Xem xét điều chỉnh mức thuế giá trị gia tăng để tăng nguồn thu ngân sách

Theo Bộ Tài chính, khi thảo luận về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi, có một số đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu lộ trình tăng thuế suất thuế VAT.
Hướng dẫn thực hiện Nghị định 72/2024/NĐ-CP về chính sách giảm thuế giá trị gia tăngSiết chặt quản lý thuế giá trị gia tăng đối với nhà cung cấp nước ngoàiTổng thu ngân sách do cơ quan thuế quản lý ước đạt 1,2 triệu tỷ đồng

Thời gian qua, thuế giá trị gia tăng (VAT) đã chứng minh được vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, một số ý kiến từ cử tri đã đặt ra những câu hỏi về việc áp dụng mức thuế VAT 10% đối với các mặt hàng, dịch vụ mà người tiêu dùng đã phải trả phí.

Cụ thể, gửi kiến nghị tới Bộ Tài chính thông qua Ban Dân nguyện, cử tri tỉnh Bạc Liêu đề nghị xem xét, sửa đổi, bổ sung lại Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi. Cử tri cho rằng việc người dân đã phải chịu phí tiêu dùng mà vẫn phải đóng thêm 10% VAT là không hợp lý.

Trước kiến nghị của cử tri, Bộ Tài chính đã có những giải trình chi tiết. Theo đó, thuế giá trị gia tăng là một loại thuế gián thu, được tính trên giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ trong suốt quá trình sản xuất, lưu thông đến tay người tiêu dùng. Chính vì vậy, thuế VAT đã được bao gồm trong giá cả hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng mua.

Các nước phát triển và các nước đang phát triển đều thực hiện cơ cấu lại thu NSNN theo hướng tăng cường vai trò của thuế GTGT.
Thuế giá trị gia tăng là nguồn thu quan trọng, ổn định, bảo đảm tỷ lệ động viên hợp lý cho ngân sách nhà nước. Ảnh minh họa

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng, thuế VAT đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết thu nhập, đảm bảo công bằng xã hội và góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Qua tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Luật Thuế giá trị gia tăng cho thấy, thuế giá trị gia tăng trong thời gian qua đã thể hiện được vai trò điều tiết thu nhập để đảm bảo công bằng xã hội, góp phần điều tiết vĩ mô nền kinh tế thông qua điều tiết tiêu dùng và tiết kiệm, tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, chú trọng khuyến khích phát triển nông nghiệp, giảm chi phí đối với hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, đảm bảo an ninh xã hội và định hướng sản xuất và tiêu dùng.

Bộ Tài chính cho biết, khi thảo luận về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi, có một số đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu lộ trình tăng thuế suất thuế giá trị gia tăng. Tuy nhiên, Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu thời điểm thích hợp thực hiện mục tiêu này để trình Quốc hội xem xét quyết định trong giai đoạn thực hiện tiếp theo của Chiến lược cải cách hệ thống thuế.

Qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế, có thể thấy xu hướng áp dụng thuế VAT ngày càng phổ biến trên toàn cầu. Số lượng quốc gia sử dụng loại thuế này đã tăng đáng kể trong những năm qua, từ khoảng 140 nước năm 2004 lên 195 nước năm 2020. Không chỉ vậy, mức thuế suất VAT trung bình cũng có xu hướng tăng lên.

Theo số liệu thống kê của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) về mức thuế suất của 164 quốc gia, vùng lãnh thổ năm 2020, có thể thấy mức thuế suất thuế giá trị gia tăng phổ thông 10% của Việt Nam tương đối thấp. Cụ thể, có 122 nước có mức thuế suất phổ thông từ 13% đến 27% (trong đó 84 nước có mức thuế suất từ 17% đến 27%); 26 nước có mức thuế suất phổ thông ở mức 10% đến dưới 13%; và 16 nước có mức thuế suất phổ thông dưới 10%. Các nước láng giềng của Việt Nam như Lào, Indonesia, Campuchia cũng có mức thuế suất phổ biến là 10%; Trung Quốc có mức thuế suất 13%; Philippines có mức thuế suất 12%.

Tuy nhiên, việc tăng thuế VAT cũng đặt ra một số thách thức ảnh hưởng tới người tiêu dùng như có thể làm tăng giá cả hàng hóa, dịch vụ, gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh giá bán để bao gồm thuế VAT mới, điều này có thể làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Để khắc phục những khó khăn này, trước khi quyết định tăng thuế VAT, cần có đánh giá kỹ lưỡng về tác động của việc tăng thuế đối với nền kinh tế và đời sống người dân. Thông tin rộng rãi cho người dân về mục đích và lợi ích của việc tăng thuế VAT, đồng thời giải thích rõ ràng về cơ chế tính thuế và các biện pháp hỗ trợ người dân. Việc tăng thuế VAT cần được kết hợp với các giải pháp khác như cải cách thuế, chống thất thu thuế, để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả.

Trong hệ thống chính sách thuế hiện nay, thuế giá trị gia tăng là nguồn thu quan trọng, ổn định, bảo đảm tỷ lệ động viên hợp lý cho ngân sách nhà nước nhằm đáp ứng nguồn tài chính cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội. Theo thống kê, số thu về thuế giá trị gia tăng chiếm tỷ lệ cao trong tổng số thu về thuế, cụ thể: năm 2022 khoảng 24,5%, năm 2023 khoảng 23%.
Nguyễn Vy
Bình luận

Đọc nhiều

Triển vọng ngành điện: Sản lượng duy trì đà tăng, cơ cấu dịch chuyển

Triển vọng ngành điện: Sản lượng duy trì đà tăng, cơ cấu dịch chuyển

Năm 2025, sản lượng điện tiếp tục tăng trưởng mạnh, trong khi cơ cấu nguồn cung dần dịch chuyển từ nhiệt điện truyền thống sang LNG và năng lượng tái tạo.
Đại hội thi đua yêu nước ngành Công Thương: Dấu mốc phát triển mới

Đại hội thi đua yêu nước ngành Công Thương: Dấu mốc phát triển mới

Sáng ngày 30/9, Đại hội thi đua yêu nước ngành Công Thương lần thứ IV giai đoạn 2025-2030 đã diễn ra đánh dấu bước phát triển mới của ngành.
Từ làng nghề đến thị trường thế giới: Truyền thông mở đường cho OCOP

Từ làng nghề đến thị trường thế giới: Truyền thông mở đường cho OCOP

Tại Hội nghị kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP, vai trò của truyền thông được nhấn mạnh như chìa khóa nâng tầm thương hiệu làng nghề.
Dệt may là mặt hàng dẫn đầu xuất khẩu sang Nga

Dệt may là mặt hàng dẫn đầu xuất khẩu sang Nga

8 tháng đầu năm 2025 Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Nga đạt hơn 1,5 tỷ USD, tăng 0,09% so với cùng kỳ năm 2024.
Tiêu thụ điện khởi sắc, lợi nhuận ngành điện cải thiện

Tiêu thụ điện khởi sắc, lợi nhuận ngành điện cải thiện

Trong quý 3/2025, tiêu thụ điện phục hồi với mức tăng 7,7%, giúp biên lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp nhiệt điện và điện khí cải thiện rõ rệt.
Xuất khẩu cá rô phi tăng mạnh, vượt xa 5 năm trở lại đây

Xuất khẩu cá rô phi tăng mạnh, vượt xa 5 năm trở lại đây

8 tháng năm 2025, xuất khẩu cá rô phi (trong đó bao gồm cả cá diêu hồng) đạt hơn 63 triệu USD, tăng 174% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngân hàng Nhà nước ấn định hạn mức nhập khẩu vàng

Ngân hàng Nhà nước ấn định hạn mức nhập khẩu vàng

Trước 15/12 hàng năm, Ngân hàng Nhà nước sẽ cấp hạn mức nhập khẩu vàng cho từng doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có hồ sơ đề nghị.
Sơn La: Những kết quả ấn tượng sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 35

Sơn La: Những kết quả ấn tượng sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 35

Kết quả 10 năm thực hiện Chỉ thị 35 ở Sơn La cho thấy quyết tâm của hệ thống chính trị: Hàng nghìn vụ việc khiếu nại, tố cáo được giải quyết, giữ vững ổn định từ cơ sở.
Infographic | Thương mại  Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 160 tỷ USD

Infographic | Thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 160 tỷ USD

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 8, thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt 159,94 tỷ USD và nhập siêu của Việt Nam lên tới 75,92 tỷ USD.
Hợp tác kinh tế biên giới Việt Nam - Trung Quốc: Mô hình nào hợp lý?

Hợp tác kinh tế biên giới Việt Nam - Trung Quốc: Mô hình nào hợp lý?

Việt Nam và Trung Quốc đang phối hợp xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới, đây là mô hình chưa có tiền lệ nên nhận được nhiều ý kiến tham vấn.