Nông dân vẫn lãi 60% dù giá lúa giảm
Giá lúa mì khả năng sẽ nhận được hỗ trợ kĩ thuật ngắn hạn Lúa mì quay đầu giảm mạnh trước áp lực nguồn cung từ Biển Đen Thủ tướng: Đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lúa, gạo bền vững |
Trong cuộc gặp mặt đầu xuân giữa Thường trực Chính phủ và các doanh nghiệp Nhà nước diễn ra sáng ngày 3/3, bà Bùi Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Tổng công ty Lương thực miền Bắc cho biết: Năm 2023 là năm ngành nông nghiệp giữ vai trò chủ đạo của nền kinh tế trong đó điểm sáng là ngành lúa gạo, với kết quả xuất khẩu cả năm đạt 8,1 triệu tấn, kim ngạch 4,67 tỷ USD, giá bình quân đạt 575 USD/tấn, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.
Bên cạnh đó, bước sang năm 2024, theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng lúa dự kiến vẫn đạt 43 triệu tấn, sau khi dành cho tiêu dùng nội địa, đảm bảo an ninh lương thực thì lượng dành cho xuất khẩu mục tiêu là 7,5 – 8 triệu tấn gạo. Hiện nay là tháng 3/2024, vào chính vụ Đông Xuân, đây là vụ lớn nhất trong năm với số lượng thu hoạch khoảng 6 triệu tấn gạo, trong đó 3 triệu tấn dành cho xuất khẩu.
Nông dân được mùa, được giá
Từ khoảng giữa tháng 1 tới nay, giá lúa đã giảm khoảng 30%, khiến các doanh nghiệp, nhà nhập khẩu chậm mua để chờ giá xuống. Mức giảm tuy lớn, nhưng thực tế là do mức nền giá cao của quý 3, quý 4/2023 do sau lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ. Hiện giá lúa đã giảm từ trên 9.000 đồng/kg xuống 7.300 - 7.800/kg, tuy nhiên vẫn cao hơn mức giá của vụ Đông Xuân năm 2023 và cả mức giá của các vụ trước.
Theo bà Thanh Tâm, tính theo giá thành sản xuất mà Hiệp hội tài chính đã công bố là khoảng 4.000 đồng/kg, ở mức giá này, người dân vẫn có lãi khoảng 60%, cao hơn mức 30% mà Chính phủ đặt mục tiêu.
Ảnh minh họa |
Do đó, hiện nay, người nông dân đã có một vụ mùa vừa được mùa, vừa được giá. Đây là thành công rất lớn và cũng là cả một quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp và chỉ đạo sát sao của Chính phủ.
Bên cạnh đó, theo bà Bùi Thị Thanh Tâm, giá gạo giảm trong thời gian qua còn xuất phát từ nguyên nhân do hiện nay thu hoạch chính vụ, tất cả các cánh đồng đều thu hoạch và các tỉnh đều thu hoạch cùng thời điểm. Điều này đã làm nảy sinh tình trạng ùn ứ từ ruộng, từ nhà máy, thậm chí từ các cảng nội địa.
Bà Bùi Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Tổng công ty Lương thực miền Bắc. Ảnh: VGP/Nhật Bắc |
Cùng với đó, các quốc gia như Thái Lan, Philippine, Indonesia cũng thu hoạch vào đúng tháng 3-5 và một số nước châu Phi hiện đang tồn nhiều gạo. Philippines hiện tồn gạo với giá cao nên họ phải tiêu thụ ở trong nước trước, sau đó mới tiếp tục nhập khẩu.
“Vừa qua, Tổng công ty Lương thực có chào hàng một số nhà nhập khẩu nhưng họ nói sẽ nghiên cứu thêm và có thể trao đổi sau. Giá cả thị trường thế giới hiện nay đang có sự điều chỉnh. Chúng ta chỉ chiếm 15-18% tổng lượng xuất khẩu gạo của toàn thế giới.” bà Tâm nói.
Dẫu vậy, trong tháng 1 vừa qua Việt Nam vẫn đón nhận tin vui khi tham gia đấu thầu ở Indonesia với số lượng rất lớn, tổng số lượng mời thầu là 500.000 tấn nhưng các nhà xuất khẩu Việt Nam đã trúng đến gần 400.000 tấn với giá cao. Bởi vậy, người nông dân có lãi và sẽ tiếp tục tăng sản lượng.
Chính phủ và các bộ, ban, ngành đã dự báo, năm 2024 là năm tiếp tục có nhu cầu lớn về gạo và các nhà nhập khẩu hiện nay vẫn tiếp tục có kế hoạch để triển khai.
Kiến nghị ngân hàng giảm lãi suất, nới lỏng điều kiện vay
Còn về việc tiêu thụ, bà Thanh Tâm cho biết, Tổng công ty Lương thực miền Bắc và miền Nam đều thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban quản lý vốn vẫn liên tục thu mua gạo. Đến nay, Tổng công ty đã mua được khoảng nửa triệu tấn gạo và sẽ tiếp tục thu mua trong thời gian tới. Hiện các kho của công ty tư nhân cũng đang triển khai mua lúa gạo.
Trong thời gian, để tăng cường sản xuất, đảm bảo an ninh lương thực trong nước và xuất khẩu Tổng công ty đề xuất với Tổng cục Dự trữ Nhà nước, Bộ Tài chính cho tiến hành sớm chương trình thu mua dự trữ gạo hàng năm vì các doanh nghiệp cần có hợp đồng để triển khai và đặc biệt là bảo đảm chất lượng trong kho.
Năm nay, tình hình có nhiều khó khăn nên Tổng công ty mong muốn Ngân hàng Nhà nước và hệ thống ngân hàng thương mại tiếp tục quan tâm, giảm lãi suất, đồng thời nới lỏng các điều kiện cho vay với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, doanh nghiệp chế biến.
Bên cạnh đó, đại diện Tổng Công ty Lương thực miền Bắc cũng đưa ra 3 kiến nghị với Chính phủ và các bộ, ngành chức năng.
Thứ nhất, với Tổng cục Dự trữ Nhà nước, thông thường cứ vào tháng 3 Tổng cục sẽ tổ chức mở thầu với số lượng khoảng 200-250 nghìn tấn gạo. Số lượng này đủ để đóng góp vào việc kích cầu. Nếu điều kiện cho phép, đề nghị Tổng cục Dự trữ Nhà nước, Bộ Tài chính cho tiến hành sớm chương trình thu mua dự trữ vì các doanh nghiệp cần có hợp đồng để triển khai và đặc biệt là bảo đảm chất lượng trong kho.
Thứ hai, Ngân hàng Nhà nước và hệ thống ngân hàng thương mại đều quan tâm đến các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, doanh nghiệp chế biến. Năm nay, tình hình có nhiều khó khăn nên đề nghị các ngân hàng tiếp tục quan tâm, giảm lãi suất, đồng thời nới lỏng các điều kiện cho vay.
Thứ ba, Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao là Đề án có ý nghĩa rất lớn đối với trong và ngoài nước. Vì vậy, đề nghị Chính phủ giao các bộ, ngành và các tỉnh triển khai đề án, có tổng kết chương trình cánh đồng mẫu lớn trước đây. Khi tổ chức hội nghị, đề nghị các bộ, ngành mời cộng đồng doanh nghiệp tham gia.