Đại án “Chuyến bay giải cứu”: “Ám ảnh án tử”, Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế được điều trị tâm thần

Ngày 14/7, phiên tòa xét xử vụ án "chuyến bay giải cứu" tiếp tục phần thẩm vấn để làm rõ hành vi đưa, nhận hối lộ của các cựu quan chức. Lời khai tại toà những ngày qua cho thấy trong đại dịch, các bị cáo là quan chức của nhiều bộ, ngành đã nhũng nhiều, gây khó dễ cho doanh nghiệp để cấp phép “chuyến bay giải cứu”.

Cựu Phó cục trưởng khai 37 năm trong ngành rất trong sạch

Tại Bộ Công an, có 3 bị cáo là cựu cán bộ Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (QLXNC) bị xét xử về tội “Nhận hối lộ”. Các bị cáo gồm Trần Văn Dự, cựu Phó cục trưởng; Vũ Anh Tuấn, cựu Phó Trưởng phòng Tham mưu và và Vũ Sỹ Cường, cựu cán bộ Cục, thành viên Tổ tham mưu.

Cơ quan điều tra xác định 3 bị cáo này đã tạo thành "một nhóm lợi ích", trong đó Tuấn được giao liên hệ với doanh nghiệp, yêu cầu chi 50 - 200 triệu đồng/chuyến bay hoặc 500 nghìn - 1,5 triệu đồng/1 hành khách, tùy thời điểm.

Bị cáo Trần Văn Dự được dẫn giải tới phiên toà.

Doanh nghiệp nào không chấp nhận chung chi, Vũ Anh Tuấn sẽ gây khó dễ bằng cách không cho tổ chức chuyến bay hoặc trả lời vào sát ngày. Cơ quan điều tra xác định, đây là hành vi nhũng nhiễu, ép doanh nghiệp chi tiền hối lộ.

Kết quả điều tra cũng xác định, bị can Vũ Anh Tuấn đã 46 lần nhận tiền của doanh nghiệp với tổng số 27,3 tỷ đồng; Trần Văn Dự nhận hối lộ 7,6 tỷ đồng và Vũ Sỹ Cường nhận hối lộ 9,3 tỷ.

Tại tòa, bị cáo Dự khai giữ chức Phó cục trưởng từ tháng 6/2015 đến tháng 2/2022, khi chờ nghỉ hưu thì bị khởi tố. Ông Dự khai giai đoạn đầu giải quyết đề nghị cấp phép các "chuyến bay giải cứu" không được cấp dưới báo cáo việc doanh nghiệp đưa tiền.

Đến tháng 7/2021, ông Dự được Tuấn báo cáo việc 7 lần nhận tiền cảm ơn từ doanh nghiệp, cộng lại được 7,5 tỷ đồng. Theo ông Dự, khi thấy một số cán bộ của Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao bị bắt, bản thân đã nhận thức được vấn đề và thấy hành vi của mình là sai.

Do vậy, khi làm việc với Cơ quan điều tra, ông Dự đã nhận tội, thành khẩn ngay từ đầu vì xác định "đây là những khoản tiền mình nhận và mình chỉ đạo chia là sai, sai hoàn toàn".

Cuối phần trình bày, cựu Phó cục trưởng phân trần 37 năm trong lực lượng Công an, những năm trong ngành của ông "rất trong sạch", nhưng 6 tháng cuối cùng trước khi nghỉ hưu thì "vấy bẩn". "Do đó tôi đã nói với gia đình phải khắc phục và đến nay đã khắc phục 100% số tiền tôi đã nhận", bị cáo Dự nói trước tòa.

"Ép" chi tiền theo kiểu "đếm đầu"

Trong vụ án, Phạm Trung Kiên, Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế bị cáo buộc đã lợi dụng vị trí của mình trong quá trình chuyển hồ sơ phê duyệt "chuyến bay giải cứu", nhận hối lộ 253 lần, tổng số hơn 42,6 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, Phạm Trung Kiên có nhiệm vụ tiếp nhận, trình Thứ trưởng duyệt, ký văn bản trả lời liên quan đến việc cho ý kiến xét duyệt các chuyến bay theo đề nghị của Bộ Ngoại giao và các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Khi thực hiện nhiệm vụ, Phạm Trung Kiên yêu cầu đại diện các doanh nghiệp, cá nhân chi tiền từ 50-200 triệu đồng cho mỗi chuyến bay hoặc từ 500 ngàn đồng đến 2 triệu đồng mỗi hành khách.

Đối với khách lẻ, chi phí này là 7-15 triệu đồng/người. Cơ quan điều tra xác định từ tháng 2/2021 đến tháng 12/2021, Phạm Trung Kiên đã nhận hối lộ của 18 cá nhân đại diện doanh nghiệp và một số khách lẻ.

Bị cáo Phạm Trung Kiên tại phiên tòa.

Trả lời câu hỏi của luật sư, nhiều bị cáo trong nhóm doanh nghiệp khai Kiên không yêu cầu họ phải đưa tiền cố định là 150 triệu đồng/chuyến. Có người khai bị cáo Vũ Anh Tuấn, cựu Phó Trưởng phòng Tham mưu, Cục QLXNC yêu cầu họ đã chi cho Tuấn 150 triệu đồng, cũng phải "đưa cho người của Bộ Y tế số tiền như vậy".

Về chuyến bay, công ty của Đào Minh Dương, Chủ tịch Công ty Vijasun được cấp phép 17 chuyến và bị Kiên ép chuyển 150 triệu đồng/chuyến trước mỗi khi cấp phép. Bị cáo khẳng định: "Tôi bị ép, công ty của tôi phải đưa tiền chứ tôi không muốn đưa".

Trong vụ án này, bị cáo Phạm Trung Kiên được xác định là người nhận hối lộ nhiều nhất, hơn 42 tỷ đồng, số lần nhận tiền cũng nhiều nhất 253 lần. Tuy nhiên, bị cáo nhiều lần bác bỏ việc ép buộc các doanh nghiệp phải đưa tiền. Kiên giải thích việc nhận hối lộ hơn 42,6 tỷ đồng do "các doanh nghiệp chủ động tìm đến, tự đưa ra mức chi thì bị cáo nhận".

Bị cáo Kiên khai, do phạm tội nhận hối lộ, bị cáo phải đối diện với mức án từ 20 năm, tù chung thân và có thể là hình phạt tử hình nên bị cáo rất áp lực, căng thẳng, nhiều khi "bị ám ảnh về mức án tử hình" và "chỉ muốn chết để thoát khỏi áp lực"… Do đó, bị cáo Kiên được điều trị rối loạn tâm thần.