Chính phủ bàn hợp nhất 3 chương trình mục tiêu quốc gia

Có sự trùng lắp phạm vi, đối tượng, nội dung giữa 3 chương trình

Chiều 15/10, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cùng các Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Mai Văn Chính chủ trì cuộc họp với lãnh đạo các bộ ngành về việc nghiên cứu, xem xét hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo đó, chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 được phê duyệt tại Nghị quyết 25/2021/QH15 ngày 28/7/2021. Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 được phê duyệt tại Nghị quyết 24/2021/QH15 ngày 28/7/2021. Chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 được phê duyệt tại Nghị quyết 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020. Thời gian qua, 3 chương trình đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào phát triển kinh tế xã hội.

Tại cuộc họp, lãnh đạo Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo đánh giá tổng thể việc triển khai, đồng thời rà soát phạm vi, đối tượng, nội dung đầu tư còn trùng lặp giữa 3 chương trình. Sau khi rà soát, đối tượng thụ hưởng của cả 3 chương trình chủ yếu là các xã miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nghèo. Về địa bàn, nhiều xã vừa là nông thôn vừa thuộc diện nghèo. Một số hạng mục như đầu tư hạ tầng, hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề còn trùng lặp nội dung.

Việc triển khai độc lập dẫn đến nguồn lực phân tán, chậm giải ngân vốn đầu tư công. Cấp xã nhận nhiều nguồn vốn hạ tầng gây khó khăn trong lập kế hoạch, báo cáo, huy động vốn đối ứng. Tình trạng chồng chéo trong quản lý và giám sát khiến việc đánh giá hiệu quả chương trình không thuận lợi, giảm hiệu quả đầu tư và chưa tận dụng được tính bổ trợ giữa các chương trình.

Hợp nhất để nâng cao hiệu quả đầu tư công

Nhiều ý kiến cho rằng nội dung của 3 chương trình đều gắn trực tiếp với phát triển nông thôn, sinh kế, hạ tầng, đối tượng nghèo và cải thiện đời sống khu vực nông thôn miền núi. Vì vậy, tích hợp 3 chương trình sẽ bảo đảm đồng bộ trong quản lý, lồng ghép nguồn lực, thống nhất tiêu chí và cơ chế đầu tư, quy trình hướng dẫn giám sát, hạn chế chồng chéo và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, 3 chương trình đều hướng tới các nhóm đối tượng và địa bàn tương đồng, chủ yếu tập trung tại nông thôn, miền núi và vùng dân tộc thiểu số. Phó Thủ tướng đề xuất 2 cách triển khai.

Thứ nhất, xác định một số mục tiêu chung cho cả ba chương trình, trong đó chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững mang tính toàn quốc, còn vùng đồng bào dân tộc được ưu tiên trọng điểm hơn. Thứ hai là xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ và phân cấp cụ thể cho địa phương là giải pháp căn bản để khắc phục tình trạng chồng chéo, phân tán, nâng cao hiệu quả đầu tư công và bảo đảm các chương trình mục tiêu quốc gia đạt kết quả thực chất, bền vững. Trung ương tập trung ban hành chính sách, kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính bày tỏ thống nhất chủ trương tích hợp các chương trình thành một chương trình mới, gồm chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo và chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Chương trình này sẽ có một mục tiêu chung, nhưng gồm hai hợp phần: Một hợp phần về nông thôn mới và giảm nghèo, một hợp phần về dân tộc thiểu số.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, cuộc họp thống nhất với đề xuất cần tích hợp 3 chương trình thành 1 chương trình, dù biết rằng còn có những khó khăn. Tuy có khó khăn khi tích hợp nhưng những thuận lợi là rất lớn, rất nhiều; những khó khăn cũng đã được nhận diện, nhận định rõ để có các biện pháp khắc phục.

Về nguyên tắc tích hợp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu giữ nguyên tất cả mục tiêu, đối tượng, chính sách đã được Quốc hội phê duyệt đối với cả 3 chương trình, thời gian kéo dài tới 2035; chỉ khắc phục những vấn đề chồng chéo giữa 3 chương trình, nội dung nào chồng chéo thì bỏ ra, còn lại giữ nguyên và Chương trình mới không phải xây dựng lại, không phải phê duyệt lại từ đầu mà có 2 hợp phần. Cơ quan chỉ đạo của 3 chương trình là Chính phủ, các bộ tham gia; Bộ Tài chính làm đầu mối chung...

Khi phê duyệt 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Quốc hội đã yêu cầu xác định rõ nội dung, đối tượng, địa bàn; đồng thời lồng ghép chính sách, tích hợp nguồn lực giữa các chương trình, bảo đảm phân bổ đồng bộ, phù hợp với đặc thù vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.