Bến Tre: Đầu ra cho trái dừa khô gặp khó
Món ăn dân dã ở xứ dừa Bến Tre níu chân du khách | |
Tôn vinh cây dừa Bến Tre, cây dừa Việt Nam |
Tỉnh Bến Tre có diện tích trồng dừa 77.000ha với sản lượng hơn 600 triệu trái/năm, giá trị sản xuất ngành chế biến dừa đạt 3.500 tỷ đồng, chiếm 9,89% giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh.
Riêng 6 tháng đầu năm 2022 ước đạt 1.800 tỷ đồng, tăng 4,05%, chiếm 10,32% so với giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh; kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm từ dừa chiếm 28,38% (tương đương 357 triệu USD) trong tổng số kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Hiện nay sản phẩm dừa Bến Tre có mặt trên 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó chủ yếu là Hoa Kỳ, Trung Đông, châu Phi, EU, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia,…
Trái dừa khô vùng ĐBSCL đang dội hàng, rớt giá (ảnh VOV) |
Tuy nhiên, giá bán dừa khô hiện nay trên địa bàn tỉnh giảm rất mạnh, từ mức 6.500 đồng/trái nay chỉ còn khoảng 2.000 đồng/trái. Giá dừa giảm mạnh, kéo dài và hiện ở mức thấp nên thu nhập người dân trồng dừa bị ảnh hưởng nghiêm trọng; bên cạnh đó, các cơ sở cũng ngừng thu mua hoặc thu mua ít, đã làm cho dừa khô tồn đọng nhiều trong dân và có nguy cơ bị hư hỏng.
Nguyên nhân giá dừa xuống thấp chủ yếu do ảnh hưởng sự cạnh tranh về giá giữa các nước xuất khẩu dừa trên thế giới; giá bán trái dừa phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giá cơm dừa, vỏ dừa, nước dừa,... mà hiện tại các sản phẩm phụ phẩm này giá giảm mạnh và gần như không xuất khẩu được do phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Trung Quốc đang thực hiện chính sách "zero Covid", hạn chế nhập khẩu (kể cả tiểu ngạch), Thái Lan chiếm thị phần rất lớn ở thị trường Trung Quốc và không thể xuất khẩu qua Trung Quốc nên buộc Thái Lan phải hạ giá bán để đẩy mạnh tiêu thụ. Ngoài ra, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu sản phẩm dừa, đặc biệt là dừa trái lớn của Bến Tre, hiện đang siết chặt việc nhập khẩu các loại nông sản nên lượng dừa khô xuất khẩu sang thị trường này giảm gần 80%, còn sản phẩm chỉ xơ dừa hầu như không xuất khẩu được.
Theo ông Nguyễn Văn Bé Sáu - Giám đốc Sở Công Thương Bến Tre, Trung Quốc là thị trường rất quan trọng của ngành dừa Bến Tre. Song, nếu như trước đây chỉ xơ dừa Bến Tre xuất khẩu trung bình 55.000 - 65.000 tấn/năm sang Trung Quốc thì hơn 2 năm gần đây chỉ xuất khẩu 40.000 - 45.000 tấn/năm; trái dừa khô thô xuất khẩu sang Trung Quốc giảm hơn phân nửa; thạch dừa và kẹo dừa xuất khẩu qua Trung Quốc cũng giảm gần 2/3.
Cũng theo ông Nguyễn Văn Bé Sáu, hằng năm, Bến Tre xuất khẩu đạt trên 350 triệu USD, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh, nhưng tình hình này sẽ không thể nào đạt được chỉ tiêu trong năm 2022.
Mặc dù chính quyền địa phương đã triển khai thực hiện rất nhiều giải pháp như: tăng cường xúc tiến thương mại, mời gọi doanh nghiệp, có công văn kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương làm việc với phía Trung Quốc để giải quyết vấn đề tồn đọng hàng hóa… Tuy nhiên, các giải pháp đến lúc này chưa mang lại hiệu quả nào đáng kể.
Sau thời gian rớt giá thê thảm của trái dừa khô, khả năng sẽ đến trái dừa tươi (dừa xiêm uống nước)…. Do đó, một giải pháp quan trọng nữa đang được tỉnh Bến Tre rất kỳ vọng là thông qua sự hỗ trợ của Bộ Ngoại giao. Hiện, tham tán thương mại và lãnh sự quán Việt Nam tại nhiều nước như Mỹ, Ấn Độ, châu Phi, EU… đã hỗ trợ cho hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối với các thị trường xuất khẩu như: Mỹ, Trung Quốc, Trung Đông, châu Phi, EU....
Cũng theo lãnh đạo địa phương này, với những diện tích có tham gia liên kết với doanh nghiệp uy tín thì giá dừa khô cũng vẫn được thu mua theo hợp đồng là 40.000 đồng/chục, tập trung chủ yếu tại các vùng nguyên liệu dừa hữu cơ. Vì vậy, việc của người nông dân là phải tích cực tham gia vào các chuỗi giá trị tiêu thụ để giảm rủi ro khi thị trường. Đặc biệt, việc phát triển sản phẩm hữu cơ sẽ đem lại đầu ra bền vững cho bà con trồng dừa.
Song song với các giải pháp trên, theo các chuyên gia, việc hỗ trợ các doanh nghiệp Bến Tre đưa sản phẩm dừa tham gia vào các sàn giao dịch thương mại điện tử, các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới để mở rộng thị trường xuất khẩu. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần tiếp tục thực hiện việc đàm phán với cơ quan thương mại Trung Quốc để đưa các sản phẩm chủ lực của tỉnh Bến Tre, trong đó có mặt hàng dừa trái vào danh mục được phép xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc.
Giá dừa khô xuống thấp chủ yếu do giá bán phụ thuộc vào nhiều phụ phẩm như vỏ dừa, nước dừa, gáo dừa... Trong khi đó, hiện tại, giá bán các phụ phẩm này giảm nhiều, như nước dừa hiện chỉ còn 15.000 - 20.000 đồng/thùng 30 lít (trước đây cao điểm có lúc là 130.000 đồng/thùng); gáo dừa chỉ còn 1.000 đồng/kg (trước đây là 3.500 đồng/kg)... Các sản phẩm như chỉ xơ dừa, thạch dừa gần như không xuất khẩu được. |