Giảm ô nhiễm làng nghề ở Hà Nội: Xử lý tại nguồn phát thải

Làng nghề đóng góp một phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Tuy nhiên, ô nhiễm môi trường các làng nghề vẫn đang là bài toán lớn và cần có những giải pháp căn cơ.

Mức độ ô nhiễm cao

Hà Nội có 1.350 làng nghề và làng có nghề, phân bố không đều. Theo đánh giá, hầu hết các làng nghề đều chưa có hệ thống hạ tầng đạt yêu cầu, nhất là hệ thống cấp thoát nước thải thiếu đồng bộ. Phần lớn nước thải từ các làng nghề chưa qua xử lý thải thẳng ra môi trường ao, hồ, với mức độ ô nhiễm cao.

Làng nghề điêu khắc, mỹ nghệ xã Sơn Đồng (huyện Hoài Đức) là một ví dụ. Vốn đã nổi tiếng trong và ngoài nước, với những sản phẩm điêu khắc hoành phi, câu đối, tạc tượng từ gỗ, đồ thờ sơn son thếp vàng, thếp bạc... song, đa phần hộ sản xuất ở đây có quy mô nhỏ lẻ, phân tán khắp làng, đã tạo ra các nguồn thải khó tập trung và gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường.

giam o nhiem lang nghe o ha noi xu ly tai nguon phat thai

Còn xã Phú Yên được biết đến là làng nghề da giày truyền thống của huyện Phú Xuyên. Với hơn 500 hộ, tổ hợp sản xuất, kinh doanh giày dép da, thu hút hơn 1.300 lao động, mỗi năm, làng nghề da giày cung cấp cho thị trường trung bình 10 triệu đôi giày dép, đem lại thu nhập ổn định cho người dân địa phương. Tuy nhiên, nỗi lo về ô nhiễm môi trường làng nghề đang đè nặng lên vai chính quyền và người dân địa phương. Việc xử lý vải, da vụn... sau quá trình sản xuất vẫn còn nhiều bất cập. Ngoài những cơ sở sản xuất chủ động thu gom rác thải sau quá trình sản xuất, thì tình trạng đổ trộm rác thải ra đường làng, ngõ xóm, thậm chí các bờ mương dẫn ra đồng ruộng vẫn thường xuyên xảy ra. Cực chẳng đã, nhiều người dân đã phải thu gom rác thải chất thành đống và đốt, khiến lượng khói bụi luôn dày đặc.

Trong khi đó tại các làng nghề chế biến lương thực, thực phẩm, lượng nước thải sản xuất có nơi ước tính lên đến 7.000 m3/ngày, điển hình như các làng: Dương Liễu, Cát Quế, Minh Khai (huyện Hoài Đức). Nơi đây ít nhất cũng thải ra môi trường 1.000 m3 mỗi ngày/làng nghề. Không chỉ nguồn nước, tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, tiếng ồn và ý thức bảo vệ môi trường của người dân chưa tốt đã ảnh hưởng đến đời sống kinh tế - xã hội và dân sinh.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, về môi trường nước, hiện có 139/295 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng, 95/295 làng nghề ô nhiễm, 61/295 làng nghề không ô nhiễm. Môi trường không khí, có 12/295 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng, 10/295 làng nghề ô nhiễm, 273/295 làng nghề không ô nhiễm. Môi trường đất, có 9/295 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng, 3/295 làng nghề ô nhiễm và 283/295 làng nghề không ô nhiễm.

Cần giải quyết tại nguồn

Ðể giúp các địa phương chủ động trong xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường, TP. Hà Nội đã triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, chính sách, tạo ra những bước chuyển tích cực trong công tác bảo vệ môi trường. Cụ thể, UBND thành phố đã ban hành Kế hoạch số 235/2015/KH-UBND về công tác bảo vệ môi trường làng nghề trên địa bàn giai đoạn 2016 - 2020. Ngoài ra, thành phố cũng phê duyệt Ðề án bảo vệ môi trường làng nghề đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. UBND thành phố ban hành quy định về bảo vệ môi trường làng nghề theo 6 nhóm ngành, nghề sản xuất chính.

Mới đây, UBND TP. Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 107/KH-UBND, triển khai hỗ trợ đánh giá tác động môi trường làng nghề năm 2020. Nội dung chính hỗ trợ là đánh giá hiện trạng môi trường tự nhiên, kinh tế - xã hội làng nghề; đánh giá, dự báo các nguồn thải và tác động của làng nghề đến môi trường, sức khỏe cộng đồng; đánh giá, dự báo, xác định biện pháp quản lý rủi ro của làng nghề đến môi trường và sức khỏe cộng đồng; biện pháp xử lý chất thải của làng nghề; các biện pháp giảm thiểu tác động đến môi trường và sức khỏe cộng đồng; chương trình quản lý và giám sát môi trường; phương án tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường… Đồng thời, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng tại các khu vực làng nghề, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường làng nghề; tăng cường năng lực cho các cán bộ làm công tác quản lý môi trường làng nghề cấp cơ sở; khuyến khích các hoạt động sản xuất hướng tới xây dựng làng nghề sinh thái thân thiện với môi trường.

giam o nhiem lang nghe o ha noi xu ly tai nguon phat thai

Ô nhiễm môi trường các làng nghề vẫn đang là bài toán lớn

Trước tình trạng ô nhiễm ở các làng nghề có ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của người dân và sự phát triển bền vững của chính làng nghề trên địa bàn thành phố, Sở Công Thương Hà Nội cũng đã đưa ra kế hoạch xử lý ô nhiễm môi trường các làng nghề trên địa bàn thành phố với khoản kinh phí 1.350 tỷ đồng. Trong đó, đến hết năm 2020, sẽ bố trí khoảng 750 tỷ đồng xây dựng hệ thống xử lý môi trường tại 50 làng nghề trọng điểm… Giai đoạn 2020 - 2030, cần 600 tỷ đồng xây dựng hệ thống xử lý môi trường tại 30 làng nghề khác.

Tính đến thời điểm hiện tại, huyện Phú Xuyên đã và đang xây dựng quy hoạch nhà máy xử lý rác thải tại thôn Lễ Thượng, xã Châu Can, với nguồn kinh phí dự kiến lên tới 200 tỷ đồng theo hình thức xã hội. Dự kiến khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ xử lý 500 tấn rác thải các loại/ngày. Lãnh đạo huyện Phú Xuyên kỳ vọng, việc nhà máy đi vào hoạt động sẽ góp phần giải quyết tối đa nhu cầu xử lý rác thải của người dân tại các làng nghề trong huyện.

Chuyên gia cho rằng, vấn đề ô nhiễm tại các làng nghề cần phải giải quyết tại nguồn, nơi xảy ra phát thải. Đặc biệt, với vai trò quản lý, chính quyền địa phương phải trực tiếp hướng dẫn và kiểm soát hoạt động của các làng nghề. Trước hết là thay đổi nhận thức, coi làng nghề là hoạt động sản xuất công nghiệp thay vì hoạt động nông nghiệp như trước. Ngoài ra, việc lựa chọn công nghệ và quy mô xử lý rác thải, khí thải cũng phải phù hợp với đặc thù, điều kiện kinh tế của làng nghề, cũng như trình độ kỹ thuật của người lao động.

Nếu không giải quyết dứt điểm bài toán ô nhiễm môi trường làng nghề thì việc phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch làng nghề cũng sẽ không dễ. Bởi cảm giác ngột ngạt, bụi bặm không thể níu chân du khách.
Nguyễn Hạnh
Bình luận

Đọc nhiều

Hội chợ Mùa Thu: Điểm nhìn nghệ thuật trong không gian giao thương

Hội chợ Mùa Thu: Điểm nhìn nghệ thuật trong không gian giao thương

Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 không chỉ là nơi trưng bày, mua sắm mà còn là không gian nghệ thuật, nơi cái đẹp thăng hoa giữa nhịp sống thương mại hiện đại.
Ngành xăng dầu Việt Nam ghi nhận tín hiệu phục hồi xuất khẩu

Ngành xăng dầu Việt Nam ghi nhận tín hiệu phục hồi xuất khẩu

Tháng 9/2025, xuất khẩu xăng dầu Việt Nam tăng 18,5% về lượng, 13% về kim ngạch, đánh dấu tín hiệu phục hồi rõ nét sau giai đoạn giảm tốc kéo dài.
Trí tuệ nhân tạo đang định hình thị trường lao động toàn cầu

Trí tuệ nhân tạo đang định hình thị trường lao động toàn cầu

Sự phát triển nhanh của khoa học công nghệ, trong đó có trí tuệ nhân tạo (AI) đã định hình lại cách sống, cách làm việc và vận hành của thị trường lao động toàn cầu.
Thương mại điện tử: Khẳng định vai trò chủ lực trong kinh tế số

Thương mại điện tử: Khẳng định vai trò chủ lực trong kinh tế số

Với tốc độ phát triển nhanh chóng, ngành thương mại điện tử tại Việt Nam ngày càng thể hiện vai trò quan trọng và những đóng góp tích cực trong nền kinh tế số.
Infographic |Xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Ấn Độ đạt hơn 7,7 tỷ USD

Infographic |Xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Ấn Độ đạt hơn 7,7 tỷ USD

Kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Ấn Độ đạt gần 12 tỷ USD, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Hợp tác chiến lược phát triển hạ tầng khu công nghiệp xanh, thông minh

Hợp tác chiến lược phát triển hạ tầng khu công nghiệp xanh, thông minh

Ngày 25/10, Tổng Công ty Thăng Long-CTCP cho biết, đã ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với EHA Industrial nhằm phát triển hạ tầng khu công nghiệp xanh, thông minh.
Bão làm tan hoang bờ kè ven biển Khu du lịch Hải Tiến tỉnh Thanh Hóa

Bão làm tan hoang bờ kè ven biển Khu du lịch Hải Tiến tỉnh Thanh Hóa

Do ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ, bờ kè ven biển Khu du lịch Hải Tiến (Thanh Hóa) đã bị hư hỏng nghiêm trọng.
Giá phân bón phục hồi, thị trường xuất khẩu sôi động trở lại

Giá phân bón phục hồi, thị trường xuất khẩu sôi động trở lại

Giá phân bón của Việt Nam tiếp tục tăng trong tháng 9/2025, cho thấy xu hướng phục hồi của thị trường sau giai đoạn giảm sâu đầu năm.
Việt Nam - Hàn Quốc: Cơ hội hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi số

Việt Nam - Hàn Quốc: Cơ hội hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi số

Sau 33 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc đã được thúc đẩy trong nhiều lĩnh vực, trong đó chuyển đổi số là lĩnh vực đang được quan tâm.
Honda CT125 ra mắt tại thị trường Việt Nam có gì đặc biệt?

Honda CT125 ra mắt tại thị trường Việt Nam có gì đặc biệt?

Honda Việt Nam vừa ra mắt mẫu xe địa hình CT125 với thiết kế cổ điển, động cơ 125cc, trang bị hiện đại và khả năng vận hành linh hoạt, giá bán 85,8 triệu đồng.