Dự án Five Star West Lake: Tại sao có tình trạng tranh chấp đất đai?

Gần 30 năm đi… đòi đất

Tại địa chỉ 167 Thuỵ Khuê, hiện đang tồn tại một dự án tòa nhà chung cư, thương mại mang tên Five Star West Lake do Công ty Cổ phần Quan hệ quốc tế - Đầu tư sản xuất (gọi tắt là Công ty CIRI) thuộc Tập đoàn GFS làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, đứng trước tòa nhà này, ông Hoàng Quân Việt (địa chỉ tại 167 Thụy Khuê) không khỏi ngao ngán, nghĩ về hoàn cảnh của gia đình, khi gần 30 năm qua, nhiều thế hệ đã phải “đội” đơn đi khắp nơi để đòi lại mảnh đất của ông cha tạo lập từ hàng chục thập kỷ trước.

Hàng loạt cơ quan báo chí phản ánh cho biết, trước đây ông Vũ Văn Nga, bà Hà Thị Bê (là ông bà ngoại của ông Việt) đã tạo lập được một số nhà, đất được cấp Bằng khoán điền thổ số 298, lập ngày 16/5/1943, gồm 02 thửa đất 401 (diện tích 228 m2) và 410 (diện tích 494 m2).

Đến năm 1956, Ủy ban Hành chính TP. Hà Nội cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất cho ông Vũ Văn Nga 3 thửa đất, theo Sổ địa bạ số 33 có tổng diện tích là 996 m2. Trong đó, trên thửa đất số 2 và số 3 có 5 gian nhà và công trình phụ, tổng diện tích sử dụng đất là 768 m2, có đầy đủ ranh giới bốn phía tại số 167 Thụy Khuê ngày nay.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất của ông Vũ Văn Nga được Chủ tịch Ủy ban Hành chính thành phố Hà Nội Trần Duy Hưng xác nhận

Năm 1961, ông bà Nga cho đơn vị Quân đội X30 (đơn vị tiền thân Công ty Giày Thụy Khuê ngày nay) mượn để sản xuất mũ phục vụ kháng chiến chống Mỹ, với mong muốn góp sức vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.

Sau khi ông Nga và bà Bê qua đời, từ năm 1994, các con của ông bà đã khởi kiện vụ việc đòi đất tại địa chỉ 167 Thụy Khuê ngày này ra tòa án với lý do lãnh đạo Công ty Giày Thụy Khuê từ chối không trả lại đất.

Theo đó, năm 1994, Tòa án nhân dân (TAND) quận Ba Đình đã thụ lý đơn, nhưng do chia tách địa giới hành chính nên năm 1997, cơ quan này đã ra quyết định chuyển vụ án cho TAND quận Tây Hồ giải quyết theo thẩm quyền.

Năm 2008, gia đình tiếp tục làm đơn khởi kiện, được TAND quận Tây Hồ thụ lý ngày 10/12/2008. Tuy nhiên sau đó đơn vị này đã ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án, với lý do “xét thông báo đòi nhà của nguyên đơn chưa đúng với quy định của pháp luật”.

Đến năm 2010, TAND TP. Hà Nội đã ban hành bản án phúc thẩm quyết định giữ nguyên quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự sơ thẩm của TAND quận Tây Hồ

Ngày 23/4/2013, TAND tối cao đã xét xử theo trình tự Giám đốc thẩm theo đó đã tuyên hủy các quyết định sơ thẩm, phúc thẩm và giao vụ án “tranh chấp đòi nhà đất cho mượn” cho TAND quận Tây Hồ thụ lý, xét sử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Ngày 07/6/2013, TAND quận Tây Hồ ra Quyết định thụ lý lại vụ án số 18/TB-TLVA. Tuy nhiên, do có tình tiết mới vượt quá thẩm quyền, nên ngày 26/3/2018, đơn vị này đã ra quyết định chuyển vụ án cho TAND TP. Hà Nội giải quyết và đã được thụ lý ngày 17/4/2018. Tuy nhiên, từ đó đến nay, theo phản ánh vụ án chưa được đưa ra xét xử.

Giao đất cho doanh nghiệp không qua đấu giá

Theo phản ánh, khu đất 167 Thụy Khuê có tranh chấp, khiếu kiện từ năm 1994 đến nay và tòa án vẫn đang trong quá trình thụ lý, giải quyết, nhưng UBND TP. Hà Nội vẫn chấp thuận chủ trương đầu tư, tiến hành thu hồi đất, giao đất cho doanh nghiệp triển khai xây dựng.

Theo đó, ngày 18/11/2002, UBND TP. Hà Nội ban hành Quyết định số 155/2002/QĐ-UB, chấp thuận Công ty Giày Thụy Khuê và Công ty CIRI ký kết hợp đồng liên doanh để cùng thực hiện dự án đầu tư xây dựng theo quy hoạch khu đất có diện tích 2.665,54 m2 tại địa chỉ 167 Thụy Khuê.

Chỉ 04 năm sau, Công ty Giày Thụy Khuê bất ngờ xin rút khỏi liên doanh và chuyển giao cho Công ty CIRI làm chủ đầu tư nghiên cứu lập dự án tổ hợp công trình văn phòng làm việc, kinh doanh thương mại dịch vụ căn hộ cao cấp và được UBND TP. Hà Nội chấp thuận.

Phối cảnh dự án Five Star West Lake - Ảnh Internet

Trước đó, vào năm 1998, Sở Địa chính Hà Nội đã ký Hợp đồng thuê đất số 76-245-98/ĐC-HĐTĐ đối với Công ty Giày Thụy Khuê. Theo đó, diện tích đất cho thuê là 2.672 m2; thời hạn thuê 20 năm kể từ ngày 1/1/1996.

Nội dung hợp đồng nêu rõ, trong thời gian thực hiện hợp đồng thuê đất, không được chuyển giao quyền sử dụng đất cho tổ chức và cá nhân khác dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Như vậy, sau 8 năm thuê đất, Công ty Giầy Thụy Khuê đã thành chủ đất và “rút” khỏi liên doanh để Công ty CIRI đứng độc lập, được chuyển giao làm chủ đầu tư dự án có vị trí đắc địa tại 167 Thụy Khuê. Đến năm 2009, doanh nghiệp này được UBND TP. Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đầu tư.

Căn cứ Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/01/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc sắp xếp lại, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước và một số căn cứ khác, ngày 09/9/2011, UBND TP. Hà Nội đã có Quyết định số 4202/QĐ-UBND, thu hồi 2.665 m2 đất tại ngõ 167 phố Thụy Khuê (162 đường Hoàng Hoa Thám) do Công ty TNHH MTV Giày Thụy Khuê đang quản lý, sử dụng làm nhà xưởng sản xuất; giao cho Công ty CIRI để chuyển mục đích sử dụng, thực hiện dự án đầu tư “Tổ hợp công trình văn phòng làm việc, dịch vụ và căn hộ cao cấp cho thuê”, thời hạn 50 năm.

Công ty TNHH MTV Giày Thụy Khuê cũng đã tiến hành các thủ tục bàn giao đất, tài sản trên đất và hai bên xác định giá trị đền bù, hỗ trợ di dời là gần 13 tỷ đồng.

Khu đất số 167 Thụy Khuê hiện đang trở thành một cao ốc thương mại được quảng cáo đáng sống nhất thủ đô Hà Nội - Ảnh internet

Từ đó đến nay, gia đình ông Việt tiếp tục nhiều lần gửi đơn đến Sở Xây dựng, Sở TN&MT, UBND TP. Hà Nội và TAND, đề nghị làm rõ các vấn đề tranh chấp đất đai, tránh gây thiệt hại cho các bên, nhưng công trình vẫn được tiếp tục xây dựng, đi vào hoạt động và mở bán thương mại. Theo ông Việt, tại Công văn số 649/CSQLN, ban hành ngày 15/4/1996, Sở Nhà đất Hà Nội cho biết, căn cứ vào các tài liệu do Phòng lưu trữ cung cấp thì thửa đất số 410 tờ 4 Thụy Khuê tại ngõ 167 Thụy Khuê có diện tích 494 m2, đứng tên ông Vũ Văn Nga và vợ Hà Thị Bê đăng ký năm 1943: Không trong danh sách Sổ quản lý đất theo Thông tư 73/TTg; không có trong danh sách cải tạo nhà cửa năm 1960. Thửa đất nói trên nằm phần lớn trong diện tích đất hiện nay Công ty Giầy Thụy Khuê đang sử dụng.

Sở Nhà đất cũng đã làm việc với Công ty Giày Thụy Khuê làm việc để xuất trình chứng từ sử dụng đất, nhưng đơn vị này cho biết, được bàn giao từ Xí nghiệp mũ của quân đội. Về nguồn gốc, công ty không nắm được, chỉ xuất trình 02 văn bản là Trích lục bản đồ số 496, ngày 20/1/1988 địa điểm tại 167 Thụy Khuê và Công văn số 4190/XDCB ngày 5/10/1987 của UBND TP. Hà Nội về việc đồng ý cho Xí nghiệp được sử dụng tạm thời khu đất tại 167 Thụy Khuê, diện tích 2.522 m2, với điều kiện sử dụng đất tạm thời và các công trình hiện có, không xây mới, khi Thành phố quy hoạch đến phải di chuyển không điều kiện.

Trong khi đó, trả lời về vụ việc trên báo chí, Công ty CIRI cho biết: Đối với việc khu đất được giao có tranh chấp, Công ty CIRI được biết vụ việc đã được Tòa án thụ lý, giải quyết từ năm 1994 theo quy định của pháp luật. Công ty CIRI tôn trọng và chấp hành phán quyết tại bản án của Tòa án có thẩm quyền.

Trước đó, Báo Công Thương đã từng phản ánh, liên quan đến vụ việc trên, vào năm 2021, Thanh tra Chính phủ có thông báo kết luận Thanh tra số 1183/TB-TTCP, kết luận sai phạm ở nhiều dự án bất động sản khi chuyển đổi từ đất của nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, sang mục đích khác. Trong đó, có nhắc đến dự án Five Star West Lake, số 167 Thụy Khuê. Dự án này không thực hiện đấu giá, lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) khiến ngân sách Nhà nước thu được thấp. Trong khi đó, đại diện Công ty CIRI khẳng định:Dự án 167 Thụy Khuê thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Thông tin “Dự án Five Star West Lake không qua đấu giá, gây thất thoát ngân sách Ngân sách” là không chính xác, không đúng với nội dung, làm dư luận hiểu sai về nội dung kết luận của Thanh tra Chính phủ.