Ngành công nghiệp hỗ trợ ôtô: Vẫn giậm chân tại chỗ
Công nghiệp hỗ trợ cho ngành ôtô còn nhiều hạn chế |
Chỉ sản xuất được linh kiện, phụ tùng đơn giản
Hiện cả nước có 358 doanh nghiệp (DN) sản xuất liên quan đến ôtô. Trong đó có 50 DN lắp ráp ôtô, 45 DN sản xuất khung gầm, thân xe và thùng xe, 214 DN sản xuất linh kiện, phụ tùng ôtô… Tuy nhiên, số lượng trên thấp hơn rất nhiều so với 385 DN tại Malaysia và 2.500 DN ở Thái Lan.
Ông Lương Đức Toàn – Phó Trưởng phòng Phòng Công nghiệp chế biến, chế tạo, Cục Công nghiệp – Bộ Công Thương - cho biết, ngành sản xuất, lắp ráp ôtô ở Việt Nam mới chỉ sản xuất được một số nhóm linh kiện, phụ tùng ở mức đơn giản, hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng thấp, như: Các chi tiết kết cấu thành khung gầm xe, thùng xe, vỏ cabin, cửa xe, săm lốp, bộ tản nhiệt, dây phanh, dây dẫn điện, trục dẫn, vành bánh xe…
Một số phụ tùng, linh kiện đã xuất khẩu sang thị trường Lào, Campuchia, Myanmar... Song những chi tiết phức tạp, đòi hỏi trình độ cao, các nhà sản xuất, lắp ráp ôtô tại Việt Nam vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài. Cũng theo ông Lương Đức Toàn, phụ tùng, linh kiện chủ yếu được sản xuất và nhập khẩu từ DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chiếm hơn 90%. Tỷ lệ đặt hàng phụ tùng, linh kiện từ DN nội địa cung cấp rất thấp. Đầu tư cho sản xuất linh kiện, phụ tùng ôtô tại Việt Nam còn mang tính nhỏ lẻ, sức cạnh tranh quốc tế còn hạn chế.
Cần cạnh tranh về chất lượng, chi phí
Nhiều ý kiến cho rằng, thị trường ôtô tại Việt Nam chưa có sự ổn định về chính sách, thêm vào đó sản xuất nội địa còn thấp. Đơn cử, sản lượng của Toyota Việt Nam còn thấp hơn rất nhiều so với các nước khác trong khu vực ASEAN. Sản lượng nhỏ và tỷ lệ nội địa hoá thấp khiến chi phí sản xuất xe ở Việt Nam đang cao hơn xe nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước ASEAN khoảng từ 10-20%.
Ông Shinjiro Kajikawa - Phó Giám đốc Toyota Việt Nam – cho rằng, sự phát triển của ngành công nghiệp ôtô không thể đạt được nếu thiếu sự tăng trưởng của thị trường, sản xuất lắp ráp xe trong nước và CNHT.
“Để mở rộng nội địa hóa, chúng tôi mong Chính phủ sẽ cân nhắc các chính sách có hiệu quả để giảm chi phí đầu tư, chẳng hạn hỗ trợ cho việc đầu tư khuôn ép và đồ gá” - ông Shinjiro Kajikawa kiến nghị.
Theo PGS-TS.Nguyễn Thường Lạng - Đại học Kinh tế Quốc dân, đối với ngành công nghiệp ôtô, Chính phủ đã hỗ trợ tối đa nhưng DN mới chỉ cố gắng vừa phải. Việt Nam có nhiều chính sách ưu đãi công nghiệp ôtô, nhưng nếu DN Việt Nam không nhanh chân, DN FDI sẽ chiếm hết ưu thế. Tuy vậy, DN sản xuất lắp ráp ôtô FDI như Toyota, Honda nên có trường đào tạo sản xuất linh phụ kiện cho Việt Nam.
Để phát triển CNHT ngành ôtô, ông Lương Đức Toàn – cho rằng: Cần phải thúc đẩy liên kết giữa các DN CNHT và các DN sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh tại thị trường trong nước với một số quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc… Đồng thời, hỗ trợ các DN nâng cao trình độ kỹ thuật và quản lý sản xuất, chuyển giao công nghệ, phát triển khoa học công nghệ và phát triển nguồn nhân lực CNHT...