EU sẽ hỗ trợ Việt Nam thực thi EVFTA

Thưa đại sứ, thời gian qua, cả Việt Nam và EU đều rất nỗ lực đẩy nhanh tiến độ ký kết Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA), xin ông cập nhật thông tin về việc triển khai hiệp định này? Dự kiến khi nào hiệp định sẽ được ký kết?

Đại sứ - Trưởng phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam Bruno Angelet

EVFTA dự kiến được ký kết trước mùa hè năm nay và sau đó sẽ được phê chuẩn bởi Nghị viện châu Âu và Quốc hội Việt Nam. Trước đây đã có kế hoạch về việc ký kết sẽ diễn ra trong tháng 12/2017, tuy nhiên do quá trình rà soát pháp lý bởi các chuyên gia của hai bên kéo dài hơn dự kiến, việc tái cơ cấu của EU, phán quyết của Tòa án châu Âu liên quan tới các hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa EU và các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam, sẽ được phê chuẩn và đi vào hiệu lực khi có sự đồng ý của quốc hội mỗi nước thuộc liên minh.

Chậm trễ đã xảy ra, tuy nhiên tôi nghĩ việc ký kết giữa cấp độ Chính phủ Việt Nam và EU sẽ sớm diễn ra, không có vấn đề gì. Khó khăn chỉ là chờ đợi sự thông qua của Nghị viện châu Âu và Quốc hội Việt Nam.

Việc ký kết hiệp định là quan trọng, nhưng kinh nghiệm cho thấy, trước khi ký kết cần có sự chuẩn bị thật tốt cho quá trình thực thi sau đó sao cho đạt hiệu quả tốt nhất. Đã có 20 chuyên gia châu Âu được cử để hỗ trợ Việt Nam chuẩn bị thực hiện lộ trình. Tháng 5, 6 năm tới có nhiều công việc kỹ thuật cần thực hiện liên quan đến hiệp định.

Theo ông, khi EVFTA được ký kết và đi vào hiệu lực, dòng đầu tư từ EU vào Việt Nam sẽ thay đổi thế nào? Cơ cấu trao đổi thương mại giữa hai nước cũng sẽ chuyển biến ra sao?

Việc ký kết FTA giữa VIệt Nam và EU là một tín hiệu tích cực cho thấy Việt Nam có một nền kinh tế rất cởi mở trong mắt các nhà đầu tư châu Âu. Hiện nay trong khu vực ASEAN, EU mới chỉ có FTA với Singapore, Việt Nam là nước thứ 2, và chúng tôi đang cân nhắc việc ký FTA với các đối tác khác trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Phillipines. Điều này chắc chắn sẽ đem lại lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam. Nếu so sánh với Singapore, rõ ràng Việt Nam có sức hấp dẫn đặc biệt vì các bạn có lợi thế về nguồn nhân lực, năng lực sản xuất công nghiệp cũng cao. Còn so với các đối tác ASEAN khác, thì Việt Nam đương nhiên có lợi thế hơn vì ký FTA trước. Như vậy, chắc chắn dòng đầu tư từ EU sẽ tăng cao khi FTA được ký kết và có hiệu lực. Chúng tôi đang hướng tới sẽ là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam thay vì vị trí thứ 5 như hiện nay.

Về cơ cấu trao đổi hàng hóa giữa hai bên, hiện nay EU vẫn đang thâm hụt thương mại khá lớn. Trong tương lai, khi hiệp định được thực thi thì điều này có thể được cải thiện đôi chút theo hướng cân đối hơn về phía EU. Tuy nhiên, xuất khẩu của Việt Nam sang EU hiện tại vẫn chủ yếu là những mặt hàng có giá trị gia tăng thấp như các nguyên liệu thô, hàng nông sản… Chúng tôi sẽ hỗ trợ các bạn để có những sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn, như xuất khẩu quần áo thành phẩm, các mặt hàng điện tử. Trong vòng 5-6 năm qua, mặt hàng điện tử của Việt Nam sang EU chủ yếu là sản phẩm của Samsung. Tôi mong rằng trong tương lai, Việt Nam có thể sản xuất được các sản phẩm lắp ráp tại chỗ nhiều hơn với sự tham gia của các công ty sản xuất linh kiện phụ trợ. Đối với EU, chúng tôi hy vọng sẽ đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng cơ khí, hóa chất, những sản phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng sang Việt Nam. Tôi mong rằng Việt Nam sẽ trở thành cửa ngõ xuất khẩu của EU sang thị trường ASEAN.

Thưa ông, trong quá trình phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ tích cực từ EU. Thời gian tới, EU có những kế hoạch gì dành cho Việt Nam?

Như các bạn biết, EU là nhà tài trợ không hoàn lại hàng đầu của Việt Nam. Hiện nay, EU đang tập trung hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam trong lĩnh vực thương mại và tài chính công.

Thời gian tới, khi các chương trình viện trợ phát triển từ Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dành cho Việt Nam chấm dứt, thì EU vẫn hoàn toàn có thể tiếp tục giúp đỡ Việt Nam. Việc duy trì hỗ trợ sẽ giúp Việt Nam đảm bảo quản trị kinh tế phát triển bền vững theo lộ trình đã đặt ra trước đó - điều này có ý nghĩa then chốt cho sự phát triển của Việt Nam trong giai đoạn sau này.

Trong tương lai, EU có những chương trình hỗ trợ hết sức cụ thể dành cho Việt Nam. Tôi đang chuẩn bị ký một bức thư gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương liên quan đến hỗ trợ của EU trong giai đoạn thực thi EVFTA thời gian tới. Trong đó có các nội dung cụ thể như: Cải thiện chất lượng sản phẩm nông sản của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU, giúp xây dựng thương hiệu cho hàng Việt Nam tại thị trường EU, xây dựng năng lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khi xuất khẩu sang EU. Ngoài ra, EU cũng rất quan tâm hỗ trợ Việt Nam trong việc đảm bảo sử dụng năng lượng hiệu quả.

Nhân dịp xuân mới, ông có điều gì muốn gửi tới cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và EU?

Trong năm qua, cả Việt Nam và EU đều chứng kiến sự phát triển ổn định về kinh tế - xã hội. Điều này sẽ mở ra triển vọng tươi sáng cho quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam - EU. Đặc biệt, năm 2018 sẽ là năm thành công của hợp tác giữa hai bên khi EVFTA được ký kết và có hiệu lực. Theo đó, nhiều lĩnh vực hợp tác mới sẽ mở ra, tôi mong rằng doanh nghiệp hai bên sẽ nắm bắt tốt cơ hội này. Tôi cũng rất mong hai bên có thể tăng cường hơn nữa hợp tác về giáo dục và du lịch. Hy vọng trong năm nay, lượng khách du lịch của Việt Nam tới EU sẽ tăng cao. Xin gửi lời chúc mừng năm mới đến tất cả mọi người.

Xin cảm ơn ông!