Luật Thương mại điện tử kiến tạo thị trường số minh bạch

Thương mại điện tử Việt Nam bứt phá mạnh mẽ

Tại Hội nghị tổng kết công tác ngành Công Thương năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 do Bộ Công Thương tổ chức, Cục trưởng cục Thương mại điện tử (Bộ Công Thương) - Lê Hoàng Oanh đã cho biết, giai đoạn 2021 - 2025 thương mại điện tử Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ thuộc nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng. Dự kiến đến hết năm 2025, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ của Việt Nam sẽ đạt khoảng 31 tỷ USD, tăng 25,5%, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước đóng góp quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, lĩnh vực thương mại điện tử chủ yếu được điều chỉnh bằng các nghị định chưa có luật riêng nên đã bộc lộ nhiều hạn chế. Sự phát triển nhanh của các mô hình mới như livestream bán hàng, kinh doanh đa nền tảng, thương mại điện tử xuyên biên giới, mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện khung pháp lý ở tầm luật.

Trong những tháng đầu năm 2025, Thủ tướng đã liên tục có các công điện chỉ đạo các bộ, ngành nhằm giải quyết triệt để những vấn đề đặt ra trong lĩnh vực này. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đã tham mưu Chính phủ xây dựng và trình Quốc hội ban hành Luật Thương mại điện tử, được Quốc hội thông qua vào ngày 10/12/2025.

Theo bà Lê Hoàng Oanh, việc ban hành Luật Thương mại điện tử là yêu cầu khách quan nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế số, tạo hành lang pháp lý minh bạch, ổn định, thúc đẩy thương mại điện tử phát triển nhanh và bền vững đồng thời bảo vệ người tiêu dùng và sản xuất trong nước.

Song song với việc hoàn thiện thể chế, chuyển đổi số trong ngành Công Thương cũng đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến nay, Bộ Công Thương đang cung cấp 277 dịch vụ công trực tuyến với hơn 99% hồ sơ được xử lý trực tuyến đồng thời tích cực tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại.

Trong năm 2025, Bộ Công Thương cũng đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương, đặc biệt quan tâm thúc đẩy thương mại điện tử tại các vùng miền, nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển thương mại điện tử. Nhiều hoạt động hỗ trợ tiểu thương, chợ truyền thống đã được triển khai như đào tạo kỹ năng số, tổ chức các phiên chợ số, hỗ trợ bán hàng trên nền tảng trực tuyến và livestream, mở rộng kênh tiêu thụ cho hàng hóa trong nước nhất là sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền.

Luật Thương mại điện tử mở ra giai đoạn phát triển mới

Đáng chú ý, Luật Thương mại điện tử có nhiều nội dung mới, quan trọng và nổi bật, trong đó: xác lập đầy đủ vị trí pháp lý của các mô hình thương mại điện tử; tăng trách nhiệm của các nền tảng và mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử; quy định rõ về định danh người bán trong và ngoài nước; xác định trách nhiệm của người livestream bán hàng, hoạt động tiếp thị liên kết và thương mại điện tử xuyên biên giới; hoàn thiện khung pháp lý về hợp đồng thương mại điện tử; bổ sung các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh.

Đại diện Cục trưởng cục Thương mại điện tử cho hay, để tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phát huy vai trò của thương mại điện tử trong năm 2026 và các năm tiếp theo, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số kiến nghị ba nội dung trọng tâm:

Thứ nhất, đề nghị các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong triển khai thi hành Luật Thương mại điện tử, bảo đảm luật sớm đi vào cuộc sống.

Thứ hai, kiến nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quan tâm xây dựng và triển khai Kế hoạch phát triển thương mại điện tử quốc gia tại địa phương theo định hướng Chính phủ giao Bộ Công Thương ban hành tại Quyết định số 1568/QĐ-BCT ngày 03/6/2025 cho giai đoạn 2026-2030 đồng thời thực hiện tốt phân cấp, phân quyền thủ tục hành chính.

Thứ ba, đề nghị các bộ, ngành tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu điện tử với Bộ Công Thương, phục vụ công tác quản lý nhà nước dựa trên dữ liệu đúng tinh thần các nghị quyết của Đảng.

Với nền tảng tăng trưởng ấn tượng giai đoạn 2021-2025 và việc Quốc hội thông qua Luật Thương mại điện tử, lĩnh vực này đang bước sang một giai đoạn phát triển mới, bài bản và bền vững hơn. Hành lang pháp lý ở tầm luật tạo môi trường minh bạch, công bằng cho các chủ thể tham gia thị trường, góp phần bảo vệ người tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất trong nước và thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền. Trên cơ sở sự phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, thương mại điện tử được kỳ vọng tiếp tục trở thành động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế số trong giai đoạn tới.

Luật Thương mại điện tử chính thức được ban hành khiến nền tảng pháp lý đầy đủ và đồng bộ hơn. Khung khổ pháp luật ở tầm luật sẽ tạo môi trường minh bạch, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong nước.