Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Việt Nam có thế mạnh "trời cho" về hàng hải

Chiều 22/3, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng đã chủ trì Hội nghị đối thoại doanh nghiệp hàng hải và đường thủy nội địa tại TP Hồ Chí Minh. Hội nghị là dịp để các cơ quan chức năng, đại diện các đơn vị, doanh nghiệp hàng hải, đường thuỷ nội địa chia sẻ thực trạng, tìm hướng phát triển cho ngành hàng hải và đường thuỷ nội địa Việt Nam.

Hàng hải nước ta có các thế mạnh "trời cho"

Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, nước ta có các thế mạnh "trời cho" về hàng hải như bờ biển dài và nhiều cảng biển lớn phân bổ từ Bắc vào Nam. Ngoài ra, còn có hệ thống đường thủy nội địa ở ba miền Bắc, Trung và Nam.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VGP

Dù đã được đầu tư phát triển, song hệ thống cảng biển và đường biển vẫn chưa được khai thác hiệu quả như mong đợi. Trái lại, thị phần vận chuyển đường bộ chiếm khoảng 80% thị trường hàng hoá và gần 100% thị trường hành khách.

Từ đó, lãnh đạo ngành giao thông bày tỏ mong muốn các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cụ thể, thiết thực để khai thác tối đa ưu thế trong lĩnh vực hàng hải. Một số vấn đề cụ thể có thể được đặt ra như số lượng đội tàu vận tải ven bờ hiện nay có đủ để đáp ứng nhu cầu? Nếu không, cần có những chính sách hỗ trợ nào để thúc đẩy phát triển đội tàu này? Trên phương diện pháp lý, để triển khai các vấn đề trên, nhà nước cần ban hành những chính sách gì?

"Bộ Giao thông Vận tải phải làm gì? Phát triển các cảng thủy thế nào? Kết nối giữa cảng biển và đường thuỷ nội địa có vấn đề gì? Từ cảng bến thuỷ lên cảng cạn, kho hàng ra sao…? Chúng tôi rất cần sự tham gia góp ý của các địa phương và doanh nghiệp", ông Thắng nhấn mạnh.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Lê Chơn Tâm, đại diện Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, Tổng Giám đốc cảng Sài Gòn cho biết, điều kiện cần và đủ để có cảng trung chuyển đầu tiên tại Việt Nam là phải có đối tác phù hợp, đúng vị trí gần với các tuyến đường hàng hải chính toàn cầu, dễ dàng tiếp cận bằng các dịch vụ trung chuyển và biển sâu. Đồng thời phải có yếu tố địa lý thuận lợi, nước sâu trên 15,5m tiếp nhận tàu post-panamax, bãi có thể mở rộng, trang thiết bị công suất lớn và đúng thời điểm...

Ông Tâm đề xuất Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải bổ sung quy hoạch và xây dựng chiến lược cho khu vực cảng, phát triển cảng xanh, thiết lập cơ chế hỗ trợ chính sách, thu hút vốn đầu tư, cải tạo mở rộng hệ thống sông ngòi, có cơ chế phát triển giao thông thủy nội địa.

Trong khi đó, ông Vũ Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần vận tải và xếp dỡ Hải An, cho biết khó khăn của doanh nghiệp trong việc đầu tư tàu hiện nay là vốn đầu tư lớn, lãi suất vay ngân hàng cao dẫn đến chi phí lãi vay lớn. Do đó, ông Hải kiến nghị nhà nước cần có chính sách tốt hơn về lãi vay cho doanh nghiệp đầu tư phát triển đội tàu container, như miễn hoặc giảm thuế VAT nhập khẩu tàu container hoặc thuê, mua container, tăng tuổi tàu được phép đăng ký và treo cờ Việt Nam từ 15 lên 17 tuổi.

Bên cạnh đó, cần áp dụng chính sách quản lý giám sát hải quan theo hướng linh hoạt và thông thoáng nhất cho doanh nghiệp Việt Nam khai thác và vận chuyển container hàng xuất, nhập khẩu chuyển cảng, quá cảnh. Ngoài ra, cũng cần miễn thuế thu nhập cho thuyền viên trên tàu khai thác nội địa.

Đồng quan điểm với ông Hải, đại diện một số doanh nghiệp cũng cho rằng nhà nước cần quản lý và điều chỉnh các chi phí liên quan đến hoạt động khai thác tàu container tại tất cả cảng biển Việt Nam (như phí bốc xếp...) và ưu tiên giá tốt cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Nâng tỷ trọng vận tải hàng hải, thuỷ nội địa lên ít nhất 50%

Chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng mong muốn hội nghị sẽ tìm ra cách tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hàng hải, đường thuỷ nội địa. Đồng thời có giải pháp nâng tỷ trọng vận tải hàng hải, thuỷ nội địa lên ít nhất 50%

"Mong muốn của chúng tôi là trong thời gian tới phải nâng tỉ trọng vận tải hàng hải, đường thuỷ nội địa lên ít nhất là 50%... Nếu làm được điều đó, sẽ giúp giảm chi phí logistics, giảm chi phí bảo trì, bảo dưỡng. Điều quan trọng nữa là giảm được tai nạn giao thông, giảm số người chết, số người bị thương. Đây là vấn đề mà Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng bày tỏ.

Cảng Cái Mép - Thị Vải nhìn từ trên cao. Ảnh: Baogiaothong

Vẫn theo ông Thắng, với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Giao thông Vận tải sẽ phối hợp với các cơ quan, doanh nghiệp để hiện thực hóa tiềm năng đường hàng hải Việt Nam. Trong đó, các cục, vụ, địa phương phải cùng nhau giải quyết triệt để các vướng mắc, trăn trở của doanh nghiệp, đồng thời đề ra nhiều giải pháp xử lý sớm các khó khăn, vướng mắc.

Những vấn đề thủ tục, phí, cũng cần làm nhanh gọn, tiết kiệm tối đa chi phí và thời gian. Các kiến nghị về nâng tĩnh không cầu, nạo vét luồng là vấn đề sẽ tiếp tục cần quan tâm, giải quyết.