Gỏi cá nhệch – đặc sản ngon nức tiếng của vùng đất Nga Sơn

Cá nhệch có thể chế biến được thành nhiều món như kho, nấu canh chua, rán… Nhưng gỏi vẫn là cách ăn phổ biến và được ưa chuộng nhất. Miếng gỏi cá với cách gói độc đáo, vừa miếng, khi cắn ra bạn sẽ cảm nhận được vị dai, ngọt của cá nhệch, vị bùi, cay, đắng, chua… của những gia vị ăn kèm ngay trên đầu lưỡi.

Cách thành phố Thanh Hóa 60km về phía Đông Bắc, cách Hà Nội 130km, nằm trên trục đường 10, huyện Nga Sơn tỉnh Thanh từ lâu đã nổi tiếng với nem chua, rượu nếp, ốc còi, mắm tôm… và đặc biệt là món gỏi cá nhệch không đâu sánh bằng.

Cá nhệch là loại cá da trơn, có hình dáng giống con lươn nhưng to hơn. Nhệch thường sống ở các vùng đầm phá ven bờ, vùng cửa sông, hang động…. Cá nhệch rất khỏe, sống chủ yếu ở vùng nước lợ tuy nhiên trong môi trường nước mặn và nước ngọt nhệch vẫn sống được. Mình cá trơn, nhầy rất khó bắt nên chỉ có thể bắt được bằng cách ra cửa biển đóng đáy hoặc dùng những chiếc xiên cá ba răng to và chắc khỏe để đâm.

Nhệch có nhiều thịt, ít xương, nhiều đạm nhưng mang tính lành. Nhệch có thể chế biến thành nhiều món như lẩu cá, cháo cá… nhưng nổi tiếng nhất vẫn phải kể đến món gỏi cá nhệch. Sau khi bắt về cá phải được làm ngay cho tươi. Muốn sạch nhớt, người dân thả nhệch vào nước vôi trong hoặc tro chờ khoảng 15 phút cho cá yếu dần, bóp và tuốt để cá hết nhớt sau đó dùng nước muối loãng để rửa sạch.

Khi nhệch đã hết nhớt, cắt khoanh da ở cổ, dùng kìm để lột phần da nhệch ra giống như lột da rắn, lột từ từ cho đến hết đuôi, phần thịt trắng hồng sẽ lộ ra. Da nhệch khá dai nên chỉ cần kéo chắc tay là có thể tuốt hết phần da một cách dễ dàng.

Thịt cá sau khi sơ chế có màu trắng hồng, trông rất bắt mắt.

Phần đầu và ruột cá được cắt bỏ đi rồi bắt đầu lọc tách phần thịt và xương. Khi lọc phải thật khéo léo và tỉ mỉ để cá không bị nát và dính xương dăm. Đồng thời để cá không bị tanh, tránh để cá dính nước, làm đến đâu người ta dùng giấy thấm khô đến đó. Thịt được thái mỏng, ngâm với nước chanh, riềng, sả vớt ra vắt thật khô để thịt cá chín và mất đi vị tanh.

Thịt cá sau khi lọc xương được bóp với chanh tươi, sau đó dùng vải thấm sạch, thái miếng vừa ăn. Dùng nước tỏi, riềng vào ướp rồi cho vào tấm vải xô vắt cho ráo nước. Khi ăn, trộn thịt đã ướp với thính gạo rang cho đến khi thính bám đều miếng thịt cá, từng miếng cá nhệch tơi, không dính nhau và khô.

Thực khách miệng nhâm nhi chén rượu, trong tay sắp xếp các loại rau kẹp với gỏi cá nhệch đã chế biến và thưởng thức cùng lúc. Vị nồng của rượu hòa quyện với vị ngọt, mát, chát, cay,.. từ các gia vị và rau sống đã tạo nên một sự hài hòa khác biệt chỉ riêng món này mới có

Đầu, đuôi, xương và da được chiên lên, xay nhỏ với vỏ quýt và một số gia vị khác, mang chưng cùng với nước mẻ thành một thứ sền sệt, vàng vàng, béo ngậy được gọi là chẻo. Chéo chính là điểm nhấn cho món gỏi cá nhệch ở Nga Sơn.

Gỏi cá nhệch được ăn cùng với nhiều loại rau thơm như bạc hà, tía tô, ngổ, cúc tần, vọng cách… nhưng không thể thiếu được đó là bánh đa, lá sung (hoặc lá lộc vừng), đinh lăng, sung quả tất cả đều phải là loại bánh tẻ.

Rổ rau xanh non không thể thiếu khi thưởng thức gỏi cá nhệch.

Chẻo – linh hồn của món gỏi cá nhệch.

Đối với các chị và trẻ nhỏ không ăn được gỏi cá sống, thì bánh đa chấm chẻo lại đã trở thành món ăn khoái khẩu, mong đợi mỗi khi các đấng mày râu chuẩn bị cho món gỏi cá.

Gỏi cá nhệch từ lâu đã trở thành niềm tự hào, món ngon đãi khách của người dân Nga Sơn bên mâm cơm quây quần, cùng với chai rượu nếp. Vừa trò chuyện, vừa nhâm nhi những ly rượu ấm, cay nồng, vừa mời nhau những miếng gỏi cá hấp dẫn là niềm vui bình dị, thấm đậm nghĩa tình của người dân mỗi khi có khách về thăm./.

Theo langvietonline.vn