chấp bán vi bằng cho người khác, tranh chấp hủy hợp đồng chuyển nhượng do chủ cũ vay tiền của chủ sở hữu mới…

Ông Hồ Tấn Tài, Phó tổng giám đốc ACB cho rằng, nhiều đối tượng đang lợi dụng quy định về tranh chấp để trì hoãn việc xử lý nợ xấu của ngân hàng, khiến các ngân hàng đứng trước rủi ro lớn vì hàng loạt hợp đồng thế chấp có nguy cơ bị tuyên vô hiệu.

Trong các trường hợp có tranh chấp như trên, Tòa án yêu cầu tổ chức tín dụng cung cấp hồ sơ thẩm định tài sản để chứng minh việc chủ sở hữu cũ biết việc thế chấp tài sản. Tuy vậy, theo ACB, yêu cầu này là vô lý, vì pháp luật cho phép tổ chức tín dụng có quyền tự chủ trong hoạt động cho vay, tự chịu trách nhiệm về quyết định cho vay của mình, không bắt buộc tổ chức tín dụng phải thẩm định tài sản.

Hơn nữa, pháp luật cũng không quy định bắt buộc tổ chức tín dụng khi thẩm định tài sản phải xác định mối quan hệ giữa người đang thực tế quản lý, sử dụng tài sản với chủ sở hữu tài sản có tên trên giấy chứng nhận đăng ký quyền sở hữu.

Thời gian qua, VNBA đã nhận được phản ánh của rất nhiều hội viên về vấn đề này. Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội, Công văn số 02/TANDTC-PC đã tạo ra các tranh chấp giả tạo nhằm kéo dài việc xử lý tài sản đảm bảo của tổ chức tín dụng. Vì vậy, Tòa án Nhân dân tối cao cần sớm có giải pháp tháo gỡ để bảo vệ quyền lợi cho các ngân hàng.

Theo Báo Đầu tư
Bình luận

Đọc nhiều

Bộ Chính trị: Vận hành 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào giai đoạn 2030-2035

Bộ Chính trị: Vận hành 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào giai đoạn 2030-2035

Thay mặt Bộ Chính trị Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Việt Nam - Italia hợp tác đẩy nhanh lộ trình Net-Zero

Việt Nam - Italia hợp tác đẩy nhanh lộ trình Net-Zero

Chiều 3/9, tại Hà Nội, Đối thoại bàn tròn Việt Nam - Italia về hợp tác năng lượng và chuyển đổi xanh đã được Bộ Công Thương tổ chức.
Thị trường đồ chơi trung thu  bắt đầu sôi động

Thị trường đồ chơi trung thu bắt đầu sôi động

Những ngày này, các khu phố chuyên bày bán đồ chơi ở Hà Nội như Hàng Mã, Hàng Gai, chợ Đồng Xuân... bắt đầu rực rỡ sắc màu bởi các mặt hàng phục vụ Tết Trung thu.
Infographic | Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 8 tháng đạt 45,37 tỷ USD

Infographic | Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 8 tháng đạt 45,37 tỷ USD

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 45,37 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước.
Chuỗi sự kiện quốc tế thúc đẩy kết nối du lịch, thương mại Việt Nam

Chuỗi sự kiện quốc tế thúc đẩy kết nối du lịch, thương mại Việt Nam

Chuỗi sự kiện ITE HCMC, VIS và Diễn đàn xuất khẩu 2025 tạo không gian liên kết đa ngành, cú hích cho hợp tác quốc tế, thúc đẩy xuất khẩu, thương mại và du lịch bền vững.
SCI bị bổ sung vào danh sách chứng khoán không được giao dịch ký quỹ

SCI bị bổ sung vào danh sách chứng khoán không được giao dịch ký quỹ

Từ ngày 8/9/2025, cổ phiếu SCI của Công ty cổ phần SCI E&C sẽ bị Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội bổ sung vào danh sách chứng khoán không được phép giao dịch ký quỹ.
VN-Index quý IV có thể đạt 1.850 điểm, ngân hàng dẫn sóng

VN-Index quý IV có thể đạt 1.850 điểm, ngân hàng dẫn sóng

VCBS dự báo thị trường chứng khoán Việt Nam quý IV/2025 tích cực, VN-Index có thể lên 1.850 điểm với ngân hàng, chứng khoán và bất động sản dẫn dắt.
Du lịch lịch sử biến ký ức thành trải nghiệm sống động

Du lịch lịch sử biến ký ức thành trải nghiệm sống động

Kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 đã tiếp tục khẳng định sức hút của du lịch lịch sử và đây chính là tiềm năng để các địa phương khai thác, thu hút du khách.
Ngàn cây số không ngăn nổi trái tim tình nguyện của tuổi trẻ Việt

Ngàn cây số không ngăn nổi trái tim tình nguyện của tuổi trẻ Việt

Từ nước Nga xa xôi, tuổi trẻ Việt trở về Nghệ An, viết nên câu chuyện “ngàn cây số không ngăn nổi trái tim tình nguyện” chan chứa nghĩa tình và trách nhiệm.
Gạo Việt chinh phục hơn 150 quốc gia, vùng lãnh thổ

Gạo Việt chinh phục hơn 150 quốc gia, vùng lãnh thổ

Gạo Việt Nam đã có mặt tại hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, góp phần khẳng định năng lực cũng như uy tín của nông sản Việt Nam trên trường quốc tế.