Ban Chỉ đạo 389 quốc gia: Xử lý 139.758 vụ việc vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại

Buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn ra phức tạp và tinh vi

Báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia nêu rõ, năm 2022, lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, bắt giữ, xử lý gần 140.000 vụ việc vi phạm, tăng 1,17% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, có gần 12.000 vụ mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hơn 124.000 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế, gần 3.700 vụ sản xuất, mua bán, vận chuyển hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách nhà nước 12.829 tỷ đồng, giảm gần 30% so với nămg 2021; khởi tố hình sự 642 vụ/720 đối tượng.

Trong đó, lực lượng Quản lý thị trường đã kiểm tra 72.640 vụ, phát hiện, xử lý hơn 43.800 vụ vi phạm; chuyển cơ quan điều tra 127 vụ việc có dấu hiệu tội phạm; thu nộp ngân sách nhà nước trên 400 tỷ đồng. Trong đó, đã tổ chức kiểm tra định kỳ gần 37.000 doanh nghiệp; kiểm tra đột xuất trên 34.000 vụ; kiểm tra chuyên đề hơn 1.000 vụ và trên 22 cuộc thanh tra chuyên ngành.

Lực lượng Quản lý thị trường Bắc Ninh phát hiện nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử và hoá chất không rõ nguồn gốc

Điển hình, như vụ việc lực lượng Quản lý thị trường phối hợp với các lực lượng chức năng triệt phá nhiều tụ điểm nổi cộm, kho hàng và thu giữ hàng trăm nghìn sản phẩm vi phạm ở Thanh Hóa, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh; phát hiện, tạm giữ 112 thùng carton với gần 60.000 kit test nhanh Covid-19; thu giữ 76.804 sản phẩm hàng hóa (nước hoa, mỹ phẩm...) có dấu hiệu nhập lậu, làm giả nhãn hiệu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Bắc Ninh...

Ông Lê Thanh Hải - Uỷ viên Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia nêu rõ, buôn lậu gian lận thương mại và hàng giả nóng trên mọi tuyến và hành vi gian lận ngày càng tinh vi. Đặc biệt, trong địa bàn nội địa, tình hình sản xuất, mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng giả, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng hết hạn sử dụng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm và các hành vi gian lận thương mại khác diễn ra trên hầu hết các địa bàn trong cả nước.

Cụ thể, trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, tuyến biên giới Việt Nam - Lào, tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến phức tạp. Các đối tượng lợi dụng việc đi lại qua các đường mòn, lối mở, kênh rạch, sông, suối biên giới thuận tiện để buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu, đường cát, vàng, ngoại tệ, hàng gia dụng... từ nước ngoài vào Việt Nam.

Tại các cảng biển, lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước và thực tế hoạt động xuất nhập hàng hóa qua các cảng biển có lưu lượng rất lớn, các đối tượng thành lập các doanh nghiệp, không khai báo hải quan hoặc khai báo gian dối về số lượng, giá trị, chủng loại, xuất xứ… để trốn thuế, xuất lậu, nhập lậu hàng hóa có điều kiện, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Địa bàn trọng điểm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là khu vực các cảng Hải Phòng, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh.

Đáng chú ý, trên các vùng biển, hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng cấm như ma túy, vật liệu nổ, thuốc lá điếu, vận chuyển trái phép các loại hàng hóa như xăng, dầu, than, khoáng sản, hàng điện tử, điện lạnh, thực phẩm, hàng đông lạnh… diễn biến phức tạp trên các vùng biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh, Sóc Trăng, Cà Mau, Kiên Giang. Các đối tượng thường hoán cải phương tiện khai thác, đánh bắt hải sản, sử dụng trang thiết bị hiện đại, đổi tên, số hiệu phương tiện, lợi dụng đường phân định, vùng biển giáp ranh để mua bán, trao đổi, vận chuyển trái phép hàng hóa trên biển.

Ứng dụng khoa học công nghệ trong đấu tranh chống buôn lậu

Nhằm thực hiện hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương và hàng giả năm 2023, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chủ động nắm chắc, dự báo sát, đúng tình hình; xác định tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm, mặt hàng, hoạt động nổi lên; nhận diện phương thức, thủ đoạn hoạt động, đề ra các giải pháp phù hợp nhằm đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thuộc lĩnh vực, địa bàn phụ trách, quản lý.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 tiếp thu, rà soát các nội dung đề xuất, kiến nghị giải pháp của các ngành. Trong đó có giải pháp đấu tranh đối với những địa bàn trọng điểm, nội dung trọng điểm, lĩnh vực trọng điểm, những thủ đoạn cơ bản, sau đó bổ sung những giải pháp, thực hiện có hiệu quả đối với công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Hội nghị tổng kết công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2023

Mặt khác, công tác phối hợp giữa các lực lượng cần tăng cường liên thông dữ liệu, cũng như xác minh đấu tranh đối với hàng giả, hàng lậu xuyên biên giới; phối hợp trong công tác nghiệp vụ giữa các ngành, lực lượng. Ngoài ra, thực hiện các cuộc kiểm tra đột xuất, tập trung vào nội dung vụ việc, những lĩnh vực nhạy cảm đang được dư luận xã hội quan tâm, từ đó nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, đơn vị.

Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho rằng, cần khắc phục những hạn chế về công tác lãnh đạo, chỉ đạo; không có kho tạm giữ tang vật hay cơ chế, chính sách trong quá trình xử lý hàng hóa; kinh phí phục vụ công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả… để các lực lượng có đủ phương tiện, kinh phí, chế độ thực hiện nhiệm vụ. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia sớm kiến nghị cấp có thẩm quyền để hoàn thiện, bổ sung kịp thời.

Đồng thời, nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, trước tiên phải coi trọng công tác tuyên truyền. Trong đó, các cơ quan truyền thông phải phối hợp với các cơ quan chức năng để phản ánh kịp thời, chính xác tình hình công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, cũng như những biểu hiện tiêu cực trong hoạt động công vụ của các lực lượng chức năng. "Làm tốt công tác tuyên truyền về chính sách pháp luật, vận động người dân không tiếp tay cho các hành vị buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tăng cường phối hợp cung cấp thông tin về buôn lậu, gian lận thương mại cho các cơ quan chức năng… góp phần thay đổi thói quen của người dân, cảnh báo người tiêu dùng" - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia nhấn mạnh.

Chủ động nắm chắc tình hình, đánh giá đúng thực trạng, nhận diện những vấn đề nổi cộm, phức tạp, phương thức thủ đoạn hoạt động; xác định tuyến, địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm về gian lận thương mại, hàng giả, kịp thời tham mưu, đề xuất, có phương án phối hợp để đánh trúng đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây ổ nhóm, tụ điểm phức tạp, góp phần răn đe phòng ngừa và xử lý nghiêm những vụ việc nổi cộm.

Bên cạnh đó, chỉ đạo lực lượng chức năng đẩy mạnh công tác ứng dụng khoa học công nghệ trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm. "Chẳng hạn như xây dựng cơ sở dữ liệu về xử lý hành chính liên thông giữa các ngành hay xử lý hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ… Hiện Tổng cục Hải quan, Tổng cục Thuế đã xây dựng trung tâm dữ liệu, quá đó xây dựng công cụ AI để kiểm soát dữ liệu điện tử" - Hồ Đức Phớc cho hay.

Đồng thời, công khai rộng rãi hộp thư điện tử, đường dây nóng để tiếp cận kịp thời những tin báo những vi phạm; triển khai công tác nghiệp vụ cơ bản, đảm bảo xử lý kịp thời các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, trong đó, tập trung tại các sân bay, cảng biển.

Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đề nghị Văn phòng Thường trực theo dõi tổng hợp tình hình, kết quả, tham mưu để ban hành các văn bản chỉ đạo và tham mưu thành lập các đợt kiểm tra; chủ động phối hợp với các bộ, ngành địa phương để tham mưu, khen thưởng kịp thời để động viên các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.