Cần làm gì để tăng cường liên kết phát triển cụm công nghiệp làng nghề

Phát triển cụm công nghiệp làng nghề được kỳ vọng là hạt nhân đổi mới sáng tạo tại nông thôn, nhân tố thúc đẩy cơ khí hóa, ứng dụng công nghệ vào sản xuất.

Nhân tố thúc đẩy cơ khí hóa

Theo báo cáo của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, cả nước có khoảng hơn 4.000 cụm công nghiệp làng nghề, trong đó, khu vực miền Bắc chiếm khoảng 70% số cụm công nghiệp làng nghề cả nước. Tổng số cơ sở sản xuất trong các cụm công nghiệp làng nghề khoảng 40.000 cơ sở, trong đó, hơn 80% là các hộ kinh doanh cá thể. Nhiều cụm công nghiệp làng nghề không chỉ sản xuất những sản phẩm truyền thống, sản phẩm mới mà còn áp dụng các công nghệ mới để sản xuất sản phẩm chất lượng cao, xuất khẩu ra nước ngoài. Phát triển cụm công nghiệp làng nghề được kỳ vọng là hạt nhân đổi mới sáng tạo tại nông thôn, nhân tố thúc đẩy cơ khí hóa, ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất.

Thông tin đưa ra tại hội thảo “Tăng cường liên kết phát triển cụm công nghiệp làng nghề ở Việt Nam”, do Hiệp hội Làng nghề Việt Nam phối hợp với Cục Công Thương địa phương (Bộ Công Thương) tổ chức, ngày 7/10 vừa qua, TS. Nguyễn Như Chinh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cho rằng, cụm công nghiệp làng nghề là sự kết hợp giữa tính chất của “cụm công nghiệp” và tính “làng” của các làng nghề ở Việt Nam. Đặc điểm của các cụm công nghiệp làng nghề có nhiều nét tương đồng với cụm công nghiệp như vị trí địa lý, lao động. Bên cạnh đó, cũng có những đặc thù riêng biệt, như tính liên kết và các mối quan hệ thuộc dòng tộc là những đặc điểm khác biệt rõ rệt của các cụm công nghiệp làng nghề.

Cần làm gì để tăng cường liên kết phát triển cụm công nghiệp làng nghề ở Việt Nam?

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, phát triển cụm công nghiệp làng nghề được kỳ vọng là hạt nhân đổi mới sáng tạo tại nông thôn, nhân tố thúc đẩy cơ khí hóa, ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất. Với số lượng hơn 2.000 làng nghề truyền thống có từ 100 năm tuổi trở lên, các làng nghề Việt Nam đã sản xuất ra hàng ngàn loại sản phẩm trong nhiều lĩnh vực, đóng góp cho thị trường xuất khẩu, mang lại nguồn ngoại tệ đáng kể cho ngân sách.

Tuy nhiên, đánh giá khách quan cho thấy, việc phát triển làng nghề truyền thống ở nước ta còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập. Đó là, công nghệ và máy móc thiết bị lạc hậu, vốn đầu tư hạn chế (80% cơ sở không đủ điều kiện đầu tư vốn cải tiến thiết bị công nghệ hiện đại). Sản xuất thiếu ổn định, nguồn nguyên liệu đầu vào phục vụ nhu cầu sản xuất còn phụ thuộc và thụ động, chất lượng nguyên liệu bảo quản chưa đáp ứng yêu cầu. Việc kiểm soát ô nhiễm môi trường trong phát triển làng nghề ở nông thôn còn nhiều yếu kém. Trong bối cảnh đó, phát triển cụm công nghiệp làng nghề là giải pháp để giải quyết nhiều vấn đề của làng nghề.

Bà Nguyễn Thị Hải - Chủ nhiệm Hợp tác xã chè La Bằng, cho biết hiện nay trên cả nước nói chung và tỉnh Thái Nguyên nói riêng có nhiều cụm công nghiệp làng nghề đang tồn tại, nhưng sự phát triển nói chung còn yếu, chưa phát huy được tiềm năng vốn có. “Các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh trong các cụm công nghiệp của làng nghề được miễn tiền thuê đất 11 năm và được xem xét vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước với mức không quá 70% tổng mức đầu tư” – bà Nguyễn Thị Hải cho hay.

Tuy nhiên trên thực tế, những khu vực hạ tầng kỹ thuật này thường chỉ là một phần rất nhỏ so với toàn bộ làng nghề xét cả về diện tích và số lượng các cơ sở sản xuất. Liên kết kinh tế giữa các doanh nghiệp mang lại lợi ích lớn cho tất cả các bên liên quan, bao gồm các doanh nghiệp và cộng đồng, dẫu vậy liên kết này chưa thực sự phát triển.

Dùng hình ảnh "bánh xe" để phác họa việc phát triển cụm công nghiệp làng nghề hiện nay, ông Nguyễn Văn Lưu - Trưởng Văn phòng đại diện Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tại tỉnh Hải Dương cho rằng không khác một chiếc “bánh xe” nhưng thiếu cả trục và nan hoa.

Chính quyền các cấp hầu như thả nổi để các cá nhân, doanh nghiệp tự bơi, muốn có quy hoạch các chủ doanh nghiệp, cá nhân phải tự vận động, chạy chọt, khi đã có quy hoạch thì người làm nghề phải tự đi mua ruộng đất của dân, tự thỏa thuận với dân, việc này vô cùng khó khăn. Khi đã có quỹ đất rồi việc làm dự án hộ gia đình cá thể, doanh nghiệp… phải qua các cửa ải sở ban ngành thời gian quá lâu vài năm cũng không xong - ông Nguyễn Văn Lưu cho hay.

Cần chính sách để phát triển cụm công nghiệp làng nghề

Ông Bùi Quang Huân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề tỉnh Thái Nguyên, cho rằng hiện nay việc quy hoạch cụm công nghiệp làng nghề chưa tốt, xây dựng cơ sở hạ tầng chưa phù hợp đã gây lên những hệ lụy xấu cho kinh tế, xã hội tại các địa phương, nhất là vấn đề môi trường. Về chính sách cho phát triển cụm công nghiệp làng nghề, ông Huân kiến nghị cần có nhóm chính sách và giải pháp quy hoạch không gian phát triển cụm công nghiệp làng nghề phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội tại từng địa phương.

việc thành lập các cụm công nghiệp tại các địa phương nói chung và tại một số tỉnh thành nói riêng còn bộc lộ nhiều hạn chế
Việc thành lập các cụm công nghiệp ở nước ta còn bộc lộ nhiều hạn chế

Cụm công nghiệp làng nghề cần khai thác tốt các yếu tố lợi thế tự nhiên sẵn có của từng địa phương gồm vị trí địa lý, địa hình; giao thông; tài nguyên thiên nhiên; chất lượng đất đai thổ nhưỡng, khí hậu, diện tích; nguồn nguyên liệu. Ông Bùi Quang Huân cũng cho rằng, việc quản lý các cụm công nghiệp làng nghề còn lúng túng, buông lỏng, chưa theo kịp với đòi hỏi của quá trình phát triển và hoạt động của các làng nghề.

Theo ông Bùi Quang Huân, Nhà nước cần chú trọng xây dựng chính sách hỗ trợ các hộ gia đình làm nghề tiểu thủ công nghiệp, phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng cách hình thành và phát triển các nhân tố thị trường, nhân tố vốn, nhân tố khoa học công nghệ, nguồn nguyên liệu, kết cấu hạ tầng, thể chế kinh tế, chính sách và sự quản lý của nhà nước.

Bà Nguyễn Thị Tòng – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng mỹ thuật Sản phẩm Làng nghề Việt Nam, cho hay kinh nghiệm phát triển cụm công nghiệp làng nghề của các quốc gia cho thấy vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc định hướng và hỗ trợ bằng cơ chế, chính sách. Phát triển liên kết trong cụm công nghiệp làng nghề nên xây dựng liên kết ngành trục bánh xe và nan hoa, là liên kết được chi phối bởi một hay một vài doanh nghiệp lớn (đóng vai trò trục bánh xe) có các nhà cung cấp hay các doanh nghiệp liên quan với qui mô nhỏ hơn ở xung quanh (các nan hoa). Khi hình thành liên kết này, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong làng nghề sẽ có cơ hội tiếp cận với nguồn vốn đầu tư, thị trường đầu tư và dây chuyền công nghệ hiện đại.

Bà Nguyễn Thị Tòng kiến nghị, cần nâng cao vai trò của Nhà nước trong việc hình thành và phát triển các liên kết trong cụm công nghiệp làng nghề. Điều cần nhấn mạnh là "Vai trò của Nhà nước thể hiện rõ nét, không phải bằng các can thiệp trực tiếp, mà bằng các cơ chế chính sách tổng hợp hay tạo ra một môi trường tốt nhất với hạ tầng cơ sở thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong cùng một lĩnh vực liên kết với nhau.

Cùng quan điểm, ông Trần Anh Sơn - Trưởng phòng Quản lý công nghiệp và năng lượng (Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên) cũng cho rằng, chính quyền địa phương cần quan tâm bố trí nguồn ngân sách hỗ trợ, xây dựng cơ chế, chế tài, vận động các hộ kinh doanh gây ô nhiễm di dời vào cụm công nghiệp, có chính sách hỗ trợ các chủ đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp làng nghề và cơ sở sản xuất kinh doanh trong cụm công nghiệp làng nghề.

Nhật Khôi

Tin mới cập nhật

Khẳng định vị thế hàng Việt Nam qua các sản phẩm làng nghề

Khẳng định vị thế hàng Việt Nam qua các sản phẩm làng nghề

Để khẳng định vị thế hàng Việt, các làng nghề cần chú trọng xây dựng thương hiệu, quy hoạch và phát triển nguồn nguyên liệu; tập trung phát triển sản xuất sạch, ứng dụng công nghệ cao.
Địa phương gặp khó với chính sách về cụm công nghiệp

Địa phương gặp khó với chính sách về cụm công nghiệp

Trong công tác quản lý, phát triển cụm công nghiệp hiện nay, nhiều địa phương đang “tiến thoái lưỡng nan” bởi sự chồng chéo của nhiều văn bản quy phạm pháp luật.
Đánh thức tiềm lực sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt

Đánh thức tiềm lực sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt

Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam năm 2022 được đánh giá đã tạo sân chơi cũng như đánh thức tiềm lực làng nghề của các nghệ nhân, thợ giỏi.

Tin khác

Bàn giải pháp hoàn thiện khung pháp lý về cụm công nghiệp

Bàn giải pháp hoàn thiện khung pháp lý về cụm công nghiệp

Tại Hội nghị về cơ chế, chính sách quản lý, phát triển cụm công nghiệp, nhiều đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra những vướng mắc và đề xuất giải pháp.
Tạo đà cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội phát triển

Tạo đà cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội phát triển

90 sản phẩm thủ công mỹ nghệ với tính sáng tạo, thân thiện với môi trường,… vừa được vinh danh tại Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2022.
Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XII

Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XII

Bộ Công Thương phối hợp Sở Công Thương tỉnh Tây Ninh tổ chức Hội nghị Khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XII năm 2022
Tạo môi trường chính sách thuận lợi nhất cho phát triển cụm công nghiệp

Tạo môi trường chính sách thuận lợi nhất cho phát triển cụm công nghiệp

Bộ Công Thương đang nỗ lực nghiên cứu, xây dựng môi trường chính sách thuận lợi nhất, khắc phục mọi bất cập và chồng chéo trong công tác quản lý cho phát triển cụm công nghiệp. Ông Nguyễn Văn Thịnh- Phó Cục trưởng Cục Công Thương địa phương đã trao đổi với báo Công Thương xung quanh vấn đề này.
Tăng hàm lượng công nghệ thông tin trong triển khai công tác khuyến công

Tăng hàm lượng công nghệ thông tin trong triển khai công tác khuyến công

Đó là một trong những nội dung chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, tại Hội nghị toàn quốc về công tác khuyến công và trao giải sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia lần thứ IV- năm 2021, diễn ra vào sáng 10/12.
Chương trình khuyến công quốc gia: Đẩy nhanh tiến độ, thích ứng với diễn biến của dịch bệnh

Chương trình khuyến công quốc gia: Đẩy nhanh tiến độ, thích ứng với diễn biến của dịch bệnh

Cục Công Thương địa phương (Bộ Công Thương) đã gửi văn bản đến Sở Công Thương các địa phương đề nghị đẩy nhanh tiến độ Chương trình khuyến công quốc gia năm 2021, khảo sát đăng ký kế hoạch năm 2022, tuy nhiên các đề án triển khai phải đảm bảo hiệu quả và phù hợp với tình hình dịch bệnh
Thêm lực đẩy cho công nghiệp sản xuất, chế biến lâm sản

Thêm lực đẩy cho công nghiệp sản xuất, chế biến lâm sản

Đề án khuyến công quốc gia điểm “Hỗ trợ phát triển sản xuất, chế biến các sản phẩm từ gỗ, tre nứa trên địa bàn một số tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc giai đoạn 2021-2023” đang được rốt ráo triển khai, kỳ vọng tạo thêm lực đẩy cho công nghiệp chế biến lâm sản khu vực phía Bắc phát triển.
Trung tâm 1 chủ động cùng doanh nghiệp công nghiệp nông thôn chuyển đổi số

Trung tâm 1 chủ động cùng doanh nghiệp công nghiệp nông thôn chuyển đổi số

Bên cạnh trợ sức cho doanh nghiệp công nghiệp nông thôn đổi mới sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp 1 (Cục Công Thương địa phương) đã chủ động hỗ trợ chuyển đổi số, giúp các đối tượng này bắt nhịp với xu hướng sản xuất, kinh doanh còn nhiều hạn chế do dịch bệnh.
Hiệu quả từ những mô hình trình diễn kỹ thuật ở Lạng Sơn

Hiệu quả từ những mô hình trình diễn kỹ thuật ở Lạng Sơn

Những hiệu quả từ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất sản phẩm mới được khuyến công Lạng Sơn thực hiện trong năm qua đã giúp các cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT) trên địa bàn tỉnh nâng cao năng lực sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế cao và giải quyết việc làm cho nhiều lao động tại địa phương.
Khuyến công quốc gia: Hỗ trợ tối đa công nghiệp nông thôn

Khuyến công quốc gia: Hỗ trợ tối đa công nghiệp nông thôn

Trước bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra mạnh mẽ, để tiếp tục góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp (DN) công nghiệp nông thôn (CNNT), Chương trình Khuyến công quốc gia (KCQG) giai đoạn 2021 - 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với nhiều định hướng phát triển phù hợp với yêu cầu của tình hình mới.
Xem thêm

Đọc nhiều

Khẳng định một Việt Nam nghĩa tình, trách nhiệm, đoàn kết quốc tế cao cả

Khẳng định một Việt Nam nghĩa tình, trách nhiệm, đoàn kết quốc tế cao cả

Chiều 17/3, Thủ tướng gặp mặt và tuyên dương các tập thể, cá nhân trong đoàn công tác của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã tham gia cứu nạn, cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Chuyến tàu hỏa chở hàng hóa đầu tiên từ Trung Quốc đến tỉnh Đồng Nai

Chuyến tàu hỏa chở hàng hóa đầu tiên từ Trung Quốc đến tỉnh Đồng Nai

Chuyến tàu hỏa chở hàng hóa đầu tiên từ Trung Quốc đã đến ga Trảng Bom (tỉnh Đồng Nai) ngày hôm nay 16/3.
Thủ tướng giải đáp kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam

Thủ tướng giải đáp kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam

Rất nhiều kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp liên quan đến môi trường đầu tư, kinh doanh đã được Thủ tướng giải đáp tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2023.
Việt Nam tìm cách thu hút khách du lịch Ấn Độ

Việt Nam tìm cách thu hút khách du lịch Ấn Độ

Ấn Độ luôn là thị trường khách du lịch tiềm năng mà bất cứ quốc gia nào cũng đều muốn hướng đến. Tuy nhiên đây cũng là thị trường yêu cầu khắt khe, kỹ tính.
Đồng Nai tạo quỹ đất thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp

Đồng Nai tạo quỹ đất thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp

Đồng Nai đã và đang thực hiện các giải pháp phát triển quỹ đất công nghiệp sạch trên địa bàn để thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp.
Đề xuất giảm thuế nhập khẩu khô đậu tương từ 2% xuống 0%

Đề xuất giảm thuế nhập khẩu khô đậu tương từ 2% xuống 0%

Kiến nghị giảm thuế nhập khẩu khô đậu tương từ 2% xuống 0% để hỗ trợ ngành chăn nuôi trong nước đang hết sức khó khăn do giá đầu ra giảm mạnh.
Phát động cuộc thi sáng tác ca khúc “Hào khí doanh nhân Việt Nam”

Phát động cuộc thi sáng tác ca khúc “Hào khí doanh nhân Việt Nam”

Sáng 16/3, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam phát động Cuộc thi sáng tác ca khúc “Hào khí doanh nhân Việt Nam".
Hơn 16,6 triệu người Việt Nam đang nắm giữ tiền mã hóa

Hơn 16,6 triệu người Việt Nam đang nắm giữ tiền mã hóa

Việt Nam hiện có hơn 16,6 triệu người sở hữu tiền mã hóa, giá trị các hoạt động giao dịch tài sản số ở Việt Nam trong 12 tháng lên tới 112,6 tỷ USD.
Cảnh báo giả mạo Tổng cục Thuế yêu cầu cập nhật Căn cước công dân

Cảnh báo giả mạo Tổng cục Thuế yêu cầu cập nhật Căn cước công dân

Tổng cục Thuế khẳng định, không có chủ trương, cũng như không gửi email hay bất kỳ thông báo nào cho người nộp thuế về việc nêu trên.
Diễn đàn Nhịp cầu phát triển: Tìm giải pháp phát triển kinh tế miền Trung- Tây Nguyên

Diễn đàn Nhịp cầu phát triển: Tìm giải pháp phát triển kinh tế miền Trung- Tây Nguyên

Bên cạnh thúc đẩy đổi mới sáng tạo, liên kết phát triển vùng là giải pháp được kỳ vọng mang lại sự đột phá cho khu vực miền Trung và Tây Nguyên.
Phiên bản di động