EU chuẩn bị ban hành Đạo luật kinh tế tuần hoàn vào năm 2026

Dự kiến được thông qua cuối năm 2026, Đạo luật kinh tế tuần hoàn sẽ siết chặt các tiêu chuẩn tái chế và thiết kế sản phẩm tại EU.

Rác thải điện tử: Kho báu bị lãng quên

Ủy ban châu Âu (EC) đang trong quá trình hoàn thiện Đạo luật kinh tế tuần hoàn, bước đi tiếp theo sau Kế hoạch hành động kinh tế tuần hoàn (CEAP) năm 2020. Được kỳ vọng sẽ chính thức ban hành vào cuối năm 2026, đạo luật này nhằm cải tổ khung pháp lý hiện hành, đưa Liên minh châu Âu tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành nền kinh tế xanh, tuần hoàn và có sức cạnh tranh quốc tế bền vững.

Theo bà Jessika Roswall, Ủy viên Môi trường EU, đạo luật không tạo thêm quy định mới mà tập trung điều chỉnh lại hệ thống chính sách hiện hành, đảm bảo hiệu quả kinh tế trong bối cảnh địa chính trị đầy biến động. “Các chỉ số về tuần hoàn của EU vẫn còn quá thấp. Đã đến lúc Liên minh châu Âu cần hành động quyết liệt hơn để tận dụng chất thải như một nguồn tài nguyên chiến lược”, bà Jessika Roswall nhấn mạnh.

Đạo luật kinh tế tuần hoàn sẽ siết chặt các tiêu chuẩn tái chế và thiết kế sản phẩm tại EU. Ảnh minh họa

Đạo luật kinh tế tuần hoàn sẽ siết chặt các tiêu chuẩn tái chế và thiết kế sản phẩm tại EU. Ảnh minh họa

Một trong những trọng tâm đáng chú ý của đạo luật là sửa đổi Chỉ thị về rác thải thiết bị điện và điện tử (WEEE), văn bản từng giúp tăng gấp 10 lần lượng rác điện tử được xử lý trong gần hai thập kỷ qua. Tuy nhiên, nhiều quốc gia thành viên vẫn chưa đạt chỉ tiêu thu gom và tái chế, trong khi lượng rác điện tử bị xuất khẩu bất hợp pháp ra ngoài EU vẫn còn lớn.

Để giải quyết thực trạng này, đạo luật mới đặt mục tiêu đẩy mạnh thu hồi nguyên liệu thô quan trọng (CRM) như đất hiếm, coban và magie, những vật liệu thiết yếu cho ngành công nghiệp điện tử và năng lượng tái tạo. Mục tiêu tham vọng của EU là nâng tỷ lệ tái chế nhóm nguyên liệu này từ mức chưa đến 1% hiện nay lên ít nhất 25% vào năm 2030.

Song song với đó, đạo luật cũng mở rộng phạm vi áp dụng sang các ngành có tỷ lệ chất thải cao như xây dựng, dệt may và ô tô. Đồng thời, EU sẽ cập nhật các chỉ thị liên quan đến xử lý nước thải để khuyến khích tái sử dụng trong tưới tiêu và công nghiệp.

Xây dựng thị trường chung cho chất thải và vật liệu thứ cấp

Một cải cách quan trọng khác mà Đạo luật kinh tế tuần hoàn hướng tới là xây dựng thị trường chung cho chất thải trong nội khối EU, giảm bớt sự phân mảnh do các quy định riêng lẻ tại từng quốc gia thành viên. Trong đó, nội dung liên quan đến trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) sẽ được điều chỉnh để tạo ra dòng vật liệu thứ cấp ổn định, phục vụ cho công nghiệp chế biến và sản xuất bền vững.

Việc đồng bộ hóa quy định giữa các quốc gia thành viên không chỉ giúp giảm chi phí tuân thủ pháp lý cho doanh nghiệp mà còn tăng khả năng tận dụng nguồn chất thải nội khối, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt là các vật liệu chiến lược đang bị thắt chặt chuỗi cung ứng toàn cầu.

Không chỉ thúc đẩy tái chế, EU còn đặc biệt nhấn mạnh tới việc kéo dài vòng đời sản phẩm. Quy định về thiết kế sinh thái mới (ESPR), có hiệu lực từ năm 2024, yêu cầu các sản phẩm phải dễ tháo rời, dễ sửa chữa và dễ tái chế. Cùng với đó là việc mở rộng quyền của người tiêu dùng với “quyền được sửa chữa” sản phẩm, hạn chế tình trạng mua mới thay vì sửa chữa.

Bên cạnh đó, Chỉ thị về “Trao quyền cho người tiêu dùng trong chuyển đổi xanh” cũng sẽ đảm bảo người tiêu dùng được cung cấp thông tin đầy đủ và minh bạch về độ bền, khả năng sửa chữa và tái chế của sản phẩm. Đây được xem là yếu tố then chốt để thay đổi hành vi tiêu dùng, từ đó thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn phát triển bền vững trong toàn khối.

Theo bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển cho biết: “Với định hướng xây dựng một thị trường nội bộ khép kín, ưu tiên vật liệu tái sử dụng và sản phẩm bền vững, EU đang siết dần các tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường với hàng hóa nhập khẩu. Điều này tạo sức ép trực tiếp lên các doanh nghiệp Việt Nam đang xuất khẩu vào thị trường này, đặc biệt là trong các lĩnh vực điện, điện tử, dệt may, đồ gia dụng”.

“Vì vậy, ngay từ bây giờ, doanh nghiệp Việt cần chủ động cập nhật và áp dụng các tiêu chuẩn mới liên quan đến thiết kế sinh thái, tỷ lệ tái chế, ghi nhãn độ bền, khả năng sửa chữa và nghĩa vụ về EPR. Việc đầu tư công nghệ sản xuất xanh, quy trình quản lý chất thải và minh bạch hóa thông tin sản phẩm sẽ là lợi thế cạnh tranh lớn khi các quy định mới chính thức có hiệu lực từ sau năm 2026”.

Theo khuyến cáo từ Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, doanh nghiệp nên chủ động thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc, kiểm soát tốt vòng đời sản phẩm, đồng thời tham gia các sáng kiến kinh tế tuần hoàn để vừa đáp ứng tiêu chuẩn EU, vừa mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường nội khối.

Nguyễn Vy
Bình luận

Tin mới cập nhật

Đọc nhiều

Hơn 15.000 lượt khách tham quan IEAE 2025

Hơn 15.000 lượt khách tham quan IEAE 2025

Triển lãm Quốc tế Điện tử và Thiết bị thông minh Việt Nam 2025 (IEAE 2025) khai mạc sáng 30/10, thu hút hơn 260 đơn vị tham gia triển lãm với quy mô hơn 350 gian hàng. 
Tại sao kỷ luật tài chính bị thách thức trong kỷ nguyên số?

Tại sao kỷ luật tài chính bị thách thức trong kỷ nguyên số?

Trong bối cảnh hiện nay, việc chi tiêu tiết kiệm, nền tảng tự chủ tài chính đang bị thử thách bởi thói quen tiêu dùng ngắn hạn.
CASA tăng 4 quý liền, MSB củng cố vị thế huy động vốn giá rẻ

CASA tăng 4 quý liền, MSB củng cố vị thế huy động vốn giá rẻ

CASA tăng đều 4 quý, MSB củng cố lợi thế cạnh tranh dài hạn nhờ khai thác tệp khách hàng số và đa dạng hóa sản phẩm huy động.
Thị trường xăng dầu ngày 30/10: Giá xăng dầu cùng tăng mạnh

Thị trường xăng dầu ngày 30/10: Giá xăng dầu cùng tăng mạnh

Từ ngày 30/10, xăng E5RON92 tăng 710 đồng/lít, giá bán không cao hơn 19.760 đồng/lít; xăng RON95-III tăng 762 đồng/lít, giá bán không cao hơn 20.488 đồng/lít.
Công nghiệp văn hóa: Động lực phát triển du lịch bền vững

Công nghiệp văn hóa: Động lực phát triển du lịch bền vững

Công nghiệp văn hóa được đánh giá là động lực phát triển du lịch bền vững cũng như đối với kinh tế, tăng trưởng xanh và bảo tồn di sản Việt Nam.
Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây bị xử phạt hai lần trong một tháng

Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây bị xử phạt hai lần trong một tháng

Trong tháng 10/2025, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành hai quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây.
Ứng phó phòng vệ hiệu quả, doanh nghiệp có thể tạo lợi thế cạnh tranh

Ứng phó phòng vệ hiệu quả, doanh nghiệp có thể tạo lợi thế cạnh tranh

Phòng vệ thương mại không hẳn là 'điểm tối' mà còn là 'điểm sáng' nếu xử lý hiệu quả doanh nghiệp có thể tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường quốc tế.
Xu hướng không tiền mặt lan rộng, ngân hàng số tăng tốc chuyển đổi

Xu hướng không tiền mặt lan rộng, ngân hàng số tăng tốc chuyển đổi

Không chỉ là xu hướng tiêu dùng hiện đại, thanh toán không tiền mặt đang mở ra bước chuyển lớn trong hành trình xây dựng ngân hàng số và kinh tế số quốc gia.
9 tháng, người Việt chi gần 306 nghìn tỷ đồng mua hàng trên mạng

9 tháng, người Việt chi gần 306 nghìn tỷ đồng mua hàng trên mạng

9 tháng năm 2025, tổng doanh thu của bốn sàn thương mại điện tử lớn đạt 305,9 nghìn tỷ đồng, tăng 34,35% so với cùng kỳ năm 2024.
Thu thập ý kiến về thực thi nhóm quy định tập trung kinh tế

Thu thập ý kiến về thực thi nhóm quy định tập trung kinh tế

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đang tiến hành thu thập ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia tư vấn và các bên liên quan về tình hình thực thi nhóm quy định về tập trung kinh tế.