Thắt chặt quản lý nhượng quyền và bán lẻ hiện đại

Siết xử phạt trong nhượng quyền thương mại

Trong bối cảnh mô hình nhượng quyền thương mại ngày càng phát triển tại Việt Nam, việc siết chặt quản lý, minh bạch hóa hoạt động này trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Dự thảo Nghị định mới của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thay thế các Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, 17/2022/NĐ-CP và 24/2025/NĐ-CP đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến các đơn vị liên quan, trong đó dành sự quan tâm đáng kể cho hành vi vi phạm trong lĩnh vực nhượng quyền thương mại.

Theo dự thảo, các hành vi vi phạm trong kinh doanh nhượng quyền thương mại sẽ bị xử phạt với mức tiền từ 1 đến 50 triệu đồng, tùy theo mức độ vi phạm. Cụ thể, hành vi nhượng quyền thương mại mà không có hợp đồng theo quy định sẽ bị xử phạt từ 1 đến 3 triệu đồng. Những vi phạm liên quan đến kê khai không trung thực trong hồ sơ đăng ký, hợp đồng không đúng quy định, cung cấp thông tin sai lệch hoặc không đầy đủ về nhượng quyền… sẽ bị xử phạt từ 3 đến 5 triệu đồng.

Mức xử phạt từ 5 đến 10 triệu đồng được áp dụng cho các trường hợp không đăng ký hoạt động nhượng quyền hoặc không thông báo cho cơ quan chức năng về các thay đổi có liên quan. Đặc biệt, các hành vi nghiêm trọng hơn như kinh doanh nhượng quyền với hàng hóa thuộc diện phải có giấy phép nhưng không đảm bảo điều kiện, hoặc tiếp tục hoạt động khi hợp đồng đã hết hiệu lực sẽ bị phạt từ 10 đến 30 triệu đồng.

Cao nhất, mức phạt từ 30 đến 50 triệu đồng sẽ áp dụng với hành vi kinh doanh nhượng quyền thương mại hàng hóa đã bị cấm lưu thông hoặc đang áp dụng biện pháp tạm ngừng lưu thông. Ngoài xử phạt tiền, các cá nhân, tổ chức vi phạm còn buộc phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ các hành vi sai phạm.

Việc đưa ra khung xử phạt chi tiết và mang tính răn đe này không chỉ hướng đến việc lập lại trật tự trong hoạt động nhượng quyền thương mại, mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của bên nhận nhượng quyền và người tiêu dùng, những đối tượng dễ bị tổn thương nhất khi rơi vào các hệ thống thiếu minh bạch hoặc cố tình qua mặt pháp luật.

Thị trường bán lẻ Việt Nam đang cạnh tranh ngày càng khốc liệt

Quản lý chợ, siêu thị, trung tâm thương mại

Song hành với lĩnh vực nhượng quyền, dự thảo Nghị định cũng đặt ra những quy định chặt chẽ hơn với hoạt động quản lý và kinh doanh tại chợ, siêu thị, trung tâm thương mại. Những vi phạm tưởng chừng nhỏ như không niêm yết nội quy, không duy trì thiết bị cân đối chứng hay không phổ biến chính sách pháp luật cho thương nhân tại chợ… cũng sẽ bị xử phạt từ 5 đến 10 triệu đồng.

Bên cạnh đó, các hành vi vi phạm như không có biển hiệu theo quy định, kinh doanh khi chưa đăng ký hoạt động thương mại, hay bán hàng hóa không ghi rõ tên hàng và địa điểm bảo hành… sẽ bị xử phạt từ 10 đến 20 triệu đồng. Đặc biệt, việc buôn bán trong chợ, siêu thị, trung tâm thương mại các loại hàng hóa nguy hiểm như chất phóng xạ, vật liệu nổ, hóa chất độc hại... có thể bị xử phạt tới 30 triệu đồng, kèm theo hình thức đình chỉ hoạt động từ 1 đến 3 tháng.

Một loạt hành vi khác như không ký hợp đồng với thương nhân thuê địa điểm, không báo cáo hoạt động theo định kỳ, không hòa giải tranh chấp khi có yêu cầu, hay không giám sát chất lượng hàng hóa cũng bị đưa vào danh mục xử phạt. Điều này thể hiện nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc siết lại các khâu vận hành, tránh để các mô hình kinh doanh hiện đại phát triển tự phát, thiếu nền tảng pháp lý và giám sát.

Việc quy định chi tiết mức vi phạm đối với các mô hình chợ, siêu thị, trung tâm thương mại không chỉ có ý nghĩa pháp lý, mà còn là một bước đi chiến lược nhằm nâng cao chất lượng môi trường kinh doanh, bảo vệ người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường bán lẻ Việt Nam đang cạnh tranh ngày càng khốc liệt, với sự gia nhập của nhiều tập đoàn lớn trong và ngoài nước.