Nhiều doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng luôn tìm cách 'né' thuế

Phần lớn các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng không tiến hành đăng ký kinh doanh nên cơ quan thuế khó quản lý là nguyên nhân thất thu thuế.
Người Việt chi bao nhiêu tiền mua sắm online trên các sàn thương mại điện tử?Kiểm soát rủi ro về thuế khi kinh doanh thương mại điện tửViệt Nam đón đầu làn sóng thương mại điện tử xuyên biên giới

Sự phát triển bùng nổ của các sàn thương mại điện tử đóng góp nhiều cho bứt phá của thương mại điện tử, nhất là thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới tăng trưởng mạnh mẽ.

Theo thống kê của nền tảng số liệu thương mại điện tử Metric, trong quý II/2024, ước tổng doanh thu trên 5 sàn thương mại điện tử bán lẻ trực tuyến lớn nhất Việt Nam gồm: Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Tiktokshop đạt khoảng 85.000 tỷ đồng, tăng 78% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách thuế đối với thương mại điện tử. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như khó khăn trong việc xác định đối tượng nộp thuế. Do đặc thù của hoạt động kinh doanh trực tuyến, việc xác định chính xác đối tượng nộp thuế, đặc biệt là các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ trên các nền tảng mạng xã hội, gặp nhiều khó khăn.

Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách thuế đối với thương mại điện tử.
Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách thuế đối với thương mại điện tử. Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, do các hoạt động kinh doanh trên không gian mạng thường có tính chất linh hoạt, nhiều hình thức, nên việc quản lý và thu thuế gặp nhiều trở ngại, dẫn đến tình trạng thất thu ngân sách. Các quy định pháp luật hiện hành về thuế chủ yếu được xây dựng cho hình thức kinh doanh truyền thống, do đó, việc áp dụng vào hoạt động thương mại điện tử còn nhiều bất cập. Việc nhiều doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế tạo ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường.

Theo Bộ Tài chính, tổng doanh thu thương mại điện tử của Việt Nam hiện đạt khoảng 20,5 tỷ USD và sẽ đạt 30,5 tỷ USD vào năm 2025. Việt Nam được xác định là quốc gia có tăng trưởng về thương mại điện tử nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Từ đó, đặt ra yêu cầu về quản lý thuế và quản lý về chất lượng hàng hóa, chống lừa đảo trên nền tảng thương mại điện tử.

Hiện nay, số thuế thu từ lĩnh vực này đang ở mức khá khiêm tốn, chưa tương xứng với doanh thu khủng của các nền tảng kinh doanh trong nước và xuyên biên giới ở Việt Nam. Việc này, có thể gây ra thất thoát cho ngân sách nhà nước, tạo tình trạng bất bình đẳng giữa những người kinh doanh.

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, khả năng thất thu ngân sách nhà nước từ thuế đối với kinh doanh thương mại điện tử rất lớn khi các cơ quan quản lý khó giám sát và thu thập thông tin về mua bán kinh doanh trực tuyến. Phần lớn các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử tại Việt Nam không tiến hành đăng ký kinh doanh nên cơ quan thuế khó theo dõi, quản lý, xác định đối tượng.

Đặc biệt, với hoạt động livestream, mua bán hàng hóa của cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội cũng có nhiều khó khăn vì pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc quản lý thuế đối với các cá nhân này. Một số nền tảng mạng xã hội vẫn chưa thiết lập hiện diện thương mại tại Việt Nam, dẫn đến khó khăn trong việc cung cấp thông tin.

Ngoài ra, cơ quan quản lý còn thiếu kinh nghiệm và công cụ để quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh trực tuyến.Ý thức chấp hành pháp luật của người nộp thuế còn hạn chế, một số bộ phận người nộp thuế chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế của mình.

Ông Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cấp cao Học viện Tài chính - cho rằng, Việt Nam đang thất thu những khoản thuế từ lĩnh vực này. Các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng thường tìm cách né thuế, chia nhỏ thành nhiều tài khoản khác nhau để kinh doanh, dẫn đến việc kê khai thuế có sự không chuẩn xác và rất khó có thể kiểm soát được. Nhiều trang mạng xã hội có nguồn gốc ở nước ngoài và không có pháp nhân quản lý ở Việt Nam gây không ít khó khăn trong việc nắm bắt thông tin và thực hiện thu thuế.

Dù cơ quan thuế có thể truy cập thông tin trên các nền tảng mạng xã hội và yêu cầu người livestream cung cấp sao kê ngân hàng, thông tin sử dụng dịch vụ của đơn vị vận chuyển để yêu cầu cá nhân livestream nộp thuế nhưng rất khó để xác định được đâu là giao dịch chuyển từ hoạt động kinh doanh, đâu là giao dịch dân sự bình thường” - ông Đinh Trọng Thịnh cho biết.

Việc quản lý thuế đối với thương mại điện tử là một thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để tăng cường nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Việc xây dựng một hệ thống quản lý thuế hiệu quả và minh bạch sẽ góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng và bền vững.

Số liệu quản lý thuế trong 2 năm gần nhất đã ghi nhận kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử năm 2022 là 83 nghìn tỷ đồng; năm 2023 số thuế đã nộp là 97 nghìn tỷ đồng.

Từ đầu năm đến nay, doanh thu quản lý thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử là 1,98 triệu tỷ đồng. Số thuế đã nộp gần 55 nghìn tỷ đồng, đã có 103 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, kê khai, nộp thuế tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, thời gian qua, cơ quan thuế luôn chú trọng xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra đối với người nộp thuế có hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, livestream bán hàng online. Chỉ tính riêng trong những tháng đầu năm 2024, cơ quan thuế đã xử lý vi phạm 4.560 người nộp thuế (gồm 1.274 doanh nghiệp, 3.286 cá nhân), với số thuế xử lý truy thu và phạt là 297 tỷ đồng.

Nguyễn Thanh
Bình luận

Đọc nhiều

Thị trường xe máy phục hồi sản xuất, tăng trưởng ổn định

Thị trường xe máy phục hồi sản xuất, tăng trưởng ổn định

Sản lượng xe máy xuất xưởng trong tháng 8/2025 tiếp tục ở mức cao, đảm bảo nguồn cung dồi dào và góp phần thúc đẩy sức mua trong mùa cao điểm đầu năm học mới.
Triển lãm thành tựu đất nước: Động lực tăng trưởng kinh tế

Triển lãm thành tựu đất nước: Động lực tăng trưởng kinh tế

Triển lãm thành tựu đất nước không chỉ là sự kiện chính trị – văn hóa trọng đại mà còn trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.
Infographic | Bức tranh xuất khẩu 8 tháng năm 2025

Infographic | Bức tranh xuất khẩu 8 tháng năm 2025

8 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2024.
Infographic | Bán lẻ hàng hóa và dịch vụ của Hà Nội 8 tháng tăng 12,6%

Infographic | Bán lẻ hàng hóa và dịch vụ của Hà Nội 8 tháng tăng 12,6%

8 tháng năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trên địa bàn Hà Nội đạt 615,7 nghìn tỷ đồng, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Infographic | 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành giáo dục

Infographic | 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành giáo dục

Nhằm thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách về giáo dục và đào tạo, ngành Giáo dục xác định chủ đề năm học 2025-2026: “Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển”.
Infographic | Việt Nam thu hút hơn 26 tỷ USD vốn FDI trong 8 tháng

Infographic | Việt Nam thu hút hơn 26 tỷ USD vốn FDI trong 8 tháng

8 tháng năm 2025 tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đạt 26,14 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm trước.
 NEPCON Vietnam 2025 sẽ trình diễn loạt công nghệ điện tử mới nhất

NEPCON Vietnam 2025 sẽ trình diễn loạt công nghệ điện tử mới nhất

Ngày 10/9, tại Hà Nội, gần 300 thương hiệu doanh nghiệp quốc tế sẽ quy tụ ở triển lãm quốc tế NEPCON Vietnam 2025, giới thiệu nhiều công nghệ điện tử mới nhất.
Thanh Hóa: Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã công nghệ cao

Thanh Hóa: Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã công nghệ cao

Tỉnh Thanh Hóa xác định, sẽ chú trọng phát triển kinh tế tập thể, mà nòng cốt đó là các hợp tác xã nông nghiệp sẽ ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy sản xuất, giao thương.
Infographic | Bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng

Infographic | Bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng

8 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 4.579,0 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước.
Quảng Ngãi: Chủ động quảng bá, xúc tiến thương mại trên nền tảng số

Quảng Ngãi: Chủ động quảng bá, xúc tiến thương mại trên nền tảng số

Xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP, sản phẩm nông sản trên nền tảng số giúp các chủ thể tại Quảng Ngãi quảng bá thương hiệu, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.