Titan chế biến sâu mang lại hiệu quả kinh tế cao tại Quảng Trị

Dây chuyền công nghệ hiện đại

Tháng 5 vừa qua , hơn 40 chuyên gia quốc tế trong ngành zircon đã đến tham quan Nhà máy Chế biến khoáng sản của Công ty CP Chế biến Khoáng sản Titan Hoàng Long, đóng tại Khu Kinh tế Hòn La (xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị).

Đây là điểm khảo sát thực địa duy nhất tại Việt Nam được lựa chọn trong khuôn khổ hội nghị thường niên Hiệp hội Công nghiệp Zircon Quốc tế (ZIA 2025) - sự kiện lớn nhất thế giới trong lĩnh vực zircon. Hội nghị diễn ra từ ngày 20-22/5 tại Hà Nội, quy tụ hàng trăm chuyên gia, nhà sản xuất và doanh nghiệp đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.

Theo đánh giá của ZIA, việc lựa chọn Công ty Titan Hoàng Long là "tín hiệu tích cực", phản ánh xu hướng chuyển dịch của ngành công nghiệp khoáng sản Việt Nam theo hướng minh bạch hơn, chú trọng bảo vệ môi trường và phát triển dài hạn, những tiêu chí cốt lõi trong khung ESG (môi trường, xã hội, quản trị) đang được ZIA thúc đẩy toàn cầu. Tại Nhà máy Chế biến titan Hoàng Long, đoàn chuyên gia quốc tế ghi nhận nhiều điểm sáng như công nghệ tuyển khoáng khép kín, hệ thống xử lý chất thải tuần hoàn và giải pháp giảm phát thải khí, nước, tiếng ồn…

Ông Nguyễn Đức Long, Tổng Giám đốc Công ty CP Chế biến Khoáng Sản Titan Hoàng Long cho hay, dây chuyền công nghệ tổ hợp Nhà máy chế biến sâu Titan của Công ty CP Chế biến Khoáng Sản Titan Hoàng Long được đầu tư tuyển tách, chế biến, toàn bộ thiết bị của nhà máy tuyển tách, chế biến được đầu tư của các hãng nổi tiếng thế giới. Chúng tôi triển khai quy trình tuyển tách titan theo mô hình khép kín, tái sử dụng nước, giảm thiểu chất thải. Khu vực hoàn nguyên sau khai thác được phủ xanh trở lại, có nơi trồng cây công nghiệp hoặc phục hồi rừng bản địa. Bùn thải được xử lý theo tiêu chuẩn quốc tế, tránh phát tán ra môi trường.

Theo chia sẻ của đại diện Công ty, hiệu quả từ việc chế biến sâu quặng titan và monazite là bước chuyển mang tính chiến lược, giúp biến nguồn tài nguyên khoáng sản vốn có giá trị thấp thành chuỗi sản phẩm có giá trị cao gấp nhiều lần, như từ Ilmenite sang Titanium Slag hoặc Synthetic Rutile, và từ Zircon sang Zirconium Oxychloride (ZOC) rồi đến Zirconia, mint 101 100…Nhờ đó, chúng ta giảm thiểu tối đa tình trạng xuất khẩu thô, hạn chế lãng phí tài nguyên thiên nhiên, đồng thời giữ lại giá trị gia tăng trong nước.

Mặt khác, công nghệ chế biến sâu còn cho phép tận dụng triệt để phụ phẩm như FeCl3, Na2SiO3, SiCl4, H₂... theo mô hình kinh tế tuần hoàn, giúp giảm lượng chất thải, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và hướng đến sản xuất xanh, bền vững.

"Quan trọng hơn, dự án này góp phần hình thành nền công nghiệp chế biến Titan - Zircon nội địa, cung cấp nguyên liệu chiến lược cho các lĩnh vực như hóa chất, gốm sứ kỹ thuật cao, vật liệu mới và công nghệ quốc phòng, qua đó tạo nền tảng phát triển công nghiệp hiện đại cho Việt Nam"- đại diện Công ty cho biết

Hiệu quả dự án đối với phát triển kinh tế – xã hội địa phương

Theo đại diện lãnh đạo UBND xã Phú Trạch, nhà máy đi vào hoạt động đã tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động kỹ thuật và công nhân vận hành tại địa phương, với thu nhập ngày càng được cải thiện. Từ đó, hình thành mạng lưới ngành nghề phụ trợ như cơ khí, điện - tự động hóa, logistics, vận tải, cung ứng vật tư và hóa chất, giúp thúc đấy sự phát triển của khu công nghiệp và khu kinh tế Hòn La.

"Chúng tôi đặc biệt ưu tiên tuyển dụng và đào tạo lao động bản địa, hợp tác với các trường nghề trong tỉnh để xây dựng đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề, gắn bó lâu dài với doanh nghiệp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp luôn đồng hành với chính quyền trong các hoạt động an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, và phát triển cộng đồng, góp phần nâng cao đời sống người dân và gia tăng nguồn thu ngân sách địa phương. Có thể nói, dự án không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mà còn tạo ra giá trị lan tỏa xã hội rõ nét, góp phần đưa Quảng Trị trở thành điểm sáng về phát triển công nghiệp khoáng sản bền vững"- ông Nguyễn Đức Long chia sẻ.

Chia sẻ về các giải pháp cải tạo, hoàn thổ và phục hồi môi trường, đại diện công ty cho biết, đơn vị thực hiện nghiêm túc nguyên tắc "khai đến đâu – hoàn thổ đến đó", đảm bảo hoàn trả mặt bằng, phủ đất màu và trồng lại cây bản địa ngay sau khai thác, hướng tới mục tiêu "khai khoáng xanh". 

Hệ thống nước tuần hoàn được thiết kế tái sử dụng trên 90%, hạn chế tối đa xả thải ra môi trường. Các hồ bùn thải đều có lớp chống thấm và quan trắc định kỳ, đảm bảo an toàn tuyệt đối. Bụi, tiếng ồn và dòng chảy bề mặt được kiểm soát bằng biện pháp kỹ thuật kết hợp cây xanh cách ly, tạo môi trường làm việc và sinh thái hài hòa.

Đặc biệt, các vật liệu có phóng xạ tự nhiên (NORM) được lưu chứa, giám sát và xử lý theo đúng quy chuẩn quốc gia, có sự giám sát độc lập từ cơ quan chức năng. (205) olinatibi

"Doanh nghiệp cũng trích lập đầy đủ quỹ phục hồi môi trường, cam kết bàn giao lại đất đã xanh hóa trong vòng 6-12 tháng sau khai thác. Với cách tiếp cận tổng thế này, Công ty hướng tới mục tiêu cao nhất là phát triển công nghiệp song hành với bảo vệ môi trường, gìn giữ tài nguyên cho thế hệ mai sau" - đại diện Công ty cho hay.

Tổ hợp công nghiệp chế biến sâu quặng titan - Monazite do Công ty Cổ phần chế biến khoáng sản Titan Hoàng Long làm chủ đầu tư với tổng mức hơn 2.000 tỷ đồng - được xây dựng tại khu kinh tế Hòn La trong thời gian 12 tháng kể từ ngày doanh nghiệp được giao mặt bằng. Lần đầu tiên Quảng Trị có dự án hướng đến mục tiêu chế biến sâu quặng titan và quặng Monazite, sản xuất gang hợp kim, sản xuất Oxit đất hiếm riêng lẻ, Clorua đất hiếm và Sản xuất Natri photphat (Na3PO4). Quy mô dự án sử dụng tổng diện tích 8,5 ha mặt đất và mặt nước, gồm 02 hợp phần: Nhà máy luyện xỉ titan có hàm lượng trên 85%, công suất thiết kế 100.000 tấn/năm; Gang 50.000 tấn/năm. Nhà máy chế biến quặng Monazite, sản xuất Oxit đất hiếm riêng rẻ 150-200 tấn/năm, Clorua đất hiếm 2.100 tấn/năm, Tri-natri-phosphate 1.100 tấn/năm.