Ngành gỗ ứng phó trước nguy cơ gia tăng phòng vệ thương mại

Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) mở ra cơ hội lớn cho hàng hoá xuất khẩu Việt Nam tiếp cận nhiều hơn thị trường nước ngoài; gia tăng năng lực sản xuất.

Ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) đã nhấn mạnh tới vấn đề này tại tọa đàm Ngành gỗ sẵn sàng trước xu thế bảo hộ do báo Công Thương tổ chức chiều 4/8 tại Hà Nội.

Chú thích ảnh
Sản xuất gỗ ván ép cong xuất khẩu tại nhà máy của Công ty TNHH Gỗ ván ép Nhật Nam, xã An Điền, huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Ảnh minh họa: Vũ Sinh/TTXVN

Theo ông Chu Thắng Trung, những năm qua Việt Nam đã tích cực tham gia tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế; trong đó, Việt Nam đã tham gia đàm phán ký kết FTA quan trọng như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thưng mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)…

Ở một khía cạnh khác, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đang bị các nước áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại với tần suất ngày càng gia tăng. Thống kê cho thấy, tính đến hết tháng 7 năm 2022, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đã là đối tượng của 220 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài; trong đó, số vụ việc điều tra từ năm 2011 đến nay là 173 vụ, chiếm tỷ lệ 78%.

Tuy nhiên, nhìn sâu hơn về mặt bản chất, ông Chu Thắng Trung cho rằng, phòng vệ thương mại là xu thế tất yếu của quá trình hội nhập. Xuất khẩu tăng khiến tần suất bị điều tra phòng vệ thương mại tăng lên là điều có thể lý giải được.

Điều này cũng thể hiện năng lực sản xuất, xuất khẩu của nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng phát triển, đủ sức cạnh tranh và gây sức ép với ngành sản xuất nội địa của nước nhập khẩu, khiến các ngành sản xuất này buộc phải sử dụng biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước.

Thế nhưng gần đây là số lượng vụ việc chống lẩn tránh nhằm vào hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang có dấu hiệu tăng lên do cáo buộc Việt Nam sử dụng nguyên liệu chính hoặc các hình thức khác nhau để lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại đang được áp dụng với một quốc gia, lãnh thổ khác.

Điển hình như ngành gỗ - một ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn đang phải đối mặt với 2 vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại do Hoa Kỳ khởi xướng, một là với sản phẩm gỗ dán cứng và hai là với sản phẩm tủ gỗ.

Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho hay, ngành gỗ đang đối diện ngày càng nhiều hơn với những vụ việc liên quan đến biện pháp phòng vệ thương mại mà các đối tác thương mại lớn của Việt Nam thường áp dụng cả về tần suất xuất hiện cũng gia tăng cao và những thiệt hại mà doanh nghiệp Việt Nam phải chịu thiệt hại ngày càng lớn hơn.

Theo ông Ngô Sỹ Hoài, Việt Nam có mức tăng trưởng bứt phá đã trở thành nước xuất khẩu gỗ đứng thứ 5 thế giới, riêng đồ mộc tức là nhóm như bàn ghế giường tủ là nhóm có giá trị gia tăng cao thứ 2 thế giới sau Trung Quốc. Do đó, ngành gỗ phải đối diện nhiều hơn các biện pháp phòng vệ thương mại.

Ngoài ra, cùng với xu hướng tự do hóa thương mại cùng với rất nhiều FTA mà Việt Nam đã ký, động thái này khiến các nước đều tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại, đôi khi còn là chủ nghĩa bảo hộ thương mại.

Trước đây, Việt Nam đã đối diện một số vụ kiện chống bán phá giá và chống trợ cấp, cụ thể Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ đã kiện và áp thuế mặt hàng gỗ dán và gỗ dán cứng của Việt Nam. Sau đó, lại bị Hàn Quốc kiện và áp thuế gỗ dán xuất khẩu sang Hàn Quốc với mức thuế trên dưới 10%. Năm 2021, Canada cũng điều tra và áp thuế mặt hàng salon đệm mút của Việt Nam xuất khẩu và mức thuế khá nặng nề, trên dưới 10%.

Bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh: Theo quan sát và theo dõi của VCCI, so với trước đây, các doanh nghiệp, hiệp hội đã trưởng thành hơn rất nhiều trong ứng phó với các vụ kiện phòng vệ thương mại ở các thị trường xuất khẩu và rất có kinh nghiệm trong việc làm thế nào để thực hiện thành công các vụ kiện.

Các doanh nghiệp và các hiệp hội đã biết nhiều hơn về các nguy cơ và hệ quả lớn từ các vụ việc gây ra đối với ngành sản xuất. Điều này thể hiện sự nỗ lực tuyên truyền, phổ biến của các cơ quan như Cục phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cũng như các đơn vị hiệp hội hay VCCI.

Tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề có thể phải cải thiện thêm. Thông qua 2 vụ việc như về mật ong và gỗ có thể thấy rằng, các doanh nghiệp chưa có chuẩn bị xa về nhận thức, chỉ biết qua, lúc xảy ra mới tìm hiểu và chưa có chuẩn bị kỹ về nguồn lực để ứng phó với phòng vệ thương mại ở thị trường Hoa Kỳ.

Chia sẻ về nguyên nhân, tại sao Hoa Kỳ, Canada thường xuyên có hoạt động điều tra phòng vệ thương mại với sản phẩm gỗ, ông Chu Thắng Trung cho rằng, đây là các quốc gia đã sử dụng công cụ phòng vệ thương mại từ sớm.

Cùng với đó, xuất khẩu của Việt Nam có sự tăng trưởng lớn trong thời gian vừa qua, đối với mặt hàng gỗ như gỗ dán, sản phẩm chiếm 30% tỷ trọng nhập khẩu vào Hoa Kỳ, tủ bếp cũng tương tự.

Đáng lưu ý, có một số mặt hàng rủi ro sẽ lớn, nguyên nhân do các mặt hàng này đã từng bị điều tra trong quá khứ, từng bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Do đó, Bộ Công Thương khuyến khích doanh nghiệp tham gia điều tra; trong trường hợp tích cực có kết quả tốt hơn, số lượng doanh nghiệp có thể không bị áp thuế hoặc áp thuế mức độ thấp, đảm bảo kết quả xuất khẩu.

Bình luận

Đọc nhiều

Thương mại điện tử: Đòn bẩy cho ngành bán lẻ Đà Nẵng phát triển

Thương mại điện tử: Đòn bẩy cho ngành bán lẻ Đà Nẵng phát triển

Việc tăng cường ứng dụng thương mại điện tử sẽ tạo động lực phát triển ngành bán lẻ của Đà Nẵng một cách bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Infographic | Việt Nam chi hơn 3 tỷ USD nhập khẩu ô tô trong 8 tháng

Infographic | Việt Nam chi hơn 3 tỷ USD nhập khẩu ô tô trong 8 tháng

8 tháng năm 2025, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc về Việt Nam ước đạt 136.490 chiếc, giá trị khoảng 3,021 tỷ USD.
Thủ tướng giao Bộ Công Thương thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường

Thủ tướng giao Bộ Công Thương thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường

Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm nhằm thúc đẩy xuất khẩu và mở rộng thị trường.
Xuất khẩu phân bón 2025 tăng trưởng, lợi nhuận khởi sắc

Xuất khẩu phân bón 2025 tăng trưởng, lợi nhuận khởi sắc

Mặc dù giá phân bón đang có xu hướng đi xuống nhưng với mức tăng mạnh trong 8 tháng đầu năm 2025, lợi nhuận của các doanh nghiệp được dự báo sẽ tích cực.
Thương mại điện tử tăng trưởng 'nóng', đừng để 'nguội' niềm tin người dùng

Thương mại điện tử tăng trưởng 'nóng', đừng để 'nguội' niềm tin người dùng

Thương mại điện tử bùng nổ, nhưng để giữ vững niềm tin người tiêu dùng, thị trường cần khung pháp lý chặt chẽ, minh bạch, bảo vệ cả nhà bán hàng lẫn khách mua.
Hà Tĩnh: Chủ động trong công tác phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn

Hà Tĩnh: Chủ động trong công tác phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn

Nhằm nâng cao kỹ năng ứng phó sự cố cháy nổ và đảm bảo an toàn trong kinh doanh, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.
Hà Nội: Đa dạng thị trường đồ trang trí Trung thu 2025

Hà Nội: Đa dạng thị trường đồ trang trí Trung thu 2025

Thị trường đồ trang trí Trung thu Hà Nội 2025 đang ghi nhận sự nhộn nhịp, giá biến động mạnh theo chất liệu, kích cỡ và xu hướng mới.
Du lịch Việt Nam bứt phá với 120 triệu lượt khách trong 8 tháng

Du lịch Việt Nam bứt phá với 120 triệu lượt khách trong 8 tháng

Trong giai đoạn 2021 - 2025, lĩnh vực du lịch đã phát triển bứt phá, để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong công cuộc phát triển văn hoá, thể thao và du lịch của đất nước.
Bộ Công Thương: Thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo

Bộ Công Thương: Thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo

Bộ Công Thương đã ban hành Công điện số 7142 yêu cầu các đơn vị trực thuộc triển khai đồng bộ giải pháp nhằm thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo.
Ngân sách an ninh mạng tăng, thất thoát dữ liệu vẫn leo thang

Ngân sách an ninh mạng tăng, thất thoát dữ liệu vẫn leo thang

Thất thoát dữ liệu không chỉ là vấn đề vi phạm tuân thủ quy định, mà là rủi ro kinh doanh ảnh hưởng đến doanh thu, uy tín và khả năng tồn tại lâu dài của doanh nghiệp.