Định vị ngành logistics trong kỷ nguyên công nghệ

Trên thế giới, toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ với sự phát triển của kinh tế thị trường và thời đại công nghệ 4.0.
Đưa công nghệ 4.0 vào sản xuất, kinh doanh Tiên phong nghiên cứu và phát triển công nghệ 4.0

Ngày nay, người ta không chỉ nói đến quy luật tự nhiên "vạn vật hấp dẫn" (universal gravitation) mà còn nói nhiều đến quy luật nhân tạo "vạn vật kết nối" (internet of things) nhờ sự tiến bộ của khoa học và công nghệ số.

1. Với sự thay đổi của khu vực và thế giới, hai lĩnh vực trọng tâm lớn được đặt ra trong nền kinh tế: Tiêu chuẩn và chuỗi cung ứng sản phẩm. Ngành hậu cần logistics là một phần của quản lý chuỗi cung ứng liên quan dòng chảy hiệu quả của hàng hóa, dịch vụ và thông tin liên quan từ điểm xuất phát đến điểm tiêu thụ theo nhu cầu của khách hàng. Với sự phát triển của công nghệ số, logistics ngày càng đóng vai trò trung tâm của chuỗi cung ứng. Logistics không chỉ có chi phí đầu tư lớn và tác động mạnh đến giá cả sản phẩm - trung bình chiếm khoảng 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), 20% giá cuối cùng của hàng hóa, mà còn có tính chất quyết định chất lượng của thương mại quốc tế khi bất kể khoảng cách xa, gần, mỗi khách hàng đều mong muốn sản phẩm của mình được giao một cách nhanh chóng và hoàn hảo nhất.

Việc áp dụng chuyển đổi kỹ thuật số trong hậu cần logistics khá chậm chạp so với các ngành khác trong những thập kỷ trước. Tuy nhiên, trong 5 năm trở lại đây, ngành công nghiệp này đã chứng kiến sự xuất hiện ngày càng nhiều doanh nghiệp hợp tác chặt chẽ hơn với công ty công nghệ khi lĩnh vực này đang mở ra một thị trường trị giá hàng trăm tỷ USD. Theo thống kê, khoảng 2.300 tỷ USD trên toàn thế giới sẽ được đầu tư vào công nghệ và dịch vụ cho phép số hóa vào năm 2023.

Kinh tế Việt Nam là nền kinh tế mở, dựa vào thương mại quốc tế khi có quan hệ kinh tế song phương với hơn 230 nước và vùng lãnh thổ. Việt Nam đã ký 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) với 60 nền kinh tế. Tính chung năm 2021, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa cả nước đạt 670 tỷ USD, gấp gần 2 lần GDP. Việt Nam cũng có vị trí địa-chính trị quan trọng trong khu vực, đặc biệt là trên Biển Đông-tuyến đường giao thông biển huyết mạch nối liền Thái Bình Dương-Ấn Độ Dương, châu Âu-châu Á, Trung Đông-châu Á. Đây được coi là tuyến vận tải quốc tế nhộn nhịp thứ hai của thế giới. Biển Đông mang tầm quan trọng chiến lược to lớn: Hơn 90% lượng vận tải thương mại của thế giới thực hiện bằng đường biển và 45% trong số đó đi qua vùng Biển Đông với lượng thương mại trị giá gần 5.500 tỷ USD mỗi năm. Nhiều nước và vùng lãnh thổ ở khu vực Đông Á có nền kinh tế phụ thuộc sống còn vào con đường biển này như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore và cả Trung Quốc.

Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đã xác định xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ là 1 trong 3 đột phá chiến lược để phát triển đất nước. Về đường biển, hệ thống cảng biển được đầu tư đồng bộ với năng lực thông qua khoảng 570 triệu tấn/năm. Hai cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép-Thị Vải và Lạch Huyện đã có khả năng tiếp nhận được tàu tải trọng lớn từ 130 đến 200 nghìn DWT đi thẳng bờ Tây nước Mỹ, Canada và châu Âu; từng bước phát triển hệ thống cảng cạn hỗ trợ hiệu quả cho việc khai thác cảng biển, phát triển dịch vụ logistics.

Về đường hàng không, các cảng hàng không quan trọng đã được nâng cấp gồm Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và xây dựng mới gồm Phú Quốc, Vân Đồn, nâng tổng công suất mạng cảng hàng không đạt khoảng 90 triệu hành khách/năm. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ số trong doanh nghiệp logistics nói riêng và trong các doanh nghiệp Việt Nam nói chung còn nhiều hạn chế và đang đối mặt với khoảng cách lớn về trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo số liệu thống kê, năm 2019 trong khi Singapore đầu tư vào các công ty giải pháp AI đạt 68USD/người, Trung Quốc đạt 21USD và Mỹ đạt 155USD thì Việt Nam cùng với Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Philippines đều dưới mức 1USD. Điều đó đặt ra những thách thức cho Việt Nam cần phải đầu tư mạnh mẽ hơn nữa để tận dụng nền tảng kỹ thuật số trong sản xuất và phân phối hàng hóa, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Ngoài ra, chuyển đổi kỹ thuật số cũng có nhiều rủi ro: một cuộc khảo sát gần đây với các giám đốc, giám đốc điều hành cấp cao cho thấy, rủi ro chuyển đổi kỹ thuật số (DT) là mối quan tâm số 1 của họ trong năm 2019 vì khoảng 70% sáng kiến DT không đạt được mục tiêu. Trong số 1.300 tỷ USD chi cho DT năm 2022, ước tính khoảng 900 tỷ USD bị lãng phí. Chính vì vậy, để ứng dụng tốt chuyển đổi số trong ngành công nghiệp logistics, doanh nghiệp cần nâng tầm nhận thức để có thể tận dụng quá trình số hóa, giúp tăng hiệu quả, xây dựng lòng tin giữa các đối tác thương mại và các bên liên quan, định tuyến cung ứng tối ưu, quản trị tốt phương tiện vận tải, ra quyết định thông minh trên công cụ điện toán nhận thức và hỗ trợ AI,…

Thực tế cho thấy, công nghệ số sẽ giúp ngành logistics vượt qua các thách thức bằng cách tối ưu hóa quy trình, giao tiếp từ đầu đến cuối, quản lý chuỗi cung ứng, cải thiện trải nghiệm của khách hàng và kiểm soát chi phí. Theo một nghiên cứu mới, công nghệ số nói chung và AI nói riêng có thể chuyển nền kinh tế khu vực ASEAN, trong đó có Việt Nam sang một nấc thang cao hơn. Nếu các thành viên ASEAN bắt kịp tốc độ áp dụng AI, họ có thể tăng thêm gần 1.000 tỷ USD (riêng Việt Nam hơn 100 tỷ USD) trong tổng sản phẩm quốc nội của khu vực vào năm 2030.

Định vị ngành logistics trong kỷ nguyên công nghệ ảnh 1
Cảng quốc tế Cái Mép có khả năng tiếp nhận tàu tải trọng lớn từ 130 đến 200 nghìn DWT.

2. Ứng dụng công nghệ số trong doanh nghiệp logistics là quá trình chuyển đổi đột phá mang tính khoa học cao, đòi hỏi sự tiên phong nghiên cứu và đề xuất mô hình phù hợp quy hoạch kinh tế-xã hội từng khu vực cũng như môi trường thiên nhiên, cần mô hình thời gian phù hợp để bảo đảm sự thành công. Tổng công ty Logiinds (thuộc Tập đoàn CT group) là một thí dụ điển hình. Trong kế hoạch năm 2023, Logiinds tập trung xây dựng Kho ngoại quan hiện đại tại hai sân bay Tân Sơn Nhất và Đà Nẵng. Chiến lược ứng dụng công nghệ số của Logiinds gồm 4 giai đoạn: Khởi động chuyển đổi số; chuyển đổi mô hình kinh doanh kỹ thuật số; định hướng mới lĩnh vực kinh doanh và cuối cùng là chuyển đổi cấu trúc doanh nghiệp. Đây cũng là giai đoạn phát triển cao nhất trong quá trình chuyển đổi số, thiết lập hệ thống cấu trúc toàn doanh nghiệp thông qua chuyển đổi kỹ thuật số dài hạn.

Để xây dựng môi trường kinh doanh kỹ thuật số đem lại lợi ích thiết thực và hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp cũng như chuyển đổi kinh doanh kỹ thuật số hiệu quả, cơ quan quản lý cần xây dựng 5 chính sách vĩ mô, cụ thể:

Chính sách tiêu chuẩn logistics chung của quốc gia: Trong kỹ thuật công nghệ, tiêu chuẩn là ưu tiên số 1, do đó cần xây dựng chính sách tiêu chuẩn logistics chung của Việt Nam phù hợp xu hướng tiêu chuẩn và quy tắc chuyển đổi số của các nước công nghiệp phát triển; kết nối hoàn hảo các tiêu chuẩn phần mềm và phần cứng của hệ thống logistics và giao thông nhằm tạo sức mạnh cộng hưởng.

Đào tạo kỹ năng kỹ thuật số: Bất kỳ giải pháp công nghệ nào cũng phải tính đến ảnh hưởng tới người lao động và đặt con người lên hàng đầu, cần xây dựng cam kết chung để đào tạo kỹ năng kỹ thuật số cho lực lượng lao động.

Liên kết các nguồn lực kinh tế-xã hội (capital cluster): logistics là đáy của kim tự tháp, cần thiết không chỉ cho tất cả các hoạt động của chuỗi cung ứng mà còn cho tất cả các hoạt động kinh tế như du lịch, thương mại và đầu tư. Tuy nhiên, đây cũng là lĩnh vực cần nhiều nguồn lực nhất để đầu tư và ngược lại, cùng với hệ thống giao thông, ngành logistics với ứng dụng của công nghệ số sẽ là nguồn lực quan trọng nhất của nguồn lực sản phẩm quốc gia và là nền tảng, kết nối chặt chẽ với 4 nguồn lực chủ yếu còn lại: tài nguyên, con người, tài chính và xã hội. Chỉ có sự liên kết chặt chẽ các nguồn lực này mới bảo đảm sự thành công cho ngành logistics phát triển và tạo điều kiện để khởi xướng, đột phá và lan tỏa công cuộc đổi mới kinh tế lần thứ hai của đất nước. Được như vậy, ngành logistics với sự ứng dụng thành công công nghệ số sẽ là nguồn lực nền tảng để định vị quy mô kinh tế quốc gia trên trường quốc tế.

Hợp tác quốc tế trong việc phát triển các trung tâm logistics: Chuỗi cung ứng là lĩnh vực kinh doanh toàn cầu và hiện đang trong quá trình chuyển đổi, vì vậy cần có chính sách đẩy mạnh việc hợp tác quốc tế trong việc phát triển các trung tâm logistics, nhất là các vùng kinh tế trọng điểm như đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng và khu vực miền trung. Cần coi trọng phát triển hội nhập kinh tế trong ASEAN và coi đó là trọng tâm để đàm phán thương mại quốc tế và xây dựng chiến lược chuỗi cung ứng quốc gia, bảo đảm vị trí quan trọng của Việt Nam trong khu vực.

An ninh mạng: Chuyển đổi công nghệ số đem lại nhiều lợi ích, tuy nhiên việc ứng dụng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vì vậy, cần tăng cường hợp tác và nâng cao năng lực trong lĩnh vực an ninh mạng khi xây dựng và triển khai chiến lược ứng dụng công nghệ.

Cùng với nhận thức và nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp trong lĩnh vực chuyển đổi số, việc xây dựng và thực thi hiệu quả các chính sách liên quan của Chính phủ sẽ định vị ngành logistics của Việt Nam đóng vai trò ngày càng quan trọng, không những trong các nguồn lực phát triển kinh tế-xã hội của đất nước mà còn trong sự chuyển dịch của kinh tế khu vực và toàn cầu.

nhandan.vn

Tin mới cập nhật

Chuyển đổi số để ngăn hành vi rao bán hàng thật nhưng nhận hàng giả

Chuyển đổi số để ngăn hành vi rao bán hàng thật nhưng nhận hàng giả

Hôm nay, tại TP. Hồ Chí Minh, các doanh nghiệp, chuyên gia và nhà quản lý đã bàn luận về chuyển đổi số trong lĩnh vực chống hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ.
Người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn hình thức mua sắm nào trong mùa lễ hội cuối năm?

Người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn hình thức mua sắm nào trong mùa lễ hội cuối năm?

Các sự kiện mua sắm trong mùa lễ hội cuối năm như: Ngày lễ độc thân, Black Friday đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng.
Tuyên truyền kỹ năng nhận diện và phòng, chống lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng

Tuyên truyền kỹ năng nhận diện và phòng, chống lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đề nghị các cơ quan thuộc Bộ Công Thương tham gia tuyên truyền kỹ năng nhận diện và phòng, chống lừa đảo trực tuyến.
Đại biểu Quốc hội: Phải cấp phép cho thuốc bán online, đừng nên

Đại biểu Quốc hội: Phải cấp phép cho thuốc bán online, đừng nên 'không quản được thì cấm'

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, thuốc bán online phải được cấp phép lưu hành tại Việt Nam, đừng nên theo kiểu "không quản được thì cấm".
Doanh nghiệp Việt chủ động ứng dụng hợp đồng điện tử trong thương mại điện tử

Doanh nghiệp Việt chủ động ứng dụng hợp đồng điện tử trong thương mại điện tử

Luật Giao dịch điện tử 2023 có hiệu lực từ 1/7/2024 đã quy định nhiều nội dung quan trọng liên quan đến hợp đồng điện tử trong các giao dịch thương mại điện tử.
Dự báo sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường ngành sơn

Dự báo sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường ngành sơn

Sự góp mặt của hầu hết các hãng sơn lớn có tên tuổi tại thị trường Việt Nam cho thấy ngành sơn Việt Nam còn nhiều dư địa để phát triển.
Kết hợp giữa kiến thức và thực hành, tạo cơ hội cho sinh viên thương mại điện tử bước ra thương trường

Kết hợp giữa kiến thức và thực hành, tạo cơ hội cho sinh viên thương mại điện tử bước ra thương trường

Cuộc thi Sinh viên kinh doanh số là cơ hội để sinh viên tiếp cận với thực tế thương mại điện tử và kinh tế số từ đó vững bước ra thương trường.
GrabFood nâng cấp công cụ chia hóa đơn trong tính năng đặt đơn nhóm

GrabFood nâng cấp công cụ chia hóa đơn trong tính năng đặt đơn nhóm

Grab Việt Nam vừa giới thiệu cải tiến mới cho công cụ chia hóa đơn trong tính năng đặt đơn nhóm trên nền tảng dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến GrabFood.
Giải pháp tăng trưởng kinh doanh bền vững trên các nền tảng số

Giải pháp tăng trưởng kinh doanh bền vững trên các nền tảng số

Các giải pháp tăng trưởng kinh doanh mạnh mẽ trên các nền tảng số và chiến lược phát triển vừa được cập nhật tại sự kiện Social & Affiliate Global Summit 2024.
Người Việt chi tiền mua hàng online nhiều hơn đi siêu thị

Người Việt chi tiền mua hàng online nhiều hơn đi siêu thị

Nửa đầu năm, 5 sàn thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam ghi nhận doanh số 143.900 tỷ đồng với 1,533 triệu sản phẩm giao thành công tới tay khách hàng.

Tin khác

Việt Nam phát triển thương mại điện tử nhanh nhất Đông Nam Á

Việt Nam phát triển thương mại điện tử nhanh nhất Đông Nam Á

Theo báo cáo mới đây của nền tảng OpenGov Asia, Việt Nam và Thái Lan trở thành hai thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á.
Người Việt chi bao nhiêu tiền mua sắm online trên các sàn thương mại điện tử?

Người Việt chi bao nhiêu tiền mua sắm online trên các sàn thương mại điện tử?

Nửa đầu năm 2024, doanh thu 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam khoảng 156.000 tỷ đồng, tăng 78% so với cùng kỳ năm 2023.
Doanh nghiệp Việt không thể chậm chân trong

Doanh nghiệp Việt không thể chậm chân trong ''sân chơi'' thương mại toàn cầu

2-3 năm tới, nếu không tham gia vào 'cuộc chơi' thương mại điện tử xuyên biên giới, doanh nghiệp sẽ lạc hậu và chậm chân trong sân chơi toàn cầu.
100% doanh nghiệp kinh doanh vàng áp dụng hoá đơn điện tử kết nối cơ quan thuế

100% doanh nghiệp kinh doanh vàng áp dụng hoá đơn điện tử kết nối cơ quan thuế

Thông tin được Bộ trưởng Bộ Tài Chính Hồ Đức Phớc chia sẻ tại Hội nghị sơ kết 1 năm tháo gỡ điểm nghẽn trong triển khai Đề án 06 và chống thất thu thuế.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu 6 giải pháp đưa thương mại điện tử vào "khuôn khổ"

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu 6 giải pháp đưa thương mại điện tử vào "khuôn khổ"

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã đưa ra 6 giải pháp quản lý thương mại điện tử trong thời gian tới.
Tạo giá trị độc đáo, nâng cao sức cạnh tranh trong thị trường xuất khẩu trực tuyến

Tạo giá trị độc đáo, nâng cao sức cạnh tranh trong thị trường xuất khẩu trực tuyến

Để nâng cao hiệu quả xuất khẩu trực tuyến, doanh nghiệp cần cải tiến sản phẩm, dịch vụ, quy trình kinh doanh, phát triển sản phẩm có tính sáng tạo, độc đáo.
Người Việt chi 242 tỷ đồng mua vé vào chơi casino Phú Quốc

Người Việt chi 242 tỷ đồng mua vé vào chơi casino Phú Quốc

Trong 5 năm qua, đã có gần 300.000 người Việt chi 242 tỷ đồng mua vé vào chơi casino Phú Quốc.
Casino đầu tiên cho người Việt chơi lỗ hơn 3.700 tỷ đồng

Casino đầu tiên cho người Việt chơi lỗ hơn 3.700 tỷ đồng

Bộ Tài chính cho biết dự án casino đầu tiên cho người Việt vào chơi lỗ lũy kế 3.720 tỷ đồng sau 4 năm hoạt động.
Từng bước hoàn thiện khung pháp lý quản lý tài sản ảo tại Việt Nam

Từng bước hoàn thiện khung pháp lý quản lý tài sản ảo tại Việt Nam

Việc hoàn thiện khung pháp lý tài sản ảo tại Việt Nam sẽ khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, đưa Việt Nam thành điểm đến công nghệ tại khu vực.
Thương mại điện tử dealtoday và những cú bắt tay mở rộng thị trường dịch vụ

Thương mại điện tử dealtoday và những cú bắt tay mở rộng thị trường dịch vụ

O2O (Online To Offline) mang đến giải pháp hữu hiệu cho ngành dịch vụ về cả độ nhận diện thương hiệu, đơn hàng và cả quy trình vận hành tối ưu.
Xem thêm

Đọc nhiều

Nhu cầu thị trường tăng: Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc

Nhu cầu thị trường tăng: Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc

Theo dự báo, xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam sẽ có nhiều thuận lợi vào đầu năm 2025, nhờ nhu cầu tăng từ thị trường Trung Quốc.
Quảng Nam: Độc đáo núi đá đĩa bên đường Hồ Chí Minh

Quảng Nam: Độc đáo núi đá đĩa bên đường Hồ Chí Minh

Khi thi công con đường vào thuỷ điện Nước Chè (xã Phước Năng, huyện Phước Sơn, Quảng Nam), một núi đá đĩa ẩn trong đất phát lộ.
Xuất khẩu hồ tiêu có xu hướng chững lại

Xuất khẩu hồ tiêu có xu hướng chững lại

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), xuất khẩu hồ tiêu trong nước đang có dấu hiệu chậm lại so với cùng kỳ năm trước.
Liên tục biến động thất thường, giá hồ tiêu ra sao?

Liên tục biến động thất thường, giá hồ tiêu ra sao?

Từ đầu tuần, thị trường hồ tiêu trong nước biến động liên tục. Đồng USD cao và nhu cầu yếu tiếp tục làm giảm giá hồ tiêu trên toàn cầu.
Xuất khẩu hồ tiêu thu về 1,17 tỷ USD

Xuất khẩu hồ tiêu thu về 1,17 tỷ USD

Lũy kế từ đầu năm đến 15/11, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng 234.824 tấn hồ tiêu, kim ngạch thu về 1,17 tỷ USD.
Infographic | Brazil là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh

Infographic | Brazil là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh

Theo thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan, hết tháng 10/2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Brazil đạt 6,58 tỷ USD.
Quy định EUDR là cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu cà phê Việt

Quy định EUDR là cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu cà phê Việt

Việc tuân thủ Quy định EUDR giúp cà phê Việt Nam thêm cơ hội được người tiêu dùng quốc tế tin tưởng hơn về chất lượng và tính bền vững.
Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cân nhắc giữa lợi ích và tác động

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cân nhắc giữa lợi ích và tác động

Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt biệt đối với nước giải khát có đường vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều từ Bộ, ngành, chuyên gia và doanh nghiệp.
Infographic | Malaysia là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại Đông Nam Á

Infographic | Malaysia là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại Đông Nam Á

Malaysia hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại Đông Nam Á, hết tháng 10/2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 2 chiều đạt gần 12 tỷ USD.
Nhận định chứng khoán 21/11: Thị trường quay đầu hồi phục

Nhận định chứng khoán 21/11: Thị trường quay đầu hồi phục

Các chuyên gia cho rằng việc VN-Index thủng mốc 1.200 điểm đã kích hoạt dòng tiền bắt đáy, thị trường chứng khoán hồi phục tích cực trong phiên hôm nay.
Phiên bản di động