Quy hoạch bị điều chỉnh nhìn từ vụ Đồi Pháo Thủ – Những bài học đắt giá còn đó
Thời gian vừa qua, một trong những vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm là điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, mối quan tâm này xuất phát từ những tồn tại bởi không ít trường hợp quy hoạch bị điều chỉnh tùy tiện.
Quá trình lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân, các tổ chức, nhà khoa học về Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) mới đây nhiều ý kiến cho rằng, tình trạng điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất không đúng quy định làm phương hại đến lợi ích công cộng, lợi ích quốc gia.
Quán bar (PB Space Club) xây dựng không phép trên đồi Pháo Thủ, phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh |
Bởi vậy, các quy định về rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần cụ thể, chặt chẽ hơn để ngăn ngừa, hạn chế tình trạng trên. Cần quy định lấy ý kiến nhân dân về việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Nếu các nhà làm luật không quy định chi tiết, chặt chẽ các điều kiện, trình tự, thủ tục, thẩm quyền, vấn đề giám sát; chế tài xử lý vi phạm... thì dễ tiềm ẩn việc lợi dụng rà soát, điều chỉnh để thay đổi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có lợi cho một nhóm người trong xã hội hoặc phát sinh tham nhũng, tiêu cực làm ảnh hưởng, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất.
Thực thế cho thấy đã có hàng loạt tồn tại, sai phạm nhức nhối liên quan tới quy hoạch kéo dài trong thời gian qua. Đơn cử như Kết luận Thanh tra số 39 của Bộ Xây dựng về những sai phạm nghiêm trọng trong quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch xây dựng quanh trục đường Lê Văn Lương (TP. Hà Nội), đến nay cơ quan chức năng vẫn đang tích cực tiến hành rà soát, xử lý.
Việc để xảy ra những sai phạm trên là do cấp phép xây dựng, xây dựng sai phép, nâng tầng, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, thậm chí có những dự án bị điều chỉnh nhiều lần theo hướng thay đổi chức năng sử dụng đất, “nhồi” thêm tầng cao; “ăn bớt” đất cây xanh dọc hai bên trục đường Lê Văn Lương - Tố Hữu, đường Nguyễn Thanh Bình, khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính.
Hay bài học từ những sai phạm trong quá trình thực hiện quy hoạch Dự án xây dựng Khu đô thị Thủ Thiêm. Sai phạm đó gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của một bộ phận nhân dân thành phố, gây bức xúc trong xã hội. Vụ việc còn khiến cho hàng loạt cán bộ, đảng viên cấp cao ở TP. Hồ Chí Minh bị xử lý kỷ luật, bị truy tố, xét xử.
Những bài học đắt giá liên quan đến vấn đề quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch vẫn còn đó. Thế nhưng, mới đây Công ty TNHH tập đoàn quốc tế Phượng Hoàng xây “chui” quán bar trên đồi Pháo Thủ, phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh từng gây xôn xao dư luận lại được UBND TP. Bắc Ninh và các cơ quan chức năng ở tỉnh Bắc Ninh nhiều lần họp bàn xem xét điều chỉnh quy hoạch để hợp thức hóa.
Trước đó, ngày 28/8/2023 UBND TP. Bắc Ninh đã ban hành Quyết định 128/QĐ-XPHC xử phạt hành chính đối với Công ty Phượng Hoàng số tiền 130 triệu đồng vì thi công xây dựng trên diện tích 23m x 42m (trước đây là sân thể thao Tennis) để hình thành quán bar (PB Space Club).
Về biện pháp khắc phục hậu quả, UBND TP. Bắc Ninh yêu cầu trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày ban hành quyết định xử phạt hành chính, Công ty Phượng Hoàng phải hoàn thành hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh.
Tiếp đó, ngày 15/9/2023 UBND TP. Bắc Ninh tổ chức họp xem xét đề nghị của Công ty Phượng Hoàng về các nội dung: Điều chỉnh Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng tại phường Đáp Cầu; xem xét cho hoàn thiện hồ sơ cấp phép xây dựng công trình trong khi chờ quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết được duyệt và một số nội dung khác liên quan.
Đến nay đã hết thời hạn 90 ngày, Công ty Phượng Hoàng vẫn chưa hoàn thành hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh.
Thay vì yêu cầu chủ đầu tư tự phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng vi phạm, buộc tự tháo dỡ theo quy định thì ngày 11/12/2023 UBND TP. Bắc Ninh tiếp tục họp thông qua điều chỉnh quy hoạch chi tiết Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng.
Quán bar trên đồi Pháo Thủ thời điểm đang xây dựng |
Trao đổi với phóng viên, ông Hạ Thế Long, Chủ tịch UBND phường Đáp Cầu, TP. Bắc Ninh cho biết, kế hoạch điều chỉnh chi tiết đã được thông qua, căn cứ vào đây UBND TP. Bắc Ninh sẽ cấp giấy phép cho quán bar trên đồi Pháo Thủ. Theo lãnh đạo UBND phường Đáp Cầu, trước đó quán bar chưa được cấp phép vì liên quan đến quy hoạch chi tiết, quy hoạch vùng của Thủ tướng chính phủ đối với Bắc Ninh.
Theo tìm hiểu, ngày 20/6/2023 Chính phủ ban hành Quyết định 728/QĐ-TTg, về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 nhằm xây dựng và phát triển đô thị Bắc Ninh đáp ứng các tiêu chí đô thị loại I, làm tiền đề để xây dựng tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc trung ương vào năm 2030. Theo đó, xây dựng và phát triển đô thị Bắc Ninh trở thành thành phố văn hóa, sinh thái, đô thị thông minh, hướng tới kinh tế tri thức.
Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Bắc Ninh phải chịu trách nhiệm toàn diện về tính chính xác của các thông tin, số liệu, bản vẽ, hồ sơ sử dụng để lập đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh, không hợp thức các sai phạm.
Khi quy hoạch mới ban hành còn chưa ráo mực, UBND TP. Bắc Ninh lại xem xét, điều chỉnh quy hoạch chi tiết là một vấn đề rất đáng bàn, nhất là liên quan trực tiếp tới những vi phạm trật tự xây dựng tại khu vực đồi Pháo Thủ.
Điều này không chỉ khiến dư luận hoài nghi về tầm nhìn của những nhà làm quy hoạch, mà còn đặt ra những dấu hỏi về mục đích thực sự của việc điều chỉnh quy hoạch. Rằng, điều chỉnh quy hoạch đề phù hợp hơn, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tạo điểm nhấn… hay đơn thuần chỉ để hợp thức hóa một vài công trình vi phạm mà đáng lý ra chính quyền các cấp tỉnh Bắc Ninh phải ngăn chặn, cưỡng chế, phá dỡ để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật?
UBND tỉnh Bắc Ninh cần làm rõ việc này và thông tin rộng rãi tới nhân dân, để tránh những dư luận xấu như hàng loạt vấn đề đang xảy ra tại Bắc Ninh thời gian vừa qua.