Thu hút nguồn lực cho các dự án điện trọng điểm

Bài toán huy động vốn

Bên lề hội thảo “Tình hình phát triển ngành điện Việt Nam 2024-2025” do Bộ Công Thương tổ chức mới đây, ông Nghiêm Xuân Hoàng, Phó trưởng ban Điện và năng lượng tái tạo, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã có những chia sẻ về kinh nghiệm của Petrovietnam trong việc thu hút và huy động các nguồn vốn đầu tư.

Thông tin về kinh nghiệm của Petrovietnam trong huy động vốn, ông Hoàng cho biết: “Chúng tôi thường triển khai và đầu tư các dự án điện quy mô lớn, có tính chất chiến lược đối với quốc gia. Đối với các dự án điện khí LNG, chủ đầu tư trực tiếp thường là PV Power, nên cách tiếp cận và thu xếp vốn cũng có những đặc thù riêng”.

Theo đại diện Petrovietnam, đối với dự án Nhơn Trạch, cơ cấu vốn bao gồm cả nguồn vốn trong nước và nguồn vốn nước ngoài. Với phần vốn nước ngoài, PV Power đã có những bước đi tích cực và đạt được kết quả nhất định trong việc tiếp cận các tổ chức tài chính quốc tế như và một số ngân hàng nước ngoài để thu xếp vốn cho dự án.

Ngoài ra, đối với các dự án khác Petrovietnam trực tiếp làm chủ đầu tư, phần lớn là các dự án nằm trong chuỗi điện khí nội địa. “Với các dự án này, chúng tôi áp dụng các phương án thu xếp vốn khác nhau”, ông Hoàng cho hay.

Cũng theo ông Hoàng, một dự án lớn Petrovietnam đang theo đuổi hiện nay là dự án điện gió ngoài khơi. Đây là lĩnh vực còn ở giai đoạn rất sơ khai. Hiện tại, Petrovietnam đang triển khai các công việc ban đầu như khảo sát, đo gió và lập các báo cáo nghiên cứu. “Về thu xếp vốn, Petrovietnam cũng đang trao đổi với các đối tác và khả năng cao là dự án điện gió ngoài khơi sẽ huy động được nguồn vốn từ nước ngoài”, ông Hoàng thông tin thêm.

Liên quan đến liên quan đến khó khăn, thách thức, từ phía Petrovietnam, Phó trưởng ban Điện và năng lượng tái tạo cho rằng, khó khăn lớn nhất đối với các dự án điện đang triển khai chính là quy mô rất lớn của các dự án.

“Với vai trò là tập đoàn công nghiệp và năng lượng quốc gia, Petrovietnam thường đảm nhận các dự án có quy mô vốn đầu tư rất lớn. Do đó, ngay cả khi có các phương án thu xếp vốn thông thường hoặc có hệ thống hợp đồng mua bán điện tương đối hoàn chỉnh, việc thu xếp vốn cho những dự án như vậy vẫn là một thách thức không nhỏ”, ông Hoàng cho biết.

Tuy nhiên, Petrovietnam cũng có những lợi thế nhất định, đặc biệt là mạng lưới đối tác lâu năm và uy tín trên thị trường tài chính trong nước và quốc tế. Vì vậy, phương án mà Petrovietnam thường lựa chọn là thu xếp vốn hỗn hợp. Theo đó, một dự án có thể sử dụng đồng thời nhiều nguồn vốn khác nhau, bao gồm vốn từ các ngân hàng trong nước, các tổ chức tín dụng xuất khẩu, cũng như các ngân hàng và tổ chức tài chính nước ngoài.

Liên quan đến chính sách, theo ông Hoàng, hiện Petrovietnam tham gia sâu vào các quá trình thảo luận, trao đổi với các cơ quan quản lý nhà nước nhằm hỗ trợ sửa đổi, hoàn thiện các thông tư, nghị định liên quan.

“Từ góc nhìn của Petrovietnam, cũng như quan điểm cá nhân, vai trò của Petrovietnam cần được đặt trong tổng thể chuỗi năng lượng quốc gia, bao gồm cả điện và khí. Chúng ta không thể tách rời thị trường điện ra khỏi chuỗi năng lượng tổng thể, mà cần có cách tiếp cận đồng bộ, xuyên suốt, để vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa thu hút hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho phát triển ngành điện trong giai đoạn tới”, ông Hoàng nhấn mạnh.

Hoàn thiện khung pháp lý

Chia sẻ thêm về thị trường điện, đại diện Petrovietnam đánh giá, việc phát triển thị trường điện và tiến tới hình thành thị trường bán buôn điện cạnh tranh, cũng như thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, là điều hoàn toàn cần thiết.

Theo ông Phó trưởng ban Điện và năng lượng tái tạo, sự cần thiết này thể hiện ở hai khía cạnh. Thứ nhất, đây là một xu hướng tất yếu, chắc chắn phải diễn ra trong quá trình phát triển của ngành điện. Thứ hai, với vai trò là nhà đầu tư, dù là nhà đầu tư có vốn nhà nước hay nhà đầu tư tư nhân, chúng tôi đều mong muốn có một khung pháp lý đầy đủ, rõ ràng và hoàn thiện.

Trao đổi về những yếu tố then chốt để Việt Nam có thể đẩy nhanh hơn nữa hành trình phát triển nguồn điện, bao gồm cả việc huy động nguồn lực đầu tư, cũng như tăng tốc trong triển khai và thực thi các dự án điện trong thời gian tới.

Đại diện Petrovietnam cho rằng, một nội dung rất quan trọng ở thời điểm hiện nay là cần có sự phổ cập kiến thức pháp lý, khung pháp lý một cách rõ ràng và đầy đủ hơn cho tất cả các nhà đầu tư. Thực tế cho thấy, hiện vẫn tồn tại sự chênh lệch nhất định về mức độ hiểu biết khung pháp lý giữa các nhà đầu tư nhà nước và các nhà đầu tư tư nhân.

“Sự chênh lệch này đôi khi dẫn đến những thắc mắc, khó khăn từ phía các nhà đầu tư tư nhân. Trong khi đó, một số vấn đề nếu được hiểu đầy đủ hơn về cách thức vận hành của thị trường năng lượng thì hoàn toàn có thể kiểm soát được, hoặc có thể tìm ra hướng xử lý phù hợp”, ông Hoàng nhận định.

Cũng theo ông Petrovietnam, qua các chương trình hỗ trợ từ Liên minh châu Âu hay Australia, chúng tôi mong muốn sẽ có thêm các chương trình tài trợ, đào tạo nhằm phổ cập kiến thức về thị trường điện. Điều này sẽ giúp toàn bộ thị trường nâng cao mức độ hiểu biết chung, qua đó tạo nền tảng vận hành đồng bộ và hiệu quả hơn.

“Ví dụ, như các khái niệm, cơ chế liên quan đến hợp đồng mua bán điện, thị trường giao ngay, giá thị trường giao ngay, cơ chế công suất, cũng như các hình thức mua bán điện khác nhau. Hiện nay, tôi nhận thấy mức độ hiểu biết về những nội dung này giữa các bên tham gia thị trường vẫn còn có độ chênh nhất định”, đại diện Petrovietnam nói.

Theo ông Hoàng, giải pháp căn bản và có thể thực hiện ngay là nâng mặt bằng hiểu biết chung của thị trường lên một mức tương đồng. Khi các chủ thể tham gia thị trường có cùng nền tảng nhận thức và hiểu biết về luật chơi, việc vận hành thị trường điện sẽ trở nên trơn tru, minh bạch và hiệu quả hơn.

Phát triển nguồn điện cần đi cùng hoàn thiện khung pháp lý, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư và tăng cường phối hợp giữa các chủ thể tham gia thị trường điện.