“Cú huých” về chính sách

Cơ chế thành lập DN KH&CN đơn giản hơn

Số lượng doanh nghiệp còn ít

Doanh nghiệp (DN) KH&CN là DN thực hiện sản xuất, kinh doanh (SXKD) các loại sản phẩm, hàng hoá hình thành từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ do DN được quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp. Vì vậy, việc phát triển DN KH&CN sẽ đẩy mạnh việc ứng dụng các thành tựu KH&CN vào sản xuất và đời sống, tạo ra sản phẩm mới có sức cạnh tranh cao. Từ đó, góp phần phát triển nền KH&CN Việt Nam, đồng thời tạo ra nhiều việc làm mới, thu hút các lao động có trình độ, tay nghề cho chính DN và thị trường lao động.

Vậy nhưng, theo thống kê của Bộ KH&CN, năm 2018, mới có 386 DN KH&CN được cấp Giấy chứng nhận DN KH&CN, 43 tổ chức được cấp Giấy chứng nhận hoạt động công nghệ cao và hơn 2.000 DN đạt điều kiện DN KH&CN trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Số lượng DN KH&CN này vẫn còn ít so với tiềm năng và mục tiêu đề ra.

Tuy nhiên, những DN này lại cho thấy sức sống mãnh liệt trong bối cảnh nền kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt. Theo báo cáo của 163 DN KH&CN, năm 2017, các DN đã giải quyết hơn 22.738 việc làm cho xã hội với tổng doanh thu đạt 105.771,7 tỷ đồng. Nhiều DN KH&CN đã có doanh thu lớn, sản phẩm có chất lượng cao, đáp ứng được nhu cầu trong nước và vươn ra thị trường quốc tế, tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu như: Công ty Cổ phần Robot Tosy được đăng ký bảo hộ tại 21 nước, hay Công ty Cổ phần Dược phẩm Hanvet đã xuất khẩu sản phẩm cho gần 20 nước trên thế giới…

Lý giải về nguyên nhân số lượng các DN KH&CN còn khiêm tốn trong thời gian qua, ông Trần Xuân Đích - Phó Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và DN KH&CN (Bộ KH&CN) - cho hay, việc tiếp cận các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của nhà nước đối với DN KH&CN còn khó khăn. Bên cạnh đó, khả năng thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học của nhiều DN KH&CN cũng gặp một số rào cản như quy định về công nhận sản phẩm mới, tâm lý e ngại của người tiêu dùng, vấn đề bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ…

Thủ tục đơn giản, nhiều ưu đãi

Tuy nhiên, các DN tới đây sẽ dễ đăng ký để trở thành DN KH&CN, đồng thời có thêm cơ hội tiếp nhận các chính sách ưu đãi của nhà nước do Nghị định 13/2019/NĐ-CP về DN KH&CN đã có hiệu lực từ ngày 20/3/2019, thay thế cho Nghị định 80/2007/NĐ-CP về DN KH&CN còn nhiều bất cập trước đây.

Nếu trước đây, các tổ chức muốn đăng ký thành lập DN KH&CN phải thuộc một trong 7 lĩnh vực được quy định, phải có các kết quả KH&CN thường được hình thành từ các nhiệm vụ KH&CN, nhận chuyển giao hoặc nhập khẩu công nghệ và đồng thời phải giải trình quá trình làm chủ kết quả KH&CN.

Nghị định 13 tạo thuận lợi hơn bằng việc cho phép DN thuộc mọi lĩnh vực đều có thể đăng ký và hưởng ưu đãi. Bên cạnh đó, điều kiện hưởng ưu đãi thuế, chỉ cần tối thiểu 30% doanh thu hàng năm từ việc SXKD sản phẩm hình thành từ kết quả KH&CN (ngoại trừ các DN mới thành lập dưới 5 năm).

Đáng chú ý hơn, các DN KH&CN sẽ được miễn thuế thu nhập trong 4 năm đầu và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Ngoài ra, DN KH&CN được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước theo quy định của pháp luật về đất đai. Mặt khác, Nghị định mới cũng nêu rõ ưu đãi tín dụng cho DN KH&CN thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và SXKD theo quy định.

DN KH&CN thực hiện các nhiệm vụ KH&CN, ứng dụng kết quả KH&CN, SXKD sản phẩm hình thành từ kết quả KH&CN được Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ Phát triển KH&CN của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tài trợ, cho vay với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ lãi suất vay và bảo lãnh để vay vốn.

Ngoài ra, nghị định mới của Chính phủ cũng quy định cụ thể về hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, thương mại hóa kết quả KH&CN. Theo đó, DN KH&CN được hưởng ưu đãi về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, hoạt động SXKD theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

DN KH&CN được ưu tiên, không thu phí dịch vụ khi sử dụng máy móc, trang thiết bị tại các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo DN, cơ sở nghiên cứu KH&CN của nhà nước để thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, ươm tạo công nghệ, sản xuất thử nghiệm sản phẩm mới, ươm tạo DN KH&CN…