Thiếu cơ chế giám sát mô hình tập đoàn tài chính: Nỗi lo ngân hàng bị sân sau lũng đoạn

Ngày càng nhiều ngân hàng theo đuổi mô hình tập đoàn tài chính với hệ sinh thái dày đặc công ty đan xen.
Bộ Tài chính yêu cầu chấn chỉnh hoạt động thẩm định giá Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ vấn đề lập dự toán ngân sách

Trong khi đó, cơ chế giám sát mô hình này vẫn chưa có, làm dấy lên nỗi lo về rót vốn sân sau.

Mối nguy từ các tập đoàn trăm công ty con đứng sau ngân hàng

Mô hình ngân hàng - tập đoàn tài chính đã phát triển từ lâu trên thế giới. Ở nước ta, những năm qua, nhiều ngân hàng cũng tuyên bố theo đuổi mô hình này. Trong mô hình đó, ngân hàng thương mại sẽ là hạt nhân, kết nối với một hệ sinh thái các công ty liên quan để bán chéo dịch vụ (gồm cả dịch vụ tài chính và phi tài chính), phục vụ gần như toàn bộ nhu cầu của khách hàng.

Thiếu cơ chế giám sát mô hình tập đoàn tài chính: Nỗi lo ngân hàng bị sân sau lũng đoạn

Mô hình ngân hàng - tập đoàn tài chính mang lại nhiều lợi ích cho cả ngân hàng và khách hàng. Tuy vậy, ở nước ta, mô hình ngân hàng - tập đoàn tài chính lại dấy lên lo lắng sân sau, xuất phát từ cơ cấu sở hữu phức tạp, thiếu minh bạch. Việc SCB bị rơi vào kiểm soát đặc biệt do bị Vạn Thịnh Phát - tập đoàn bất động sản đứng sau với 762 công ty liên quan - chi phối, lũng đoạn cho thấy mối nguy này là có cơ sở.

TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế cho rằng, SCB không phải là trường hợp duy nhất tiềm ẩn rủi ro bởi các tập đoàn sân sau.

“Rất nhiều doanh nghiệp, tập đoàn sân sau của các ngân hàng nước ta hiện nay có hàng chục, thậm chí hàng trăm công ty con. Câu hỏi đặt ra là, họ thành lập hàng trăm công ty con để làm gì? Câu trả lời rất đơn giản: để vay vốn ngân hàng, bán trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), “đánh chéo” để đổi TPDN thành tiền… Vấn đề này ai cũng biết, nhưng lại thiếu cơ chế để kiểm soát, xử lý cho đến khi đổ bể như SCB”, ông Nghĩa cảnh báo.

Theo cơ chế hiện hành, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ có thể “thò tay” vào giám sát các tổ chức tín dụng, không thể “sờ” vào công ty con của các tập đoàn kinh tế đứng sau ngân hàng. Chính vì vậy, khi đổ vỡ xảy ra thì đã quá muộn.

Đại biểu Quốc hội Văn Thị Bạch Tuyết (TP.HCM) khẳng định, có mối quan hệ sở hữu chéo giữa các ngân hàng thương mại với các doanh nghiệp. Việc các tập đoàn kinh tế thành lập các ngân hàng để huy động vốn phục vụ chủ yếu cho hoạt động kinh doanh của chính doanh nghiệp mình giữ cổ phần vốn sở hữu, dẫn đến khó kiểm soát, hoạt động thiếu minh bạch, dễ dẫn đến sai phạm và ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng chung, nguy cơ ảnh hưởng nhiều đến quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền. Do đó, đại biểu này cho rằng, Chính phủ, NHNN cần nghiên cứu để quy định chặt chẽ để xử lý các vấn đề này.

“Trám” khoảng trống pháp lý

Ngoài nguy cơ ngân hàng bị các ông chủ lũng đoạn thông qua mạng lưới chằng chịt công ty con, mô hình ngân hàng - tập đoàn còn tiềm ẩn rủi ro bởi các nghiệp vụ ngân hàng đầu tư. Đây là lý do khiến nhiều chuyên gia cho rằng, cần có hành lang pháp lý để bóc tách ngân hàng đầu tư khỏi ngân hàng thương mại, đồng thời phải có hành lang pháp lý với mô hình này.

“Việt Nam hiện chưa có khung pháp lý với mô hình ngân hàng đầu tư, hay tập đoàn tài chính. Tôi cho rằng, đã đến lúc NHNN cần phải tính đến vấn đề này”, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV khuyến nghị.

Trong khi đó, bà Phạm Thị Thanh Mai, đại biểu Quốc hội (Hà Nội) cho rằng, NHNN nên bổ sung các quy định về tập đoàn tài chính ngay trong dự thảo Luật Các tổ chức tín đụng dang được đưa ra lấy ý kiến bởi 3 nguyên nhân.

Thứ nhất, tại Chương VIII, Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định về nhóm công ty, trong đó có quy định về tập đoàn kinh tế, nhóm công ty, nhưng chưa cụ thể. Tổ chức tín dụng là loại hình doanh nghiệp đặc thù, có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế nên cần quy định cụ thể về vấn đề này.

Thứ hai, về mặt thực tiễn, tại Việt Nam đã hình thành một số mô hình tập đoàn tài chính, ngân hàng, nhưng chưa có quy định cụ thể điều chỉnh nên khó xác định mức độ sở hữu chéo, rủi ro tập trung và rủi ro lan truyền, các hạn chế về hoạt động trên thực tế.

Thứ ba, tại chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 986, (năm 2018) đã quy định hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, xác định trách nhiệm của NHNN trong việc thanh tra, giám sát các tập đoàn tài chính dưới hình thức công ty mẹ, công ty con, trong đó công ty mẹ là tổ chức tín dụng đầu mối, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu cho Chính phủ xây dựng khuôn khổ pháp lý về tập đoàn tài chính.

Một số ý kiến cũng cho rằng, từ kinh nghiệm trên thế giới, các quốc gia đều có quy định về công nhận và hoạt động của tập đoàn tài chính trong các luật chuyên ngành về ngân hàng thương mại, chứng khoán hoặc bảo hiểm. Thậm chí, có tới 11 quốc gia/vùng lãnh thổ có luật về tập đoàn tài chính. Việc giám sát các tập đoàn tài chính sẽ tập trung vào: tỷ lệ an toàn vốn, tỷ lệ cấp tín dụng tập trung, quy định về giao dịch nội bộ,về quản trị điều hành…

Việc đưa ra quy định cụ thể đối với tập đoàn tài chính sẽ giúp quản lý và giám sát hoạt động nội bộ tập đoàn tài chính minh bạch hơn, đảm bảo an toàn hoạt động cho tổ chức tín dụng, nhất là hoạt động cấp tín dụng, tránh xảy ra các trường hợp tương tự như SCB.

Theo Báo Đầu tư

Tin mới cập nhật

Ngân hàng Nhà nước nói gì về việc cấp phép sàn Forex?

Ngân hàng Nhà nước nói gì về việc cấp phép sàn Forex?

Ngân hàng Nhà nước khẳng định, không cấp phép cho bất kỳ sàn Forex nào tại Việt Nam. Việc thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài cho sàn Forex là không được phép
Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phục hồi ngoạn mục

Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phục hồi ngoạn mục

Theo nhận định của chứng khoán VnDirect, thị trường chứng khoán tuần sau nghỉ lễ 30/4-1/5 sẽ phục hồi ngoạn mục, nhà đầu tư có thể tiếp tục nắm giữ cổ phiếu.
An toàn hệ thống tín dụng: Cần đòn bẩy pháp lý mới

An toàn hệ thống tín dụng: Cần đòn bẩy pháp lý mới

Xử lý nợ xấu không chỉ để bảo vệ ngân hàng, mà là đảm bảo an toàn hệ thống tín dụng, quyền lợi người gửi tiền và an ninh tiền tệ quốc gia.
Đà Nẵng: Doanh nghiệp sản xuất khó tiếp cận tín dụng xanh

Đà Nẵng: Doanh nghiệp sản xuất khó tiếp cận tín dụng xanh

Chuyển đổi xanh, sản xuất xanh đang là hướng tất yếu của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, việc tiếp cận nguồn tín dụng xanh còn hạn chế.
Những cách tính lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng nhanh nhất

Những cách tính lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng nhanh nhất

Lãi suất gửi tiết kiệm được tính theo nhiều cách, tuỳ thuộc vào hình thức gửi tiết kiệm có kỳ hạn, gửi tiết kiệm không kỳ hạn...
Infographic | Những ngân hàng nào giảm lãi suất huy động?

Infographic | Những ngân hàng nào giảm lãi suất huy động?

Đến nay đã có 10 ngân hàng thực hiện giảm lãi suất huy động trực tiếp và online ngay sau cuộc họp giữa Ngân hàng Nhà nước và hệ thống tổ chức tín dụng mới đây.
Chuyên gia dự báo ‘nóng’ về xu hướng tỷ giá 2025

Chuyên gia dự báo ‘nóng’ về xu hướng tỷ giá 2025

Giá USD bật tăng mạnh trong những ngày gần đây khiến các chuyên gia dự báo, đồng USD có thể chạm mốc 26.000 đồng trong quý III/2025.
Cải thiện ‘sức khỏe’, ngân hàng đua hút vốn ngoại

Cải thiện ‘sức khỏe’, ngân hàng đua hút vốn ngoại

Thu hút nhà đầu tư nước ngoài không chỉ giúp các ngân hàng Việt tăng vốn, mà còn là sự hỗ trợ về công nghệ, quản trị, đáp ứng các chuẩn mực quốc tế.
Infographic | Top ngân hàng có lợi nhuận cao nhất năm 2024

Infographic | Top ngân hàng có lợi nhuận cao nhất năm 2024

Báo cáo tài chính năm 2024 của các ngân hàng cho thấy tăng trưởng lợi nhuận của ngành ngân hàng ngang bằng thậm chí tăng gấp vài lần cùng kỳ năm trước.
Kiều hối sẽ đạt mức kỷ lục trong năm 2024?

Kiều hối sẽ đạt mức kỷ lục trong năm 2024?

Bên cạnh các dự án FDI, nguồn kiều hối đổ về Việt Nam trong năm 2024 dự kiến tương đương với mức kỷ lục ghi nhận năm 2023.

Tin khác

Nhận định chứng khoán 26/12: Cổ phiếu ngân hàng có tiếp tục hút dòng tiền?

Nhận định chứng khoán 26/12: Cổ phiếu ngân hàng có tiếp tục hút dòng tiền?

Trong phiên giao dịch 25/12, cổ phiếu ngân hàng đang trở thành điểm sáng của thị trường chứng khoán khi đóng vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ thị trường.
Cần Thơ: Bước tiến trong phát triển thanh toán không dùng tiền mặt

Cần Thơ: Bước tiến trong phát triển thanh toán không dùng tiền mặt

Nhờ sự chủ động và đồng bộ triển khai nhiều giải pháp, TP. Cần Thơ đã đạt được những kết quả tích cực trong việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.
Ngân hàng Việt Nam Hiện Đại - MBV kiện toàn bộ máy lãnh đạo

Ngân hàng Việt Nam Hiện Đại - MBV kiện toàn bộ máy lãnh đạo

Sau khi đổi tên từ Ocean Bank thành Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện Đại (Modern Bank of Vietnam - MBV), đơn vị này cũng đã kiện toàn bộ máy nhân sự.
Đổi mới chiến lược phòng chống rủi ro gian lận tài chính với AI/ML

Đổi mới chiến lược phòng chống rủi ro gian lận tài chính với AI/ML

Ngày 28/11, tại TP. Hồ Chí Minh, đã diễn ra Hội thảo FraudGuard CxO Roundtable 2024: Đổi mới chiến lược phòng chống rủi ro gian lận tài chính với AI/ML
Ngân hàng vào mùa ‘hút’ kiều hối

Ngân hàng vào mùa ‘hút’ kiều hối

Đến hẹn lại lên, thời điểm này, các ngân hàng thương mại rục rịch triển khai các chương trình khuyến mãi để “hút” kiều hối.
Ngân hàng đẩy mạnh cho vay trực tuyến, phê duyệt hồ sơ chỉ trong vài phút

Ngân hàng đẩy mạnh cho vay trực tuyến, phê duyệt hồ sơ chỉ trong vài phút

Các ngân hàng đang đẩy mạnh dịch vụ cho vay trực tuyến, giờ đây nộp hồ sơ, xét duyệt, giải ngân, người vay đều không cần tới phòng giao dịch.
Triển khai xác thực sinh trắc học, số lượng vụ lừa đảo đã giảm đến 50%

Triển khai xác thực sinh trắc học, số lượng vụ lừa đảo đã giảm đến 50%

Sau hơn 3 tháng triển khai xác thực sinh trắc học, số lượng vụ lừa đảo đã giảm đến 50%, số lượng tài khoản nhận tiền lừa đảo cũng giảm trên 70%.
Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thanh tra, kiểm soát thị trường vàng

Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thanh tra, kiểm soát thị trường vàng

Ngân hàng Nhà nước cho biết, sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết như thanh tra để kiểm soát chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới.
Một số diễn biến mới tại cổ phiếu của ACB

Một số diễn biến mới tại cổ phiếu của ACB

Sau khi ACB công bố danh sách các cổ đông nắm giữ trên 1% vốn, khối tài sản hàng nghìn tỷ đồng có sự thay đổi chủ
Bac A Bank gửi ngàn quà tặng cực chất tri ân chủ thẻ tín dụng nhân dịp mừng sinh nhật 30 năm

Bac A Bank gửi ngàn quà tặng cực chất tri ân chủ thẻ tín dụng nhân dịp mừng sinh nhật 30 năm

Mở thẻ tín dụng quốc tế BAC A BANK MasterCard, khách hàng tận hưởng nhiều quà tang cực chat và thiết thực nhân dịp BAC A BANK đón tuổi 30

Đọc nhiều

Vì sao nhiều doanh nghiệp F&B thay đổi mô hình kinh doanh?

Vì sao nhiều doanh nghiệp F&B thay đổi mô hình kinh doanh?

Xu hướng chọn trà sữa, cà phê giá bình dân đang lan rộng trong giới trẻ và dân văn phòng, kéo theo làn sóng điều chỉnh mô hình kinh doanh của doanh nghiệp F&B.
Nhận định chứng khoán 9/5: Hạn chế việc mua đuổi

Nhận định chứng khoán 9/5: Hạn chế việc mua đuổi

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên hạn chế việc mua đuổi và cần thực hiện hóa một phần lợi nhuận.
Nhận định chứng khoán 5/5: Thị trường khởi sắc

Nhận định chứng khoán 5/5: Thị trường khởi sắc

Các chuyên gia chứng khoán kỳ vọng, hệ thống công nghệ thông tin mới (Hệ thống KRX) chính thức vận hành sẽ đem lại nhiều khởi sắc cho thị trường chứng khoán.
Nhận định chứng khoán 8/5: Cân nhắc giải ngân

Nhận định chứng khoán 8/5: Cân nhắc giải ngân

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên cân nhắc bán ngắn hạn một số cổ phiếu có dấu hiệu tiêu cực về giá và xu thế ngắn hạn.
Nhận định chứng khoán 7/5: Ưu tiên nắm giữ danh mục

Nhận định chứng khoán 7/5: Ưu tiên nắm giữ danh mục

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị, nhà đầu tư nên nắm giữ danh mục hiện tại và kiên nhẫn chờ đợi sự bùng nổ để gia tăng thêm tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu.
Nhận định chứng khoán 6/5: Thị trường có xu hướng hồi phục

Nhận định chứng khoán 6/5: Thị trường có xu hướng hồi phục

Các chuyên gia chứng khoán cho rằng, VN-Index vẫn tiếp tục thể hiện xu hướng hồi phục với kỳ vọng sẽ hướng tới ngưỡng kháng cự 1.270-1.300 điểm.
'Cơn khát' cát: Thực trạng báo động tại tỉnh Hà Tĩnh

'Cơn khát' cát: Thực trạng báo động tại tỉnh Hà Tĩnh

Giá cát 'nhảy múa' khiến thị trường vật liệu xây dựng tại tỉnh Hà Tĩnh gặp khó, nhiều người dân, doanh nghiệp dù có tiền cũng khó mua được cát.
Mở rộng không gian xuất khẩu cho mặt hàng công nghiệp: Bài 2: Tận dụng tốt cơ hội từ các FTA

Mở rộng không gian xuất khẩu cho mặt hàng công nghiệp: Bài 2: Tận dụng tốt cơ hội từ các FTA

Trong khi mở rộng thị trường đang gặp nhiều khó khăn, thì tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do được các chuyên gia khuyến nghị là “kênh” hiệu quả.
Mở rộng không gian xuất khẩu cho mặt hàng công nghiệp: Bài 1: Nhận diện thách thức

Mở rộng không gian xuất khẩu cho mặt hàng công nghiệp: Bài 1: Nhận diện thách thức

Đa dạng thị trường là mục tiêu hướng đến của nhiều doanh nghiệp xuất khẩu, tuy nhiên đây được xác định là thách thức không nhỏ, cần hợp lực từ nhiều phía.
Quảng Ninh: Không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng

Quảng Ninh: Không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng

Tỉnh Quảng Ninh đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, hài hòa giữa bảo tồn di sản thiên nhiên, đa dạng sinh học, tăng trưởng kinh tế xanh.
Phiên bản di động